Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Թար­թառ» օ­պե­րա­ցիան և Մի­քա­յել Մի­նա­ս­յա­նը

«Թար­թառ» օ­պե­րա­ցիան և Մի­քա­յել Մի­նա­ս­յա­նը
18.10.2019 | 00:43

Անդ­րա­դառ­նա­լու ենք եր­կու խնդ­րի, ո­րոնք ի­րենց մեջ «ա­մենն» են պա­րու­նա­կում` Թար­թա­ռի մոտ հա­վաք­վող, Ար­ցախ մտ­նե­լու պատ­րաստ ադր­բե­ջան­ցի­նե­րին և Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի հոդ­վա­ծին, ա­ռա­վել ստույգ` հոդ­վա­ծի «պրո­յեկ­տում­նե­րին»:
Բայց նախ նկատենք. «Սաս­նա ծռե­րը» հոկ­տեմ­բե­րի ա­ռա­ջին քսան օ­րը «բրո­նյա» էին ա­րել Ա­զա­տու­թյան հրա­պա­րա­կը` ցույ­ցե­րի հա­մար, սա­կայն ա­ռայ­սօր ոչ մի ցույց չեն ա­րել: Հե­տաքր­քիր է, չէ՞, ին­չու:


Ա­սե՛նք: Թավ­շյա իշ­խա­նու­թյան, ի­րա­կա­նում միակ իշ­խող Փա­շի­նյա­նի «բան­դե­րա­կան» թևը ին­ֆոր­մաց­ված է ա­վե­լի, ին­քը ևս սպա­սում էր Թար­թա­ռի մոտ հա­վաք­վող ադր­բե­ջան­ցի ժո­ղովր­դին, նրա դրսևո­րե­լիք վար­քագ­ծին, դրան հետևե­լիք զար­գա­ցում­նե­րին, որ­պես­զի բարձ­րա­ձայ­նի, որ 102-րդ ռազ­մա­բա­զան, այն է` Ռու­սաս­տա­նը, պետք է դուրս գա Հա­յաս­տա­նից, պետք է վերջ տալ ռու­սա­կան «գա­ղու­թա­տի­րու­թյա­նը» Հա­յաս­տա­նում, որ ՆԱ­ՏՕ-ն ու իր խա­ղա­ղա­պահ­նե­րը կար­ծես շատ լավն են: Մենք ընդ­հա­նուր պատ­կերն ենք տա­լիս «Ծռե­րի» «պայ­քա­րի», ու քա­նի որ Թար­թա­ռի մոտ հա­սած ադր­բե­ջան­ցի­ներն ինք­նա­բուխ չմեկ­նե­ցին յու­րյանց «հայ­րե­նի» օ­ջախ, «Ծռե­րի» զեն­քերն ա­ռայժմ մնա­ցին պա­տե­րից կախ­ված:


Հի­մա, պայ­մա­նա­կա­նո­րեն ա­սած, «Թար­թառ» օ­պե­րա­ցիա­յի մա­սին: Նման «օ­պե­րա­ցիա­ներ» Ադր­բե­ջա­նը քա­նիցս է ա­րել` փոր­ձե­լով մե­սիջ­ներ ու­ղար­կել աշ­խար­հին, Հա­յաս­տա­նին` Թուր­քիա­յի և այ­լոց ձե­ռամբ: Օ­պե­րա­ցիան այս ան­գամ տար­բեր­վում է նրա­նով, որ ա­ռա­վել կազ­մա­կերպ­ված է, մար­դա­շատ: Ե­րե­խա­նե­րի ներ­կա­յու­թյունն օ­պե­րա­ցիա­յի ա­ռա­ջին գծում ընդ­հան­րա­պես նր­բաց­նում է «գոր­ծո­ղու­թյու­նը»: Այս պա­հին «օ­պե­րա­ցիան» գտն­վում է «օդ կրա­կե­լու» փու­լում: Ա­մեն բան կախ­ված է նրա­նից, թե ինչ­պես ի­րեն կպա­հի թուրք էր­դո­ղա­նը Սի­րիա­յում, կգ­նա՞ ա­վե­լի ա­ռաջ, քան պայ­մա­նա­վոր­վել է ԱՄՆ-Ռու­սաս­տան-Ի­րան «Ան­տան­տի» հետ, թե՞ թր­քո­րեն բաց­ված ա­խոր­ժա­կով` կփոր­ձի խառ­նել խա­ղի փո­րա­տա­կը` գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի մղե­լով մյուս խա­ղա­ցող­նե­րին ևս, Թար­թա­ռի մոտ կանգ­նած «ժո­ղո­վուրդն» էլ «կգ­նա» իր «հայ­րե­նի» օ­ջախ­նե­րին «տեր կանգ­նե­լու» Ար­ցա­խում: Նկա­տենք` Ադր­բե­ջա­նը հենց այն­պես վրան­նե­րում չի պա­հում ժա­մա­նա­կին Ղա­րա­բա­ղից Ադր­բե­ջան տե­ղա­փոխ­ված «փախս­տա­կան­նե­րին», նրանք Ա­լիևի զենքն են, որ անհ­րա­ժեշտ պա­հին պետք է ոչ թե օ­դա­յին, այլ ի­րա­կան կրա­կոց ար­ձա­կեն: Ա­սել է` ան­զեն, ե­րե­խա­նե­րով շր­ջա­պատ­ված ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի քո­չը ոտ­քով կհա­տի Ար­ցա­խի սահ­մա­նը:


Ե՞վ: Եվ անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն կա­ռա­ջա­նա մի­ջազ­գա­յին մի­ջամ­տու­թյան, ո­րով­հետև սահ­մա­նը խախ­տող ցան­կա­ցած մե­կին պետք է կանգ­նեց­նել։ Նկա­տու՞մ եք` ի­րադ­րու­թյան նման զար­գա­ցու­մը կա­րող է ան­կան­խա­տե­սե­լի հետևանք­նե­րով հղի լի­նել: Ընդ ո­րում, պետք է հաս­կա­նալ նաև` այս բո­լոր սցե­նար­նե­րը հաշ­վարկ­ված են և՛ մեր կող­մից, և «մի­ջազ­գա­յին­նե­րի». հարցն այլ է` պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րի ի՞նչ մա­կար­դակ է մի­ջազ­գա­յին­նե­րի «ներ­սում», և, որ ա­մե­նա­կարևորն է, ինչ հետևանք­նե­րով: Բո­լոր դեպ­քե­րում, ինչ­պես ողջ աշ­խար­հը ու հատ­կա­պես մենք, պետք է ու­շի ու­շով հետևենք, մատ­ներս պա­հենք ձգա­նի վրա` շատ ա­րագ կողմ­նո­րոշ­վե­լու, ի­րադ­րու­թյան ցան­կա­ցած շր­ջա­դար­ձի դեպ­քում փո­փո­խու­թյուն­նե­րին պատ­րաստ լի­նե­լու հա­մար: Ձգա­նի նման մի «պատ­րաս­տու­թյուն» էին Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի թե՛ նախ­կին, թե՛ նա­խորդ օր­վա մեծ ու­շադ­րու­թյան ար­ժա­նա­ցած հղում-հոդ­ված­նե­րը: Նախ` վեր­ջին «մա­նի­ֆես­տը» («Եր­կիր-«Հայ­կա­կան ժա­մա­նակ») ե­ղած­նե­րի մեջ ա­մե­նա­կա­յա­ցածն էր ոչ միայն գե­ղա­վես­տա­կա­նու­թյան հա­սած լեզ­վամ­տա­ծո­ղու­թյան, բա­ռամ­թեր­քի, խոր­քայ­նու­թյան ա­ռու­մով, այլև պրակ­տիկ: Մա­տը դր­ված էր ցա­վի վրա. հա­ջորդ շեր­տում հաս­կա­նա­լի էր` հա­սա­րա­կու­թյա­նը պատ­րաս­տում են տրանս­ֆոր­մա­ցիա­յի, հղ­ման հե­ղի­նակն իր շուրջն ա­ռայ­սօր ե­ղած խոր­հր­դա­պաշ­տա­կան ծխա­ծած­կույ­թը քան­դում, փոր­ձում է մտ­նել բուն աս­պա­րեզ` լուրջ հայտ ներ­կա­յաց­նե­լով որ­պես խա­ղա­ցող. բարձ­րա­գոչ թող չհն­չի, որ­պես բևեռ­նե­րից մե­կը, ին­չը գու­ցե շա­տե­րի հա­մար ծանր տա­նե­լի է, սա­կայն կա ոս­կի ճշ­մար­տու­թյուն. սկզ­բում զար­մա­նում են, մի քիչ հեգ­նում, հե­տո ըն­դու­նում ի­րա­կա­նու­թյու­նը:


Կա­րե­լի էր շատ եր­կար «գրա­խո­սել», սա­կայն լա­վա­գույնն այն է, որ դաշ­տը լց­նե­լու հայտ կա (սուրբ տե­ղը դա­տարկ չի մնում եր­բեք)` կոնկ­րետ նպա­տա­կով, նկա­տե­լի ցան­ցա­յին աշ­խա­տան­քով, նոր մտա­ծո­ղու­թյան, նաև փի­լի­սո­փա­յու­թյան փո­փո­խու­թյան ա­ռա­ջար­կով: Թե չէ` ա­մեն վայր­կյան Փա­շի­նյան Նի­կոլն ու իր դիկ­տա­տը, նաև աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան զար­գա­ցում­նե­րի թե­լադ­րան­քով, կա­րող են ընկ­նել բո­լո­րիս գլ­խին, ա­ռա­ջին հեր­թին` պե­տու­թյան:
Վայ­րէջ­քի բար­ձիկ­ներ են պետք:


Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 4665

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ