Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Այս ծրագ­րին հատ­կաց­վա­ծը ի՞նչ մի գու­մար է, որ դրա­նով էլ հայ­րե­նիք են փր­կում»

«Այս ծրագ­րին հատ­կաց­վա­ծը ի՞նչ մի  գու­մար է, որ դրա­նով էլ հայ­րե­նիք են փր­կում»
26.06.2020 | 01:48
«Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրա­գի­րը կա­սեց­նե­լու ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան ո­րո­շու­մը դժ­գո­հու­թյուն­նե­րի տե­ղիք է տվել։ Կա­սե­ցու­մը բա­ցատր­վում է երկ­րում տի­րող ի­րա­վի­ճա­կով՝ կապ­ված հա­մա­վա­րա­կի հետ։ Եր­կար տա­րի­ներ խոս­վում էր այն մա­սին, որ հայ գրա­կա­նու­թյու­նը չի ներ­կա­յաց­վում դր­սում։ Ե­րեք տա­րի ա­ռաջ մեկ­նար­կած դրա­մաշ­նոր­հա­յին այս ծրագ­րով փորձ էր ար­վում լրաց­նե­լու բա­ցը. նա­խա­րա­րու­թյու­նը ա­ջակ­ցում էր ար­տա­սահ­մա­նյան այն հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք ցան­կա­նում էին ի­րենց երկ­րում օ­տար լեզ­վով հրա­տա­րա­կել հայ դա­սա­կան և ժա­մա­նա­կա­կից գրա­կա­նու­թյուն:
«Վեր­ջին ե­րեք տա­րում 30-ից ա­վե­լի գր­քի հրա­տա­րակ­ման պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն է ձեռք բեր­վել, ո­րոնց մի մա­սը հրա­տա­րակ­վել է, մյուս մա­սը ըն­թաց­քում է, և ծրա­գի­րը շա­րու­նա­կա­կան է»,- այս մա­սին դեռևս տա­րես­կզ­բին «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում տե­ղե­կաց­րել էր ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան գրահ­րա­տա­րակ­չու­թյան ո­լոր­տի գլ­խա­վոր մաս­նա­գետ ԱՐ­ՄԵՆ ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԸ։ Խո­սե­լով ար­դյունք­նե­րի մա­սին՝ նշել էր, որ 2018-ին հրա­տա­րակ­վել է 8 գիրք: 2019-ի դեկ­տեմ­բե­րին կնք­վել են 16 գր­քի հրա­տա­րակ­ման պայ­մա­նագ­րեր, ո­րոնք մինչև նո­յեմ­բեր լույս կտես­նեն: Այս տա­րի ակն­կալ­վում են ևս 5-10 գր­քի հրա­տա­րակ­ման պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­ներ: Թու­մա­նյա­նը լույս է տե­սել լա­տի­շե­րեն, լիտ­վե­րեն, գեր­մա­նե­րեն, հո­լան­դե­րեն, Գուր­գեն Խան­ջյա­նի «Ե­նո­քի աչ­քը», Հրա­չյա Սա­րի­բե­կյա­նի «Երկ­վո­րյակ­նե­րի արևը»՝ մա­կե­դո­նե­րեն, Ա­լեք­սանդր Թոփ­չյա­նի «Բանկ Օ­տո­մա­նը»՝ սեր­բե­րեն, Սու­սան­նա Հա­րու­թյու­նյա­նի «Ագ­ռավ­նե­րը Նո­յից ա­ռաջ» վե­պը, Գրի­գի «Հի­սու­սի կա­տուն», Կա­րի­նե Խո­դի­կյա­նի «Դու­ռը թա­կում են» պատմ­վածք­նե­րի ժո­ղո­վա­ծուն՝ անգ­լե­րեն:
Փոր­ձել ենք պար­զել՝ ինչ են մտա­ծում գրա­կա­նու­թյան ո­լոր­տի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, ո­րոնք առ­նչ­վել են այս ծրագ­րին։
«ԽՆԴ­ՐԵԼ ԵՆՔ ՎԵ­ՐԱ­ՆԱ­ՅԵԼ Ո­ՐՈ­ՇՈՒ­ՄԸ՝ ԸՆ­ԴԳ­ԾԵ­ԼՈՎ ԾՐԱԳ­ՐԻ ԿԱ­ՐԵ­ՎՈ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ»
«Ա­ՐԻ» գրա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյան հիմ­նա­դիր տնօ­րեն, գրա­կան գոր­ծա­կալ Ա­ՐԵ­ՎԻԿ ԱՇԽԱ­ՐՈ­ՅԱ­ՆԻ հետ մինչ այս ա­ռիթ ու­նե­ցել էինք զրու­ցե­լու ծրագ­րի կարևո­րու­թյան, հայ հե­ղի­նակ­նե­րին դր­սում ներ­կա­յաց­նե­լու հնա­րա­վոր քայ­լե­րի, դժ­վա­րու­թյուն­նե­րի ու ձեռք­բե­րում­նե­րի մա­սին։ Այ­սօր զրույ­ցի ա­ռանց­քում հայ գրա­կա­նու­թյան թարգ­մա­նու­թյանն ա­ջակ­ցող ծրագ­րի վտան­գումն է ու դրա հետևանք­նե­րը։
-Ի՞նչ փու­լում է նա­խա­րա­րու­թյան ո­րո­շու­մը և ի՞նչ ըն­թացք է են­թադ­րում։
-Իմ ու­նե­ցած վեր­ջին տվյալ­նե­րով՝ կա­ռա­վա­րու­թյան քն­նարկ­մանն էր ներ­կա­յաց­վել ծրագ­րի կր­ճա­տու­մը՝ գու­մա­րը պա­հուս­տա­յին ֆոնդ ուղ­ղե­լու նպա­տա­կով։ Դրա­նից հե­տո մենք նա­մակ գրե­ցինք ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյա­նը և խնդ­րե­ցինք վե­րա­նա­յել ո­րո­շու­մը՝ ըն­դգ­ծե­լով ծրագ­րի կարևո­րու­թյու­նը։ Պա­տաս­խան նա­մակ ստա­ցանք, որ այս տա­րի, ցա­վոք, կր­ճատ­վե­լու է ծրա­գի­րը, մյուս տա­րի հա­վա­նա­բար կվե­րա­բաց­վի։ Մենք «Ֆեյս­բուք» սոց­ցան­ցում ստո­րագ­րա­հա­վաք սկ­սե­ցինք՝ հա­ջակ­ցու­թյուն ծրագ­րի և նա­մակ հղե­ցինք վար­չա­պե­տին։ Խնդ­րել ենք վե­րա­նա­յել ո­րո­շու­մը, նո­րից ըն­դգ­ծե­լով, թե որ­քան կարևոր է ծրա­գի­րը հատ­կա­պես այս ի­րա­վի­ճա­կում։ Գրա­կան-մշա­կու­թային ծրագ­րե­րի մեծ մա­սը կա­սեց­վել է, ո­րով­հետև հա­մա­վա­րակ է, և դրանք ֆի­զի­կա­կան մաս­նակ­ցու­թյուն են պա­հան­ջում։ Հարցն այն է, որ այս ծրա­գի­րը, հատ­կա­պես հա­մա­վա­րա­կի շր­ջա­նում, միակ հնա­րա­վո­րու­թյունն է մեր մշա­կույ­թը դր­սում ներ­կա­յաց­նե­լու։
-Ով­քե՞ր են միա­ցել ստո­րագ­րա­հա­վա­քին, ի՞նչ թիվ են կազ­մում ձեր ա­ջա­կից­նե­րը։
-100-ից ա­վե­լի են, ո­րոնց մեծ մա­սը գրող­ներ են, հրա­տա­րա­կիչ­ներ, թարգ­մա­նիչ­ներ, մշա­կու­թա­յին գոր­ծիչ­ներ, նաև ըն­թեր­ցող­ներ։
-Ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում դր­սի հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի հետ ձեռք բեր­ված պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րը չե­ղարկ­վե­լու՞ են։
-Ի­հար­կե, հրա­տա­րա­կիչ­նե­րի 99 տո­կո­սը չի տպագ­րի մեր գրող­նե­րին, ո­րով­հետև այդ գոր­ծըն­թա­ցում շատ կարևոր է թարգ­մա­նու­թյան ա­ջակց­ման հար­ցը։ ՈՒ դա միայն Հա­յաս­տա­նին չի վե­րա­բե­րում, ամ­բողջ աշ­խար­հում է այդ­պես, հատ­կա­պես փոք­րա­թիվ ազ­գե­րի գրա­կա­նու­թյան ա­ռաջ­խա­ղաց­ման պա­րա­գա­յում։ Կոնկ­րետ իմ գոր­ծարք­նե­րը, ձեռք բեր­ված հա­մա­ձայ­նու­թյուն­նե­րը տե­ղի չեն ու­նե­նա, ո­րով­հետև, կրկ­նում եմ, թարգ­մա­նու­թյան ծախ­սը շատ է, իսկ հրա­տա­րա­կիչ­ներն ա­ռանց այն էլ դժ­վա­րու­թյամբ են հա­մա­ձայ­նում ան­ծա­նոթ գրա­կա­նու­թյուն հրա­տա­րա­կել։ Մեր բո­լոր գոր­ծարք­նե­րը կանգ­նե­լու են, ե­թե չկա­րո­ղա­նանք, են­թադ­րենք, այլ աղ­բյուր­նե­րից ֆի­նան­սա­վո­րում ա­ռա­ջար­կել։ Ես եր­կու գոր­ծարք Ֆրան­սիա­յում եմ ա­րել ու դրանց ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար այլ թարգ­մա­նու­թյան ծախ­սե­րի ֆի­նան­սա­վո­րում եմ գտել։ Վեր­ջերս Անգ­լիա­յում նա­խա­րա­րու­թյան ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում լույս տե­սան Սու­սան­նա Հա­րու­թյու­նյա­նի, Կա­րի­նե Խո­դի­կյա­նի, Ա­րամ Պա­չյա­նի գր­քե­րը։
-Որ­քա՞ն գու­մար է նա­խա­րա­րու­թյու­նը տրա­մադ­րում թարգ­մա­նու­թյան հա­մար։
-Մեկ գր­քի թարգ­մա­նու­թյան հա­մար ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 2-3 հա­զար դո­լար։ Նախ՝ խոս­քը մեծ գու­մար­նե­րի մա­սին չէ, երկ­րորդն էլ, այս պայ­ման­նե­րում, երբ այդ­քան ծրագ­րեր են կր­ճատ­վում, կա­րե­լի էր նույ­նիսկ կրկ­նա­պատ­կել այդ գու­մա­րը։ Ես 10 տա­րի է այս ո­լո­րո­տում եմ ու եր­կար տա­րի­ներ պայ­քա­րել եմ այս ծրագ­րի հա­մար։ Ա­ռա­ջին ան­գամ նման ծրա­գիր ի­րա­կա­նաց­վեց 2015-ին՝ ֆի­նան­սա­վոր­վեց Ցե­ղաս­պա­նու­թյան թե­մա­յով գր­քե­րի հրա­տա­րա­կու­մը։ Եր­կու տա­րի հե­տո նոր միայն մեկ­նար­կեց «Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» դրա­մաշ­նոր­հա­յին ծրա­գի­րը։ Սկզ­բում շատ քիչ էին դի­մորդ­նե­րը, տա­րեց­տա­րի շա­տա­նում են։
-Ի՞նչ տրա­մադ­րու­թյուն­ներ են տի­րում հա­մաշ­խար­հա­յին գրահ­րա­տա­րակ­չա­կան շու­կա­յում։
-Եվ­րո­պա­կան եր­կր­նե­րը լուրջ օգ­նու­թյուն են հատ­կաց­նում այդ ո­լոր­տին՝ ոչ միայն հրա­տա­րակ­չու­թյուն­նե­րին, այլև ան­հատ հե­ղի­նակ­նե­րին։ Շատ եր­կր­ներ ի­րենց գրա­կան փա­ռա­տո­ներն առ­ցանց են ա­նում։ Եվ է­լի մի շարք օ­րի­նակ­ներ կա­րող եմ բե­րել, երբ պե­տու­թյու­նը փոր­ձում է այս կամ այն կերպ ա­ջակ­ցել, որ չտու­ժի գրահ­րա­տա­րակ­չա­կան ո­լոր­տը։
-Մեր գրող­նե­րի մի մա­սը բա­ցա­սա­բար է վե­րա­բե­րվում «Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» ծրագ­րին՝ հա­մա­րե­լով այն ֆի­նանս­նե­րի զուր վատ­նում։ Ին­չո՞վ եք բա­ցատ­րում այդ մո­տե­ցու­մը։
-Կա­սեմ ա­վե­լին. գի­տենք, որ փոխ­նա­խա­րարն իր ե­լույ­թում ա­սել է՝ ա­սենք, գր­քե­րը հրա­տա­րակ­վե­ցին, հե­տո՞ ինչ։ Ա­ռա­ջին հեր­թին դա է տա­րօ­րի­նակ։ Հի­մա գրող­նե­րին անդ­րա­դառ­նամ. ոչ բո­լոր գրող­ներն ու­նեն գրա­կան գոր­ծա­կալ­ներ, հրա­տա­րա­կիչ­ներ, հետևա­բար նրանք ի­րենց զգում են հե­տին պլա­նում։ Դա էլ է խն­դիր, որ այդ գրող­նե­րին ներ­կա­յաց­նող չկա։ Պատ­ճառն ինչ է՝ ի­րե՞նք չեն կա­րող ներ­կա­յա­նալ, թե՞ ի­րեն­ցով զբաղ­վող չկա, ես չեմ կա­րող պա­տաս­խա­նել այդ հար­ցին։ Եվ երկ­րորդ՝ չկա վս­տա­հու­թյուն ընտ­րա­կան կո­մի­տե­նե­րի հան­դեպ, որ ձևա­վոր­վում են գր­քե­րի ընտ­րու­թյան ժա­մա­նակ։ Այ­սինքն, դրա­մաշ­նոր­հի դի­մու­մը գա­լիս է, բայց ընտ­րա­կան կո­մի­տեն կա­րող է մեր­ժել։ Ժա­մա­նակ է պետք, որ վս­տա­հու­թյու­նը այդ կո­մի­տե­նե­րի հան­դեպ ամ­րապ­նդ­վի։
-Վե­րա­դառ­նանք վար­չա­պե­տին ուղղ­ված նա­մա­կին. ի՞նչ պա­տաս­խան եք ան­կն­կա­լում։
-Մենք հետևո­ղա­կան կլի­նենք, թեև շատ հույս չու­նենք։ Լավ կլի­ներ, որ քն­նար­կում կազ­մա­կեր­պեին, գու­ցե կա­րո­ղա­նա­յինք ներ­կա­յաց­նել ծրագ­րի կարևո­րու­թյու­նը։ ՈՒղ­ղա­կի այս ո­լոր­տում տար­բեր խմ­բեր տար­բեր կար­ծիք­ներ են հայտ­նում, ու այդ խմ­բե­րի մի մասն ընդ­հան­րա­պես տե­ղյակ չէ, թե այս գոր­ծըն­թացն ինչ­պես է տե­ղի ու­նե­նում։ Նրանք ա­նար­դա­րու­թյան պահ են միշտ տես­նում, բայց սա շու­կա է։
«ՎԵՐ­ՋԻՆ ՀԱՇ­ՎՈՎ ՄՇԱ­ԿՈՒՅ­ԹԸ ԺՈ­ՂՈՎՐ­ԴԻ ՀՈ­ԳԻՆ Է, ԽԻՂ­ՃԸ, ԱՊ­ՐՈՒՄ­ՆԵ­ՐԸ, ԻՂ­ՁԵՐՆ ՈՒ ՁԳ­ՏՈԻՄ­ՆԵ­ՐԸ»
Ար­ձա­կա­գիր ՍՈՒ­ՍԱՆ­ՆԱ ՀԱ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆՅԱ­ՆԻ «Ագ­ռավ­նե­րը Նո­յից ա­ռաջ» վե­պը հրա­տա­րակ­վել է «Հայ գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նու­թյուն­նե­րում» ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում։
-Անս­պա­սե­լի՞ էր ծրագ­րի դա­դա­րեց­ման լու­րը։ «Ե­թե մշա­կույթ չկա, ին­չի՞ հա­մար ենք պա­տե­րազ­մում» չեր­չի­լյան բա­նաձևը մեր դեպ­քում, կար­ծես, չի գոր­ծում։
-Ա­նա­սե­լի նվաս­տաց­նող ու հոգ­նեց­նող է տա­րի­ներ շա­րու­նակ ա­շա­կեր­տից մինչև նա­խա­րար բո­լո­րին ա­նընդ­հատ բա­ցատ­րել գրա­կա­նու­թյան կարևո­րու­թյու­նը ու այդ­պես էլ ար­դյուն­քի չհաս­նել։ Ե­կող ու գնա­ցող իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի ե­րա­զան­քը միշտ լի­նում է բա­րե­կե­ցիկ, ար­ժա­նա­վա­յել եր­կիր կա­ռու­ցե­լը, բայց, չգի­տես ին­չու, նրանք առ օրս ի­րենց ե­րա­զան­քի եր­կի­րը պատ­կե­րաց­նում են ա­ռանց մտ­քի ու մտա­վո­րա­կա­նու­թյան։ Հե­տաքր­քիր է՝ ո՞ր երկ­րի փոր­ձը կամ մարդ­կու­թյան զար­գաց­ման ո՞ր փուլն է նրանց հու­շում, որ ա­ռա­ջըն­թա­ցը բեռ­նա­կիր­ներն ու հան­ցա­գործ­ներն են ա­պա­հո­վում։ Ինձ հա­մար ան­հաս­կա­նա­լի է՝ ի՞նչ ինք­նար­հա­մար­հանք ու ա­տե­լու­թյուն պի­տի ու­նե­նա մար­դը սե­փա­կան ծագ­ման հան­դեպ, որ մշա­կույ­թի հետ այս­պես վար­վի, այս­պի­սի ո­րո­շում­ներ ըն­դու­նի։ Վեր­ջին հաշ­վով, մշա­կույ­թը ժո­ղովր­դի հո­գին է, խիղ­ճը, ապ­րում­նե­րը, իղ­ձերն ու ձգ­տում­նե­րը, այլ խոս­քով՝ նկա­րա­գի­րը։
-Որ­պես թարգ­ման­վող հե­ղի­նակ՝ ի՞նչ կա­սեք ծրագ­րի ար­դյու­նա­վե­տու­թյան, չե­ղարկ­վե­լու դեպ­քում՝ վնաս­նե­րի մա­սին։
-Չեմ էլ ու­զում խո­սել այս ծրագ­րի օ­գուտ­նե­րի կամ վնաս­նե­րի մա­սին, ո­րով­հետև քիչ թե շատ գրա­գետ մար­դը դրա ի­մաս­տը հաս­կա­նում է։ Բայց կար­ծում եմ, որ ե­թե բա­նը հա­սել է այս չն­չին բյու­ջեով ծրագ­րին, ու­րեմն չե­ղարկ­վե­լու է նաև գրող­նե­րին գրե­լու կամ հրա­տա­րակ­վե­լու հա­մար տր­վող ա­ջակ­ցու­թյու­նը։ Եվ այս­տեղ ար­դեն կա­րե­լի է խո­սել նա­խա­րա­րու­թյան վա­րած հա­կամ­շա­կու­թա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մա­սին։ Իսկ մենք դժ­գո­հում էինք, թե մշա­կու­թա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն չկա։ Այ­նինչ՝ մար­դիկ հս­տակ գի­տեն ի­րենց ա­նե­լի­քը... Պե­տու­թյան փո­ղերն էլ կծախ­սեն այլ եր­կր­նե­րի գրա­կա­նու­թյու­նը թարգ­մա­նե­լով, օ­տար գրող­նե­րին գր­կած բե­րել-տա­նե­լով... Հե­տաքր­քիր է՝ ո՞վ է այն պաշ­տո­նյան, ո­րը գրո­ղի ու գրա­կա­նու­թյան հաշ­վին կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ է պայ­քա­րում։
Վա­րա­կի այս­պես անխ­նա տա­րած­ման պատ­ճառ­նե­րից մեկն էլ մարդ­կանց մաս­սա­յա­կան ան­գի­տու­թյունն է. նա­խորդ տա­րի­նե­րին այն­քան են ա­նու­շադ­րու­թյան մատն­վել կր­թու­թյունն ու մշա­կույ­թը, որ այ­սօր ժո­ղո­վուր­դը թաղ­ված է խա­վա­րի մեջ և մտա­ծում է, որ «թիզ չա­փե­լով» կա­րող է փրկ­վել վա­րա­կից։ Այս պայ­ման­նե­րում հենց մշա­կույ­թի՛ն է պետք զարկ տալ։ Էլ չեմ խո­սում այն մա­սին, որ այս ըն­թաց­քում բո­լոր խա­վե­րին ֆի­նան­սա­կան ա­ջակ­ցու­թյուն տր­վեց, գրող­նե­րը շր­ջանց­վե­ցին. երևի այդ­պի­սիք չկան երկ­րում, գո­յու­թյուն չու­նեն։ ՈՒ­զում են հայ­րե­նա­սե՞ր լի­նել, խնդ­րեմ, նա­խա­րա­րու­թյան աշ­խա­տող­նե­րի մի ամս­վա աշ­խա­տա­վար­ձը փո­խան­ցեք կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի հիմ­նադ­րա­մին։ Այ դա կլի­նի շո­շա­փե­լի գու­մար։ Թե չէ, այս ծրագ­րին հատ­կաց­վա­ծը ի՜նչ մի գու­մար է, որ դրա­նով էլ հայ­րե­նիք են փր­կում։ Մի խոս­քով, քա­նի որ ոչ միայն այս, այլև փո­ղի հետ առ­նչ­վող բո­լոր ծրագ­րե­րի մա­սին ին­ֆոր­մա­ցիան հույժ գաղտ­նի է, և դրան հա­սու են միայն նա­խա­րա­րու­թյան ո­րոշ աշ­խա­տա­կից­ներ, ո­րոն­ցից ճիշտ բան ի­մա­նա­լը պար­զա­պես հե­րո­սու­թյուն է, ա­ռա­ջար­կում եմ հրա­պա­րա­կել ան­ցյալ տա­րի այս ծրագ­րին հատ­կաց­ված գու­մա­րի չա­փը. քա­նի՞ հա­րյուր հա­զար կամ մի­լիոն դո­լար է, որ դրա­նով վերք կա­րե­լի է բու­ժել։ Կր­ճա­տե՞լ այդ խղ­ճուկ ծախ­սե­րը՝ խնդ­րեմ, տա­սի փո­խա­րեն հին­գը հրա­տա­րա­կեք, բայց ծրա­գի­րը ե­թե փակ­վեց, ու­րեմն է­լի մի քա­նի տա­րի ջանք պի­տի գոր­ծադ­րենք հա­մաշ­խար­հա­յին ըն­թաց­քին միա­նա­լու հա­մար։ Հա­մա­ձայն եմ, ծրագ­րի կազ­մա­կերպ­ման հետ կապ­ված վի­ճե­լի հար­ցեր շատ կան, բայց, հար­գե­լի­ներս, պետք է պայ­քա­րել ոչ թե մշա­կույ­թի ու գրա­կա­նու­թյան դեմ, այլ այդ բնա­գա­վա­ռում տեղ գտած թե­րու­թյուն­նե­րի։ Վեր­ջին հաշ­վով, երբ խո­սում ենք ժա­մա­նա­կին հա­մըն­թաց քայ­լե­լու, մեր խն­դիր­նե­րը աշ­խար­հին լսե­լի դարձ­նե­լու, մեր ճշ­մար­տա­ցիու­թյու­նը ա­պա­ցու­ցե­լու և այլ­նի մա­սին, ձեր պատ­կե­րաց­մամբ ո՞նց ենք ա­նե­լու։ Մի՞­թե այ­սօր որևէ գրա­գետ մար­դու հա­մար գաղտ­նիք է, որ մշա­կույ­թը ևս զենք է և՝ ա­մե­նա­զո­րա­վո­րը։
-Չե՞ք կար­ծում, որ մեր երկ­րում գրող­ներն էլ ինչ­պես հարկն է չեն ներ­կա­յաց­վում-արժևոր­վում։
-Որ­պես թարգ­ման­վող հե­ղի­նակ ցա­վով հա­վե­լեմ, որ մենք չու­նենք ճա­շակ, կրթ­վա­ծու­թյուն, գնա­հատ­ման չա­փա­նիշ­ներ ու նաև խիղճ՝ մեր կող­քի տա­ղան­դին տես­նե­լու հա­մար, ուս­տի այ­սօր­վա հա­յաս­տա­նաբ­նակ գրո­ղին ո­չինչ չի մնում, քան օ­տար երկ­րում թարգ­ման­վե­լը և գնա­հատ­վե­լը, որ­պես­զի իր հայ­րե­նի­քում հար­գանք նվա­ճի։
Զրու­ցեց
Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 10151

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ