Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«ՈՒ հե­ռու է մինչև Մար­դը իր ճամ­փան»

«ՈՒ հե­ռու է մինչև Մար­դը իր ճամ­փան»
26.11.2020 | 22:59

Երբ երկ­րի ղե­կա­վարն իր ծնն­դա­վայր Իջևա­նում ըն­դա­մե­նը բո­ղո­քի մի ակ­ցիա զս­պե­լու հա­մար հայ­տա­րա­րում է. «Ես ու­զում եմ տես­նել ա­րյան գե­տեր, սատ­կաց­րեք բո­լո­րին», երբ ա­ռատ ա­րյուն խժ­ռե­լու վամ­պի­րա­յին հա­կու­մը բա­վա­րա­րե­լու նպա­տա­կով Ար­ցա­խում ա­րյան ծով է սար­քում ու է­լի չի հա­գե­նում, երբ 5000 ըն­տիր ե­րի­տա­սարդ­ներ է սպա­նում, 10 հա­զա­րից ա­վե­լի ջա­հել­նե­րի խե­ղում ու հաշ­ման­դամ դարձ­նում, երբ 200-ից ա­վե­լի գե­րի­նե­րի հենց այս պա­հին խոշ­տան­գում, նվաս­տաց­նում, ծաղ­րում է թշ­նա­մին ու որ­պես «ա­վար» պատ­րաստ­վում ցու­ցադ­րե­լու Բաք­վում՝ ի­րենց հաղ­թա­նա­կի շքեր­թի կա­պակ­ցու­թյամբ, իսկ վար­չա­պետ կոչ­վա­ծը մա­տը մա­տին չի տա­լիս, ի՞նչ եք կար­ծում, նրա վրա շա՞տ մեծ ազ­դե­ցու­թյուն կթող­նի այն փաս­տը, որ այ­սօր կա­ռա­վա­րու­թյան շեն­քի դի­մաց նրա հրա­ժա­րա­կա­նի պա­հան­ջով մար­դիկ հա­ցա­դուլ են ա­նում։


Նշենք, որ ի տար­բե­րու­թյուն բո­ղո­քի մյուս ձևե­րի, հա­ցա­դու­լը միակն է, ո­րի ժա­մա­նակ Փա­շի­նյա­նը չի կա­րող ի­րա­վա­պահ հա­մա­կար­գի, այդ թվում չի­նա­կան տար­բե­րան­շան­նե­րով նին­ձյա­նե­րի մի­ջո­ցով «աս­ֆալ­տին փռել», ոս­տի­կա­նա­կան բա­ժին տա­նել հա­ցա­դուլ ա­նող­նե­րին։ Նրանց դեմ ոչ մի «զենք» վար­չա­պե­տի ա­թո­ռը զբա­ղեց­րած մար­դը չի կա­րող կի­րա­ռել, բայց և հս­տակ է՝ նրան ընդ­հան­րա­պես չի հու­զի, ե­թե ան­գամ ողջ ազ­գը հա­ցա­դու­լի նս­տի, հյուծ­վի ու մա­հա­նա։
Այս օ­րե­րին Փա­շի­նյա­նի միակ խն­դիրն ըմ­բոս­տա­ցող­նե­րին հնա­րա­վոր ու անհ­նար մի­ջոց­նե­րով չե­զո­քաց­նելն է, այ­սինքն լիո­վին ամ­լաց­նել հա­սա­րա­կու­թյա­նը, որ­պես­զի ոչ ոք չս­պառ­նա իր իշ­խա­նու­թյա­նը։
Ա­ռա­ջի­կա վեց ա­միս­նե­րի հա­մար էլ ներ­կա­յաց­վող «ճա­նա­պար­հա­յին քար­տե­զի» ողջ ի­մաստն այն է, որ ժա­մա­նակ ու­նե­նա զս­պե­լու ցույ­ցե­րը և շա­րու­նա­կի ո­չինչ չա­նել, բայց մնալ ա­թո­ռին կառ­չած։


Հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան ա­սենք՝ այ­սօր Հա­յաս­տա­նում միակ օ­ղա­կը, որն օր­նի­բուն «աշ­խա­տում» է, ի­րա­վա­պահ հա­մա­կարգն է, բայց միայն մեկ ուղ­ղու­թյամբ. հե­տապն­դել ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին, ձեր­բա­կա­լել, խու­զար­կել նրանց բնա­կա­րան­նե­րը, ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րին ևս ներ­քա­շել այդ ա­մե­նի մեջ, այդ­պի­սով ա­ռա­վել մեծ ճն­շում գոր­ծադ­րել նրանց վրա։ ՈՒ լու­ծել «ա­մե­նա­կարևոր» հար­ցը՝ ման­դա­տից զր­կել Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նին, ո­րով­հետև նա հե­րիք չէ մե­ղա­վոր է Շու­շին սկու­տե­ղի վրա Ա­լիևին հանձ­նե­լու հա­մար, դեռ ա­վե­լին, պատ­գա­մա­վո­րի ման­դատ ու­նե­նա­լով, մա­հա­ցու մեղք ու­նի երկ­րի առ­կա ող­բեր­գա­կան վի­ճա­կի, ազ­գի ող­նա­շա­րը ջար­դե­լու, ամ­բողջ աշ­խար­հում հա­յի ազ­գա­յին ար­ժա­նա­պատ­վու­թյու­նը ոտ­նա­տակ տա­լու, կռ­վող հայ զին­վո­րին որ­պես դա­սա­լիք մա­տու­ցե­լու և այլ մա­հա­ցու մեղ­քե­րի մեջ։


Եվ այս­պես, Փա­շի­նյա­նը չի պատ­րաստ­վում հե­ռա­նա­լու և ան­գամ... ՏԱՍՍ-ին տված իր հար­ցազ­րույ­ցում «հիմ­նա­վո­րում» է» վար­չա­պե­տա­կան ա­թո­ռին իր սոս­նձ­վե­լը . «Հա­սա­րա­կու­թյու­նը հա­մա­ձայն է, որ երբ ստո­րագր­վեց փաս­տա­թուղ­թը, որևէ այ­լընտ­րանք չկար», Ա­սել է՝ հայ հան­րու­թյու­նը գի­տեր, որ այս ի­րա­վի­ճա­կում Ար­ցա­խը ծա­խե­լուց բա­ցի ու­րիշ այ­լընտ­րանք չկար։ Չգի­տեմ, թե վար­չա­պե­տի ա­թոռն ու­զուր­պաց­րա­ծի «մա­տու­ցած» հա­սա­րա­կու­թյունն ինչ բա­ղադ­րու­թյուն ու­նի, բայց հս­տակ է մի բան. նրա հրա­ժա­րա­կա­նը պա­հան­ջում է Հա­յաս­տա­նի ի­րա­կան է­լի­տան, այ­սինքն ազ­գի սե­րուց­քը, գի­տա­կան շր­ջա­նակ­նե­րը։ ԵՊՀ գի­տա­կան խոր­հուր­դը, ԳԱԱ-ի նա­խա­գա­հու­թյու­նը հայ­տա­րա­րու­թյամբ են հան­դես ե­կել և պա­հան­ջել Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նը։ Ե­թե ազ­գի մտա­ծող հատ­վա­ծը դեմ է այս վար­չա­պե­տին, ու­րեմն ա­ռա­վել ծան­րակ­շիռ էլ ո՞վ կա­րող է լի­նել։ Հա­վա­նա­բար Փա­շի­նյա­նը սպա­սում է «Ջո­նի բր­ջո­նիի» հրա­ժա­րա­կա­նի պա­հան­ջին։ Ի դեպ, սփյուռ­քի 2 տաս­նյակ կա­ռույց­նե­րը ևս պա­հան­ջում են նրա հրա­ժա­րա­կա­նը, բայց այս ան­գամ էլ նրա հա­մար վճ­ռո­րոշ է միայն Գլեն­դե­լի Քի­սո­յի, Կա­րա­բի­նա­յի ու տրանս­գեն­դեր Մե­լի անձ­նա­կան խնդ­րան­քը։


Երևի հենց ա­մե­նայն հա­յոց գե­րա­գույն դա­վա­ճա­նի առն­չու­թյամբ է մար­գա­րեա­ցել Հովհ. Թու­մա­նյա­նը, երբ գրել է «Բե­րանն ար­նոտ Մար­դա­կե­րը էն ան­բան» հայտ­նի քա­ռյակն ու դեռևս 102 տա­րի ա­ռաջ նո­յեմ­բե­րյան այս օ­րե­րին ար­ձա­նագ­րել մե­րօ­րյա ըն­կա­ծի ճա­կա­տի գի­րը. «ՈՒ հե­ռու է մինչև Մար­դը իր ճամ­փան»:


Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ

Դիտվել է՝ 7734

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ