Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Փա­րի­զում մարդ­կանց ու­ղեղն ա­վե­լի շատ են պղ­տո­րում, քան Հա­յաս­տա­նում»

«Փա­րի­զում մարդ­կանց ու­ղեղն ա­վե­լի շատ են պղ­տո­րում, քան Հա­յաս­տա­նում»
03.04.2020 | 01:22

«Ի­րա­տե­սի» հյու­րը օ­պե­րա­յին եր­գիչ Ա­ԴԱՄ ԲԱՐ­ՐՈՆ է: Նա ծն­վել է Գյում­րիում, այժմ ապ­րում է Փա­րի­զում, աշ­խա­տում է Փա­րի­զի Սկ­րյա­բի­նի ան­վան և Ռախ­մա­նի­նո­վի ան­վան կոն­սեր­վա­տո­րիա­նե­րում, հա­մերգ­նե­րով հան­դես է գա­լիս աշ­խար­հի լա­վա­գույն բե­մե­րում, անց­կաց­նում վար­պե­տու­թյան դա­սեր աշ­խար­հի տար­բեր քա­ղաք­նե­րում, որ­պես ժյու­րիի ան­դամ՝ հրա­վիր­վում տար­բեր մի­ջազ­գա­յին մր­ցույթ­նե­րի:

-Ա­դամ, Դուք ծնուն­դով գյում­րե­ցի եք, 1988-ի երկ­րա­շար­ժի ժա­մա­նակ դպ­րո­ցա­կան եք ե­ղել: Այ­սինքն՝ ման­կուց գի­տեք, թե ինչ ա­սել է ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ: Երկ­րա­շար­ժյան և այ­սօ­րյա՝ կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­վա­րա­կի ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րը նմա՞ն են ի­րար:
-Ընդ­հան­րու­թյունն այս եր­կու վի­ճակ­նե­րի մեջ խու­ճապն է: Իսկ մնա­ցած ա­ռում­նե­րով ի­րա­վի­ճակ­նե­րը, բնա­կա­նա­բար, շատ են տար­բեր: Գյում­րիում մարդ­կանց սթ­րե­սը մի քա­նի վայր­կյան էր, այդ ըն­թաց­քում էր վճռ­վում՝ կեն­դա­նի կմ­նա՞ն, թե՞ ոչ: Ե­թե փրկ­վել էին, ար­դեն վախ չկար, կար այլ հո­գե­վի­ճակ: Իսկ կո­րո­նա­վի­րու­սի դեպ­քում մենք տևա­կան սթ­րե­սի մեջ ենք, սպա­սում ենք ինչ-որ սար­սա­փե­լի բա­նի և չգի­տենք, թե այս սպա­սումն ինչ­քան է տևե­լու, ին­չի է հան­գեց­նե­լու: Այ­սինքն՝ վա­խի բնազ­դը տար­բեր ձևե­րով է աշ­խա­տում: Եվ կա մի նուրբ պահ ինձ հա­մար. ես որ­քան էլ որ հեռ­վում ապ­րեմ, իմ ա­մեն օրն սկս­վում է հայ­րե­նի­քումս կա­տար­վող ան­ցու­դար­ձե­րին հետևե­լով, ան­հան­գս­տա­նա­լով իմ ժո­ղովր­դի հա­մար: Կո­րո­նա­վի­րու­սը հա­մաշ­խար­հա­յին ար­հա­վիրք է, ո­րի վե­րա­բե­րյալ ես մի շարք հի­պո­թեզ­ներ ու­նեմ: Օ­րի­նակ՝ ո՞վ ինձ կա­րող է այ­սօր հա­վա­տաց­նել, որ այս քաո­սի հետևում կանգ­նած չեն դե­ղա­գոր­ծա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի հա­մաշ­խար­հա­յին գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը կամ այն­պի­սի մար­դիկ, ո­րոնք ժա­մա­նա­կին մտա­ծել են, որ օ­րե­րից մի օր մարդ­կու­թյու­նը շա­տա­նա­լու է երկ­րագն­դի վրա և, ին­չու ոչ, պետք է նվա­զեց­նել այդ ա­ճը, կա­սեց­նել ծնե­լու­թյու­նը: Այս ծրագ­րով կա­րող են նա­խա­պես պատ­վաս­տա­նյու­թեր ստեղծ­ված լի­նել, հե­տո տա­րա­ծել հա­մա­ճա­րակ, մարդ­կանց ա­սել, թե նոր-նոր պի­տի ստեղծ­վի հա­մա­ճա­րա­կի դեմ պատ­վաս­տա­նյու­թը, սպա­սել այն­քան, որ երկ­րագն­դի բնա­կիչ­նե­րի թիվն ի­րենց ու­զա­ծի չափ նվա­զի, ա­պա մեջ­տեղ հա­նել ար­դեն գո­յու­թյուն ու­նե­ցող պատ­վաս­տա­նյու­թը, պար­տա­դիր պատ­վաս­տում­ներ ա­նել կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ: Եվ ո՞ր գիտ­նա­կա­նը ինձ կա­րող է հա­մո­զել, որ այդ պատ­վաս­տա­նյու­թը չի ու­նե­նա կողմ­նա­կի ազ­դե­ցու­թյուն օր­գա­նի­զի վրա և չի հան­գեց­նի նրան, որ մեր հա­ջորդ սե­րունդ­նե­րը ամ­լու­թյուն ու­նե­նան: Ես ան­հան­գս­տա­նում եմ իմ թոռ­նիկ­նե­րի հա­մար: Մարդն այ­սօր պաշտ­պան­ված չէ: Ո՞վ կա­րող է բա­ցա­ռել, որ մի օր էլ հա­մա­ճա­րա­կը կտի­րի հա­մա­ցան­ցա­յին տի­րույ­թում, և մենք շփ­ման այս հնա­րա­վո­րու­թյունն էլ կկորց­նենք: Ես չեմ ու­զում խու­ճապ ա­ռա­ջաց­նել, բայց ան­հան­գս­տա­նում եմ մարդ­կու­թյան, ազ­գիս, աշ­խար­հով մեկ սփռ­ված հա­րա­զատ­նե­րիս, ըն­կեր­նե­րիս հա­մար: Մենք հի­մա սեր ենք փո­խան­ցում մի­մյանց հա­մա­ցան­ցի մի­ջո­ցով, շփ­վում ենք մշ­տա­պես, և սա մեզ օգ­նում է այս օ­րե­րին: Ես չեմ հաս­կա­նում, ու՞ր են մեր այն լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը, ո­րոնք միտ­ված են պայ­քա­րե­լու կեն­սա­բա­նա­կան, քի­միա­կան սպառ­նա­լիք­նե­րի դեմ: Այս ա­մե­նի հետ կապ­ված մտա­վա­խու­թյուն­ներ ու­նեմ, և տար­բեր տե­սա­կի վար­կած­ներ կան այն մա­սին, որ այս ա­մե­նը ծրագր­ված է, հա­տուկ մտած­ված: Ես գրա­ռում եմ ա­րել իմ դի­մա­տետ­րում. «Սա կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազմ է»: Եվ իս­կա­պես սա ինձ շատ է վա­խեց­նում: Մտա­ծում եմ, որ այս ծանր փոր­ձու­թյան հետևում շատ շա­հա­ռու­ներ են կանգ­նած լի­նե­լու և շա­տե­րին է այն գայ­թակ­ղե­լու: Ես կա­րող եմ այս հա­մա­վա­րա­կը կա­պել թե՛ ընտ­րու­թյուն­նե­րի, թե՛ դե­ղա­գոր­ծա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի, թե՛ ու­րիշ բա­նե­րի հետ: Կա հա­տուկ կայք, որ­տեղ գրանց­վում է մա­հե­րի ա­մե­նօ­րյա վի­ճա­կագ­րու­թյու­նը: Ինձ հե­տաք­րք­րում է՝ ո՞վ ստեղ­ծեց այդ կայ­քը, ո­րում ա­մեն ինչ ներ­բեռն­ված է շատ հան­գա­մա­նո­րեն, ո­րը ա­մեն օր ողջ աշ­խար­հից հա­վաք­ված մահ­վան մա­սին նո­րու­թյուն­նե­րը հասց­նում է մարդ­կանց: Սա մի՞­թե մի քա­նի օ­րում կազ­մա­կերպ­վեց, թե՞ նա­խա­պես ար­ված ծրա­գիր էր: Այս օ­րե­րին Ֆրան­սիա­յում տե­ղե­կու­թյուն է տա­րած­վում, թե կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պետք է կի­րա­ռել nivaquine հա­բե­րը՝ քլո­րի բա­ղադ­րու­թյամբ: Այս մի­ջոցն օգ­տա­գործ­վել է 15 տա­րի ա­ռաջ: Եվ ֆրան­սիա­ցի բժիշկ­նե­րը, գիտ­նա­կան­նե­րը խո­սում են այն մա­սին, որ ե­թե այս դե­ղո­րայքն օգ­տա­գոր­ծեն մեծ քա­նա­կու­թյամբ, կլի­նեն կողմ­նա­կի ազ­դե­ցու­թյուն­ներ՝ սր­տի սպազմ, ստա­մոք­սի ցա­վեր: Սա շատ նուրբ թե­մա է, կու­զե­նա­յի ի­մա­նալ նաև հա­յաս­տա­նյան մաս­նա­գետ­նե­րի կար­ծի­քը: Իբր պա­կաս քաո­սա­յին էր մեր վի­ճա­կը, հի­մա էլ ա­վե­լի մեծ քաո­սի մեջ ենք խր­վում: Ես ու­զում եմ, որ մենք չմո­ռա­նանք մեր մարդ լի­նե­լը: Ա­ռա­ջին հեր­թին մարդ լի­նենք, չկորց­նենք այս քաո­սի մեջ մեր մարդ­կա­յին դեմ­քը:
-Հա­յաս­տա­նում ար­վես­տա­գետ­նե­րը, մշա­կու­թա­յին հիմ­նար­կու­թյուն­ներն ան­ցել են աշ­խա­տան­քա­յին օն­լայն ռե­ժի­մի: Ով ինչ­պես կա­րո­ղա­նում է, օգ­տա­գոր­ծում է հա­մա­ցան­ցը՝ իր գոր­ծա­ռույթ­ներն այս կամ այն կերպ ի­րա­կա­նաց­նե­լու հա­մար: Ի՞նչ պատ­կեր է Ֆան­սիա­յում և Ձեր՝ երգ­չի կյան­քում այս ա­ռու­մով:
-Ես ժա­մա­նակն օգ­տա­գոր­ծում եմ հնա­րա­վո­րինս շատ դե­րեր­գեր սո­վո­րե­լու վրա: Կա­րող եմ, ի­հար­կե, հա­մա­ցան­ցա­յին ու­ղիղ ե­թե­րում եր­գել, բայց չեմ սի­րում նման բան ա­նել, դրա անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը այս պա­հին չու­նեմ: Ի­հար­կե, փակ են բո­լոր թատ­րոն­նե­րը, օ­պե­րա­նե­րը, թան­գա­րան­նե­րը, բայց կան բա­վա­կա­նին հա­ջող­ված օն­լայն հար­թակ­ներ, ո­րոնց մի­ջո­ցով ար­վես­տա­գետ­նե­րը շփ­վում են հան­րու­թյան հետ:
-Երբ շփ­վում եք հա­յաս­տան­ցի­նե­րի հետ, ի՞նչ եք նկա­տում, հա­յաս­տա­նյան և ֆրան­սիա­կան խու­ճա­պա­յին տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը տար­բեր­վու՞մ են ի­րա­րից:
-Փա­րի­զում մարդ­կանց ու­ղեղն ա­վե­լի շատ են պղ­տո­րում, քան Հա­յաս­տա­նում: Այս­տեղ մե­դիա­դաշ­տը շատ սա­դիս­տա­կան պահ­վածք ու­նի: Ես հիմ­նա­կա­նում չեմ լսում լրատ­վու­թյուն, ո­րով­հետև լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը մար­դուն վախ են ներ­շն­չում: Պատ­կե­րաց­նու՞մ եք՝ երկ­րա­շարժ տե­սած, ա­հա­վոր դժ­վա­րու­թյուն­նե­րի մի­ջով ան­ցած մար­դուս հա­մար ինչ է նշա­նա­կում այդ տե­ղե­կատ­վա­կան սար­սափ­նե­րին դի­մա­նա­լը: Ես իմ ու մե­դիա­յի միջև մի մեծ պատ­նեշ եմ դրել և թույլ չեմ տա­լիս, որ այն ներ­թա­փան­ցի իմ կյանք: Հա­յաս­տա­նում էլ մի պահ այդ­պի­սի դրսևո­րում­ներ ու­նե­ցավ մե­դիան, բայց հե­տո իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը հաս­կա­ցան, որ պետք է ըն­դա­ռաջ գնալ ժո­ղովր­դին, չխա­ղալ մարդ­կանց զգաց­մունք­նե­րի հետ:
-Որ­քան էլ տա­րօ­րի­նակ հն­չի, կո­րո­նա­վի­րու­սը նաև դրա­կան տե­ղա­շար­ժեր է ար­ձա­նագ­րել: Օ­րի­նակ՝ Վե­նե­տի­կի ջրան­ցք­նե­րում վե­րա­դար­ձել են ձկ­նե­րը, քա­նի որ զբո­սաշր­ջա­յին հոս­քե­րի դա­դա­րեց­ման, դի­զե­լա­յին վա­ռե­լի­քի ար­տա­հոս­քի կա­սեց­ման հետևան­քով մաքր­վել է ջու­րը: Այ­սօ­րի­նակ երևույթ­ներ չկա՞ն Ֆրան­սիա­յում:
-Բնա­պահ­պա­նա­կան ի­մաս­տով դրա­կան տե­ղա­շարժն այն է, որ մե­քե­նա­նե­րը քչա­ցել են Փա­րի­զում, և օ­դը ա­ռաջ­վա նման չի աղ­տոտ­վում: Քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի ծրագ­րի հա­մա­ձայն՝ ա­մեն ամս­վա ա­ռա­ջին կի­րա­կին Փա­րի­զում մար­դիկ ոտ­քով են քայ­լում, որ­պես­զի դրա­նով ինչ-որ կերպ նպաս­տեն քա­ղա­քի է­կո­լո­գիա­կան վի­ճա­կի բա­րե­լավ­մա­նը: Մարդ ա­րա­րածն իր հա­մար ստեղ­ծել է մի կյանք, ո­րը պար­տադ­րում է ա­նընդ­հատ վա­զել, այդ կերպ հայ­թայ­թել իր ապ­րուս­տը: Այս հա­մա­ճա­րակն ինչ-որ տեղ մեզ մտա­ծե­լու ա­ռիթ է տա­լիս, որ կյանքդ ա­պա­հո­վե­լու հա­մար պետք չէ վա­զել, չնա­յած դա մեր ցան­կու­թյամբ չի ար­վում, մեզ ստի­պում են այդ­պես ա­նել: Այ­նուա­մե­նայ­նիվ մենք պի­տի կա­րո­ղա­նանք մի մո­դել ստեղ­ծել, որ­պես­զի ա­ռա­վել հան­գիստ ձևով, թե­կուզ տե­ղում նս­տած հայ­թայ­թենք մեր հա­նա­պա­զօ­րյա հա­ցը: Եվ այդ­պի­սով հան­գիստ թող­նենք բնու­թյու­նը, մե­քե­նա­նե­րը շատ չհա­նենք փո­ղոց, չկեղ­տո­տենք օ­դը, որ­պես­զի Վե­նե­տի­կի օ­րի­նա­կի նման օ­րի­նակ­ներն ա­վե­լի շա­տա­նան մեր ի­րա­կա­նու­թյան մեջ: Մար­դը միշտ վտան­գա­վոր է, ագ­րե­սիվ է բնու­թյան հան­դեպ: Գու­ցե և այս հա­մա­վա­րա­կը դառ­նա մեծ օ­րի­նակ ըստ «Չկա չա­րիք ա­ռանց բա­րի­քի» ժո­ղովր­դա­կան ա­սաց­ված­քի: Եվ ե­թե ան­գամ սա իս­կա­պես մարդ­կու­թյան դեմ մտած­ված, ծրագր­ված ա­ղետ է, կա­րո­ղա­նանք սրա­նից պատ­վով դուրս գալ և ա­պա­ցու­ցել, որ մենք կա­րող ենք նոր կյան­քով ապ­րել, որ կյան­քը կա­րող է ու­րիշ լի­նել հա­մա­ճա­րա­կից ա­ռաջ և հա­մա­ճա­րա­կից հե­տո:
-Այ­սինքն՝ նաև դրա­կան կող­մե՞ր եք տես­նում այս հա­մա­վա­րա­կի պա­րա­գա­յում:
-Դրա­կան կող­մեր տես­նում եմ որ­պես եր­գիչ: Օ­րի­նակ՝ երբ ինձ հրա­վի­րում են որևէ տեղ եր­գե­լու, գոր­ծա­կալ­նե­րը դրա մեջ ի­րենց շահն են փնտ­րում: Յու­րա­քան­չյուր մար­դու մեջ շատ մեծ է օգ­տա­պաշ­տու­թյու­նը: Կար­ծում եմ՝ այս հա­մա­վա­րա­կից ա­զատ­վե­լուց հե­տո մար­դիկ կվե­րա­նա­յեն ի­րենց այդ հատ­կա­նի­շը: Ես չեմ ա­սում՝ բո­լո­րո­վին բա­ցա­ռենք մար­դու օգ­տա­պաշ­տու­թյու­նը: Բայց թող դա չդառ­նա կյան­քի ի­մաստ: Մար­դը ոս­կե ձկ­նի­կի հե­քիա­թի նման չի հա­գե­նում. սա ու­նե­ցավ, մտա­ծում է ու­րիշ բան ու­նե­նա­լու մա­սին, հե­տո՝ եր­րոր­դի, չոր­րոր­դի: Ես ու­զում եմ, որ մար­դը հնա­րա­վո­րինս հրա­ժար­վի ա­գա­հու­թյու­նից, հաս­կա­նա, թե ին­չու է ինքն ապ­րում: Ես իմ ծնող­նե­րից մեծ սեր եմ ժա­ռան­գել, և ինչ էլ որ պա­տա­հել է ինձ հետ, չեմ չա­րա­ցել մարդ­կու­թյան հան­դեպ: Ես չեմ էլ հաս­կա­նում մարդ­կա­յին չա­րու­թյունն ու ա­ղո­թում եմ, որ եր­բեք ինձ էլ չվի­ճակ­վի չա­րա­նալ, տուրք տալ օգ­տա­պաշ­տու­թյա­նը: Օգ­տա­պաշտ լի­նե­լը, կար­ծում եմ, մար­դուն տա­նում է դե­պի ան­կում, դե­պի դեգ­րա­դա­ցիա: Դա թույլ չի տա­լիս, որ մարդն ընդ­լայ­նի իր մտա­հո­րի­զո­նը: Պետք է կա­րո­ղա­նալ շնոր­հա­կալ լի­նել ապ­րածդ յու­րա­քան­չյուր օր­վա հա­մար: Մի պահ մտա­ծում եմ, որ այս կո­րո­նա­վի­րու­սը գու­ցե և պա­տիժ էր մարդ­կու­թյան հա­մար: Հե­տո էլ մտա­ծում եմ, թե ին­չու են այդ դեպ­քում մե­ղա­վոր­նե­րի հետ պատժ­վում նաև ան­մեղ մար­դիկ: Շատ մութ թե­մա է սա, չգի­տեմ: Տե­րը չի կա­րող վրեժ­խն­դիր լի­նել, Նա սեր է:
Զրույ­ցը վա­րեց
Կա­րի­նե ՌԱ­ՖԱ­ՅԵ­ԼՅԱ­ՆԸ

Դիտվել է՝ 9027

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ