«Իրավիճակը պայթյունավտանգ է ոչ միայն Սիրիայի, այլև ողջ տարածաշրջանի համար»

Աշխարհում պայթյունավտանգ իրավիճակ է: Լռել է դիվանագիտությունը, գործի է դրվում զենքը: Այն, ինչ գերտերությունները փորձում են անել Սիրիայում, նման է կրակից այլոց ձեռքով շագանակներ հանելուն, իմա՝ այդ երկիրը հողին հավասարեցնելու գնով լուծել միմյանց հետ ունեցած խնդիրները: ԱՄՆ-ի նախագահը մեկը մեկի հետևից «Թվիթերում» գրառումներ է անում և ցնցում ողջ աշխարհը, Ռուսաստանի պատասխանը չի ուշանում, Թուրքիան ամուր նստել է Սիրիայում, Իսրայելը հանգիստ չի տալիս Իրանին, ու այս ամենը` Սիրիայի թնջուկի ֆոնին: Վերջին օրերի վտանգավոր զարգացումների շուրջ մեկնաբանություն խնդրեցինք միջազգայնագետ ՍՈՒՐԵՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻՑ:

-Ի՞նչ է կատարվում Սիրիայի շուրջ:
-Թրամփը մի քանի գրառում արեց «Թվիթերում», շատ ագրեսիվ արտահայտվեց Սիրիայում Ռուսաստանի վարած քաղաքականության առնչությամբ, քանի որ Ասադին է պաշտպանում: Կարճ ժամանակ անց մեղմեց իր միտքը, ասելով, թե Ռուսաստանի հետ պետք է համագործակցել, որպեսզի հնարավոր լինի լուծել նաև Ռուսաստանի տնտեսական խնդիրները՝ հավելելով, թե ու՞մ է պետք ընդհանրապես զենքի և զինատեսակների մրցավազքը: Բայց նաև ակնհայտ է, որ Ասադի զորքերի ուղղությամբ հրթիռակոծում իրականացնելու քաղաքական որոշում կա: Առաջիկայում դրա ականատեսը կլինենք: Հնարավոր է` ծավալային առումով դա մեծ չլինի, բայց կարող է լինել այնպիսին, ինչպիսին ամիսներ առաջ, երբ հրթիռակոծվեցին Ասադի զորքերը և ռազմական բազաներից մեկը:
-Ռուսաստանն էլ անպատասխան չի թողնում ԱՄՆ-ի սպառնալիքները և կրկին հիշեցնում է ավելի վաղ Պուտինի արած հայտարարությունը, թե իր դաշնակիցների հանդեպ ցանկացած հրթիռակոծում անպատասխան չի մնա: Հիշենք նաև գերժամանակակից ռուսական զենքի ցուցադրումը:
-Ռուսաստանն արդեն հայտարարել է, որ եթե ԱՄՆ-ը հրթիռակոծի Սիրիան, իրենք հակաօդային պաշտպանությամբ պատասխան կտան: Արդեն տեղեկություններ կան, որ այդ ուժերը բերված են ռազմական պատրաստության: Թե ինչպիսի հարձակում կլինի, դժվար է ասել, որովհետև անկանխատեսելի իրավիճակ է, դիվանագիտական ճակատում ակտիվ աշխատանքներ են ընթանում: Երեկ ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի նախագահներն են հեռախոսազրույց ունեցել Սիրիայի հարցով, Ռուսաստանի և Իսրայելի միջև ևս ակտիվ քննարկումներ են ընթանում: Հավելենք, որ ԱՄՆ-ի նախագահը սեփական երկրում լուրջ քննադատության թիրախում է հայտնվել ոչ միայն դեմոկրատների, այլև թիմակից հանրապետականների կողմից: Այսպիսի լարված վիճակում բոլորի նյարդերը կարող են տեղի տալ: Պետք է հնարավորինս զուսպ լինել, քանի որ հետևանքները անդառնալի կլինեն: Ինչ վերաբերում է Սիրիայում քիմիական զենքի կիրառմանը, ըստ տարբեր աղբյուրների, ոչ միայն միանշանակ չէ, որ քիմիական զենք է կիրառվել, այլև որ այն կիրառել է Ասադը: Այն իրավիճակում, որում այսօր հայտնվել է Ասադը, քիմիական զենք կիրառելու անհրաժեշտություն չկա, և ոչ էլ դա նրան ձեռնտու էր: Ըստ էության, նա իր պետության հիմնական հատվածը և՛ ահաբեկչական կազմակերպություններից, և՛ ընդդիմությունից ազատագրել է: Ռուսաստան-Թուրքիա-Իրան եռյակը Սիրիայի վերաբերյալ մեկ շաբաթ առաջ համաձայնության էր եկել, իսկ ԱՄՆ-ի ակտիվացումը տարածաշրջանում լրացուցիչ լարվածություն առաջացրեց: Պետք է, այնուամենայնիվ, հույս փայփայել, որ իրավիճակը դիվանագիտական լուծում կստանա:
-Նոր պատերազմի ալիքը չի՞ բացառվում:
-ԻՊ-ը պարտություն է կրել ու դուրս եկել Սիրիայից, սակայն քաղաքացիական պատերազմը շարունակվում է: Այստեղ իրենց շահերն ունեն տասնյակ պետություններ ու նաև անօրինական կազմակերպություններ: Փաստորեն, այստեղ երբեք էլ պատերազմը չի ավարտվել, բայց կարող է նոր ալիք բարձրանալ: Շատ էական է Թուրքիայի դիրքորոշումը, որովհետև երկար ժամանակ չէր հայտարարում, թե Ասադը պետք է հեռանա, դա Ռուսաստանի հետ համաձայնեցված դիրքորոշում էր: Պետք է տեսնել, թե մոտ օրերս ինչ զարգացումներ կլինեն, ու ինչ քաղաքականություն կորդեգրեն տարածաշրջանի խոշոր խաղացողները՝ Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանը: Այս երկրներն ակտիվ հեռախոսազրույցների մեջ են:
-Չնայած եռակողմ հանդիպում եղավ, բայց անմիջապես դրանից հետո թուրքական կողմը Ռուսաստանին անհարմար վիճակի մեջ դրեց: Թուրք պաշտոնյաներն ի պատասխան ՌԴ արտգործնախարարի հայտարարության, ասացին, թե ոչ մեկն իրավունք չունի իրենց ասելու` ինչպես պետք է գործեն Աֆրինում: Այս պարագայում որևէ համաձայնություն հնարավո՞ր է ձեռք բերել:
-Տեղեկություն չկա, թե համաձայնություն եղել է, որ Թուրքիան դուրս գա Աֆրինից: Համենայն դեպս, փաստերն ասում են, որ Թուրքիան մնում է Սիրիայում և շարունակելու է պայքարը քրդական աշխատավորական կուսակցության դեմ: Ռուսաստանն էլ, հավանաբար, առաջ է քաշել մեկ այլ նախապայման, որ Ասադը պետք է շարունակի մնալ որպես ընտրված նախագահ, Իրանն էլ իր շահերն ունի: Այդուհանդերձ, այս պետությունները կարծես ընդհանուր համաձայնության եկել են, իսկ թե որքան կտևի դա, դժվար է ասել:
-Ի վերջո, այս վտանգավոր իրավիճակն ինչպե՞ս կհանգուցալուծվի՝ կհաղթի զե՞նքը, թե՞ դիվանագիտությունը:
-Հույս ունենանք, որ կհաղթի դիվանագիտությունը, չնայած չեմ բացառում, որ զենքի կիրառման դեպքեր, հրթիռակոծումներ էլ լինեն: Կարծում եմ` բոլոր կողմերն էլ զսպվածություն կցուցաբերեն և Սիրիայի տարածքում ռազմական գործողություններ չեն սկսի միմյանց դեմ: Իրավիճակը պայթյունավտանգ է ոչ միայն Սիրիայի, այլև ողջ տարածաշրջանի համար:

Ճեպազրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ