Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Կան իշ­խա­նիկ­ներ, ո­րոնց թվում է, թե ի­րենք այն­քան կան, որ կա­րող են լրատ­վա­մի­ջո­ցին ճն­շել»

«Կան իշ­խա­նիկ­ներ, ո­րոնց թվում է, թե ի­րենք այն­քան կան, որ կա­րող են լրատ­վա­մի­ջո­ցին ճն­շել»
03.12.2019 | 02:01

Մա­մու­լի դեմ դա­տա­կան հայ­ցե­րը վեր­ջին շր­ջա­նում կտ­րուկ ա­վե­լա­ցել են։ Ո՞րն է դրանց պատ­ճա­ռը, ին­չու՞ է ի­րեն ժո­ղովր­դա­վար հռ­չա­կած իշ­խա­նու­թյունն այդ­քան ան­հան­դուր­ժող մա­մու­լի հան­դեպ։ Այս և այլ հար­ցե­րի պա­տաս­խան­ներ լսե­ցինք փաս­տա­բան ԼԵ­ՎՈՆ ԲԱՂ­ԴԱ­ՍԱ­ՐՅԱ­ՆԻՑ։

-Ին­չու՞ են վեր­ջին շր­ջա­նում մա­մու­լի դեմ հայ­ցերն ա­վե­լա­ցել։
-Մա­մու­լը եր­կար ճա­նա­պարհ է ան­ցել և իր ու­րույն դե­րա­կա­տա­րու­թյունն է ու­նե­ցել երկ­րի պե­տա­կա­նու­թյան կա­յաց­ման գոր­ծում։ 1990-ա­կան­նե­րին, երբ պա­տե­րազմ էր, ցուրտ, սով, քա­ղա­քա­ցին 100 դրամ տա­լիս էր հաց էր գնում և հերթ էր կանգ­նում ու 100 դրամն էլ տա­լիս՝ թերթ էր գնում։ Դա­ժան ճա­նա­պարհ անց­նե­լով (հի­շում ենք, խմ­բագ­րու­թյուն­ներ էին ջար­դուփ­շուր ա­նում, լրագ­րող­նե­րին ծանր մարմ­նա­կան վնաս­վածք­ներ էին հասց­նում) այ­սօր ու­նենք այն­պի­սի ի­րա­վի­ճակ, երբ կան և ՄԻԵԴ-ի, և ներ­պե­տա­կան նա­խա­դե­պա­յին ո­րո­շում­ներ։ Մշ­տա­պես կանգ­նած լի­նե­լով շատ լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի կող­քին, որ­պես պրակ­տիկ ի­րա­վա­բան միան­շա­նակ հայ­տա­րա­րում եմ՝ հետ­ նա­հանջ չի լի­նե­լու։ Այ­սօր լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի դեմ դա­տա­կան հայ­ցե­րը շա­տա­ցել են, բայց ես այդ ա­մենն օ­բյեկ­տիվ տե­սան­կյու­նից եմ դի­տում։ Հա­մա­ցան­ցի տա­րա­ծումն է մե­ծա­ցել, մարդ­կանց շփումն է ա­վե­լա­ցել։ Սու­բյեկ­տիվն էլ այն է, որ իշ­խա­նա­կան բուր­գում կան իշ­խա­նիկ­ներ, ո­րոնց թվում է, թե ի­րենք այն­քան կան, որ կա­րող են լրատ­վա­մի­ջո­ցին ճն­շել։ Ա­վե­լին, այ­սօր ես վա­րույ­թում գործ ու­նեմ, որ ի­մա­նա­լով՝ լրատ­վա­մի­ջո­ցը չպետք է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն կրի, երբ կա հոդ­վա­ծագ­րի ստո­րագ­րու­թյու­նը, չգի­տես ին­չու պա­տաս­խա­նող են ճա­նա­չում նաև լրատ­վա­մի­ջո­ցին։ Չոր­րորդ իշ­խա­նու­թյունն իր ու­րույն դե­րա­կա­տա­րու­թյունն ու­նի երկ­րի զար­գաց­ման գոր­ծում, ե­թե երկ­րի իշ­խա­նա­վո­րը դա գի­տակ­ցեց, շատ լավ, չգի­տակ­ցեց, հետ նա­հան­ջը բա­ցա­ռում եմ։
-Ի՞նչ եք կար­ծում, այ­սօր­վա դա­տա­կան հայ­ցե­րի նպա­տա­կը մա­մու­լին լռեց­նե­լը չէ՞։
-Երբ լրատ­վա­մի­ջո­ցին դա­տի տա­լով, գու­մա­րի չափ են սահ­մա­նում, գոր­ծը դա­տա­րա­նում ներ­կա­յաց­վե­լու ժա­մա­նակ լրատ­վա­մի­ջո­ցի շա­հե­րը ներ­կա­յաց­նո­ղը պետք է պար­տա­դիր պայ­մա­նով ներ­կա­յաց­նի լրատ­վա­մի­ջո­ցի ֆի­նան­սա­կան հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը, որ­պես­զի դա­տա­րանն ի­րա­վի­ճա­կը կա­րո­ղա­նա ճիշտ գնա­հա­տել։ Դր­ված է խա­ղի կա­նո­նը, ո­րը մա­մու­լը պի­տի կա­րո­ղա­նա պահ­պա­նել։ Պե­տա­կան լիա­զոր մարմ­նի ուղ­ղա­կի պո­զի­տիվ պար­տա­վո­րու­թյունն է ոչ միայն չխո­չըն­դո­տել, այլ հնա­րա­վո­րու­թյան սահ­ման­նե­րում փոր­ձել խրա­խու­սել։ Ա­ռանց չոր­րորդ իշ­խա­նու­թյան պի­տի մո­ռա­նանք գա­ղա­փար­նե­րի ի­րա­գոր­ծու­մը։ Չոր­րորդ իշ­խա­նու­թյու­նը պե­տու­թյան թշ­նա­մին չէ, այն շատ ճիշտ ձևով մո­լա­խո­տը հե­ռաց­նում է, ո­րի շնոր­հիվ եր­կիրն ա­վե­լի է ու­ժե­ղա­նում։ Սա պետք է գի­տակ­ցի և լրատ­վա­մի­ջոցն իր գոր­ծա­ռույթ­ներն ի­րա­կա­նաց­նե­լիս, որ­պես­զի ա­ռա­ջին պլան մղի այդ հան­գա­ման­քը։ Ա­յո, լրագ­րողն ի­րա­վունք ու­նի նաև վի­րա­վո­րե­լու ոչ թե տվյալ ան­ձին, այլ նրա կա­տա­րած գոր­ծա­ռույթ­նե­րը։ Այս­տեղ պա­տիվն ու ար­ժա­նա­պատ­վու­թյուն վի­րա­վո­րե­լը գնա­հա­տե­լիս դա­տա­րա­նը պետք է բա­վա­կան ու­շա­դիր լի­նի։ Մենք ու­նենք ՄԻԵԴ-ի, ինչ­պես նաև ներ­պե­տա­կան գոր­ծե­րով լավ նա­խա­դե­պեր։ Այլ պե­տու­թյուն­ներ ՄԻԵԴ դի­մե­լիս ար­դեն օգ­տա­գոր­ծում են մեր նա­խա­դե­պե­րը։
-Ե­թե անդ­րա­դառ­նանք այս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի 1,5 տար­վա ոչ միայն մա­մու­լի հետ կապ­ված ի­րա­վա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րին, Դուք ինչ­պի­սի՞ գնա­հա­տա­կան­ներ կտաք։
-Ո­րոշ գոր­ծե­րով խայ­տա­ռակ ի­րա­վա­կան բեսպ­րե­դել է։ Դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյան ո­րոշ ռե­ֆոր­մա­տիկ դր­վագ­ներ ակ­նա­ռու են, ո­րոնք «նոր» Հա­յաս­տա­նում պետք է տեղ չու­նե­նան։
-Ո՞րն է նման գոր­ծե­րի նպա­տա­կը, ին­չու՞ է շատ հա­ճախ ի­րա­վա­բան­նե­րի կող­մից հն­չում «կա­րած գոր­ծեր» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը։
-Քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ չեմ, քա­ղա­քա­կան գնա­հա­տա­կան­նե­րից զերծ կմ­նամ։ Բայց ի­րա­վա­կան հար­թու­թյու­նում պետք է ա­սեմ, որ նման գոր­ծե­լա­կեր­պը պետք է ժամ ա­ռաջ դա­դա­րեց­վի։ Ան­գամ քա­ղա­քա­ցիա­կան, վար­չա­կան գոր­ծե­րով դա­տա­րան­նե­րում իս­կա­կան ա­ղետ է, այդ գոր­ծե­րը լսե­լու հա­մար նույ­նիսկ 4-5 տա­րի է հար­կա­վոր։ Այս պա­րա­գա­յում պետք է մո­ռա­նալ և տն­տե­սու­թյան զար­գաց­ման, և երկ­րի հզո­րաց­ման մա­սին։
-Իշ­խա­նու­թյուն­ներն ա­միս­ներ ա­ռաջ բա­վա­կա­նին ակ­տիվ խո­սում էին դա­տաի­րա­վա­կան հա­մա­կար­գի բա­րե­փո­խում­նե­րի մա­սին՝ վե­թինգ, ան­ցու­մա­յին ար­դա­րա­դա­տու­թյուն։ Հի­մա կար­ծես չեն էլ հի­շում այդ մա­սին։ Ինչ­պի­սի՞ն է Ձեր կար­ծիքն այս ա­մե­նի նկատ­մամբ և ընդ­հան­րա­պես ի՞նչ վե­րա­փո­խում­նե­րի կա­րիք ու­նի այս ո­լոր­տը։
-Վե­թին­գի մա­սին ժա­մա­նա­կին խո­սել եմ, մաս­նա­վո­րա­պես այն, որ ներ­պե­տա­կան օ­րենք­նե­րը բա­վա­րար են, որ վե­թինգ հաս­կա­ցու­թյու­նը բա­ցառ­վի։ Ինչ վե­րա­բե­րում է փո­փո­խու­թյուն­նե­րին, միան­շա­նակ կողմ եմ պե­տա­կան մար­մին­նե­րի բա­րե­փո­խում­նե­րի գոր­ծըն­թա­ցին, պար­զա­պես այդ ա­մե­նը պի­տի լի­նի հա­վա­սար սկզ­բուն­քով, իսկ ընտ­րո­վի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը պետք է բա­ցառ­վեն։ Հա­կա­ռակ պա­րա­գա­յում դա լի­նե­լու է խաբ­կանք և ա­վե­լի կոր­ծա­նա­րար հետևանք է ու­նե­նա­լու երկ­րի հա­մար։
-Որ­քան էլ զա­վեշտ է, երկ­րի վար­չա­պետն այն դա­տա­վոր­նե­րին, ո­րոնք հա­մար­ձակ­վում են իր քիմ­քին ոչ հա­ճե­լի ո­րո­շում­ներ կա­յաց­նել, հա­մա­րում է «վնգս­տա­ցող»։ Չե՞ք կար­ծում, որ այ­սօր իշ­խա­նու­թյան մի ճյու­ղը մյու­սին փոր­ձում է ու­ղիղ իր վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ պա­հել։
-Ի­րա­վուն­քը գի­տու­թյուն է բա­րու և ար­դա­րի մա­սին, դրա կրո­ղը պետք է լի­նի իշ­խա­նու­թյու­նը, և այդ խա­ղի կա­նո­նը պետք է դնի իր քա­ղա­քա­ցու առջև։ Սա պետք է ըն­դու­նի այն քա­ղա­քա­ցին, որն ի­րեն օ­րի­նա­պաշտ է հա­մա­րում և ցան­կա­նում է այս երկ­րում հա­վա­սար ապ­րել։ Ինչ վե­րա­բե­րում է դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյան մի­ջամ­տու­թյա­նը, միան­շա­նակ դա երևում է։ Մաս­նա­վո­րա­պես Ման­վել Գրի­գո­րյա­նի գոր­ծով դա ակ­նա­ռու է, ո­րով ես զբաղ­վում եմ։ Այդ մա­սին մի քա­նի օր ա­ռաջ բարձ­րա­ձայ­նեց նաև Ա­րամ Սարգ­սյա­նը։
Զրույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ

Դիտվել է՝ 7195

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ