Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Ալիևի հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը հու­շում են` Ադր­բե­ջա­նը պատ­րաստ­վում է պա­տե­րազ­մի

Ալիևի հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը հու­շում են` Ադր­բե­ջա­նը պատ­րաստ­վում է պա­տե­րազ­մի
25.09.2020 | 00:07

Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գահ Իլ­համ Ա­լիևը սեպ­տեմ­բե­րի 19-ին «Ապ­շե­րոն» հան­քա­վայ­րում ծո­վա­յին գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հիմ­նար­կե­քի ա­րա­րո­ղու­թյան ժա­մա­նակ ԶԼՄ-նե­րին տված հար­ցազ­րույ­ցում հայ­տա­րա­րել է ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյան գո­տու շփ­ման գծի մոտ հայ­կա­կան զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նաց­ման մա­սին և այն հա­մա­րել Երևա­նի կող­մից պա­տե­րազ­մի նա­խա­պատ­րաս­տում: Այս մա­սին տե­ղե­կաց­րել է Interfaks.ru-ն: Ա­լիևի խոս­քե­րով, Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը դի­տա­վո­րյալ ի­րա­կա­նաց­նում է տար­բեր սադ­րանք­ներ՝ ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյու­նը սրե­լու հա­մար:


Բայց Փա­շի­նյա­նի ին­չի՞ն են պետք սադ­րանք­նե­րը և դրան­ցով հա­կա­մար­տու­թյու­նը սրե­լը… Թեև նա մի բա­րի պտուղ չէ, բայց Հա­յաս­տա­նում և Ար­ցա­խում թերևս բո­լորս էլ գի­տենք (ար­տերկ­րում էլ այդ մա­սին գի­տեն շա­տե­րը), որ նա Ադր­բե­ջա­նի նկատ­մամբ սադ­րանք­ներ ի­րա­կա­նաց­նո­ղը չէ, քա­նի որ շատ լավ պատ­կե­րաց­նում է այդ սադ­րանք­նե­րի ու հնա­րա­վոր պա­տե­րազ­մի հետևանք­նե­րը ոչ միայն իր և իր շր­ջա­պա­տի բա­րե­կե­ցու­թյան, այլև հե­տա­գա­յում իշ­խա­նու­թյու­նը պահ­պա­նե­լու և անվ­տան­գու­թյան հա­մար: Եր­կա­րա­կան­ջի կամ բր­դո­տի սուտն այս դեպ­քում էլ չկեր­վավ…


Հարց է ա­ռա­ջա­նում ` ե­թե ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյան գո­տու շփ­ման գծի մոտ հայ­կա­կան զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նաց­ման մա­սին Ա­լիևի ա­սա­ծը ճիշտ է, ա­պա Ադր­բե­ջանն ին­չու՞ չի հրա­պա­րա­կել և առ այ­սօր չի հրա­պա­րա­կում շփ­ման գծի մոտ հայ­կա­կան զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նա­ցու­մը փաս­տող որևէ ար­բա­նյա­կա­յին լու­սան­կար, ո­րոնք կա­րող էր ձեռք բե­րել, ա­սենք, Իս­րա­յե­լից, Թուր­քիա­յից, ԱՄՆ-ից, Մեծ Բրի­տա­նիա­յից։ Մի՞ թե ա­մեն ինչ պարզ չէ։
Այ­նու­հան­դերձ, ե­թե շփ­ման գծի մոտ հայ­կա­կան զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նաց­ման մա­սին Ա­լիևի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը նույ­նիսկ հա­մա­պա­տաս­խա­նում է ի­րա­կա­նու­թյա­նը, ա­պա այն կա­րող է լի­նել միայն Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան Պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կի պա­տաս­խան քայ­լը շփ­ման գծի մյուս կող­մում Ադր­բե­ջա­նի զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նաց­ման, որ­պես­զի թշ­նա­մին ի­մա­նա, որ, ի տար­բե­րու­թյուն 2016 թ. ապ­րի­լի, մենք նա­խա­պես տե­ղյակ ենք իր քայ­լե­րին, կազ­մու­պատ­րաստ ենք իր հար­ձա­կու­մը հետ մղե­լու և ար­ժա­նի պա­տաս­խան տա­լու հար­ցում: Ի վեր­ջո, Վիեն­նա­յի և Սանկտ Պե­տեր­բուր­գի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րի կա­տա­րու­մից հրա­ժար­վել է ոչ թե հայ­կա­կան կող­մը, այլ հենց Ադր­բե­ջա­նը, ին­չը հայտ­նի է և ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գա­հող եր­կր­նե­րին, և այլ պե­տու­թյուն­նե­րի:
Բար­բա­ջե­լով ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյու­նը սրե­լու նպա­տա­կով Փա­շի­նյա­նի կող­մից տար­բեր սադ­րանք­նե­րի ի­րա­կա­նաց­ման և պաշ­տո­նա­կան Երևա­նի կող­մից պա­տե­րազ­մի նա­խա­պատ­րաստ­ման մա­սին, Ա­լիևն այս­պի­սով ինքն է պատ­րաստ­վում սադ­րանք­նե­րի և Ար­ցա­խի ու (կամ) Հա­յաս­տա­նի դեմ պա­տե­րազ­մի, որ­պես­զի հե­տո ա­սի, թե իր նա­խազ­գու­շա­ցումն ի­րա­կա­նու­թյուն դար­ձավ, ու մեղ­քը գցի հայ­կա­կան կող­մի վրա: Սա մո­տա­վո­րա­պես նման է նրան, որ գողն ա­ռա­ջինն է գո­ռում` գո­ղա­ցան։ Հաշ­վար­կը շատ պարզ է` ում ա­սես կկաս­կա­ծեն, բայց ոչ ի­րեն:


«Հա­յաս­տանն ա­պօ­րի­նի բնա­կե­ցում է ի­րա­կա­նաց­նում (գրա­վյալ Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղում.- Interfaks.ru): Դա հա­կա­սում է բո­լոր մի­ջազ­գա­յին կոն­վեն­ցիա­նե­րին: Այն լիո­վին հա­կա­սում է Ժնևի կոն­վեն­ցիա­յին, դա հան­ցա­գոր­ծու­թյուն է: Հան­ցա­գոր­ծու­թյուն է մարդ­կանց ինչ-որ տե­ղից բե­րել և տե­ղա­վո­րել գրա­վյալ հո­ղե­րում: Փա­շի­նյա­նի ռե­ժի­մը դա մի­տում­նա­վոր է ա­նում: Սա սադ­րանք է, մեզ սադ­րան­քի են ներ­քա­շում, - ա­սել է Ա­լիևն ադր­բե­ջա­նա­կան մի շարք հե­ռուս­տաա­լիք­նե­րին տված հար­ցազ­րույ­ցում, ո­րի շա­րադ­րան­քը հրա­պա­րակ­վել է նա­խա­գա­հի պաշ­տո­նա­կան կայ­քում»:
Նախ, ոչ թե գրա­վյալ, այլ ինք­նո­րոշ­ված, ընդ ո­րում, ըստ հա­յու­թյան միաս­նա­կան կամ­քի, Ար­ցա­խի ինք­նո­րո­շու­մը և ան­կա­խու­թյունն ան­սա­կար­կե­լի են, Ար­ցախն այլևս եր­բեք չի լի­նե­լու Ադր­բե­ջա­նի կազ­մում, դա բա­ցառ­ված է: Ինչ վե­րա­բեր­վում է Հա­յաս­տա­նի կող­մից Ար­ցա­խում բնա­կե­ցում ի­րա­կա­նաց­նե­լուն, ե­րա­նի թե դա ի­րա­կա­նու­թյուն լի­ներ, լի­ներ պե­տա­կան որևէ լուրջ և գործ­նա­կա­նում ի­րա­կա­նաց­վող ծրա­գիր: Ցա­վոք, ինչ­պես նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը բնա­կե­ցում չեն ի­րա­կա­նաց­րել Ար­ցա­խում, թե­րա­ցել են Ար­ցա­խի մա­սը հան­դի­սա­ցող ա­զա­տագր­ված տա­րածք­նե­րի բնա­կեց­ման հար­ցում, ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­ներն ա­ռա­վել ևս չեն զբաղ­վում այդ հար­ցով:


Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հը հա­վա­տա­րիմ մնա­լով ան­ցյա­լի և ներ­կա­յի ի­րո­ղու­թյուն­նե­րը կեղ­ծե­լու իր և իր ղե­կա­վա­րած երկ­րի պաշ­տո­նա­կան քա­րոզ­չա­մե­քե­նա­յի քա­ղա­քա­կա­նու­թյա­նը, շեշ­տել է, թե 2020 թ. հու­լի­սին հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նին տե­ղի ու­նե­ցած բա­խում­նե­րը նույն­պես Երևա­նի սադ­րան­քի հետևանք են ե­ղել:
«Այն զին­ված սադ­րանք էր, և ոչ ո­քի հա­մար գաղտ­նիք չէ, որ Հա­յաս­տա­նը սկ­սեց դա,- ա­սել է Ա­լիևը:- Այդ մա­սին ար­դեն բա­ցա­հայտ հայ­տա­րա­րել է Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գահ եր­կր­նե­րից մե­կի բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյան (պա­տա­հա­կան չէ, որ Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հը չի նշել նրա ա­նու­նը.- Ա.Հ.): Ես այն ժա­մա­նակ ա­սա­ցի, և այ­սօր էլ ա­սում եմ. մենք չու­նենք որևէ ռազ­մա­կան թի­րախ Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քում, ցան­կու­թյան դեպ­քում կա­րող էինք մտ­նել Հա­յաս­տա­նի տա­րածք, դրա հա­մար ու­նեինք ռազ­մա­կան բո­լոր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը: Բայց մենք դա չենք ա­րել, քա­նի որ դա մեր ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան հա­յե­ցա­կար­գում չկա, քա­նի դեռ լուրջ սադ­րանք չի ի­րա­կա­նաց­վել մեր դեմ: Ե­թե դա ար­վի, ա­պա մեզ հա­մար սահ­մա­նա­փա­կում­ներ չեն լի­նի, թող բո­լորն ի­մա­նան սա: Ոչ մի սահ­մա­նա­փա­կում: Ե­թե նրանք ան­տե­սում են մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վուն­քը, ա­պա մենք ին­չու՞ պետք է հա­վա­տա­րիմ մնանք դրան, մենք նույն­պես կան­տե­սենք այն, բայց այդ ա­մե­նը նրանց հա­մար վատ կա­վարտ­վի»:


Այս­տեղ են ա­սել` ա­խոր­ժա­կիդ քա­ցախ… Հե­տաքր­քիր է` իսկ Ա­լիևը մտա­ծե՞լ է, որ մեր հա­մար էլ այլևս չի լի­նե­լու որևէ սահ­մա­նա­փա­կում (նե­րա­ռյալ` «մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վունք» կոչ­վա­ծը), ե­թե ինքն ինք­նա­կամ կամ ար­տերկ­րի իր տե­րե­րի պա­հան­ջով դի­մի Հա­յաս­տա­նի կամ Ար­ցա­խի դեմ որևէ լուրջ սադ­րան­քի: Դրա­նից հե­տո մեր տղա­նե­րը հաս­նե­լու են ի­րեն, խու­զե­լու են բր­դե­րը և մի­ջազ­գա­յին ա­րե­նա­յում ա­ճուր­դի հա­նե­լով, վա­ճա­ռե­լու են «մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյուն» կոչ­վա­ծի վրա: Ե­թե, ի­հար­կե, ա­վե­լի շուտ «Իս­կան­դեր»-ի նշա­նա­ռու հար­վա­ծից հե­տո Բաք­վի իր պա­լա­տից չբարձ­րա­նա բր­դո­տի խո­րով­վող մսի ծու­խը:
Մնում է ազ­գո­վին շնոր­հա­կալ լի­նենք «բա­րե­գութ» Ա­լիևից, որ կա­րո­ղա­նա­լով հան­դերձ, չեն մտել Հա­յաս­տա­նի տա­րածք, և որ Ադր­բե­ջա­նը ոչ միայն քա­ղա­քա­ցիա­կան, այլև ռազ­մա­կան թի­րախ­ներ չու­նի Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քում: Իսկ ե­թե լուրջ, սա ա­սում է մի պե­տու­թյան ղե­կա­վար, ո­րը հենց նույն հու­լի­սյան մար­տե­րի ըն­թաց­քում թի­րա­խա­վո­րել ու հրե­տա­նուց և այլ զի­նա­տե­սակ­նե­րից հար­ված­ներ է հասց­րել Տա­վու­շի մար­զի նույ­նիսկ բնա­կա­վայ­րե­րին, քա­ղա­քա­ցիա­կան խա­ղաղ բնակ­չու­թյա­նը:


Որ­տե­ղի՞ց են սն­վում Ադր­բե­ջա­նի ա­ռաջ­նոր­դի ցի­նիզ­մը, սուտն ու լկ­տիու­թյու­նը, ինչ­պես է նա հա­մար­ձակ­վում դի­մել կեղ­ծի­քի և սադ­րանքն ու Տա­վու­շի հատ­վա­ծում հու­լի­սյան մար­տե­րը սկ­սե­լը վե­րագ­րել Հա­յաս­տա­նին, երբ այդ ա­մենն ի­րա­կա­նաց­նո­ղը հենց ին­քը` Ադր­բե­ջանն էր: Պա­տաս­խա­նը շատ պարզ է` ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րի, ցա­վոք, նաև ՀՀ վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի և արտ­գործ­նա­խա­րար Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նի, մեղմ ա­սած, ան­հետևո­ղա­կա­նու­թյու­նից և անս­կզ­բուն­քայ­նու­թյու­նից: Ե­թե նրանք Ադր­բե­ջա­նից միաս­նա­բար պա­հան­ջեին կա­տա­րել Վիեն­նա­յի և Սանկտ Պե­տեր­բուր­գի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րը` շփ­ման գծում ար­ձա­նագ­րող տեխ­նի­կա­կան հա­մա­պա­տաս­խան մի­ջոց­նե­րի տե­ղադր­ման և մնա­ցյալ կե­տե­րի ի­րա­կա­նաց­ման վե­րա­բե­րյալ, իսկ չկա­տար­ման դեպ­քում հան­դես գա­յին դրա հետևանք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ քա­ղա­քա­կան հա­մա­պա­տաս­խան հայ­տա­րա­րու­թյամբ, ա­պա այժմ Ա­լիևը չէր հա­մար­ձակ­վի սադ­րան­քի և հի­շյալ մար­տե­րը սկ­սե­լու հա­մար մե­ղադ­րել Հա­յաս­տա­նին:


Ա­լիևն այն կար­ծիքն է հայտ­նել, որ սահ­մա­նին Հա­յաս­տա­նի հու­լի­սյան սադ­րան­քի պատ­ճառ­նե­րից մեկն ու­սում­նա­սի­րել, պար­զելն էր, թե ինչ­պի­սին կլի­նի Հա­վա­քա­կան անվ­տան­գու­թյան պայ­մա­նագ­րի կազ­մա­կեր­պու­թյու­նում (ՀԱՊԿ) ի­րենց դաշ­նա­կից­նե­րի ար­ձա­գան­քը: Իսկ ին­չու՞։
«Քա­նի որ նրանք (հա­յե­րը.- Interfaks.ru) պատ­րաստ­վում են նոր մեծ պա­տե­րազ­մի: Մենք ու­նենք օ­պե­րա­տիվ հե­տա­խու­զա­կան տվյալ­ներ: Մենք գի­տենք, թե ինչ է կա­տար­վում մեր շուր­ջը: Գի­տենք և պետք է ի­մա­նանք: Մեր հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը շատ ար­դյու­նա­վետ են աշ­խա­տում: Կա­րող եմ այս­քանն ա­սել, ոչ ա­վե­լին,- հա­վե­լել է Ադր­բե­ջա­նի ա­ռաջ­նոր­դը»:
Ի­րա­կա­նում Հա­յաս­տա­նը ՀԱՊԿ ար­ձա­գան­քը ստու­գե­լու նպա­տակ չի հե­տապն­դել, և դա փաստ­վում է նրա­նով, որ ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը օգ­նու­թյան հա­մար ՀԱՊԿ կա­նո­նադ­րու­թյամբ, պայ­մա­նագ­րով սահ­ման­ված ըն­թա­ցա­կար­գով չեն դի­մել հի­շյալ կազ­մա­կեր­պու­թյա­նը, հետևա­բար ՀԱՊԿ ար­ձա­գան­քը ստու­գե­լու մա­սին խոսք չի կա­րող լի­նել: Այ­սինքն` այս­տեղ նույն­պես երևակ­վում է Ա­լիևի սու­տը:


Վե­րը շա­րադր­վա­ծից պարզ է դառ­նում նաև, որ հենց Ադր­բե­ջանն է պատ­րաստ­վում նոր մեծ պա­տե­րազ­մի: Ադր­բե­ջանն ար­դեն ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կով տվել է Հա­յաս­տա­նի դեմ տե­ղե­կատ­վա­կան, քա­րոզ­չա­կան պա­տե­րազ­մի նոր փու­լի մեկ­նար­կը, ո­րի նպա­տակն այս ան­գամ ֆի­զի­կա­կան պա­տե­րազ­մի նա­խա­պատ­րաս­տումն է:
Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի հի­շյալ հայ­տա­րա­րու­թյու­նից 2 օր հե­տո` սեպ­տեմ­բե­րի 21-ին, ադր­բե­ջա­նա­կան ԶԼՄ-նե­րը հայտ­նել են, որ նույն օր­վա ա­ռա­վո­տյան հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան պե­տա­կան սահ­մա­նին մի­ջա­դե­պի ար­դյուն­քում զոհ­վել է զին­ծա­ռա­յող Էլ­շան Մա­մե­դո­վը: Չբա­ցա­ռենք, որ Էլ­շան Մա­մե­դո­վը կա­րող է զոհ­ված լի­նել նաև ադր­բե­ջա­նա­կան բա­նա­կում կա­նո­նա­կար­գա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի խախտ­ման պատ­ճա­ռով (այդ­պի­սի դեպ­քերն ադր­բե­ջա­նա­կան բա­նա­կում հա­ճա­խա­կի են), կամ հու­լի­սյան մար­տե­րի ժա­մա­նակ զոհ­վե­լուց հե­տո կա­րող էր սառ­ցա­րա­նում պահ­ված լի­նել, որ­պես­զի ի­րենց անհ­րա­ժեշտ պա­հին աս­պա­րեզ բեր­վեր ու ներ­կա­յաց­վեր իբրև ինչ-որ նոր մի­ջա­դե­պի զոհ (ադր­բե­ջա­նա­կան հայտ­նի ձե­ռա­գիր է): Այ­նու­հան­դերձ, ե­թե ի­րա­կա­նում սեպ­տեմ­բե­րի 21-ին ինչ-որ մի­ջա­դեպ է ե­ղել ու դրա պատ­ճա­ռով է զոհ­վել Էլ­շա­նը, ա­պա որևէ կաս­կած չկա, որ այդ մի­ջա­դե­պը ե­ղել է ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի հեր­թա­կան սադ­րան­քը:


«Ինչ վե­րա­բե­րում է հա­կա­ռա­կոր­դի զո­հին, նման ին­ֆոր­մա­ցիա չու­նենք, միա­ժա­մա­նակ մենք բազ­միցս հայ­տա­րա­րել ենք, որ հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նին ռիս­կե­րի նվա­զեց­ման մե­խա­նիզմ­նե­րի բա­ցա­կա­յու­թյունն ա­նըն­դու­նե­լի է և նպաս­տում է լար­վա­ծու­թյա­նը»,- NEWS.am-ի խնդ­րան­քով մեկ­նա­բա­նե­լով հի­շյալ մի­ջա­դե­պի ու դրա հետևան­քով Էլ­շան Մա­մե­դո­վի զոհ­վե­լու վե­րա­բե­րյալ ադր­բե­ջա­նա­կան ԶԼՄ-նե­րի հա­ղոր­դում­նե­րը, ա­սել է ՀՀ պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րի մա­մու­լի քար­տու­ղար Շու­շան Ստե­փա­նյա­նը:
Հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան պե­տա­կան սահ­մա­նին մի­ջա­դե­պի ար­դյուն­քում ի­րենց զին­ծա­ռա­յո­ղի զոհ­վե­լու վե­րա­բե­րյալ ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի հա­ղոր­դում­նե­րին ան­մի­ջա­պես հա­ջոր­դել է Թուր­քիա­յի ար­ձա­գան­քը: Ադր­բե­ջա­նա­գետ, թուր­քա­գետ Կա­րեն Հով­հան­նի­սյանն այս կա­պակ­ցու­թյամբ «Ֆեյս­բուք»-ի իր է­ջում մաս­նա­վո­րա­պես գրել է. «Թուր­քիան այլևս անց­նում է չա­փե­րը, և Հա­յաս­տա­նը պետք է պա­հան­ջի Թուր­քիա­յից, որ­պես­զի դա­դա­րեց­նի ակն­հայտ թշ­նա­մանք պա­րու­նա­կող հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ տա­րա­ծել, որն էլ իր հեր­թին տա­նում է հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան հա­կա­մար­տու­թյան ա­վե­լի սր­ման: Ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի սադ­րան­քի պատ­ճա­ռով այ­սօր­վա զո­հի մա­սին հայ­տա­րա­րու­թյու­նից ըն­դա­մե­նը մեկ ժամ հե­տո թուր­քա­կան «Հա­բեր Գլո­բալ»? հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը ներ­կա­յաց­նում է ռե­պոր­տաժ այդ դեպ­քի մա­սին և ներ­կա­յաց­նում, թե սահ­մա­նին ի­րա­վի­ճա­կը սր­վել է հայ­կա­կան կող­մի պատ­ճա­ռով, իսկ քիչ ա­ռաջ էլ Թուր­քիա­յի ԱԳ նա­խա­րար Մևլութ Չա­վու­շօղ­լուն է իր թվի­թե­րյան է­ջում թվիթ ա­րել։ Նա նախ ցա­վակ­ցել է այ­սօր­վա ադր­բե­ջա­նա­կան սադ­րան­քի պատ­ճա­ռով չե­զո­քաց­ված ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի զին­ծա­ռա­յո­ղի ըն­տա­նի­քին, այ­նու­հետև Հա­յաս­տա­նին կոչ ա­րել «հա­վա­քել խել­քը և վերջ տալ ագ­րե­սիաին»»։


Չնա­յած մեր թշ­նա­մի­նե­րի հա­մա­կարգ­ված գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին, ցա­վոք, չենք տես­նում ՀՀ ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյան և Ար­ցա­խի արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյան կող­մից Ա­լիևի վեր­ջին հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի, Ադր­բե­ջա­նից ու Թուր­քիա­յից մեզ մե­ղադ­րող ե­լույթ­նե­րի, հրա­պա­րա­կում­նե­րի և ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կի հա­մար­ժեք գնա­հա­տա­կա­նը և հա­մա­պա­տաս­խան հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն ու գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը, իսկ ՀՀ վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կող­մից ա­ռայժմ միայն լռու­թյուն է:
ՀՀ ԱԳՆ մա­մու­լի քար­տու­ղար Ան­նա Նաղ­դա­լյա­նը մեկ­նա­բա­նե­լով Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը, սեպ­տեմ­բե­րի 20-ին ԱԳՆ կայ­քում զե­տեղ­ված հրա­պա­րակ­ման մեջ նշել է. «Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի՝ «Աբ­շե­րոն» հան­քա­վայ­րում ծո­վա­յին գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հիմ­նար­կե­քի ա­րա­րո­ղու­թյան ժա­մա­նակ ար­ված հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը խո­րա­պես հիաս­թա­փեց­նող են»։ Բնա­կա­նա­բար, հարց է ա­ռա­ջա­նում` դրանք խո­րա­պես հիաս­թա­փեց­նո՞ղ են, թե Ա­լիևին բնո­րոշ։ Ե­թե ՀՀ արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյունն Ա­լիևի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը խո­րա­պես հիաս­թա­փեց­նող է հա­մա­րում, փո­խա­նակ նշե­լու Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հին դրանց հենց բնո­րոշ լի­նե­լու մա­սին, նշա­նա­կում է, Փա­շի­նյա­նի հետ միա­սին ինչ-որ հույ­սեր է կա­պել Ա­լիևի հետ, հույ­սեր, ո­րոնց չար­դա­րա­նա­լը հի­մա այս կերպ են խոս­տո­վա­նում:


«Դրանք ի ցույց են դնում հարևան երկ­րի ղե­կա­վա­րի ան­կա­րո­ղու­թյու­նը՝ սթափ և ա­ռանց ցա­վա­գին հույ­զե­րի ըն­կա­լե­լու ստեղծ­ված ի­րա­կա­նու­թյու­նը և իր սե­փա­կան դե­րա­կա­տա­րումն այդ ի­րա­կա­նու­թյան ձևա­վոր­ման գոր­ծում»,- այ­նու­հետ նշ­ված է ԱԳՆ մա­մու­լի քար­տու­ղա­րի հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ:
Նախ, «հարևան երկ­րի» փո­խա­րեն, շատ ա­վե­լի ճիշտ կլի­ներ «թշ­նա­մի պե­տու­թյան» բնո­րո­շումն օգ­տա­գոր­ծե­լը, բայց դե ախր ինչ­պե՞ս կա­րե­լի է, եվ­րո­պա­կան հա­մա­պա­տաս­խան կա­ռույց­նե­րը, Արևմուտ­քի գլո­բա­լիս­տա­կան ու­ժե­րը դա թույլ չեն տա­լիս: Ինչ վե­րա­բեր­վում է Ա­լիևի ան­կա­րո­ղու­թյու­նը՝ սթափ և ա­ռանց ցա­վա­գին հույ­զե­րի ըն­կա­լե­լու ստեղծ­ված ի­րա­կա­նու­թյու­նը, ա­պա, ինչ­պես ա­սում են, խելք­նե­րիդ ձյուն գա, Ա­լիևի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը ոչ թե այդ ան­կա­րո­ղու­թյան դրսևո­րումն են, այլ ռազ­մա­կան սադ­րանք­նե­րի կամ պա­տե­րազ­մի տե­ղե­կատ­վա­կան նա­խա­պատ­րաս­տու­թյուն:
Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը և առ­կա ի­րա­վի­ճա­կը սխալ է գնա­հա­տել նաև Ար­ցա­խի արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյու­նը: Վեր­ջի­նիս հրա­պա­րա­կած հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ մաս­նա­վո­րա­պես նշ­ված է.


«Հար­ցազ­րույ­ցի ըն­թաց­քում ադր­բե­ջա­նա-ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյան կար­գա­վոր­ման գոր­ծըն­թա­ցի վե­րա­բե­րյալ Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հի հն­չեց­րած հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը ցույց են տա­լիս Ադր­բե­ջա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի շփոթ­վա­ծու­թյան աս­տի­ճա­նը այն պայ­ման­նե­րում, երբ շան­տա­ժի և սպառ­նա­լիք­նե­րի վրա հիմն­ված Բաք­վի վա­ղե­մի ռազ­մա­վա­րու­թյունն ա­պա­ցու­ցել է իր սնան­կու­թյու­նը և ամ­բող­ջու­թյամբ սպա­ռել է ի­րեն»:
Ի տար­բե­րու­թյուն ՀՀ և ԱՀ արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյուն­նե­րի, Ա­լիևի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը ճիշտ է գնա­հա­տել ԱԺ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան»? խմ­բակ­ցու­թյան քար­տու­ղար Ար­ման Ա­բո­վյա­նը։ ԱԺ-ում սեպ­տեմ­բե­րի 22-ին ճե­պազ­րույց­նե­րի ժա­մա­նակ նա ա­սել է, որ Ադր­բե­ջա­նի և Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ­նե­րը, ինչ­պես նաև եր­կու եր­կր­նե­րի արտ­գործ­նա­խա­րար­նե­րը, նրանց ռազ­մա­կան վեր­նա­խա­վը շատ ակ­տիվ կեր­պով ի­րա­կա­նաց­նում են ռազ­մա­կան սադ­րանք­նե­րի հնա­րա­վոր վե­րա­կան­գն­ման տե­ղե­կատ­վա­կան նա­խա­պատ­րաս­տու­թյուն, և հա­վե­լել, որ սա դեռ ան­չափ մեղմ է աս­ված։
«Այս հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը շատ հս­տակ տե­ղա­վոր­վում են հնա­րա­վոր սադ­րանք­նե­րին նա­խա­պատ­րաստ­վե­լու տրա­մա­բա­նու­թյան մեջ»,- ա­սել է Ար­ման Ա­բո­վյա­նը և հի­շեց­րել, որ ան­ցյալ ա­միս Նա­խիջևա­նի տա­րած­քում Թուր­քիան և Ադր­բե­ջանն անց­կաց­րել են հա­մա­տեղ լայ­նա­ծա­վալ զո­րա­վար­ժու­թյուն­ներ։ Պատ­գա­մա­վո­րը նշել է նաև, որ թուր­քա­կան ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րի մի մա­սը, մեծ քա­նա­կու­թյամբ ռազ­մա­կան տեխ­նի­կա, նե­րա­ռյալ` ռազ­մա­կան ա­վիա­ցիա, մնա­ցել է Նա­խիջևա­նում։


«Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան քար­տու­ղարն ըն­դգ­ծել է ա­րա­բա­կան և եվ­րո­պա­կան մա­մու­լում այն հրա­պա­րա­կում­նե­րի մա­սին, ո­րոնց հա­մա­ձայն, Թուր­քիան Ադր­բե­ջա­նում ակ­տի­վո­րեն տե­ղա­կա­յում է իս­լա­միստ զի­նյալ­նե­րին և ա­հա­բե­կիչ­նե­րին։
«Ադր­բե­ջա­նի ղե­կա­վա­րու­թյունն այ­սօր պա­տե­րազմ է հրահ­րում և այդ ուղ­ղու­թյամբ շատ ակ­տիվ նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­ներ է տա­նում»,- ա­սել է Ար­ման Ա­բո­վյա­նը և հա­վե­լել, որ այ­սօր ի­րա­վի­ճակն ար­մա­տա­պես այլ է` Թուր­քիան ա­ռա­ջին ան­գամ չի բա­ցա­ռում ու չի հեր­քում այդ գոր­ծըն­թա­ցում իր ռազ­մա­կան ներ­կա­յու­թյու­նը, հա­կա­ռա­կը՝ հս­տակ և ու­ղիղ հայ­տա­րա­րում է այն մա­սին, որ մաս­նակ­ցե­լու է նա­խա­տես­վող գոր­ծըն­թաց­նե­րին:
«Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան քար­տու­ղա­րը կարևո­րել է, որ Հա­յաս­տա­նը, ա­ռա­ջին հեր­թին, հնա­րա­վոր և անհ­նար բո­լոր մի­ջոց­նե­րով, մի­ջազ­գա­յին խո­ղո­վակ­նե­րով այս հար­ցը բարձ­րաց­նի բո­լոր հար­թակ­նե­րում, ին­չը, ցա­վոք, դեռ չենք տես­նում թե՛ ՀՀ ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյան, ԱԳՆ նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նո­ղի, թե՛ ՀՀ վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի մա­կար­դա­կով: Չկա որևէ հայ­տա­րա­րու­թյուն նաև այն մա­սին, որ ղա­րա­բա­ղյան հա­կա­մար­տու­թյան գո­տու շփ­ման գծի մոտ հայ­կա­կան զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նաց­ման մա­սին Ա­լիևի ա­սա­ծը վկա­յում է ոչ թե Հա­յաս­տա­նի, այլ Ադր­բե­ջա­նի կող­մից պա­տե­րազ­մի նա­խա­պատ­րաստ­ման մա­սին:


Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 7559

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ