Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

ՀՀ նա­խա­գա­հը մաս­նա­կից դար­ձավ սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փա­շի­ն­յա­նա­կան վար­չախմ­բի հան­ցա­փոր­ձին

ՀՀ նա­խա­գա­հը մաս­նա­կից դար­ձավ սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փա­շի­ն­յա­նա­կան վար­չախմ­բի հան­ցա­փոր­ձին
11.02.2020 | 03:36
ՀՀ նա­խա­գահ Ար­մեն Սարգ­սյա­նը, հիմք ըն­դու­նե­լով Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի 2020 թվա­կա­նի փետր­վա­րի 6-ի «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը հան­րաք­վեի դնե­լու մա­սին» Ա­ԺՈ-001-Ն ո­րո­շու­մը և 09.02.2020 թ. իր հրա­մա­նագ­րով Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հան­րաք­վե նշա­նա­կե­լով, մաս­նա­կից դար­ձավ մեր հան­րա­պե­տու­թյան սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խող վար­չախմ­բի հան­ցա­փոր­ձին:
Մինչև «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը հան­րաք­վեի դնե­լու մա­սին» ՀՀ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի հի­շյալ ո­րոշ­ման նա­խագ­ծի ըն­դու­նու­մը, ին­չը ԱԺ-ի իշ­խող «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան 88 պատ­գա­մա­վոր­նե­րի «կողմ» ձայ­նե­րով կա­տար­վեց ս. թ. փետր­վա­րի 6-ին, տվյալ նա­խագ­ծի՝ ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյան հար­ցը ո­րո­շե­լու նպա­տա­կով ՀՀ Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան չդի­մե­լը ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 169-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ մա­սի պար­տա­դիր (իմ­պե­րա­տիվ) պա­հան­ջի ակն­հայտ ու կոպ­տա­գույն խախ­տում է և ՀՀ սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փորձ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի հա­մա­պա­տաս­խան պատ­գա­մա­վոր­նե­րի կամ (և) պաշ­տո­նյա­յի կող­մից։
ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 169-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ մա­սի իմ­պե­րա­տիվ (պար­տա­դիր կա­տար­ման են­թա­կա) պա­հան­ջի հա­մա­ձայն, «Սահ­մա­նադ­րու­թյան 168-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ կե­տով սահ­ման­ված դեպ­քե­րում Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան դի­մում է Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը` Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյա­նը, վեր­պե­տա­կան մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րին ան­դա­մակ­ցու­թյա­նը կամ տա­րած­քի փո­փո­խու­թյա­նը վե­րա­բե­րող հար­ցե­րով»: Եվս մեկ փաս­տում` Սահ­մա­նադ­րու­թյան 168-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ կե­տով սահ­ման­ված դեպ­քե­րում ԱԺ-ն ոչ թե կա­րող է դի­մե­լ կամ ի­րա­վունք ու­նի դի­մելու Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան, այլ դի­մում է, այ­սինքն` պետք է պար­տա­դիր դի­մի, ՍԴ դի­մե­լը նրա ոչ թե լիա­զո­րու­թյունն է, այլ պար­տա­կա­նու­թյու­նը:
ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 168-րդ հոդ­վա­ծի («Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը») ու դրա 2-րդ կե­տի դար­ձյալ իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջի հա­մա­ձայն, Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի մա­սին օ­րեն­քով սահ­ման­ված կար­գով՝ «մինչև Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խագ­ծի, ինչ­պես նաև հան­րաք­վեի դր­վող ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի նա­խագ­ծե­րի ըն­դու­նու­մը ո­րո­շում է դրանց հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը»։
Վե­րոն­շյա­լը հա­ղոր­դում է հան­ցա­գոր­ծու­թյան մա­սին՝ ուղղ­ված ՀՀ գլ­խա­վոր դա­տա­խազ Ար­թուր Դավ­թյա­նին ու գլ­խա­վոր դա­տա­խա­զու­թյա­նը, ՀՔԾ պետ Սա­սուն Խա­չատ­րյա­նին ու հա­տուկ քնն­չա­կան ծա­ռա­յու­թյա­նը, ԱԱԾ տնօ­րե­նի պաշ­տո­նա­կա­տար Է­դուարդ Մար­տի­րո­սյա­նին և ԱԱԾ-ին։ Հի­շյալ պաշ­տո­նյա­ներն անձ­նա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն են կրում ՀՀ օ­րեն­սդ­րու­թյամբ նա­խա­տես­ված հա­մա­պա­տաս­խան մի­ջոց­ներ չձեռ­նար­կե­լու հա­մար։
Ինչ­պե՞ս էր պար­տա­վոր վար­վել ՀՀ նա­խա­գահ Ար­մեն Սարգ­սյա­նը` ստա­նա­լով ԱԺ-ի վե­րոն­շյալ ո­րո­շու­մը և քա­ջա­տե­ղյակ լի­նե­լով, որ այն կա­յաց­վել է ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 169-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ մա­սի իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջի շր­ջանց­մամբ ու հան­դի­սա­նում է ՀՀ սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փորձ, միա­ժա­մա­նակ հս­տա­կո­րեն միտ­ված է Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նում իշ­խա­նու­թյան թևե­րի տա­րան­ջատ­ման սկզ­բուն­քը խախ­տե­լուն:
Իր հրա­մա­նագ­րով ՀՀ նա­խա­գա­հը Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հան­րաք­վե նշա­նա­կե­լով, նույն փաս­տաթղ­թում նշել է, որ դրա հա­մար հիմք է ըն­դու­նել ԱԺ-ի հի­շյալ ո­րո­շու­մը և ղե­կա­վար­վել Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծով, ինչ­պես նաև «Հան­րաք­վեի մա­սին» սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի 12-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սով:
ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն, «Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից հան­րաք­վե անց­կաց­նե­լու մա­սին ո­րո­շումն ըն­դուն­վե­լուց հե­տո` ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում, Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը նշա­նա­կում է հան­րաք­վե»: «Հան­րաք­վեի մա­սին» ՀՀ սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի 12-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սում հան­րաք­վե անց­կաց­նե­լու մա­սին ԱԺ-ի ո­րոշ­ման առն­չու­թյամբ դար­ձյալ նույն բանն է գր­ված, ըստ 12-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սի, Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից հան­րաք­վե անց­կաց­նե­լու վե­րա­բե­րյալ ո­րո­շում ըն­դուն­վե­լուց հե­տո` «ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում, Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը նշա­նա­կում է հան­րաք­վե»:
Փետր­վա­րի 9-ին ՀՀ նա­խա­գա­հին ուղղ­ված ի­րա­վա­բան­նե­րի, փաս­տա­բան­նե­րի, քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի, լրագ­րող­նե­րի և այ­լոց խիստ քն­նա­դա­տու­թյուն­նե­րից և պա­րոն Սարգ­սյա­նին ներ­կա­յաց­ված ո­րո­շա­կի մե­ղադ­րան­քից հե­տո նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մը նույն օ­րը տա­րա­ծել է Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ըն­դու­նած «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը հան­րաք­վեի դնե­լու մա­սին» ո­րոշ­ման առն­չու­թյամբ նա­խա­գա­հի գոր­ծա­ռույթ­նե­րի մա­սին «Պար­զա­բա­նում»։ Դրա­նում նշ­ված է.
«Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մը, հետևե­լով մա­մու­լում հրա­պա­րա­կում­նե­րին և ըն­թա­ցող քն­նար­կում­նե­րին, ներ­կա­յաց­նում է պար­զա­բա­նում­ներ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից ըն­դուն­ված «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը հան­րաք­վեի դնե­լու մա­սին» ո­րոշ­ման առն­չու­թյամբ Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի գոր­ծա­ռույթ­նե­րի մա­սին՝ հե­տա­գա շա­հար­կում­նե­րից, հա­կա­սա­կան մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րից և թյու­րըմ­բռ­նու­մից խու­սա­փե­լու նպա­տա­կով։
Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հին ներ­կա­յաց­ված փաս­տա­թուղթն օ­րեն­քի նա­խա­գիծ չէ, օ­րենք չէ, այլ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից 2020 թ. փետր­վա­րի 6-ին ըն­դուն­ված «Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը հան­րաք­վեի դնե­լու մա­սին» Ա­ԺՈ-001-Ն ո­րո­շումն է, ո­րը հրա­պա­րակ­ված է Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի պաշ­տո­նա­կան կայ­քում:
Վե­րոն­շյալ ո­րոշ­ման առն­չու­թյամբ Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի սահ­մա­նադ­րա­կան գոր­ծա­ռույթ­ներն ըն­թա­ցա­կար­գա­յին են և սահ­մա­նա­փակ­վում են մի­միայն և բա­ցա­ռա­պես Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում հան­րաք­վեի օր նշա­նա­կե­լու մա­սին հրա­մա­նա­գիր ստո­րագ­րե­լով:
Ընդ ո­րում, հա­մա­ձայն «Հան­րաք­վեի մա­սին» սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի 12-րդ հոդ­վա­ծի` Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի կող­մից վե­րոն­շյալ ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում հան­րաք­վե չն­շա­նակ­վե­լու դեպ­քում հան­րաք­վեն հա­մար­վում է նշա­նակ­ված՝ սահ­ման­ված ժամ­կե­տի վեր­ջին օր­վա հա­ջոր­դող 65-րդ օր­վան նա­խոր­դող կի­րա­կի օ­րը:
Հարկ ենք հա­մա­րում նշել նաև, որ հան­րաք­վեի օր նշա­նա­կե­լով կամ չն­շա­նա­կե­լով, Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը չի ար­տա­հայ­տում իր վե­րա­բեր­մունքն ու դիր­քո­րո­շու­մը Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից ըն­դուն­ված և հան­րաք­վեի դր­վե­լիք Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի բո­վան­դա­կու­թյան, ինչ­պես նաև այդ ո­րոշ­ման կա­յաց­ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րի վե­րա­բե­րյալ»:
Ակն­հայտ է, որ պար­զա­բան­ման վեր­ջին պար­բե­րու­թյու­նը նա­խա­գա­հին ա­պա­հո­վագ­րե­լու հա­մար է, սա­կայն ա­պար­դյուն, քա­նի որ այն չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում ի­րա­կա­նու­թյա­նը, կեղ­ծիք է, այ­սինքն` հան­րաք­վեի օր նշա­նա­կե­լով, նա­խա­գա­հը հենց իր վե­րա­բեր­մունքն ու դիր­քո­րո­շումն է ար­տա­հայ­տել Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի կող­մից ըն­դուն­ված և հան­րաք­վեի դր­վե­լիք Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի բո­վան­դա­կու­թյան, ինչ­պես նաև այդ ո­րոշ­ման կա­յաց­ման ըն­թա­ցա­կար­գե­րի վե­րա­բե­րյալ:
Ա­յո՛, հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հին ներ­կա­յաց­ված փաս­տա­թուղթն օ­րեն­քի նա­խա­գիծ չէ, օ­րենք չէ, այլ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ո­րո­շում: Ա­յո՛, «Հան­րաք­վեի մա­սին» ՀՀ սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի 12-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն, հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի կող­մից վե­րոն­շյալ ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում հան­րաք­վե չն­շա­նակ­վե­լու դեպ­քում հան­րաք­վեն հա­մար­վում է նշա­նակ­ված՝ սահ­ման­ված ժամ­կե­տի վեր­ջին օր­վան հա­ջոր­դող 65-րդ օր­վան նա­խոր­դող կի­րա­կի օ­րը: Սա­կայն ՀՀ նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մը դի­մել է կեղ­ծի­քի ա­մե­նա­նուրբ ու նենգ ձևին` կի­սաճշ­մար­տու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նե­լուն, այ­սինքն` գր­քի մի է­ջը ներ­կա­յաց­նե­լուն, իսկ մյու­սի մա­սին լռե­լուն ու թաքց­նե­լուն, ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծը և «Հան­րաք­վեի մա­սին» սահ­մա­նադ­րա­կան օ­րեն­քի 12-րդ հոդ­վա­ծը վկա­յա­կո­չե­լուն, իսկ Սահ­մա­նադ­րու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան այլ հոդ­ված­նե­րի գո­յու­թյունն ան­տե­սե­լուն, դրանք շր­ջան­ցե­լուն ու դրանց մա­սին չն­շե­լուն:
Խոս­քը, մաս­նա­վո­րա­պես, ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան հոդ­ված 123-ի («Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի կար­գա­վի­ճա­կը և գոր­ծա­ռույթ­նե­րը») մա­սին է, ո­րի հա­մա­ձայն, «Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը պե­տու­թյան գլուխն է:
Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը հետևում է Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պան­մա­նը»:
Այս վեր­ջի­նը ևս Սահ­մա­նադ­րու­թյան իմ­պե­րա­տիվ պա­հանջն է, են­թա­կա պար­տա­դիր կա­տար­ման, Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պան­մա­նը հետևե­լը ՀՀ նա­խա­գա­հի ոչ թե ի­րա­վուն­քը, այլ պար­տա­կա­նու­թյունն է։
Որ­պես­զի պա­տաս­խա­նենք այն հնա­րա­վոր հար­ցին, թե Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պան­մա­նը հետևե­լու սահ­մա­նադ­րա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն ու­նե­նա­լով, խեղճ նա­խա­գահն ինչ­պե՞ս կա­րող էր ի­րա­կա­նաց­նել իր այդ պար­տա­կա­նու­թյու­նը, երբ, ինչ­պես հի­շյալ պար­զա­բան­ման մեջ է նշ­ված, «Վե­րոն­շյալ ո­րոշ­ման առն­չու­թյամբ Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի սահ­մա­նադ­րա­կան գոր­ծա­ռույթ­ներն ըն­թա­ցա­կար­գա­յին են և սահ­մա­նա­փակ­վում են մի­միայն և բա­ցա­ռա­պես Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում հան­րաք­վեի օր նշա­նա­կե­լու մա­սին հրա­մա­նա­գիր ստո­րագ­րե­լով», նախ ըն­դգ­ծենք, որ պար­զա­բան­ման վե­րոն­շյալ պար­բե­րու­թյունն ար­դեն ոչ թե սոսկ կի­սաճշ­մար­տու­թյուն, այլ ակն­հայտ կեղ­ծիք է կամ պաշ­տո­նեա­կան կեղ­ծիք (վեր­ջինն ի­րա­վա­պահ­նե­րի պար­զե­լու խն­դիրն է):
Փաս­տենք մեր այն պն­դու­մը, որ նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մի պար­զա­բան­ման վե­րը մեջ­բեր­ված պար­բե­րու­թյունն ի­րա­կա­նու­թյան կեղ­ծումն է, այ­սինքն` նա­խա­գա­հի սահ­մա­նադ­րա­կան գոր­ծա­ռույթ­նե­րը (լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը) չեն սահ­մա­նա­փակ­վում մի­միայն և բա­ցա­ռա­պես Սահ­մա­նադ­րու­թյան 206-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն ե­ռօ­րյա ժամ­կե­տում հան­րաք­վեի օր նշա­նա­կե­լու մա­սին հրա­մա­նա­գիր ստո­րագ­րե­լով:
ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան հոդ­ված 169-ի («Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան դի­մե­լը»), մաս­նա­վո­րա­պես` նշ­ված հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սի 4-րդ կե­տի հա­մա­ձայն, Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան կա­րող է դի­մել «Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը՝ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 129-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սով, 139-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ մա­սով, 150-րդ հոդ­վա­ծով, ինչ­պես նաև 168-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին և 4-րդ կե­տե­րով սահ­ման­ված դեպ­քե­րում»: 168-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին կե­տով սահ­ման­ված դեպ­քե­րի շար­քում է նաև ՍԴ-ի կող­մից Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը ոչ միայն օ­րենք­նե­րի, այլև «Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ո­րո­շում­նե­րի, Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի հրա­մա­նագ­րե­րի և կար­գադ­րու­թյուն­նե­րի, Կա­ռա­վա­րու­թյան և վար­չա­պե­տի ո­րո­շում­նե­րի, են­թաօ­րեն­սդ­րա­կան նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը» ո­րո­շե­լը: Այս­պի­սով հի­շյալ պար­զա­բան­ման այն պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյուն-ար­դա­րա­ցու­մը, որ հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հին ներ­կա­յաց­ված փաս­տա­թուղթն օ­րեն­քի նա­խա­գիծ չէ, օ­րենք չէ, այլ ԱԺ-ի ո­րո­շում, ամ­բող­ջո­վին ի­մաս­տազ­րկ­վում է ու բա­ցա­հայտ­վում, որ այդ նշ­ված պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյունն ու­նի հան­րու­թյա­նը մո­լո­րեց­նե­լու նպա­տակ:
Ճիշտ է, Սահ­մա­նադ­րու­թյան 169-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սի 4-րդ կե­տի հա­մա­ձայն, Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի ո­րո­շում­նե­րի (տվյալ պա­րա­գա­յում` 06.0.2020 թ. Ա­ԺՈ-001-Ն ո­րոշ­ման) հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը ո­րո­շե­լու նպա­տա­կով ՍԴ-ին դի­մե­լը նա­խա­գա­հի հա­յե­ցո­ղա­կան լիա­զո­րու­թյունն է (կա­րող է դի­մել…), սա­կայն չպետք է ան­տե­սել, որ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 123-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն, «Հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հը հետևում է Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պան­մա­նը», այ­սինքն` Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պան­մա­նը հետևե­լը նրա պար­տա­կա­նու­թյունն է, սր­բա­զան պար­տա­կա­նու­թյու­նը` այն­քա­նով, որ­քա­նով դա Սահ­մա­նադ­րու­թյան` պար­տա­դիր կա­տար­ման են­թա­կա պա­հանջն է և վե­րա­բե­րում է այն­պի­սի կարևո­րա­գույն խնդ­րի, ինչ­պի­սին Սահ­մա­նադ­րու­թյան պահ­պա­նումն է:
Քա­նի որ նա­խա­գահն այս դեպ­քում Սահ­մա­նադ­րու­թյան 123-րդ հոդ­վա­ծի իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջը կա­տա­րե­լու այլ հնա­րա­վո­րու­թյուն կամ գոր­ծիք չու­ներ, քան մայր օ­րեն­քի 169-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սի 4-րդ կե­տով սահ­ման­ված իր հա­յե­ցո­ղա­կան լիա­զո­րու­թյու­նից օգտ­վե­լը և Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը ԱԺ-ի հի­շյալ ո­րոշ­ման հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը ո­րո­շե­լու նպա­տա­կով ՍԴ դի­մե­լը, նա­խա­գա­հի այդ հա­յե­ցո­ղա­կան լիա­զո­րու­թյունն ար­դեն ԱԺ-ի ո­րո­շու­մը կից դի­մու­մով և հի­շյալ նպա­տա­կով Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան ու­ղար­կե­լու պար­տա­կա­նու­թյան էր վե­րած­ված: Ար­մեն Սարգ­սյա­նը չի կա­տա­րել իր այդ պար­տա­կա­նու­թյու­նը և այդ­պի­սով թույլ է տվել մայր օ­րեն­քի պահ­պան­մա­նը հետևե­լու Սահ­մա­նադ­րու­թյան 123-րդ հոդ­վա­ծի իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջի խախ­տում, դրա­նով իսկ մաս­նա­կից դար­ձել Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խող վար­չախմ­բի հան­ցա­փոր­ձին:
Սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման հան­ցա­փոր­ձը կվե­րած­վի սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման հան­րաք­վեի կան­խա­տե­սե­լի ար­դյուն­քի (հան­րաք­վեի դր­ված հար­ցին կողմ քվեար­կու­թյան գե­րակշ­ռում) ի­րաց­մամբ կամ ի­րա­կա­նաց­մամբ` ՍԴ նա­խա­գահ Հրայր Թով­մա­սյա­նին ու մյուս դա­տա­վոր­նե­րից 6-ին պաշ­տո­նանկ ա­նե­լով: Այս դեպ­քում Ար­մեն Սարգ­սյանն ար­դեն մաս­նա­կի­ցը կլի­նի սահ­մա­նադ­րա­կան կար­գի տա­պալ­ման:
Այն, որ հան­րաք­վեի ար­դյուն­քը կեղծ­վե­լու է, ան­ձամբ ես որևէ կաս­կած չու­նեմ: ՍԴ-ի ի­նը դա­տա­վոր­նե­րից 7-ին պաշ­տո­նանկ ա­նե­լը և այդ մարմ­նում փա­շի­նյա­նա­կան վար­չախմ­բի ու­զած մարդ­կանց դա­տա­վոր­ներ կար­գե­լը նշա­նա­կում է ՍԴ-ի կող­մից Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան չճա­նա­չել ու հնա­րա­վո­րու­թյուն տալ, որ այն փո­խանց­վի ԱԺ, ո­րը խոր­հր­դա­րա­նում մե­ծա­մաս­նու­թյուն կազ­մող իշ­խող «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան 88 պատ­գա­մա­վոր­նե­րի կամ նրանց գե­րակ­շիռ մա­սի քվե­նե­րով վա­վե­րաց­նե­լու է կոն­վեն­ցիան (ի­հար­կե, ե­թե դրան չխան­գա­րի կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը դեմ մարդ­կանց ըն­դվ­զու­մը…): Մինչ­դեռ ՀՀ քա­ղա­քա­ցի­նե­րի գրե­թե 100 տո­կո­սը դեմ է ԼԳԲՏ ան­ձանց գործ­նա­կա­նում լայն ի­րա­վունք­ներ ա­պա­հո­վող հի­շյալ կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը: Սա նշա­նա­կում է, որ քվեար­կող­նե­րի գե­րակ­շիռ մա­սը դեմ է քվեար­կե­լու հան­րաք­վեի դր­ված հար­ցին, սա­կայն նրանց քվե­նե­րը կեղծ­վե­լու են:
Քվեար­կող­նե­րից քա­նի՞­սը կողմ կլի­նեն, որ Հա­յաս­տա­նում գործ­նա­կա­նում բաց­վի ճա­նա­պար­հը ԼԳԲՏ կամ պղ­ծու­թյան, այ­լա­սեր­ման քա­րոզ­չու­թյան առջև հե­ռուս­տա­տե­սու­թյամբ, այլ ԶԼՄ-նե­րով, գր­քե­րով ու գր­քույկ­նե­րով, որ այդ քա­րոզ­չու­թյու­նը դառ­նա ա­մե­նօ­րյա, սո­վո­րա­կան մի բան, իսկ դրան ընդ­դի­մա­ցող­նե­րը վար­չա­կան ու քրեա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան են­թարկ­վեն…
Քվեար­կող­նե­րից քա­նի՞­սը կողմ կլի­նեն, որ Հա­յաս­տա­նում, այս­պես կոչ­ված, գեյ-շքերթ­ներ կազ­մա­կերպ­վեն-անց­կաց­վեն, փո­ղոց­նե­րի վերևում կախ­վեն ի­րար գգ­ված, ի­րար համ­բու­րող տղա­ներ և նույն վի­ճա­կում գտն­վող աղ­ջիկ­ներ պատ­կե­րող ցու­ցա­վա­հա­նակ­ներ (բա­ներ­ներ)… Քվեար­կող­նե­րից քա­նի՞­սը կողմ կլի­նեն, որ տրանս­վես­տիտ­նե­րը Հա­յաս­տա­նում գործ­նա­կա­նում հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նե­նան մեր ե­րե­խա­նե­րի դաս­տիա­րակ­չա­կան հիմ­նարկ­նե­րում աշ­խա­տե­լու, ե­րե­խա­ներ որ­դեգ­րե­լու… Բո­լորս էլ գի­տենք այս հար­ցե­րի պա­տաս­խա­նը` քվեար­կող­նե­րի չն­չին մա­սը, հետևա­բար միայն այդ փոք­րա­մաս­նու­թյունն է, որ Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մանն ու վե­րոն­շյա­լին դեմ չլի­նե­լով, կողմ կք­վեար­կի հան­րաք­վեի դր­ված հար­ցին ու կբա­ցի դար­պաս­նե­րը կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման առջև, սա­կայն այդ փոք­րա­մաս­նու­թյու­նը ներ­կա­յաց­վե­լու է մե­ծա­մաս­նու­թյուն:
Այ­նու­հան­դերձ, վի­ճակն ան­հու­սա­լի չէ. ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 169-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին մա­սի 2-րդ կե­տի հա­մա­ձայն, Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի պատ­գա­մա­վոր­նե­րի ընդ­հա­նուր թվի առն­վազն մեկ հին­գե­րոր­դը՝ Սահ­մա­նադ­րու­թյան 168-րդ հոդ­վա­ծի 1-ին կե­տով սահ­ման­ված դեպ­քե­րում կա­րող է դի­մել Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան ինչ­պես ԱԺ-ի ո­րո­շում­նե­րի (տվյալ դեպ­քում` 06.02.2020 թ. Ա­ԺՈ-001-Ն ո­րոշ­ման), այն­պես էլ հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հի հրա­մա­նագ­րե­րի և կար­գադ­րու­թյուն­նե­րի (տվյալ դեպ­քում` 09.02.2020 թ. հի­շյալ հրա­մա­նագ­րի) հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը ո­րո­շե­լու նպա­տա­կով: ԱԺ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյու­նը 26 պատ­գա­մա­վոր ու­նի, ե­թե նրանց միա­նա «Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան 17 պատ­գա­մա­վոր­նե­րից թե­կուզ մե­կը, ին­չը, կար­ծում ենք, ի­րա­տե­սա­կան է, հնա­րա­վոր, ա­պա 27 պատ­գա­մա­վո­րով, ո­րոնց քա­նա­կը կկազ­մի պատ­գա­մա­վոր­նե­րի ընդ­հա­նուր թվի (131) մեկ հին­գե­րոր­դը, մի փոքր էլ ա­վե­լին, կա­րող են դի­մել ՍԴ` ԱԺ-ի հի­շյալ ո­րոշ­ման ու նա­խա­գա­հի հրա­մա­նագ­րի` Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը ո­րո­շե­լու խնդ­րով: Ար­դյուն­քը լիո­վին կան­խա­տե­սե­լի է, մնում է միայն, որ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյունն ու նրա ղե­կա­վար Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նը դրսևո­րեն հա­մա­պա­տաս­խան հա­մար­ձա­կու­թյուն:
Առ­հա­սա­րակ մենք պետք է հաս­կա­նանք, թե ինչ լիա­զո­րու­թյուն­ներ ու­նի Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը, ո­րոնք կա­րող են գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան քա­ղա­քա­կան քիմ­քին հա­ճո չլի­նել կամ ի­րենց քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գում փո­փո­խու­թյուն­ներ մտց­նել: Տո­ղե­րիս հե­ղի­նա­կի հետ զրույ­ցում նշե­լով այս մա­սին, հայտ­նի փաս­տա­բան Ա­լեք­սանդր Կո­չու­բաևն ա­սաց. «Պետք է սկ­սել երկ­րի թիվ 1 դա­տա­վա­րու­թյու­նից` քրեա­կան գոր­ծով, ո­րով Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը դի­մել է Եվ­րո­պա­կան դա­տա­րան խոր­հր­դատ­վա­կան կար­ծի­քի, և մաս­նա­գետ­նե­րի կար­ծի­քի հա­մընկ­նում ու­նենք, որ թիվ 1 դա­տա­վա­րու­թյու­նով գլ­խա­վոր մե­ղադ­րյա­լին մեղ­սագր­վող ա­րար­քը ճա­նաչ­վե­լու է հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան: Այ­նու­հետև քա­ղա­քա­կան իշ­խա­նու­թյունն իր օ­րա­կար­գում ու­նի վա­վե­րաց­նե­լու մի շարք մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վա­կան փաս­տաթղ­թեր, մաս­նա­վո­րա­պես` Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան, ո­րը ևս չի կա­րող գնալ Ազ­գա­յին ժո­ղով վա­վե­րաց­ման ` մինչև սահ­մա­նադ­րա­կան վե­րահս­կո­ղու­թյան ա­ռար­կա չդառ­նա, այլ կերպ ա­սած, մինչև Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը չար­ձա­նագ­րի, որ այդ կոն­վեն­ցիան, ինչ­պես նաև այլ մի­ջազ­գա­յին փաս­տաթղ­թեր (օ­րի­նակ` Մա­րա­քե­շի պայ­մա­նա­գի­րը- Ա. Հ.) հա­մա­պա­տաս­խա­նում են մեր Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը: Եվ սրան­ցից զատ, թեև գու­ցե իմ դաշ­տում չի գտն­վում հար­ցը, Ղա­րա­բա­ղյան կոնֆ­լիկ­տի հետ ո­րո­շա­կի ա­ղերս­ներ ու­նի Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը: Ցան­կա­ցած ըն­դուն­վե­լիք փո­փո­խու­թյուն` Ղա­րա­բա­ղի կար­գա­վի­ճա­կի հետ կապ­ված, ցան­կա­ցած ստո­րագր­ված փաս­տա­թուղթ ևս պետք է ստուգ­վի սահ­մա­նադ­րա­կա­նու­թյան տե­սան­կյու­նից, և այս ճա­նա­պար­հին ևս յու­րա­յին Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան ու­նե­նա­լը քա­ղա­քա­կան իշ­խա­նու­թյան հա­մար գերն­պա­տակ է»:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 6930

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ