Հ.Գ. Ինչու՞ է «Հ.Գ.»-ն վերջաբանի փոխարեն հայտնվել առաջաբանում: Որովհետև ՆԱՏԱԼԻ ՄԻՆԱՍՅԱՆԻ` irates.am կայքում այսօր (08.04.2024 թ.) հրապարակված` «Յուրի Երզնկյանի վարպետաց դասեր». խոսում են մեծանուն կինեռեժիսորի սաները» ինֆորմացիան, իսկական անակնկալ էր, որը «ժամանակի մեքենայով», իմա` հիշողությամբ, ինձ անսպասելի տեղափոխեց ոչ այնքան հեռավոր անցյալ: Ե՞վ…

Թեժ կրակը կորցրած՝ ճարահատ լրիվ հանգած մոխիրին ենք ապավինում, ինչ է թե՝ հունական դիցաբանության փյունիկ թռչունի պես մոխիրներից հառնել գիտենք:

«Կայսրությունները նման են հսկա կարկանդակի. դրանք, որպես կանոն, սկսում են ուտել ծայրերից»:

Մինչ Հայաստանում շարունակվում է ՀայաՔվեն՝ Արցախն Ադրբեջանի մաս համարելը քրեորեն դատապարտելի ճանաչելու օրակարգով, երկրի ոչ բարով ղեկավարը Բրյուսելում գրեթե ավարտին հասցրեց տրամագծորեն հակառակ օրակարգի սպասարկումը:

Հողը միայն վարուցանքի և բերքի համար չէ: Հողը նախ սերունդների հայրենիք է՝ ապուպապերի արյունով նվաճած հիշողության դաշտ ու նաև հոգեկերտվածք ձևավորող, որով էլ ճշտվում է ժողովրդի ապրելու և հարատևելու արժեհամակարգը:

ՀԵՏԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍԿԶԲՈՒՄ Որպես պատասխան Իլհամ Ալիևի տգիտության, թե հայերն այս տարածաշրջանում օտար մարմին են` եկվորներ, որոնք շնորհիվ խորհրդային իշխանության տեր դարձան իրենց Էրիվանին (հղումը` https://www.youtube.com/shorts/Hc2jkR2tdV8), մեր արխիվից (25.02.2014 թ.) առաջարկում ենք կարդալ «Իրատեսի» հեղինակ, լուսահոգի ԱՐՏԱՇԵՍ ՀԱԿՈԲՋԱՆՅԱՆԻ ուշագրավ ու պատմական փաստերով հիմնավորված հրապարակումը:

Շարունակենք ծանոթանալ ՈՒեյն Մադսենի հետազոտություններին: Հենց նա է ընդգծել, որ «ժամանակակից Թուրքիան գաղտնի սիոնիստական պետություն է, որը վերահսկվում է դյոնմեի կողմից»: Այնուհետև գրել է. «Աթաթուրքի ենթադրյալ հրեական արմատները, որոնց մասին տեղեկատվությունը տասնամյակներ շարունակ լռեցվել է թուրքական կառավարության կողմից՝ ընդհանրապես արգելելով ժամանակակից Թուրքիայի հիմնադրի հասցեին որևէ քննադատություն, սկսեց տարածվել նրա սահմաններից դուրս՝ հրեա հեղինակների հրապարակումների շնորհիվ: 1973-ին լույս տեսած «Ծպտյալ հրեաները» գիրքը, որը գրել է ռաբբի Յոախիմ Պրինզը (“The Secret Jews” by Rabbi Joachim Prinz), պարունակում է պնդումները, թե Աթաթուրքը և նրա ֆինանսների նախարար Ջավիդ բեյը հավատարիմ էին «Դյոնմեին» և գտնվում էին իրենց համար շատ հարմար միջավայրում, քանի որ երիտթուրքերից շատերը, որոնք նորաստեղծ հեղափոխական կաբինետի անդամ էին, հրապարակավ աղոթում էին Ալլահին, բայց ունեին իրենց գաղտնի «մարգարեն»՝ ի դեմս Զմյուռնիայի մեսիա Շաբթայ Զվիի»։ 1994 թվականի հունվարի 28-ի Forward–ում և The New York Sun-ում Հիլել Հալկինը (Hillel Halkin) գրել է, թե Աթաթուրքն արտասանել է հրեական «Շեմա Իսրայելը» (Լսիր, ով Իսրայել!)՝ նշելով, որ սա նաև իր աղոթքն է: Այս տեղեկությունը մանրամասն ներկայացված է լրագրող Իտամար Բեն-ավիի (Itamar Ben-Avi) ինքնակենսագրության մեջ, որը պնդում է, թե Աթաթուրքը, լինելով թուրքական բանակի երիտասարդ կապիտան, մի անգամ նստած Երուսաղեմի հյուրանոցի բարում, 1911 թվականի ձմռան անձրևոտ երեկոյան, խոստովանել է, որ հրեա է: Բացի այդ, Աթաթուրքը Սալոնիկում հաճախել է յոթ Էֆենդիների տարրական դպրոցը (Semsi Effendi), որը

Այսօր քչերն են մտածում, թե ինչ է իրենից ներկայացրել և ներկայացնում երիտթուրք ֆաշիստ Մուստաֆա Քեմալ փաշայի կամ «Աթաթուրքի» «արդիականացված», «աշխարհիկ Թուրքիայի» մոդելը։ Անհեթեթ է, չէ՞, թե ինչու մայրական կողմից հրեան (ԶԼՄ-ները գրում են նաև հույն, կամ հայրական կողմից հրեա) պետք է դառնար «թուրքերի հայրը»՝ Աթաթուրք: Ըստ երևույթին, սա սատանայական ծրագիր էր։ Շատ հեղինակներ են անդրադարձել, այսպես կոչված, «Հայոց ցեղասպանության առեղծվածին», քանի որ, ուզես թե չուզես, սկսում ես մտածել այն մասին, որ երիտթուրքերի («Իթթիհադ-վե-թերեկի») կուսակցության պարագլուխների ճնշող մեծամասնությունը շուռ տված հրեաներ էին՝ դյոնմե, որոնք հուդայականությունը փոխարինել էին իսլամով․ իբրև թե փոխարինել էին: Քանզի նորահայտ թուրքերը, նորահայտ սուննի մահմեդականները գործել են բացառապես սիոնիստ հրեաների օգտին։ Եվ դա սկսվեց հենց հայերի, հույների, ասորիների, եզդիների ցեղասպանությունից, ավելի ուշ՝ Դերսիմի պարսիկների (ավելի հաճախ նրանց անվանում են նաև զազա քրդեր…) և նախկին Օսմանյան կայսրության տարածքում գտնվող մյուս ոչթուրք ժողովուրդների ցեղասպանությունից…

Ապրիլի 17-ն ականավոր պետական, քաղաքական, կուսակցական գործիչ Կարեն Սերոբի Դեմիրճյանի ծննդյան օրն է։ Օգտվելով առիթից՝ ուզում եմ ընթերցողի դատին հանձնել տարիներ առաջ «Իրատես» օրաթերթում լույս տեսած հոդվածս (ներկայացնում եմ մասնակի կրճատումներով)՝ վստահ լինելով, որ լուսավոր բան կգտնի այդ մեծանուն հայի մասին այս պատմությունից։

Իրատեսի» հյուրը Ջիվանու անվան աշուղական դպրոցի հիմնադիր տնօրեն, Հանրային ռադիոյի «Սայաթ-Նովա» աշուղական երգի վաստակավոր անսամբլի գեղարվեստական ղեկավար, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Սուրբ Սահակ, Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանակիր, Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր, ՀՀ ժողովրդական արտիստ ԹՈՎՄԱՍ ՊՈՂՈՍՅԱՆՆ է: