Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Փա­շի­ն­յա­նի իշ­խա­նու­թ­յան հետ­հաշ­վար­կը միաց­ված է»

«Փա­շի­ն­յա­նի իշ­խա­նու­թ­յան հետ­հաշ­վար­կը միաց­ված է»
15.05.2020 | 00:29

Իշ­խա­նու­թյու­նը ո­րո­շեց ար­տա­կարգ դրու­թյու­նը մեկ ամ­սով էլ եր­կա­րաձ­գել։ Վի­րու­սա­կիր­նե­րի այ­սօր­վա թվե­րը հաշ­վի առ­նե­լով` ար­դեն դժ­վար է որևէ տրա­մա­բա­նու­թյուն գտ­նել վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րե­լու իշ­խա­նու­թյան քայ­լե­րում, բայց փաստ է, որ ևս մեկ ա­միս ապ­րե­լու ենք «ձևա­կան» ար­տա­կարգ ռե­ժի­մի պայ­ման­նե­րում։ Վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի, իշ­խա­նու­թյան քայ­լե­րի ու ներ­քին այլ հար­ցե­րի շուրջ զրու­ցել ենք «Դե­մոկ­րա­տա­կան այ­լընտ­րանք» կու­սակ­ցու­թյան նա­խա­ձեռ­նող խմ­բի ղե­կա­վար, քա­ղա­քա­գետ ՍՈՒ­ՐԵՆ ՍՈՒՐԵ­ՆՅԱՆ­ՑԻ հետ։

-Ի­մաս­տա­վոր­վա՞ծ էր կա­րան­տի­նա­յին շր­ջա­նը, երբ այ­սօր վիու­սա­կիր­նե­րի թի­վը կրկ­նա­կի շատ է, բայց սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը մեղ­մաց­վել են։ Ըստ Ձեզ, վի­րու­սը վե­րահս­կե­լու իշ­խա­նու­թյան քայ­լե­րը տրա­մա­բան­վա՞ծ են։
-Կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րած­ման սկզ­բի օ­րե­րից Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի քայ­լե­րը ե­ղել են ոչ հա­մար­ժեք։ Երբ ԱՀԿ-ն մար­տի 11-ին պան­դե­միա էր հայ­տա­րա­րել, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը շա­րու­նա­կում էին հետևո­ղա­կա­նո­րեն «Ա­յո»-ի քա­րոզ­չու­թյու­նը, ին­չի հետևան­քով Հա­յաս­տա­նում բռնկ­վեց հա­մա­ճա­րա­կը։ Ար­տա­կարգ դրու­թյուն, կա­րան­տի­նա­յին ռե­ժիմ մեզ մոտ շատ ուշ է սահ­ման­վել, իսկ հե­տո երբ վի­րու­սա­կիր­նե­րի թի­վը մե­ծա­ցավ, սկ­սե­ցին սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը թու­լաց­նել։ Այս պա­րա­գա­յում աբ­սուրդ է, որ ևս մեկ ա­միս ար­տա­կարգ դրու­թյան ռե­ժի­մը եր­կա­րաձ­գում են։ Ի­մի­տա­ցիոն, պո­պու­լիս­տա­կան քայ­լերն ա­վե­լի են վատ­թա­րաց­նում թե՛ հա­մա­ճա­րա­կա­յին, թե՛ տն­տե­սա­կան ի­րա­վի­ճա­կը։
-Չնա­յած երկ­րում ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ է, բազ­մա­թիվ խն­դիր­ներ կա­րոտ են լուծ­ման, Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գը լրիվ այլ տրա­մա­բա­նու­թյամբ է աշ­խա­տում։ Խոր­հր­դա­րա­նա­կան երկ­րի խոր­հր­դա­րա­նում ար­դեն եր­կու շա­բաթ է ընդ­դի­մու­թյունն ու իշ­խա­նու­թյունն ի­րար են «ու­տում», հեր­թը հա­սավ բռուն­ցք­նե­րին, հայ­հո­յանք­նե­րին, ու հի­մա խոր­հր­դա­րա­նը քա­ղա­քա­կան հուն ոչ մի կերպ չի վե­րա­դառ­նում։ Ինչ­պի­սի՞ն է Ձեր գնա­հա­տա­կա­նը խոր­հր­դա­րա­նում տե­ղի ու­նե­ցած մի­ջա­դե­պին և դրան հետևած քա­ղա­քա­կան զար­գա­ցում­նե­րին։
-Խոր­հր­դա­րա­նում կա­տար­վա­ծը խս­տա­գույնս դա­տա­պար­տե­լի է, Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը չպի­տի վե­րած­վի հայ­հո­յանք­նե­րի հար­թա­կի։ Եր­րորդ հան­րա­պե­տու­թյան պատ­մու­թյան ա­մե­նա­թույլ խոր­հր­դա­րանն է սա։ Տե­ղի ու­նե­ցա­ծը կոտ­րեց այն մի­ֆը, թե այս իշ­խա­նու­թյու­նը նոր մշա­կույթ, ար­ժե­քա­յին հա­մա­կարգ է բե­րել, հեր­քեց Փա­շի­նյա­նի այն պն­դում­նե­րը, թե սա իր ո­րա­կով բա­ցա­ռիկ խոր­հր­դա­րան է։ Ա­վե­լին, Փա­շի­նյանն իր ե­լույ­թով խրա­խու­սեց բռ­նու­թյու­նը, ընդ­դի­մա­դիր խոսքն այ­սու­հետ կա­րե­լի է հա­մա­րել սադ­րիչ ու բռուն­ցք­նե­րով լռեց­նել։
-Լրա­ցավ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կա­ռա­վար­ման 2 տա­րին, ու այն բա­վա­կան խոր­հր­դան­շա­կան ի­րա­դար­ձու­թյամբ «տոն­վեց»։ Նման մի­ջա­դե­պե­րով ար­դյո՞ք խն­դիր դր­ված չէ հան­րա­յին ու­շադ­րու­թյու­նը շե­ղե­լու կարևոր խն­դիր­նե­րից, այդ թվում` ար­ցա­խյան հա­կա­մար­տու­թյան շուրջ զար­գա­ցում­նե­րից։
-Չեմ կար­ծում, թե հա­տուկ բա­ներ են բե­մադ­րում, որ մարդ­կանց ու­շադ­րու­թյու­նը շե­ղեն։ Պար­զա­պես այս իշ­խա­նու­թյու­նը չի կա­րո­ղա­նում ձևա­կեր­պել կարևոր խն­դիր­նե­րի օ­րա­կար­գը։ Իշ­խա­նու­թյան լր­ջու­թյունն այն մա­կար­դա­կում չէ, որ զբաղ­վի կեն­սա­կան խն­դիր­նե­րի լուծ­մամբ։ Տե­ղի է ու­նե­նում քա­ղա­քա­կան կյան­քի լյում­պե­նա­ցում, ինչն էլ հան­գեց­նում է նման տհաճ տե­սա­րան­նե­րի։ Իսկ կարևոր խն­դիր­ներ կու­տակ­վում են, հա­մա­կար­գա­յին բա­րե­փո­խում­ներ էլ չկան։ Եր­կու տար­վա ըն­թաց­քում այս իշ­խա­նու­թյունն ա­պա­ցու­ցել է իր ինս­տի­տու­ցիո­նալ սնան­կու­թյու­նը, ի վի­ճա­կի չէ ձևա­կեր­պե­լու հա­սուն օ­րա­կարգ և ի­րա­կա­նաց­նե­լու այն։
-Տե­սա­կետ է հն­չում, որ այս իշ­խա­նու­թյունն ար­դեն «ան­ցած է­տապ» է, և ե­թե այ­լընտ­րան­քա­յին լուրջ ուժ ստեղծ­վի, երկ­րում իշ­խա­նա­փո­խու­թյուն կլի­նի։ Նախ` հա­մա­մի՞տ եք այս կար­ծի­քին, հե­տո էլ` ին­չու՞ ընդ­դի­մա­դիր բևեռ չի ձևա­վոր­վում, ե­թե ընդ­դի­մա­խոս­նե­րի պա­կաս չկա։
-Իշ­խա­նու­թյունն այ­սօր չի կա­րող սպա­սար­կել ան­գամ սե­փա­կան օ­րա­կար­գը։ Հա­մոզ­ված եմ` ար­տա­կարգ դրու­թյան ռե­ժի­մը եր­կա­րաձգ­վում է ոչ այն­քան հա­մա­ճա­րա­կի դեմ պայ­քա­րի, որ­քան այն նպա­տա­կով, որ իշ­խա­նու­թյու­նը վս­տահ չէ, թե դրա չե­ղար­կու­մից հե­տո դրա­կան ել­քով կանց­կաց­նի սահ­մա­նադ­րա­կան հան­րաք­վեն։ Ար­տա­կարգ դրու­թյան ռե­ժի­մի եր­կա­րաձգ­ման հիմ­նա­կան շար­ժա­ռի­թը դա է։ Փա­շի­նյա­նի իշ­խա­նու­թյան հետ­հաշ­վար­կը միաց­ված է, վար­կա­նի­շը սրըն­թաց գա­հա­վի­ժում է։ ՈՒ­նենք իշ­խա­նու­թյան ճգ­նա­ժամ, որ­քան էլ իշ­խա­նու­թյունն իր ֆեյ­քե­րով փոր­ձի ան­պար­տե­լիու­թյան, հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի միֆ ստեղ­ծել։ Ակն­հայտ է նաև, որ իշ­խա­նու­թյան տար­բեր կենտ­րոն­ներ տար­բեր ու­ղերձ­ներ են հղում հան­րու­թյա­նը։
Ինչ վե­րա­բե­րում է ընդ­դի­մա­դիր ու­ժի ձևա­վոր­մա­նը, դրա հա­մար ժա­մա­նակ է պետք։ Կար­ծում եմ` ի­րա­կան այ­լընտ­րան­քա­յին բևեռ շատ ա­րագ կձևա­վոր­վի, որն առն­չու­թյուն չի ու­նե­նա ո՛չ գոր­ծող, ո՛չ էլ նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հետ։ Նախ­կին­նե­րի ֆո­բիա­յով Փա­շի­նյա­նը չի կա­րող եր­կար ժա­մա­նակ հա­մախմ­բել մարդ­կանց։ Մինչև տար­վա վերջ կձևա­վոր­վի ընդ­դի­մա­դիր բևեռ և հնա­րա­վոր է, որ այս իշ­խա­նու­թյու­նը մինչև հեր­թա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ չի ձգի։
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ

Դիտվել է՝ 5531

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ