«Մեր քաղաքին պակասում են ավելի շատ քաղաքային քանդակները»

Երևանում օր օրի ավելանում են քանդակները: Նոր քանդակների հայտնությունը, որպես կանոն, ուղեկցվում է հանրային դժգոհություններով, տարակարծություններով: Ժամանակի հետ քանդակները դառնում են քաղաքի անբաժանելի մասը, եթե չենք էլ սիրում, հաշտվում ենք դրանց գոյության հետ կամ դադարում նկատել:

Քանդակագործ, Հայաստանի նկարիչների միության քանդակի սեկցիայի վարիչ ՆՈՒՆԵ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ կարծիքով` հանրային դժգոհությունն ավելի շատ հուշարձանների դեմ է:
Նրա համոզմամբ` ժամանակները փոխվել են, մեր քաղաքին պակասում են ավելի շատ քաղաքային քանդակները, որոնք կարող են լրացնել միջավայրը, տրամադրություն ստեղծել, գրավիչ լինել և՛ երևանցիների, և՛ Երևանի հյուրերի համար. «Հուշարձանները տեղադրում են, հետո որոշում, որ տվյալ հուշարձանը տեղին չէ ո՛չ տարածքի, ո՛չ կերպարի իմաստով: Իսկ թեմատիկ կոմպոզիցիաները կարող են լավագույնս լրացնել քաղաքային միջավայրը: Ինչպես, օրինակ, Թերեզա Միրզոյանի «Սիրում է, չի սիրում», Սերգեյ Բաղդասարյանի «Մեղեդի» աշխատանքները: Բացի այդ, փոքր քաղաքի համար ավելի շատ փոքր քանդակներն են տեղին, քան հուշարձանները»: «Մեծածավալ հուշարձանները գուցե ընդգծո՞ւմ են տվյալ կերպարի մեծությունը, կարևորությունը» հարցին ի պատասխան Նունե Թումանյանն ասաց, որ այն, ինչ ունենք, պահպանել պետք է, դրանք արժեքներ են, բայց մեծերին նվիրված հուշարձանը պարտադիր չէ, որ պորտրետային նմանություն ունենա, կարող է խորհրդանշական լինել:
Թե ինչ է պետք այսօր քաղաքին, Նունե Թումանյանը փորձել է ներկայացնել «Քաղաքային քանդակ» նախագծի միջոցով, որի շրջանակում ներկայացվել են ինքնատիպ մտածողություն ունեցող քանդակագործների աշխատանքները, լուսանկարչական մոնտաժն էլ հնարավորություն է ընձեռել տեսնելու, թե ինչ տեսք կունենա քաղաքն այդ կոմպոզիցիաներով: Արձագանքը դրական է եղել և՛ քաղաքաշինության նախարարության, և՛ հանրության կողմից, բայց սայլը տեղից չի շարժվել:

Օրվա թեմային համահունչ հարց է ծագում` Հայաստանի առաջին Հանրապետության երևելիներից մեկի` Արամ Մանուկյանի արձանն ինչո՞վ է առանձնանում ավելի վատ արձաններից, որոնք դժգոհություն առաջացրին, բայց, այնուամենայնիվ, գտան իրենց տեղը: «Կերպարվեստ» հանդեսի գլխավոր խմբագիր ՎՐԵԺ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆԻ կարծիքով` խնդիրն ունի մի քանի ենթատեքստ. «Ինչու՞ է հենց Արամ Մանուկյանի արձանի դեմ այսպիսի աղմուկ բարձրացել, երբ վերջին 25 տարում հիմնականում տեղակայվել են մեկը մյուսից ավելի հակամշակութային արձաններ` Սողոմոն Թեհլերյան, Գևորգ Չավուշ, Լեոնիդ Ենգիբարյան: Արամ Մանուկյանի արձանն իրոք վիճարկելի է` գեղագիտությամբ և գաղափարական ենթատեքստով: Այս վիճակում չպետք է դրվի, շտկումների անհրաժեշտություն կա: Բայց մի խնդրից անցնենք մեկ այլ խնդրի. ովքե՞ր են դատավորները: Խորհրդային տարիներին բացառապես նկարիչների միությունն էր որոշում գեղագիտական արժեքը, հիմա թե՛ միությունը, թե՛ մշակույթի նախարարությունը անմասն են քաղաքի ձևավորման, քանդակների տեղադրման աշխատանքներից: Որոշում է Երևան քաղաքի ավագանին: Նրանք ստեղծում են գեղարվեստի խորհուրդներ, որտեղ չկան ճանաչված արվեստաբաններ»:
Մեր զրուցակցի համոզմամբ` Երվանդ Քոչար ունեցող երկրում պետք է որոշակի նշաձող լինի, քաղաքը քանդակախեղդ ենք արել, պետական գործիչների քանդակներին կարող են փոխարինել խորհրդանշական կոթողները: Մանավանդ եթե ներկայանալի աշխատանքներ չեն առաջարկվում:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ