«Հայաստանում չպետք է նման մեթոդներով իշխանափոխություն իրականացնել»

ՊՊԾ գնդի վրա զինված հարձակման պատճառա-հետևանքային կապերի մասին դեռ շատ վերլուծություններ կլինեն: Ի՞նչը ստիպեց մի խումբ մարդկանց զենք վերցնել ու հարցերի լուծման եղանակն այդպես պատկերացնել, ինչո՞ւ իրավիճակն օրեր շարունակ հանգուցալուծում չի ստանում, և ովքե՞ր են մեղավոր կատարվածում: Այդուհանդերձ, մեկ բան պարզ էր ի սկզբանե. Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայությունն իր տեղում չի եղել, այլապես կարող էր հարձակման փորձի մասին նախօրոք իմանալ: Այս և այլ հարցերի շուրջ «Իրատեսը» զրուցեց Ազգային անվտանգության նախկին փոխնախարար ԳՈՒՐԳԵՆ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆԻ հետ:

-Մեր զրույցը սկսենք կարևոր մի հարցից. Ժիրայր Սէֆիլյանի ձերբակալությունից հետո ԱԱԾ-ն պարտավոր էր ուշադրության կենտրոնում պահել «Սասնա ծռերի» անդամներին, քանի որ Սէֆիլյանին բավականին խիստ մեղադրանք էր առաջադրվել: Սակայն ստացվեց այնպես, որ նրա թիմակիցները զինված, անարգել գրավեցին ՊՊԾ գունդը: Եզրակացությունը մեկն է՝ անվտանգության ծառայությունը մուշ-մուշ քնած է մի կենդանու ականջում և բացարձակ տեղյակ չէ, թե ինչ է կատարվում երկրում: Ակամա մտաբերեցի անցած խայտառակությունը, որը լավագույնս էր ներկայացնում մեր ԱԱԾ-ի դիմագիծը: «Գորշ գայլերի» ներկայացուցիչները ներթափանցում են Հայաստան, երկրի վարչապետի հետ լուսանկարվում (իրենց հայտնի ժեստով) մայրաքաղաքի սրտում և՞... Փաստորեն ՀՀ ԱԱԾ-ն այս անգամ էլ իր տեղում չէր՝ ննջում էր, ինչպես արտաքին մարտահրավերների դեպքում, այնպես էլ ներքին: Որպես այս համակարգում աշխատած անձ, Դուք կատարվածում առաջին հերթին ԱԱԾ-ի մեղքը չե՞ք տեսնում:

-Առաջին և վերջին հերթին այս ամենը միայն ԱԱԾ-ին է վերաբերում: Հանում եմ Գեորգի Կուտոյանին, որովհետև նա նոր մարդ է համակարգում (նախկինի՝ Գորիկ Հակոբյանի մասին էլ չեմ ասում. Սերժ Սարգսյանը, նախագահ դառնալուց հետո, երեք ամսում մեզնից ավելի շատ բան իմացավ) ու չէր կարող երեք ամսում ամեն ինչ իմանալ: Մի կարկառուն տեղակալ ունի, ով ընդդիմադիրների հեռախոսները լսելու փոխարեն պետք է զբաղվեր ահաբեկիչներով, հայ ազգի թշնամիներով, թուրքական լրտեսներով: Չեն արել, հակառակ պարագայում այլ իրավիճակ կլիներ: Ապստամբները չէին գրավի ՊՊԾ-ի տարածքը, եթե նույնիսկ գրավեին, խոչընդոտի կհանդիպեին: Սա՝ առաջին: Երկրորդ` ոստիկանության գնդապետ չէր զոհվի, որովհետև նա ընդամենը ծառայության գնդապետ է եղել: Նա չէր կարող պատկերացնել՝ երբ զենքով տարածք են գրավում, ինչպես պետք է վարվել, դրա համար էլ զոհվեց: Ասում են` ինը փամփուշտ կրակել է և զոհվել փոխադարձ հրաձգությունից: Այնպես որ, այս ամենը մնալու է ԱԱԾ-ի խղճին ու երևակայությանը: Եթե մի քիչ նրանց մեջ մարդկություն մնացել է, պատասխանատուները, Գեորգի Կուտոյանից զատ, պետք է հրաժարական տան, թողնեն-գնան, ուրիշ գործով զբաղվեն:
-Երբ Հայաստանում երկու ընդդիմադիր զրուցում են կամ որևէ մեկն ընդամենը մի զենք ունի պահած, ԱԱԾ-ն օպերատիվ գնում-կանգնում է նրանց գլխին, իսկ երբ մի ողջ խումբ է զինվում ու գործողություններ մշակում, ԱԱԾ-ը, մեղմ ասած, ուղտի ականջում քնած է:
-Ավելին ասեմ, երբ զանգում եմ մեկին, ասում, որ որդուս աշխատանքի ընդունեք, հաջորդ օրը զանգում են, ասում, թե այդպիսի բան չանեք:
-Գուցե նախապես տեղեկություն ունեցե՞լ են, բայց ճիշտ չեն հաշվարկել:
-Իսկ ինչո՞ւ չեք մտածում, որ, այո, դիտավորյալ են արել:
-ԱԱԾ-ը հանուն երկրի անվտանգությա՞ն, թե՞ դրա դեմ է աշխատում:
-Դուք չգիտե՞ք, որ այս երկրի ղեկավարության կեսից ավելին երկրի դեմ է աշխատում: Եթե հանուն երկրի աշխատեն, իմ երկրից այսքան արտագաղթո՞ղ կլինի, Հայաստանը կհայաթափվի՞, իմ տղան էլ կթողնի կգնա՞:
-Այսօր հակասական կարծիքներ կան զինված հարձակմանը մասնակցող անձանց և գործողությունների վերաբերյալ: Դուք ինչպե՞ս կմեկնաբանեք նրանց կատարածը:
-Նրանք ազնվագույն տղաներ են և մեր իրականությունից հոգնած, ստիպված զենք են վերցրել:
-Հետաքրքիր է, որ նրանց գործողությունների մեջ նաև արտաքին հետք են տեսնում: Այլ խոսքով՝ հնարավո՞ր է սա Ֆրանսիայում, Թուրքիայում կատարված իրադարձությունների շղթայի փոքրիկ օղակը լինի:
-Արտաքին հետք կարող եմ տեսնել Լիբիայում, որովհետև Քադաֆին իր բյուջեի 92 %-ը տրամադրել էր իր ժողովրդին, ապրում էին կոմունիստական հասարակարգում, Տրիպոլին, Բենգազին ուտոպիստ սոցիալիստների երազած քաղաքներ էին: Այ, արտաքին ձեռքի ներկայությունն այնտեղ էր: Ինչ արտաքին մասնակցություն այս ընչաքաղց, սոված, ինչպես ԳԱԱ-ի նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանն էր ասում՝ քոսոտ երկրում:
-Օտար ուժերի ձեռագիրը տեսնողների հիմնավորումներից մեկն էլ այն է, թե Ժիրայր Սէֆիլյանի քաղաքական միավորումը ֆինանսավորվել է դրսից: Ի դեպ, այս մասին շատ հաճախ իշխանության ներկայացուցիչներն են անուղղակի ակնարկել:
-Ես Սէֆիլյանի համակիրը չեմ ու չեմ եղել: Եթե նրա թիմակիցը լինեի, հիմա կլինեի բազայում, տղաների կողքին: Չեմ կարծում, թե Հայաստանում պետք է նման մեթոդներով իշխանափոխություն իրականացնել: Բայց այն գաղջ մթնոլորտը, որ կա Հայաստանում, մարդկանց ստիպել է դիմել այդպիսի քայլի` զենք վերցնել: Ես չեմ կարող ասել, թե այդ գործողությունն արտաքին ուժերի միջամտության հետևանք է, որովհետև այն, ինչ մեր երկրում կատարվում է, բավարար է նման ծայրահեղ քայլերի դիմելու համար:
-Ի վերջո, ո՞րն է ելքը:
-Ամեն ինչ պետք է խաղաղ ելք ունենա: Եթե, Աստված մի արասցե, արյուն թափվի, միակ պատասխանատուն կլինի երկրի ղեկավարությունը: Այն, ինչ կատարվել է, համազգային ողբերգություն է, քանի որ մարդիկ գնացել են ինքնազոհության: Իսկ Պավլիկ Մանուկյանն իր հետ տարել է նաև սեփական որդուն: Աստված չանի, եթե այդ մարդկանց հետ մի բան կատարվի, նույնիսկ եթե վիրավորվեն, հայ ազգը նրանց կհերոսացնի: Ողջախոհություն է պետք, որպեսզի հարցին անարյուն լուծում տրվի: Կարծում եմ, ելքը մեկն է` առանց արյունի հանգուցալուծում: Եթե արյուն թափվեց, Հայաստանը կհայտնվի շատ ավելի ծանր վիճակում, քան հիմա է:
-Հավանական համարո՞ւմ եք, որ զինյալների պահանջներից գոնե մեկը բավարարվի և իրավիճակը հանդարտվի:
-Իհարկե, ես կցանկանայի, որ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տար, բայց պետք է իրատես լինել: Սակայն այս մեթոդներով հաստատ հրաժարական չեն տալիս: Հակառակ դեպքում ամեն հաջորդ եկած նախագահն էլ հնարավոր է մի խմբի դուր չգա, և նրան էլ այս մեթոդով որոշեն հեռացնել: Թող գնան փոխզիջումների, Ժիրայրին բաց թողնեն, ի՞նչ է եղել:
-Հայաստանում այսօր կա՞ մի հեղինակավոր մարդ, ով երկու կողմերի հարգանքն է վայելում, ում հորդորին կհետևեն երկու կողմերն էլ և փոխզիջումների կգնան:
-Այո, կա:
-Ո՞վ է:
-Լևոն Տեր-Պետրոսյանը:
-Կարծում եք` Սէֆիլյանի թիմակիցները կլսե՞ն նրան:
-Կլսեն:
-Իսկ իշխանություննե՞րը:
-Իշխանությունը ճար չունի, ունենար՝ հիմա գիտե՞ս ինչեր էր արել: Եթե մի փոքր հնարավորություն ունենային, հիմա բոլորին հում-հում կերել էին: Երկիրը հասցրել են խայտառակ վիճակի, ի՞նչ իշխանություն: Դուք էլ, ես էլ, ցանկացած մարդ էլ իշխանություն են, էն գնդապետն էլ, որ զոհվեց: Եթե երկրում կարգուկանոն լիներ, ամեն մեկն իր տեղում լիներ, այս ամենով անվտանգության ծառայությունը կզբաղվեր, այսօր էլ զոհ չէր լինի:
-Նորմա՞լ է, որ շատ քաղաքական ուժեր ու գործիչներ ընդհատակ են անցել, ոչ մի ձայն: Թե՞ ամառային տապն է նրանց վրա ազդել:
-Ձայն կհանեն, տապը հաստատ չի ազդել: Իսկ որ իշխանությունը մի սխալը մյուսի հետևից է անում, ակնառու է: Հիմարություն է, երբ մարդկանց տանում-լցնում են քաղմասերը: 1973-ին Պինոչետը մարդկանց տարավ, լցրեց ստադիոն, հետո կյանքի վերջում, դողդոջուն ձեռքով, փայտը ձեռքին նրան դատեցին: Իհարկե, մեր երկրի ղեկավարությանը չեմ ցանկանում Պինոչետի ճակատագիրը, սակայն զազրելի է, որ մարդկանց բերման են ենթարկում ու ստիպում կոշիկներ համբուրել: Սա երբեք չի մոռացվի, վաղ թե ուշ սրա մասին մարդիկ խոսելու են: Երկրի մասին մտածել է պետք, մարդիկ ինչո՞ւ են թողնում, գնում, ինչո՞ւ ենք «քոսոտ» ու «գաղջ» երկրում ապրում:
-Այս իրադարձությունից հետո երկրի ներքին և արտաքին քաղաքականությունում ինչպիսի՞ փոփոխություններ կլինեն:
-Եթե ապրիլյան պատերազմն այս իշխանություններին խելքի չբերեց, էլ ինչ ասես: Նրանք ամեն ինչ արեցին, որպեսզի իրենց փափուկ տեղը պահեն: Բայց աշնանը մեկ ուրիշ ալիք է սպասվում: Եթե հիմա լրջագույն եզրակացությունների չհանգեն, որ այս ահավոր վիճակից դուրս գանք, հնարավոր են վտանգավոր զարգացումներ: Մինչ օրս ոչ մեկին դեռ չի հաջողվել սվիններով իշխանության մնալ:
-Բայց սվիններով նաև իշխանության չեն գալիս. ԽՍՀՄ 70-ամյա անցյալը` մեզ ապացույց:

Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ