Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Անա­վարտ է միայն սկու­դե­տեն

Անա­վարտ է միայն սկու­դե­տեն
28.07.2020 | 00:54

Այո, մնա­ցինք միայն Ի­տա­լիա­յի ա­ռաջ­նու­թ­յան հույ­սին, քան­զի ա­վարտ­վեց նաև Անգ­լիա­յի­նը։ Բայց, բո­լոր դեպ­քե­րում, ե­կեք ա­ռանձ­նա­կի սուգ ու շի­վան չկա­պենք, ո­րով­հետև օ­գոս­տո­սը մեզ Չեմ­պիոն­նե­րի ու Եվ­րո­պա­յի լի­գա­նե­րի խա­ղար­կու­թ­յուն­նե­րի ա­վար­տա­կան մաս է կազ­մե­լու, այն էլ՝ փոխ­ված ըն­թա­ցա­կար­գով։ Ժա­մա­նա­կին տե­ղե­կաց­րել ենք, հի­մա էլ, ա­ռի­թից օգտ­վե­լով, հի­շեց­նենք՝ հան­դի­պում­նե­րի ել­քը ո­րոշ­վե­լու է մեկ խա­ղի ար­դ­յուն­քով։ Ա­սել է թե՝ ով վրի­պեց, վրի­պեց։ Սխալ­վե­լու ի­րա­վունք չկա։

ԱՆԳ­ԼԻԱ
Միան­գա­մից ա­սենք, որ ա­վար­տա­կան տու­րը ան­պա­տաս­խան թո­ղած բա­վա­կա­նին հար­ցեր ու­ներ, ինչն ա­ռանց այն էլ հե­տաք­ր­քրիր այս ա­ռաջ­նու­թյա­նը նոր լիցք էր հա­ղոր­դե­լու։ Սկ­սենք նրա­նից, որ Չեմ­պիոն­նե­րի լի­գա­յի խա­ղե­րին մաս­նակ­ցու­թյուն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար «Վուլ­վեր­հեմպ­տո­նի» հետ տնա­յին խա­ղում «Չել­սիին» բա­ցա­ռա­պես հաղ­թա­նակ էր պետք։ Ինչ վե­րա­բե­րում է լու­ծե­լիք մյուս խնդ­րին՝ ա­ռաջ­նու­թյու­նը եր­րորդ հո­րի­զո­նա­կա­նով ա­վար­տե­լուն, խն­դի­րը միայն ի­րե­նից կախ­ված չէր։
Ա­ռա­ջադր­վա­ծի ա­ռա­ջին մա­սով «ազն­վա­կան­ներն» անվ­րեպ ե­ղան։ 2։0 հաշ­վով պարտ­ված ու 59 միա­վո­րով մնա­ցած «Վուլ­վեր­հեմպ­տոնն» այդ­պես էլ ան­բա­ժան մնաց յո­թե­րորդ հո­րի­զո­նա­կա­նից։ Թվում էր՝ պա­կաս լու­ծե­լի պի­տի լի­ներ և երկ­րորդ խն­դի­րը, ո­րով­հետև «Ման­չեստր Յու­նայ­թե­դը», ո­րը Չեմ­պիոն­նե­րի լի­գա­յի խա­ղե­րի մաս­նակ­ցու­թյան ոչ պա­կաս հա­վակ­նու­թյուն­ներ ու­ներ, ար­տագ­նա հան­դի­պում էր ու­նե­նա­լու «Լես­տե­րի» հետ, ո­րը նույն­պես կռիվ էր տա­լու այդ նույն Չեմ­պիոն­նե­րի լի­գա­յի մաս­նակ­ցու­թյուն ձեռք բե­րե­լու հա­մար։
Հաս­կա­նա­լի է, որ ու­նե­ցած նշա­նա­կու­թյամբ «Լես­տեր»-«Ման­չեստր Յու­նայ­թեդ» դի­մա­կա­յու­թյու­նը շատ ա­վե­լի բարձր հն­չո­ղու­թյան էր։ Հաղ­թել են «ման­կու­նիան­ցի­նե­րը»՝ 66 միա­վո­րով ի­րեն­ցով ա­նե­լով նաև ա­ռաջ­նու­թյան բրոն­զե մե­դալ­նե­րը, ին­չը նշա­նա­կեց, որ նույն­քան միա­վոր ու­նե­ցող «Չել­սին» հար­կադր­ված էր ա­զա­տել ա­ռա­ջին ե­ռյա­կը։ Սա­կայն, բո­լոր դեպ­քե­րում, հարկ հա­մա­րենք նշել, որ ա­ռաջ­նու­թյան եզ­րա­փա­կիչ փու­լում, երբ ա­ռանձ­նա­պես սկ­սեց զգաց­վել հոգ­նա­ծու­թյու­նը, «Լես­տե­րի» հետ չար կա­տակ խա­ղաց պա­հես­տա­յին­նե­րի կարճ նս­տա­րա­նը, ո­րը նման լար­ված մր­ցա­շա­րե­րի հա­մար կարևո­րա­գույն գոր­ծոն է։ Ա­հա թե նաև ին­չով են շա­հած դուրս գա­լիս գրանդ ա­կումբ­ներն ի­րենց ֆի­նան­սա­կան ան­հա­մե­մատ բարձր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րով։
Սա­կայն այն­պես չէ, թե «աղ­վես­նե­րը» մնա­ցին ա­ռանց եվ­րա­խա­ղար­կու­թյան։ Նրանք կմր­ցեն Եվ­րո­պա­յի լի­գա­յում, ա­ռանձ­նա­պես ի­րեն­ցից ոչ շատ ու­ժեղ, ոչ էլ շատ թույլ թի­մե­րի հետ և երևի թե այս­պես ա­վե­լի ճիշտ է, պար­զա­պես ճն­շո­ղը խո­շոր ափ­սո­սանքն է։ Հի­շենք, թե հաշ­ված տա­րի­ներ ա­ռաջ «Լես­տերն» ի՜նչ խո­շո­րա­գույն ա­նակն­կալ մա­տու­ցեց բո­լո­րին՝ դառ­նա­լով երկ­րի չեմ­պիոն։ Այս թի­մը հար­կավ ար­ժա­նի է շատ ա­վե­լիի, սա­կայն դրա հա­մար պետք է, որ ֆի­նան­սա­կան մագ­նատ­ներն ի­րենց հա­յաց­քը հա­ռեն նրա կող­մը։
59 միա­վո­րով ա­ռա­ջին վե­ցյա­կի մաս կազ­մեց նաև ար­տագ­նա­յում «Կրիս­տալ Պա­լա­սի» հետ մր­ցա­վե­ճը 1։1 ա­վար­տած «Տո­տեն­հե­մը», որն ա­ղյու­սա­կում «Վուլ­վեր­հեմպ­տո­նից» ա­վե­լի բարձր դիրք ու­նե­ցավ ի հա­շիվ լրա­ցու­ցիչ գոր­ծա­կից­նե­րի։ Մոու­րի­նիո­յի սա­նե­րը նույն­պես ստա­ցան Եվ­րո­պա­յի լի­գա­յի խա­ղար­կու­թյան մաս­նակ­ցու­թյան ի­րա­վունք, սա­կայն ո­րա­կա­վոր­ման փու­լից։ Ինչ վե­րա­բե­րում է չեմ­պիոն «Լի­վեր­պու­լին» ու փոխ­չեմ­պիոն «Ման­չեստր Սի­թիին, ա­ռա­ջի­նը հյու­րըն­կալ­վե­լիս 3։1 հաշ­վով հաղ­թեց «Նյու­քաս­լին», երկ­րոր­դը հինգ ան­պա­տաս­խան գն­դակ ու­ղար­կեց ա­ղյու­սա­կը եզ­րա­փա­կած «Նյու­քաս­լի» դար­պա­սը։ «Լի­վեր­պու­լի» միա­վոր­նե­րը 99 են, «Ման­չեստր Սի­թիի» ան­վան դի­մաց 81 միա­վոր է։
Ա­վար­տա­կան տու­րի ար­դյունք­նե­րով պրե­միեր լի­գան լքած «Նյու­քաս­լին» միա­ցան «Բոռն­մուտն» ու «ՈՒոտ­ֆոր­դը»։ Վեր­ջինս զի­ջեց «Ար­սե­նա­լին» (2:3), իսկ «Բոռն­մու­տը» հաղ­թա­նա­կով ա­վար­տեց հան­դի­պու­մը «Է­վեր­տո­նի» հետ (3:1): Եր­կուսն էլ մր­ցել են ար­տագ­նա­յում։ «Բա­լե­րի» բախ­տը չբե­րեց այն­քա­նով, որ մինչ այդ 34 միա­վոր ու­նե­ցող «Աս­տոն Վի­լան» միա­վոր վաս­տա­կեց «Վեստ Հե­մի» հետ ար­տագ­նա­յում (1:1) ու խու­սա­փեց վատ­թա­րա­գույ­նից։
Ա­ռա­ջին լի­գա­յից բարձ­րա­գույն են տե­ղա­փոխ­վել «Լիդս Յու­նայ­թեդն» ու «Վեստ Բրոմ­վիչ Ալ­բիո­նը»։

ՖՐԱՆ­ՍԻԱ
Այս երկ­րի ֆուտ­բո­լին կա­րո­տա­ծը ստիպ­ված էր եր­կար ժա­մա­նակ համ­բե­րել (կա­տակ բան չէ՝ ե­րեք ա­միս չի ե­ղել ոչ մի պաշ­տո­նա­կան խաղ), քա­նի որ այս­տեղ երկ­րի նա­խա­գա­հի մա­կար­դա­կով միան­գա­մից ու կտ­րուկ ո­րո­շում կա­յաց­վեց զանգ­վա­ծա­յին հան­դի­սու­թյուն­նե­րը, մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը դա­դա­րեց­նե­լու մա­սին։ Ա­վե­լին, ան­գամ նման կոչ ար­վեց նաև մյուս եր­կր­նե­րին։ Տվյալ պա­րա­գա­յում պի­տի ա­սենք` ֆուտ­բո­լա­սե­րի խո­շոր բա­րե­բախ­տու­թյունն էր, որ մյուս եր­կր­նե­րը չգ­նա­ցին ֆրան­սիա­կան ճա­նա­պար­հով, ու կո­րո­նա­վի­րու­սի այս խենթ մո­լեգ­նու­թյան ժա­մա­նակ­նե­րում ֆուտ­բո­լը գո­նե ինչ-որ չա­փով պա­հեց կյան­քի հետ լու­սա­վոր կա­պը։
Ինչևէ: Ֆրա­սիա­յում ա­ռաջ­նու­թյան խաղ չկար, բայց հո գա­վա­թա­յին խաղ կար։ Մր­ցում էին «Պա­րի Սեն Ժեր­մենն» ու «Սենտ Է­տիե­նը»։ Միան­գա­մից ա­սենք՝ քա­շա­յին ա­ռու­մով միան­գա­մայն տար­բեր կար­գի թի­մեր, բայց չմո­ռա­նանք գա­վա­թա­յին հան­դի­պում­նե­րի ա­ռանձ­նա­կի հա­մա­ռու­թյուն ու լար­վա­ծու­թյուն ու­նե­ցող հա­մա­րու­մը։
«Պա­րի Սեն Ժեր­մե­նը» միան­գա­մից ձեռ­նա­մուխ ե­ղավ հար­ցի լուծ­մանն ու ար­դեն 14-րդ րո­պեին ա­ռաջ ան­ցավ հաշ­վի մեջ։ Գո­լի հե­ղի­նա­կը Նեյ­մարն էր, ո­րը դար­պա­սա­պա­հի հետ մղած գն­դա­կը պար­զա­պես մե­խեց դար­պա­սում։ Թվում էր, թե հեշտ հաղ­թա­նակն ա­պա­հով­ված է, մա­նա­վանդ որ ար­դեն 31-րդ րո­պեից հյու­րե­րը մնա­ցին տա­սը հո­գով։ Չեր­կա­րաց­նենք։ Հան­դի­պումն ա­վարտ­վել է հենց այդ նույն 1։0 հաշ­վով, փա­րիզ­ցի­նե­րը երկ­րի չեմ­պիո­նի տիտ­ղո­սին ա­վե­լաց­րել են նաև գա­վա­թա­յի­նը։ Վեր­ջում նշենք, որ վնաս­վածք է ստա­ցել Մբա­պեն, ու դա այն­քան լուրջ է ե­ղել, որ Տու­խե­լը հար­կադր­ված է ե­ղել նրա փո­խա­րեն նոր ուժ հա­նել խա­ղա­դաշտ։ Պի­տի հու­սալ, որ ֆուտ­բո­լիս­տը Չեմ­պիոն­նե­րի լի­գա­յի խա­ղե­րին պատ­րաստ կլի­նի, այ­լա­պես փա­րի­զյան ա­կում­բը ծանր ժա­մա­նակ­ներ կու­նե­նա այս խա­ղար­կու­թյու­նում, մա­նա­վանդ որ այս­տեղ, հա­մա­ձայն այս մր­ցաշր­ջա­նի հա­մար հաս­տատ­ված կա­նո­նա­կար­գի, ար­դեն յու­րա­քան­չյուր խաղ է ո­րո­շիչ։

Ի­ՏԱ­ԼԻԱ
Սկու­դե­տեի 35-րդն ա­վարտ­վեց «ՈՒ­դի­նե­զե»-«Յու­վեն­տուս», «Լա­ցիո»-«Կա­լիա­րի» խա­ղե­րով։ Ի դեմս ա­ռա­ջին մր­ցակ­ցու­թյան, ա­ռաջ­նու­թյան ա­վար­տից ե­րեք տուր ա­ռաջ կա­րող էր հայտ­նի դառ­նալ երկ­րի չեմ­պիո­նը, սա­կայն դրա հա­մար հարկ էր, որ «ծեր սի­նյո­րան» ար­տագ­նա­յում կա­րո­ղա­նար կոտ­րել տան­տե­րե­րի դի­մադ­րու­թյու­նը։ Սա­կայն չկա­րո­ղա­ցավ։ Պար­տու­թյան հան­գեց­րած գն­դա­կը «Յու­վեն» բաց թո­ղեց փոխ­հա­տուց­ված ժա­մա­նա­կում, երբ ա­մեն ինչ գլոր­վում էր դե­պի 1։1 հան­գու­ցա­լու­ծում։
Պա­կաս սկզ­բուն­քա­յին չէր նույն հաշ­վով, սա­կայն այս ան­գամ տան­տե­րե­րի ա­ռա­վե­լու­թյամբ ա­վարտ­ված երկ­րորդ հան­դի­պու­մը, ո­րը «Լա­ցիո­յին» հնա­րա­վո­րու­թյուն տվեց ընդ­հուպ մո­տե­նա­լու եր­րորդ տե­ղում ըն­թա­ցող, 73 միա­վոր ու­նե­ցող «Ին­տե­րին»։ Այս մր­ցակ­ցու­թյու­նը հե­տաք­րք­րա­կան էր նաև նրա­նով, որ նա­խորդ տու­րի ար­դյունք­նե­րով Չի­րո Ի­մո­բի­լեն Քրիշ­տիա­նու Ռո­նալ­դուին հնա­րա­վո­րու­թյուն էր տվել գո­լե­րով հա­վա­սար­վե­լու ի­րեն, ու 30-ա­կան գն­դա­կով ռմ­բար­կու­նե­րի ցու­ցա­կում հաս­տատ­վել էր եր­կիշ­խա­նու­թյուն։ Այս խա­ղում Չի­րոն ոչ միայն կա­րո­ղա­ցավ խփել հաղ­թա­կան գո­լը, այլև նո­րից ան­ցավ լա­վա­գույն ռմ­բար­կուի պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի միանձ­նյա կա­տար­մա­նը։
Սկու­դե­տեի նոր տու­րը մեկ­նար­կեց «Մի­լան»-«Ա­տա­լան­տա» դի­մա­կա­յու­թյամբ։ Այն կող­մե­րին միայն մե­կա­կան միա­վոր բե­րեց, ին­չը նշա­նա­կեց հետևյա­լը՝ հաղ­թա­նա­կի դեպ­քում «Ին­տե­րը» «Ա­տա­լան­տա­յին» շր­ջան­ցե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն էր ստա­նում, իսկ «Լա­ցիոն», դար­ձյալ հաղ­թե­լու դեպ­քում, միա­վոր­նե­րով հա­վա­սար­վում էր Բեր­գա­մոն ներ­կա­յաց­նող թի­մին։
Սա­կայն այս խաղն ա­ռաջ­նա­յին նշա­նա­կու­թյան էր ոչ միայն հյու­րե­րի հա­մար։ Ան­գամ մեկ միա­վոր վաս­տա­կե­լը մի­լան­ցի­նե­րի հա­մար առն­վազն նշա­նա­կում էր մեկ միա­վո­րով ա­ռաջ պոկ­ված լի­նել Եվ­րա­գա­վաթ­նե­րի խա­ղար­կու­թյան ե­րա­զանք ու­նե­ցող «Նա­պո­լիից», իսկ ամ­բողջ ե­րեք միա­վո­րը... Քա­նի որ դա չի ե­ղել, չքն­նար­կենք։
Տու­րը հա­ջող ըն­թացք ու­նե­ցավ Ջե­նո­վա գնա­ցած «Ին­տե­րի» հա­մար։ Տան­տե­րե­րի դար­պա­սը խո­ցած ե­րեք գն­դա­կը Ան­տո­նիո Կոն­տեի սա­նե­րին կր­կին հա­նեց երկ­րորդ հո­րի­զո­նա­կան, ու դար­ձյալ մի­լա­նյան ա­կումբն «Ա­տա­լան­տա­յից» ա­ռաջ է մեկ միա­վո­րով։
Երկ­րորդ ա­նընդ­մեջ հաղ­թա­կան հան­դի­պումն անց­կաց­րեց «Լա­ցիոն» ու, որ շատ կարևոր է, ար­տագ­նա­յում։ «Վե­րո­նա­յի» հետ այս հան­դիպ­ման 5։1 հա­շիվն ու­ժե­րի հա­րա­բե­րակ­ցու­թյան մա­սին օ­բյեկ­տիվ պատ­կե­րա­ցում չի տա­լիս, բայց ե­ղել է այն, ինչ ե­ղել է, ու հռո­մեա­ցի­նե­րը միա­վոր­նե­րով՝ 75 հա­վա­սար­վել են «Ա­տա­լան­տա­յին», սա­կայն հա­ջոր­դում են լրա­ցու­ցիչ գոր­ծա­կից­նե­րի հաշ­վար­կով։ Հարկ հա­մա­րենք ա­սել, որ Ի­մո­բի­լեն հե­ղի­նա­կել է ե­րեք գոլ՝ խփած գն­դակ­նե­րի թի­վը հասց­նե­լով 34-ի։
Հաղ­թա­կան է ե­ղել և «Ռո­մա­յի» մր­ցակ­ցու­թյու­նը «Ֆիո­րեն­տի­նա­յի» հետ։ «Գայ­լե­րը» հաղ­թա­նակ են տո­նել ի հա­շիվ Վե­րե­տուի հա­ջո­ղու­թյամբ ի­րաց­րած 11-մետ­րա­նոց­նե­րի՝ 2։1։ «Ռո­ման» շա­րու­նա­կում է մնալ Եվ­րո­պա­յի լի­գա­յի խա­ղար­կու­թյա­նը հա­վակ­նող­նե­րի թվում, 64 միա­վո­րով հին­գե­րորդ հո­րի­զո­նա­կա­նում է։
Հե­տաքր­քիր զար­գա­ցում­ներ են ե­ղել «Նա­պո­լի»-«Սա­սուո­լո» դի­մա­կա­յու­թյու­նում։ Ընդ­հա­նուր հաշ­վով գրանց­վել է դար­պա­սի հինգ գրա­վում, ո­րից եր­կու­սը տան­տե­րե­րի, ե­րե­քը՝ հյու­րե­րի կա­տար­մամբ, սա­կայն խաղն ա­վարտ­վել է 2։0 հաշ­վով։ Սա էլ, ինչ­պես ա­սում են, VAR-ի խե­րը, բայց, մյուս կող­մից էլ, ե­թե հաղ­թող, ա­պա միայն ու միայն ազ­նիվ մր­ցակ­ցու­թյան պայ­ման­նե­րում։
Եվ վեր­ջում «Յու­վեն­տուս»-Սամպ­դո­րիա» դի­մա­կա­յու­թյան մա­սին, ո­րը հայտ­նի դարձ­րեց եվ­րո­պա­կան ֆուտ­բո­լա­յին թոփ տե­րու­թյուն­նե­րից վեր­ջի­նի չեմ­պիո­նին։ Հան­դի­պումն այս ա­վարտ­վել է 2։0 հաշ­վով, հաղ­թել է «ծեր սի­նյո­րան», ո­րը 2011-2012 մր­ցաշր­ջա­նից սկ­սած՝ ոչ մե­կին չի զի­ջում ա­ռաջ­նայ­նու­թյու­նը, հաղ­թո­ղի դափ­նին։ Ե­թե չեմ­պիոն լի­նե­լը որևէ մե­կի մոտ կա­րող է հոգ­նու­թյան զգա­ցո­ղու­թյուն ա­ռաջ բե­րել, հար­կավ իր պրոբ­լեմն է, բայց որ Ի­տա­լիա­յում, երկ­րի չեմ­պիո­նու­թյու­նից զատ, «Յու­վեն­տու­սից» ար­դեն վա­ղուց են սպա­սում մեկ այլ չեմ­պիո­նու­թյուն, թերևս կաս­կած չկա։ Ի մի­ջի այ­լոց, ժա­մա­նա­կին թի­մը Քրիշ­տիա­նու Ռո­նալ­դու գնեց նաև այդ նպա­տա­կադր­մամբ։
Բնա­կա­նա­բար, «Յու­վեն­տու­սի» չեմ­պիո­նու­թյու­նը բնավ էչ չի սա­ռեց­նում սկու­դե­տեի նկատ­մամբ ֆուտ­բո­լա­սե­րի հե­տաք­րք­րու­թյու­նը, քա­նի որ կա­տա­ղի պայ­քար է ըն­թա­նում ոչ միայն ա­ռաջ­նու­թյան մյուս մե­դալ­նե­րի, այլև եվ­րա­խա­ղար­կու­թյուն­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյան ի­րա­վուն­քի հա­մար։ Այս ա­ռու­մով Ի­տա­լիա­յի ա­ռաջ­նու­թյու­նը հար և նման է անգ­լիա­կան պրե­միեր լի­գա­յին, ո­րին, ձեզ հետ միա­սին, մինչև ա­ռաջ­նու­թյան ա­վար­տը լար­ված հետևե­ցինք, քա­նի որ ա­ռաջ­նու­թյու­նը միայն չեմ­պիո­նին ի հայտ բե­րե­լու գոր­ծըն­թաց չէ. շատ հա­ճախ լի­նում են և այն­պի­սի խա­ղեր, այն­պի­սի դի­մա­կա­յու­թյուն­ներ, ո­րոնք մր­ցա­շա­րա­յին ա­ռու­մով ո­չինչ չեն նշա­նա­կում, սա­կայն կա­տա­րո­ղա­կա­նով այն­պի­սի գլուխ­գոր­ծոց­ներ են, որ շունչդ են կտ­րում։ Ա­հա թե նաև ին­չի հա­մար է ֆուտ­բոլն այդ­քան սիր­ված ու ըն­դուն­ված ամ­բողջ աշ­խար­հում։


Մար­տին ՀՈՒ­ՐԻ­ԽԱ­ՆՅԱՆ

Դիտվել է՝ 13055

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ