ՀԵՏԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍԿԶԲՈՒՄ Որպես պատասխան Իլհամ Ալիևի տգիտության, թե հայերն այս տարածաշրջանում օտար մարմին են` եկվորներ, որոնք շնորհիվ խորհրդային իշխանության տեր դարձան իրենց Էրիվանին (հղումը` https://www.youtube.com/shorts/Hc2jkR2tdV8), մեր արխիվից (25.02.2014 թ.) առաջարկում ենք կարդալ «Իրատեսի» հեղինակ, լուսահոգի ԱՐՏԱՇԵՍ ՀԱԿՈԲՋԱՆՅԱՆԻ ուշագրավ ու պատմական փաստերով հիմնավորված հրապարակումը:

Ապրիլի 17-ն ականավոր պետական, քաղաքական, կուսակցական գործիչ Կարեն Սերոբի Դեմիրճյանի ծննդյան օրն է։ Օգտվելով առիթից՝ ուզում եմ ընթերցողի դատին հանձնել տարիներ առաջ «Իրատես» օրաթերթում լույս տեսած հոդվածս (ներկայացնում եմ մասնակի կրճատումներով)՝ վստահ լինելով, որ լուսավոր բան կգտնի այդ մեծանուն հայի մասին այս պատմությունից։

Իրատեսի» հյուրը Ջիվանու անվան աշուղական դպրոցի հիմնադիր տնօրեն, Հանրային ռադիոյի «Սայաթ-Նովա» աշուղական երգի վաստակավոր անսամբլի գեղարվեստական ղեկավար, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Սուրբ Սահակ, Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանակիր, Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր, ՀՀ ժողովրդական արտիստ ԹՈՎՄԱՍ ՊՈՂՈՍՅԱՆՆ է:

Մինչ Ադրբեջանն օրըստօրե կանոնավոր կերպով մեծացնում է հրադադարի խախտման տրամաչափը՝ գնալով իրավիճակի աստիճանական սրման և նոր արհեստածին սադրանքների, հայկական կողմի խնդրանքով ԵՄ դիտորդական առաքելությունն այսօր տեղակայվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանի երկայնքով։

ԱԺ-ում Կառավարության ծրագրի 2021 թվականի կատարողականի զեկույցի քննարկման ընթացքում (13 ապրիլ, 2022 թ.) Փաշինյանը բառացիորեն արձանագրեց. «… հասկացա, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ամենևին էլ չէր չափազանցնում, երբ հայտարարում էր, որ տարածքային ամբողջականության խնդիր Հայաստանը նույնպես ունի»։

Հայ-ռուսական դարավոր բարեկամությունը փաշինյանի օրոք դրվեց հարցականի տակ: Անկեղծ ասած, այդ բարեկամությունը երբե՛ք էլ չի ծառայել հայ ժողովրդի շահերին:

Մենք էնքան չկանք, որ մեր ոճրագործին պատժելու իրավունք էլ չունենք: Պատանդ են վերցրել սրան ու իր ողջ ընտանիքը, անվտանգության երաշխիքներ տվել և անարգել անել են տալիս բաներ, որոնք ոչ կանխել կարող ենք, ոչ բացառել:

Այսօր շատերն են դառնացած հարց տալիս՝ ինչու՞ 21-րդ դարում կատարվեց մեզ հետ այն, ինչ հարյուր տարի առաջ արդեն կատարվել էր: Իսկ ի՞նչ է, երկու հարյուր տարի առաջ նույնը չէ՞ր կատարվել, 18-րդ դարում, 17-րդ դարում, 16-րդ դարում նույնը չէ՞ր... Էսպես դարերի միջով հետ գնանք ու հասնենք էն թվերին, երբ Հայաստանն առաջին անգամ բաժանվում էր Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև...

Այս ՎԵՐՋԱՑԱԾ ՍՈՒԲՅԵԿՏԻ որևէ գրառում ո՛չ կարդալու եմ այլևս, ո՛չ էլ բանականության դիրքերից փորձեմ վերլուծել: Սա հիմա «Խաթաբալադայի» հայտնի հերոսի պես մի բան պիտի ասեր միայն. «Կարող ա՞ մեռել եմ, բայց չեք ասում, որ տրամադրությունս չընկնի»: Ոչ ինքն է ասում, ոչ էլ գլխի գցողները, որ պարտավո՛ր էին ասել:

Սիմ­վո­լիկ թվե­րին մեր սր­տով սուր ան­ցավ. 88` երկ­րա­շարժ, 99` հոկ­տեմ­բե­րի 27… 2020… որ շու­տով կհե­ռա­նա: Ծանր է ա­ռա­ջի­նը քրիս­տո­նեու­թյուն ըն­դու­նա­ծի ԽԱ­ՉԸ: Այն­տեղ մեղ­քերն ա­ռանց ա­պաշ­խա­րու­թյան չեն ներ­վում, ա­պաշ­խա­րու­թյունն էլ մե­կան­գա­մյա չէ, հա­յոց է­ներ­գիան ու ա­ռա­քե­լու­թյու­նը այլ են, և շա­տերն են ու­զում այն կլ­լել, մա­նա­վանդ, երբ այն ճիշտ չի գե­նե­րաց­վում թող­նե­լով հա­յին կես­ճամ­փին: