Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Իրա­նում դեռ եր­կար ժա­մա­նակ չեն ի­ջեց­նի վրե­ժի կար­միր դրոշ­նե­րը

Իրա­նում դեռ եր­կար ժա­մա­նակ չեն ի­ջեց­նի վրե­ժի կար­միր դրոշ­նե­րը

Իրա­նում դեռ եր­կար ժա­մա­նակ չեն ի­ջեց­նի վրե­ժի կար­միր դրոշ­նե­րը
21.02.2020 | 00:45
ՌԴ ՊՆ-ն և ԱԳՆ-ն բա­ցա­հայ­տո­րեն Թեհ­րա­նի կող­մից են, չխո­սե­լով Չի­նաս­տա­նի ղե­կա­վա­րու­թյան կամ ղե­կա­վա­րու­թյան մի մա­սի ու զին­վո­րա­կան հրա­մա­նա­տա­րու­թյան մա­սին։ Այդ ի­րա­վի­ճա­կում ՌԴ նա­խա­գա­հի կող­մից հա­զիվ թե խե­լա­ցի լի­ներ ոչ թե Մեր­կե­լի, այլ Ի­րա­նի վրա «ազ­դե­լը»։ Ար­ձա­նագ­րենք. փո­ղով կամ քա­ղա­քա­կան գաղտ­նի գոր­ծարք­նե­րով ճն­շում գոր­ծադ­րե­լու դա­րաշր­ջանն աս­տի­ճա­նա­բար նա­հան­ջում է հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան հետ­նա­բակ։ Հա­մաշ­խար­հա­յին աս­պա­րեզ է վե­րա­դառ­նում, պատ­կե­րա­վոր ա­սած, ո­գու ու­ժի և ար­դա­րու­թյան զգաց­ման գոր­ծո­նը, լի­նի դա առևտուր, թե ինչ-որ հան­ցա­գոր­ծու­թյան հա­մար հա­տուց­ման պա­հանջ։ Ի­հար­կե, ոչ ոք չէր մտա­ծում, որ ա­միս­նե­րով կքն­նարկ­վեն Բաղ­դա­դի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի կող­մից ի­րան­ցի և ի­րաք­ցի բարձ­րաս­տի­ճան զին­վո­րա­կան­նե­րի սպա­նու­թյան հան­գա­մանք­նե­րը։ Այդ ա­ռու­մով զար­մա­նա­լի է, որ այժմ հս­կա­յա­կան ու­շադ­րու­թյուն է նվիր­վում Ի­րա­քում ԱՄՆ-ի եր­կու բա­զա­յի վրա հուն­վա­րի 8-ի գի­շե­րը Ի­րա­նի հասց­րած հր­թի­ռա­յին հար­ված­նե­րին։ Մեր կար­ծի­քով, շա­տերն են սխալ­վում՝ ակ­նար­կե­լով, թե հնա­րա­վոր է ինչ-որ «պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն» ԱՄՆ-ի և Ի­րա­նի բարձ­րա­գույն իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի միջև։ Մենք ըն­դգ­ծել ենք «եր­կու բա­զա» ար­տա­հայ­տու­թյու­նը։ Պատ­ճառն այն է, որ հե­տա­գա­յում արևմտյան ԶԼՄ-նե­րը, չգի­տես ին­չու, գրել են Ի­րա­քում ա­մե­րի­կյան միայն մեկ՝ Այն էլ Ա­սա­դի բա­զա­յին հասց­ված հար­ված­նե­րի հե­տևանք­­նե­րի մա­սին։ Եվ կա­րե­լի է կռա­հել, թե ին­չու, հա­վա­նա­բար արև­մտյան ԶԼՄ-նե­րին կար­գադ­րել են լռել Էր­բի­լի ա­մե­րի­կյան բա­զա­յին Ի­րա­նի հասց­րած հր­թի­ռա­յին հար­ված­նե­րի մա­սին։
Մենք ար­դեն գրել ենք, որ 2020 թ. նա­խա­գահ Պու­տի­նի ա­ռա­ջին ար­տա­սահ­մա­նյան այ­ցը ե­ղել է Սի­րիա, որ­տեղ նա բա­նակ­ցել է Սի­րիա­յի նա­խա­գահ Բա­շար Ա­սա­դի հետ։ Սի­րիա­յից հե­տո Պու­տինն այ­ցե­լել է Թուր­քիա։ Իսկ ար­դեն հուն­վա­րի 9-ին հետևում էր Սև ծո­վում Հյու­սի­սա­յին և Սևծո­վյան նա­վա­տորմ­նե­րի հա­մա­տեղ զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րի ըն­թաց­քին։ Դրանք գերն­շա­նա­կա­լի էին. մաս­նակ­ցում էին 30 նավ, մեկ սու­զա­նավ և 40-ից ա­վե­լի թռ­չող սար­քեր։ ՌԴ նա­խա­գահն ան­ձամբ էր հետևում, թե զո­րա­շար­ժի ըն­թաց­քում եր­կու կոր­ծա­նիչ-կա­լա­նիչ ՄիԳ-31Կ ինչ­պես են հի­պեր­ձայ­նա­յին հա­մա­լի­րի «Դա­շույն» հր­թի­ռով կա­տա­րում մար­տա­կան հրաձ­գու­թյու­նը պո­լի­գոն­նե­րից մե­կում գտն­վող թի­րա­խի ուղ­ղու­թյամբ։ «Ծո­վա­կալ Գրի­գո­րո­վիչ» ֆրե­գա­տի, «Օ­րե­խո­վո-Զուևո» փոքր նա­վի և «Կոլ­պի­նո» սու­զա­նա­վե­րի անձ­նա­կազ­մե­րը ևս վերջ­րյա և ստորջ­րյա դիր­քե­րից «Տրա­մա­չափ» («ԽՈս­ՌոՐ») հր­թիռ­ներ են ար­ձա­կել։ Այ­սինքն Դա­մաս­կո­սից ու Ստամ­բու­լից ան­մի­ջա­պես հե­տո Պու­տի­նը հետևել է Ռու­սաս­տա­նի նո­րա­գույն հր­թի­ռա­յին սպա­ռա­զի­նու­թյան վար­քին։
Այդ փաստն ինք­նին հե­տաքր­քիր է։ Ռազ­մա­կան տեխ­նի­կա­յի փոր­ձար­կու­մը նոր­մալ երևույթ է յու­րա­քան­չյուր մեծ տե­րու­թյան հա­մար, բայց տվյալ դեպ­քում Պու­տի­նի այ­ցե­րը Սի­րիա և Թուր­քիա մենք պա­տա­հա­բար չենք կա­պում Սև ծո­վում ռազ­մա­ծո­վա­յին զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րի հետ։ Հա­մոզ­ված ենք, որ դրանք փոխ­կա­պակց­ված են, մա­նա­վանդ որ «Մար­շալ ՈՒս­տի­նով» հա­ծա­նա­վը գնում է Մի­ջերկ­րա­կան ծով՝ Սի­րիա­յի ա­փե­րի մոտ։ Թե ինչ է կա­տար­վել Սի­րիա­յում, մենք մո­տա­վո­րա­պես ներ­կա­յաց­րել ենք, բա­ցի Պու­տին-Ա­սադ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի փակ մա­սից։ Թե երբ այդ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի չն­չին մա­սը կգ­ծագր­վի զանգ­վա­ծա­յին ըն­թեր­ցո­ղի ա­ռաջ, դժ­վար է ա­սել։ Էլ ա­վե­լի բարդ է ո­րո­շել, թե ինչ են շո­շա­փել Պու­տինն ու Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ Էր­դո­ղա­նը Ստամ­բու­լի բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րում։ Պաշ­տո­նա­պես նրանք մեկ­նարկ են տվել «Թուր­քա­կան հոսք» գա­զա­մու­ղի շա­հա­գործ­մա­նը։ Ընդ ո­րում, նրանց հետ են ե­ղել Սեր­բիա­յի, Բուլ­ղա­րիա­յի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը։ ՌԴ-ից մաս­նակ­ցել են է­ներ­գե­տի­կա­յի նա­խա­րար Ա­լեք­սանդր Նո­վա­կը և «Գա­զար­դի» ղե­կա­վար Ա­լեք­սեյ Միլ­լե­րը։ Հուն­վա­րից այդ խո­ղո­վա­կով ռու­սա­կան գազն սկ­սել են ստա­նալ Բուլ­ղա­րիան, Մա­կե­դո­նիան ու Հու­նաս­տա­նը, հեր­թում են Սեր­բիան և այլ եր­կր­ներ։ Թվում է, թե տե­ղա­յին ի­րա­դար­ձու­թյուն է, բայց... Բանն այն է, որ հե­տո Պու­տինն ու Էր­դո­ղա­նը բա­նակ­ցել են եր­կու­սով։ Տար­բեր ԶԼՄ-նե­րում նշ­վել է, որ օ­րա­կար­գում ե­ղել են ի­րա­նա-ա­մե­րի­կյան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի սր­ման հար­ցը, և Սի­րիան, և Լի­բիան։ Բայց ե­թե Սի­րիա­յի հար­ցում ինչ-որ բան ար­դեն պարզ­վում է, և Թուր­քիան ինքն է Իդ­լի­բի ա­պա­ռազ­մա­կա­նաց­ված գո­տուց հա­նում ա­հա­բե­կիչ­նե­րին, ընդ ո­րում նրանց մի մասն ար­դեն հոս­քե­րով գնում է Թուր­քիա, իսկ թե ին­չի մա­սին կա­րող էին հուն­վա­րին պայ­մա­նա­վոր­վել (կամ չպայ­մա­նա­վոր­վել) ՌԴ-ի և Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ­նե­րը, ա­ռայժմ չա­փա­զանց դժ­վար է ա­սել։ Օ­րի­նակ, թուր­քերն Իդ­լի­բից ա­հա­բե­կիչ­նե­րի մի մասն այն ժա­մա­նակ տա­րել են և հի­մա տա­նում են... Լի­բիա։ Իսկ Լի­բիա­յում, ըստ ԶԼՄ-նե­րի, մար­շալ Խա­լիֆ Խաֆ­թա­րի զոր­քե­րը գրա­վել են Մուա­մար Քա­դա­ֆիի հա­րա­զատ քա­ղա­քը՝ Սիր­թը։ Ընդ ո­րում, պն­դում են, թե իբր ռու­սա­կան «Վագ­ներ» ռազ­մա­կան մաս­նա­վոր ըն­կե­րու­թյան զին­ծա­ռա­յող­ներն են Սիր­թից քշել այն ու­ժե­րի զոր­քե­րը, ո­րոնց Էր­դո­ղանն իր դաշ­նա­կից­ներն է ան­վա­նել։ Էր­դո­ղա­նը վա­խե­նում է Ի­րա­քում ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի զար­գա­ցու­մից, նյար­դայ­նա­նում է Ի­րա­նի այն հայ­տա­րա­րու­թյու­նից, թե ԱՄՆ-ը պետք է հե­ռա­նա ամ­բողջ Արևմտյան Ա­սիա­յից, և ոչ թե միայն Ի­րա­քից ու Սի­րիա­յից։ Հի­շեց­նենք, որ Արևմտյան Ա­սիան նաև Այ­սր­կով­կասն է և Փոքր Ա­սիան, այ­սինքն՝ Թուր­քիան։ Հայտ­նի է, որ հուն­վա­րի 8-ին Թուր­քիա­յի արտ­գործ­նա­խա­րար Չա­վու­շօղ­լուն զան­գա­հա­րել է իր ի­րան­ցի գոր­ծըն­կեր Զա­րի­ֆին, և նրանք մի քա­նի րո­պե քն­նար­կել են «տա­րա­ծաշր­ջա­նի վեր­ջին ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը, մաս­նա­վո­րա­պես Ի­րա­նի օ­րի­նա­կան ու վճ­ռա­կան հար­վա­ծից և Ի­րա­քում ԱՄՆ-ի ռազ­մա­բա­զա­յին հար­ված հասց­նե­լուց հե­տո», հա­ղոր­դել է IRNA գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը։ Ինչ­պես տես­նում ենք, 2020 թ. սկիզ­բը շատ բուռն ե­ղավ...
Ի­րա­վի­ճակն ի­րենց հա­մա­տեղ հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ գնա­հա­տել են նաև Պու­տինն ու Էր­դո­ղա­նը։ «ԱՄՆ-ի կող­մից ԻՀՊԿ-ի «Քոդս» հա­տուկ ջո­կա­տի հրա­մա­նա­տար Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նիի և նրան շր­ջա­պա­տող ան­ձանց նկատ­մամբ հուն­վա­րի 3-ին Բաղ­դա­դում ի­րա­կա­նաց­ված գոր­ծո­ղու­թյու­նը մենք հա­մա­րում ենք տա­րա­ծաշր­ջա­նի անվ­տան­գու­թյունն ու կա­յու­նու­թյու­նը խարխ­լող գոր­ծո­ղու­թյուն»,- աս­վում է եր­կու նա­խա­գա­հի հայ­տա­րա­րու­թյու­նում։ Բայց այդ պե­տա­կան ա­հա­բեկ­չու­թյու­նը հե­տաք­րք­րում է ոչ միայն Ռու­սաս­տա­նին ու Թուր­քիա­յին, այլև ամ­բողջ աշ­խար­հին։ Ոչ միայն Չա­վու­շօղ­լուն, այլև «Ավ­ստ­րիա­յի և Մա­լայ­զիա­յի արտ­գործ­նա­խա­րար­ներն են հե­ռա­խո­սով խո­սել Ի­րա­նի ԱԳ նա­խա­րա­րի հետ՝ քն­նար­կե­լու հա­մար վեր­ջին ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը»,- հա­ղոր­դել է IRNA-ն։ Խո­րա­մուխ լի­նենք. Ի­րա­նի ղե­կա­վա­րու­թյան ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կում խոս­քը ե­ղել է ամ­բողջ Արևմտյան Ա­սիա­յի ա­մե­րի­կա­զերծ­ման մա­սին։ Բայց Փոքր Ա­սիա­յից հե­տո ար­դեն Եվ­րո­պան է, Բալ­կան­նե­րը։ Իսկ Պար­սից ծո­ցի, Հոր­մու­զի և Օ­մա­նի ծո­ցի ջրա­տա­րած­քից այն կողմ՝ Հա­րա­վա­յին, ա­պա Հա­րա­վարևե­լյան Ա­սիան։ Ափ­սոս, որ վեր­ջին 6-7 տա­րում որևէ մե­կը չի հետևել Ի­րա­նի ՌԾՈՒ-ի նա­վե­րի եր­թե­րին. հի­շեց­նենք, որ նրանք հա­սել են մինչև Շրի Լան­կա, Մա­լայ­զիա և Սին­գա­պուր, ան­գամ՝ Հա­րա­վա­յին Ատ­լան­տի­կա, որ­տեղ հի­մա էլ ինչ-որ բա­նով օգ­նում են Վե­նե­սուե­լա­յին։
Այն­պես որ, սթափ ու տրա­մա­բա­նո­րեն մտա­ծող­նե­րը չեն կա­րող են­թադ­րու­թյուն­ներ ու եր­կյուղ­ներ չու­նե­նալ։ Եվ պետք է ա­սել, որ ԱՄՆ-ի «կրտ­սեր գոր­ծըն­կեր­նե­րը» գործ­նա­կա­նում բո­լոր տա­րա­ծաշր­ջան­նե­րում չա­փա­զանց տագ­նա­պած են։ ՈՒ­շադ­րու­թյուն դարձ­նենք, որ աշ­խար­հի ԶԼՄ-նե­րում ըն­թա­ցող վե­ճե­րի հետ մեկ­տեղ, թե Ի­րա­նի ԻՀՊԿ-ն հար­ված­ներ հասց­րել է, թե ոչ Ի­րա­քում ա­մե­րի­կյան բա­զա­նե­րին, զո­հեր ե­ղել են ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի շր­ջա­նում, թե ոչ, ինչ-որ բա­ներ է ա­վե­լաց­րել նաև Վա­շինգ­տո­նը։ Ո­մանք, այդ թվում՝ ՌԴ-ում, ի­րենց դա­տո­ղու­թյուն­նե­րում հա­սել են նույ­նիսկ նրան, թե իբր այդ ա­մե­նը «գոր­ծարք է» ԱՄՆ-ի և Ի­րա­նի միջև, իսկ ի­րա­կա­նում ոչ մե­կը հե­տա­գա սրա­ցում չի ցան­կա­նում, էլ չա­սած պա­տե­րազ­մի մա­սին։ Տաս­նյակ փաս­տարկ­ներ են բեր­վել հօ­գուտ այդ դա­տո­ղու­թյուն­նե­րի։ Օ­րի­նակ, նշ­վում էր, որ ՄԱԿ-ում ԱՄՆ-ի մշ­տա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Քել­լի Քրաֆ­թը ՄԱԿ-ի ԱԽ նա­մակ է ու­ղար­կել՝ հայտ­նե­լով իր երկ­րի պատ­րաս­տա­կա­մու­թյու­նը ա­ռանց նախ­նա­կան պայ­ման­նե­րի Ի­րա­նի հետ բա­նակ­ցու­թյուն­ներ վա­րե­լու տա­րա­ծաշր­ջա­նում լար­վա­ծու­թյունն ի­ջեց­նե­լու հա­մար։ Քրաֆթն ըն­դգ­ծել է, որ Վա­շինգ­տո­նը ձգ­տում է «թույլ չտա­լու ի­րա­նա­կան վար­չա­կար­գի հե­տա­գա սպառ­նա­լիք­ներ մի­ջազ­գա­յին խա­ղա­ղու­թյանն ու կա­յու­նու­թյա­նը»։ Նա հա­վե­լել է, որ գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյունն իբր «ար­դա­րաց­ված էր» ՄԱԿ-ի կա­նո­նադ­րու­թյան 51-րդ հոդ­վա­ծով, ո­րը երկ­րին ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան ի­րա­վունք է տա­լիս։ Ըստ Քրաֆ­թի, Ի­րա­քի «Ալ-Հաշդ աշ-Շաա­ֆի» շիա­կան աշ­խար­հա­զո­րին Վա­շինգ­տո­նի հասց­րած օ­դա­յին հար­ված­նե­րը (դեկ­տեմ­բե­րի 29-ին) պա­տաս­խան էին Մեր­ձա­վոր Արևել­քում ԱՄՆ-ի ու­ժե­րի և շա­հե­րի վրա Ի­րա­նի և նրա կող­մից հո­վա­նա­վոր­վող կազ­մա­վո­րում­նե­րի հար­ձա­կում­նե­րի։
Իսկ ա­հա ԱՄՆ-ի «ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան ի­րա­վուն­քի մա­սին» ա­սա­ծը բարդ հարց է։ Չէ՞ որ ի­րաք­ցի շիա­նե­րը կամ ի­րա­նա­կան «Քոդս» ջո­կա­տը գոր­ծում են ի­րենց երկ­րում, ի­րենց տա­րա­ծաշր­ջա­նում, ոչ թե Մեք­սի­կա­յի կամ Կա­նա­դա­յի տա­րած­քից։ Ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը պետք չեն Մեր­ձա­վոր Արևել­քում, պետք չեն ընդ­հան­րա­պես Ա­սիա­յում։ Իսկ ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան ի­րա­վուն­քի մա­սին շատ ա­վե­լի տրա­մա­բա­նա­կան է ՄԱԿ-ում Ի­րա­նի մշ­տա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Մա­ջիդ Թախթ-Ռա­վան­չիի ա­սա­ծը. հուն­վա­րի 8-ին ՄԱԿ-ի գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Ան­տո­նիո Գու­տե­րե­շին ուղղ­ված նա­մա­կում նա հայ­տա­րա­րում է, որ Ի­րա­քում ԱՄՆ-ի ռազ­մա­բա­զա­նե­րին հասց­ված հր­թի­ռա­յին հար­վա­ծը հա­մա­պա­տաս­խա­նում է ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան սկզ­բուն­քին. «Լար­վա­ծու­թյու­նը նվա­զեց­նե­լու հա­մար Ի­րա­նը պատ­րաստ է բա­նակ­ցու­թյուն­ներ վա­րե­լու և աշ­խա­տե­լու տա­րա­ծաշր­ջա­նի եր­կր­նե­րի հետ»,- ա­վե­լաց­րել է նա։ Բայց ոչ ԱՄՆ-ի հետ, ին­չը տես­նում է ա­մեն ըն­թեր­ցող։ Եվ ե­թե Վա­շինգ­տո­նը հենց հի­մա չու­նի «նախ­նա­կան պայ­ման­ներ», ա­պա ու­նի Ի­րա­նը։
1) Հա­կաի­րա­նա­կան պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի վե­րա­ցում,
2) լիա­կա­տար և ան­վե­րա­պահ հե­ռա­ցում ողջ Արևմտյան Ա­սիա­յից, ոչ թե միայն Ի­րա­քից ու Սի­րիա­յից,
3) դա­դա­րեց­նել Իս­րա­յե­լին պաշտ­պա­նե­լը Ե­րու­սա­ղե­մի, Պա­ղես­տի­նի և Գո­լա­նի բար­ձունք­նե­րի հար­ցե­րում,
4) Արևմուտ­քի եր­կր­նե­րում «սա­ռեց­ված» ի­րա­նա­կան բո­լոր փո­ղե­րի վե­րա­դարձ (իսկ դրանք 150 մլրդ դո­լա­րից պա­կաս չեն),
5) ԱՄՆ-ը վե­րա­դառ­նում է իր բո­լոր պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րին ըստ 2015 թ. ամ­ռանն Ի­րա­նի հետ կնք­ված «մի­ջու­կա­յին գոր­ծար­քի»։
Նույն Թախթ-Ռա­վան­չին ար­դեն հուն­վա­րին էր մեր­ժել ի­րա­նա-ա­մե­րի­կյան բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի մա­սին Քրաֆ­թի ա­ռա­ջար­կու­թյու­նը. «ԱՄՆ-ը վեր­ջին մե­կու­կես տա­րում Ի­րա­նի դեմ հս­կա­յա­կան քա­նա­կով պատ­ժա­մի­ջոց­ներ է սահ­մա­նել, ո­րոնք մենք դի­տար­կում ենք որ­պես տն­տե­սա­կան ա­հա­բեկ­չու­թյուն և մի­ջազ­գա­յին նոր­մե­րի խախ­տում։ Քա­նի դեռ ԱՄՆ-ը շա­րու­նա­կում է թշ­նա­մու­թյուն դրսևո­րել Ի­րա­նի ժո­ղովր­դի նկատ­մամբ, որևէ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան կամ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի մա­սին խո­սելն ա­նի­մաստ է»։ ՈՒ­րիշ ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է վե­րա­բեր­վել ՄԱԿ-ում ԱՄՆ-ի հեր­թա­կան ներ­կա­յա­ցուց­չի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րին, ե­թե դրանց հետ միա­ժա­մա­նակ հն­չում է Սպի­տակ տան սպառ­նա­լի­քը, թե՝ պետք լի­նի, կհար­վա­ծենք Ի­րա­նին և հեր­թա­կան ան­գամ ա­մեն ինչ կա­նենք Կոնգ­րե­սը շր­ջան­ցե­լով։
Հա­մոզ­ված չենք, որ 2020 թ., երբ վեր­ջա­նում է Թրամ­փի նա­խա­գա­հու­թյան ա­ռա­ջին ժամ­կե­տը, նա պատ­րաստ կլի­նի հա­մա­ձայ­նե­լու Ի­րա­նի պայ­ման­նե­րին և դրա­նով ըն­դու­նե­լու Ա­մե­րի­կա­յի պար­տու­թյու­նը Ի­րա­նի սահ­մա­նա­կից բո­լոր տա­րա­ծաշր­ջան­նե­րում, ան­գամ ողջ աշ­խար­հում։ Ի դեպ, հուն­վա­րի 9-ին Ի­րա­նը ևս մեկ «փոք­րիկ լու­սա­մուտ» բա­ցեց ԱՄՆ-ի հա­մար։ Վերն ար­դեն հի­շա­տակ­ված Թախթ-Ռա­վան­չին, պա­տաս­խա­նե­լով Թրամ­փի ե­լույ­թին Թեհ­րա­նի ար­ձա­գան­քի մա­սին TACC գոր­ծա­կա­լու­թյան հար­ցին, հայ­տա­րա­րեց, թե իբր Ի­րանն ա­վար­տել է վրեժ լու­ծե­լը գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյան հա­մար և ԱՄՆ-ի կող­մից ագ­րե­սիա­յի բա­ցա­կա­յու­թյան դեպ­քում ռազ­մա­կան նոր գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ չի կա­տա­րի. «Մեր բո­լոր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը հա­մե­մա­տա­կան են ե­ղել մեր գե­նե­րա­լի սպա­նու­թյա­նը։ Նրանք ա­վարտ­ված են։ Ե­թե ԱՄՆ-ը այլևս ռազ­մա­կան նոր գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ չկա­տա­րի Ի­րա­նի դեմ, ա­պա մեր կող­մից նույն­պես չեն լի­նի այդ­պի­սի գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ»։ Պարզ է, որ դի­վա­նա­գե­տին այդ խոր­հուր­դը տվել է Ի­րա­նի ԱԳՆ-ն։ Սա­կայն մեզ թույլ տանք ոչ ա­մեն ին­չում հա­մա­ձայ­նել պա­րոն Թախթ-Ռա­վան­չիի և Ի­րա­նի ԱԳՆ-ի հետ։
Բանն այն է, որ հուն­վա­րի 8-ին, սուրբ Ղում քա­ղա­քում հա­վա­տա­ցյալ­նե­րի հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ, Ի­րա­նի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ, ա­յա­թո­լա Ա­լի Խա­մե­նեին բա­ցա­հայ­տո­րեն հաս­կաց­րեց. «Այս գի­շեր մենք նրանց ապ­տակ հասց­րինք, բայց վրե­ժը բո­լո­րո­վին այլ բան է»։ Ակ­նարկ­նե­րով լի հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ ա­րե­ցին նաև Ի­րա­նի նա­խա­գահ Հա­սան Ռո­հա­նին և արտ­գործ­նա­խա­րար Ջա­վադ Զա­րի­ֆը։ Պետք է ու­շա­դիր լի­նել՝ որ­սա­լու հա­մար, թե էլ ինչ վրեժ են նա­խա­տե­սում ի­րան­ցի­ներն Ա­մե­րի­կա­յի հա­մար։ Ռո­հա­նի. «Սպա­նե­լով մեր թան­կա­գին եղ­բայր Սո­լեյ­մա­նիին, որն Ի­րա­նի ձեռքն էր, դուք կտ­րե­ցիք մեր ձեռ­քը։ Մենք կկտ­րենք տա­րա­ծաշր­ջա­նում ձեր ներ­կա­յու­թյան ոտ­քե­րը»։ Ե­րան­գը նուրբ է, բայց կարևոր։ Զա­րիֆ, ա­մե­րի­կյան CNN News-ի հետ հար­ցազ­րույ­ցում. «Դո­նալդ Թրամ­փը կեղծ տե­ղե­կու­թյուն է ստա­ցել։ Ռազ­մա­կան գե­ղե­ցիկ տեխ­նի­կան չի կա­ռա­վա­րում աշ­խար­հը, մար­դիկ են կա­ռա­վա­րող­նե­րը, և մար­դիկ ու­զում են, որ ԱՄՆ-ը հե­ռա­նա մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նից»։ Մեր կար­ծի­քով, բեր­ված հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն էլ բա­վա­կան են հաս­կա­նա­լու հա­մար, որ Ի­րա­նի գլ­խա­վոր վրե­ժը դեռ առջևում է։ Միայն ա­վե­լաց­նենք. ՆԱ­ՏՕ-ի զոր­քե­րը փախ­չում են Ի­րա­քից, հե­ռա­ցել են Ռու­մի­նիան, Խոր­վա­թիան, Գեր­մա­նիան։ «Ա­մե­րի­կյան դա­շին­քը» քանդ­վում է աչք­նե­րիս ա­ռաջ։ Ա­ռայժմ միայն Ավ­ստ­րա­լիան է ա­սում, որ «Ի­րա­քից չի հե­ռա­նա։ Չի հե­ռա­նա, կս­տի­պեն, որ հե­ռա­նա...
Ա­հա նաև ի­րան­ցի զին­վո­րա­կան­նե­րի հուն­վա­րյան հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը։ Ի­րա­նի ԶՈՒ ԳՇ-ի պետ, բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Մո­հա­մադ Բա­ղե­րին հուն­վա­րի 8-ին ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին նա­խազ­գու­շաց­րեց, որ Ի­րա­քում բա­զա­նե­րի հր­թի­ռա­կոծ­ման նպա­տա­կը ե­ղել է Ի­րա­նի զին­ված ու­ժե­րի հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը և պատ­րաստ­վա­ծու­թյու­նը ցույց տա­լը։
Մեզ կա­րող են ա­ռար­կել, թե՝ ո՞վ է ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նե­լու ի­րան­ցի զին­վո­րա­կան­նե­րի տրա­մադ­րու­թյանն ու հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րին։ Այս­տեղ սխա­լը զին­վո­րա­կան­նե­րի գոր­ծո­նի և այն գոր­ծո­նի թե­րագ­նա­հա­տումն է, որ Ի­րա­նի կրո­նա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում միշտ հաշ­վի է ա­ռել և առ­նում զին­վո­րա­կան վեր­նա­խա­վի ցան­կու­թյուն­նե­րը, ո­րով­հետև ամ­բողջ իշ­խա­նու­թյու­նը հեն­վում է զին­վո­րա­կան­նե­րի (բա­նակ, նա­վա­տորմ, ԻՀՊԿ, «Բա­սիջ» աշ­խար­հա­զոր և այլն) կող­մից Ի­րա­նի կրո­նա­կան ու քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյան ան­վե­րա­պահ պաշտ­պա­նու­թյան վրա։ Մի՞­թե դա չի երևում տաք ու հար­մա­րա­վետ ա­ռանձ­նա­սե­նյակ­նե­րից։ Իսկ մեր կար­ծի­քով, դա տա­ռա­ցիո­րեն աչք է ծա­կում... Չէ՞ որ Ի­րա­նում ոչ ոք չի կեղ­ծում, այլ իս­կա­պես հա­վա­տում է Ալ­լա­հին ու երկ­րի վրա «Ալ­լա­հի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ» հոգևո­րա­կան­նե­րի ա­ռա­քե­լու­թյա­նը։ Այդ երկ­րում այժմ գեր­հար­գան­քով են վե­րա­բեր­վում բո­լոր հա­վա­տա­ցյալ­նե­րին՝ մահ­մե­դա­կան­նե­րին, կրա­կա­պաշտ­նե­րին, քրիս­տո­նյա­նե­րին, հու­դա­յա­կան­նե­րին... Խա­ղից դուրս են միայն, ինչ­պես ա­սում են Ի­րա­նում, ա­ղան­դա­վոր­նե­րը և զա­նա­զան «թաք­ֆի­րա­կան­նե­րը», ո­րոնց թվին են պատ­կա­նում, ի դեպ, նաև վա­հա­բա­կան­նե­րը։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 6432

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.