«Հեղափոխությունը չեն իրականացնում միլիոններով»

Արդեն երկրորդ օրն է, ինչ «Յոթի գործով» նախկին քաղբանտարկյալ Շանթ Հարությունյանը նստացույց է հայտարարել Ազատության հրապարակում՝ «Ես սկսում եմ հեղափոխություն» վերտառությամբ ցուցապաստառով: Շանթ Հարությունյանը նպատակ ունի պայքարել և հասնել իշխանափոխության: Նրան իրենց զորակցությունն են հայտնել տարբեր անհատ քաղաքացիներ: Երբ զրուցում էինք Շանթ Հարությունյանի հետ, Շանթին աջակցելու նպատակով նրան էին այցելել ՀՀ նախագահի նախկին թեկնածու Անդրեաս Ղուկասյանը, իրավապաշտպան, ԽՍՀՄ օրոք քաղբանտարկյալ Վարդան Հարությունյանը, Գորիսի նախկին քաղաքապետ Սամվել Հարությունյանը:

Շանթ Հարությունյանի հետ զրույցը ներկայացնում ենք ստորև:

-Երեկ սոցիալական ցանցերում կարծիքներ էին հրապարակվել, որ Շանթ Հարությունյանն իր խոսքի տերն է, հայտարարել էր, որ աշնանը հեղափոխություն է անելու, և սկսել է գործընթացը: Դուք տեսնու՞մ եք հասարակությանը համախմբելու նախադրյալներ, որ հենց այս պահին նստացույց հայտարարեցիք Ազատության հրապարակում:

-Ես քանի տարի է, ինչ հայտարարում էի, որ 2013 թ. անելու եմ հեղափոխություն: Երբ ես այդ մասին հայտարարեցի եթերից, արել էի ինչ-որ հաշվարկներ, ոչ թե նախադրյալ էի տեսել, այլ՝ տեսել էի, որ երկիրը կործանվում է: Ես մտածում էի, որ Սերժ Սարգսյանի վերընտրվելուց հետո, ինչի մեջ վստահ էի, մարդիկ կտեսնեն, որ անցած հինգ տարվա ընթացքում ինչ եղել է՝ այդպես էլ շարունակվելու է: Եթե կան մարդիկ, որոնք գոհ էին, ուրեմն էլի գոհ կմնան, իսկ եթե կան մարդիկ, որոնք դժգոհ են՝ կհամոզվեն, որ ոչինչ չի փոխվելու:

-Քաղաքական տարբեր ուժերից, իրենց ընդդիմադիր հռչակած ուժերից, օրինակ՝ Հայ ազգային կոնգրեսից, «Ժառանգություն»-ից, ՀՅԴ-ից կա՞ն Ձեզ աջակցություն հայտնողներ:

-Ճիշտն ասած, չեն եկել, և ես ուրախ եմ, որ չեն եկել: Խնդրում եմ բոլորին, որ չգան (ծիծաղում է-Թ. Հ.): Ես նայում եմ քաղաքացիներին, օրինակ՝ Անդրեասին դիտում եմ որպես քաղաքացի:

-ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էլ հանդես եկավ հայտարարությամբ՝ հորդորելով, որ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տա: Դա զուգադիպությու՞ն է, թե՞ արտաքին ինչ-որ ազդակներ կան, որոնք հուշում են սաղմնավորվող գործընթացների մասին:

-Արտաքին ազդակներ կան: Կա սեպտեմբերի 3-ը, կան գազի, տրանսպորտի հարցերը: Բայց երբ ես որոշել էի, դա երեք տարի առաջ էր: Ես ոչ մի բանի հետ էլ չեմ կապում իմ գործունեությունը, ես ունեցել եմ իմ ծրագրերը, իմ հաշվարկները: Դե գուցե այդ մարդիկ էլ հաշվել են, գիտեն, որ Շանթը մինչև վերջ գնացող է:

-Իսկ Դուք վստա՞հ եք, որ Ձեր նախաձեռնությունը հանրային աջակցություն կգտնի:

-Չէ, դա միակ բանն է, որ ես վստահ չեմ պնդում, որ ես կտապալեմ Սերժ Սարգսյանին: Ժողվուրդը շատ է ասում, որ լավ լիդեր չի եղել, չի գնացել մինչև վերջ: Ես վստահ պնդում եմ, որ գնալու եմ մինչև վերջ: Ես կարծում եմ, որ մեր ժողովրդի մեջ կա արժանապատվություն ունեցող այն շերտը, որը դժգոհ է, որը բողոքել է իշխանություններից ու հետո ասել՝ բա լիդեր չկա, լիդերը վախկոտ է կամ եսիմ ինչ: Ես ասում եմ՝ կանգնելու եմ մինչև վերջ: Բայց ես Սասունցի Դավիթը չեմ, որ սուրս մենակ քաշեմ: Ես չեմ պնդում, որ անպայման մեռնելու եմ, բայց իմ դուրս գալն էլ այստեղից չեմ պատկերացնում՝ առանց իշխանությունը տապալելու: Ես ուզում եմ տապալել իշխանությանը, ոչ թե անպայման մեռնել, որ դագաղս տանեն ու համոզվեն, որ մինչև վերջ գնացող եմ: Իմ հոգեկան ուժերը որքան թույլ տան, ես անմնացորդ նվիրելու եմ ինձ այդ պայքարին:

-Քաղաքական ուժերից ոմանք խնդիրն այսօր տեսնում են ոչ թե անձերին փոխելու մեջ, այլ՝ համակարգի, որովհետև կա համոզմունք, որ հենց այդ համակարգը բերեց, հասցրեց ՀՀ-ի՝ Մաքսային միություն մտնելու մասին սեպտեմբերի 3-ի որոշմանը:

-Շատերը կան, որ խնդիրը տեսնում են համակարգի փոփոխության մեջ: Երկրում կան մարդիկ, որոնք տեսել են, որ երեք նախագահ են ընտրել ու նրանք լավը չեն: Այդ մարդիկ այսօր խնդիրը տեսնում են նախագահի պաշտոնը լուծարելու մեջ: Ես համաձայն չեմ: Դա նման է նրան, որ Եթե մարդիկ ինքնաթիռով գնում և վթարի են ենթարկվում, ասում են՝ ինքնաթիռը վերացնենք, ոչ թե օդաչուին փոխենք: Հետո էլ ասում են՝ վարչապետական երկիր ստեղծենք՝ լավ կլինի, վարչապետն էլ վատ դուրս գա, կասեն՝ այդ ինստիտուտը լուծարենք: Վերջում էլ կգան, կասեն՝ հայկական պետությունը լուծարենք, մտնենք մեկ այլ պետության մեջ: Ես ասում եմ՝ խնդիրը բոլորովին այլ տեղ է, արժեհամակարգի մեջ է: Մեր հայկական էլիտան վաղուց չի դավանում նորմալ արժեհամակարգ: Երբ խոսում եմ հեղափոխության մասին, ես խոսում եմ արժեհամակարգի փոփոխության մասին: Մեր այսօրվա էլիտայի համար արժեք է փողը: Քաղաքակիրթ աշխարհում փողը չի կարող լինել արժեք, նա կարող է լինել միջոց: Ընդհանրապես մարդն ինչու՞ է գնում զոհողության: Միայն հանուն արժեքների: Մեկի համար արժեք կարող է լինել ծնողը, մյուսի համար՝ երեխան, երրորդի համար՝ ընկերասիրությունը, չորրորդի համար՝ ազատությունը և այլն: Հասարակության այն շերտը, որի համար արժեք են փողը, պաշտոնը, հենց դրանց համար էլ նա ընդունակ է զոհողության: Մի երկիր, որի էլիտայի համար փողն ու պաշտոնը զոհվելուն համարժեք են, չի կարող դուրս գալ թշվառությունից: Իսկ ինձ համար համակարգային փոփոխություն ասվածը չի նշանակում նախագահի ինստիտուտը փոխենք վարչապետի ինստիտուտով կամ վարչապետինը՝ ժողովրդական ժողովով, նահապետական չգիտեմ ինչով: Համակարգային փոփոխությունն այն է, որին աշխարհի առաջատար երկրները դավանում են, ունեն: Եվ քաղաքական, տնտեսական, մշակութային էլիտաներն էլ պետք է ձևավորվեն՝ իրենց հոգում կրելով ազատության, եղբայրության, հավասարության գաղափարը: Մարդը պետք է գերադասի իր ազնվության համար աշխատանքից ազատվել, չկեղծի, չխաբի: Եվ ամբողջ հասարակությունը պետք կանգնի այդ մարդու թիկունքին՝ թույլ չտալով, որ խաբեության և կեղծիքի համար մարդկանց փչացնեն, որ ճիշտ խոսքի համար մարդուն չազատեն աշխատանքից: Եթե մարդը կեղծում է, այսօր այս մի ղեկավարի ասածն է կատարում, վաղն էլ նույն կերպով մեկ ուրիշի ասածը կկատարի:

-Քսաներկու տարի այդպես չէ՞, այդպե՞ս չեն վարվում մեր էլիտաներն ու հասարակության ստվար հատվածը:

-Հազար քսաներկու տարի է, ինչ մեր հասարակությունն այդ նսեմ արժեքներով է ապրում: Եվ քանի դեռ այդպես է ապրում մեր հասարակության ճնշող մեծամասնությունը, նրան չեն տրվելու իրավունքներ: Դրա համար էլ այսօր Սերժ Սարգսյանը, տեսնելով, որ մեր հասարակությունը հաշտվողական վերաբերմունք ունի, այդ նույն խաբեությամբ է առաջնորդվում: Մեր հասարակությունը չբողոքեց, թե՝ դու, որ գնում ես Եվրոպա, չորս տարի շարունակ նրա հետ մի բան ես պայմանավորվում, հետո ուրիշ բան անում, դրա ջարման մենք ինչի՞ պիտի քաշենք, ա՛յ համբալ, թող հեռացիր, մեկ ուրիշը գա քո տեղ:

-Բայց մենք ունե՞նք քաղաքացիական հասարակություն, որը նման պահանջներ ձևակերպի և առաջ քաշի:

-Եթե մենք ունենայինք քաղաքացիական հասարակություն, իշխանությունը չէր վարի այս խաբողի, քցողի քաղաքականությունը և իր ժողովրդին էլ դնի հարվածի տակ:

-Իսկ ընդդիմադիր ուժերը ազնի՞վ են գտնվել ժողովրդի նկատմամբ, որը վստահել ու տարիներ շարունակ գնացել է իրենց հետևից:

-Հիմա շատ ընդհանուր հարց ես տալիս, կարող է այդ ընդդիմության մեջ եղել են ազնիվ մարդիկ, որոնց ես չեմ ճանաչում: Որպես քաղաքական ֆիքսված ուժեր՝ ես չեմ տեսել ազնիվ կեցվածք ունեցող ընդդիմություն Հայաստանում: Հասարակությունը, լսելով, որ մեկի մասին բարձրախոսով հայտարարում են, թե այսինչը հերոս է, մտածել է, որ դե լավ է, այդ մարդն անցնում է մեր կողմը, որ հաղթենք: Եվ համաձայնվել է այն խաբեությանը, որ հանցագործին կոչեն հերոս: Հիմա եթե հասարակությունն էլ է ուզում, որ խաբեության միջոցով իր ընտրած քաղաքական ուժին բերի իշխանության, չի կարող այդ հասարակության մեջ գործել նորմալ արժեհամակարգ, և նա չի կարող նորմալ երկիր կառուցել: Եթե հասարակությունն իր ընտրած լիդերի այդ խոսքի վրա, երբ հանցագործին հերոս է հռչակում հրապարակում, հանրահավաքի ժամանակ, սուլեր, ես կհամոզվեի, որ այո՛, կա՛ քաղաքացիական հասարակությոուն: Եվ քաղաքական գործիչն էլ ազնիվ կվարվեր, եթե ուզում էր հանրային աջակցություն ստանալ, ոչ թե՝ հիասթափություն: Ո՞նց կարող է նման ընդդիմությունը իշխանության գալու դեպքում լավը լինել, եթե նա էլ է խաբեության դիմում:

-Փաստորեն՝ իշխանությունն ու ընդդիմությունը կազմում են մի համակարգ (սա արդեն իմ դիտարկումն է- Թ.Հ.), որոնք դուրս են մղում սկզբունքային մարդկանց, որոնք քաղաքական ինտրիգների մեջ չեն ներքաշվել: Այդ մարդիկ այսօր կարո՞ղ են փոփոխություններ անել, ունե՞ն բավարար ներուժ՝ դուրս գալու այդ պսևդո համակարգի դեմ:

-Այո, դա կեղծիքի, խաբեության սովոր և խրախուսող համակարգ է: Ես կարծում եմ, որ հասարակությունն էլ այդ իշխանություն-ընդդիմություն համակարգի մյուս մասնիկն է, և դժգոհություններին կեղծիքի միջոցով լուծում տվող հասարակություն է: Կան սկզբուքային մարդիկ, նրանք կարող են լինել թե՛ քաղաքական գործիչների, թե՛ լրագրողների մեջ, թե՛ զինվորականնների մեջ, թե՛ մյուս ոլորտներում: Բայց նրանք փոքր թիվ են կազմում և ցրված են տարբեր տեղեր: Դրա համար էլ ես առաջարկում եմ հեղափոխություն: Իսկ հեղափոխությունը երբեք տասնյակ հազարներով չէ, որ իրականացվում է: Չորս-հինգ հազար մարդը միլիոններին կարող է հակադրվել միայն հեղափոխության միջոցով: Եթե համակարգը փչացած է, ընտրությունների միջոցով չես կարող բան փոխել, քանի որ այն կազմված է երեք ուժերից՝ իշխանություն, ընդդիմություն, հասարակություն: Եթե նույնիսկ Հայաստանում լինի արդար ընտրություն, ազնիվ մարդիկ պա՛ր-տը՛-վե՛-լու են: Որպեսզի չմեղադրվես ահաբեկչության մեջ, որն անընդունելի է, ես առաջարկում եմ՝ հեղափոխություն: Իսկ հեղափոխությամբ դու կարող ես չորս-հինգ հազար մարդու հակադրել իշխանություններին, կարող ես բերել քո արժեքները: Եվ եթե իշխանության գալով դու էլ խաբես, կեղծես, քեզ էլ կփոխեն: Ու քո երկիրը կզարգանա:

-Չե՞ք կարծում, որ ավարտվում է Հայաստանի երեք նախագահների «էպոխան», և մենք կարող ենք նոր ընտրություն կատարել:

-Լևոն Տեր-Պետրոսյա՞նն է ասել: Ճիշտ է ասել: Ուրեմն հասկացել է, որ իրենց էպոխան ավարտվել է:

-Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ասել է, որ իր թեկնածությունը չի դնի, Ռոբերտ Քոչարյանն էլ չի դնի, հորդորել է, որ Սերժ Սարգսյանն էլ հեռանա:

-Էդ դեպքում թող պաշտոնապես հրաժարական տան, մարդկանց սին հույսերով չկերակրեն: Ես կարծում եմ, եթե այդ մարդիկ շանս ունենան, իրենք կմնան Բրեժնևի պես: Չէ՞ որ իրենք դաստիարակվել են բրեժնևյան հոգեբանությամբ: Ինչու Բրեժնև՞ն է զառամյալ տարիքում հրաժարվել, թե՞ պոլիտբյուրոյի մյուս անդամներն են հրաժարվել: Եթե հեռացնող չլինի, ուրեմն իրենք կշարունակեն մնալ:

Զրուցեց՝ Թագուհի ՀԱԿՈԲՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• Քաղաքացիական անհնազանդության հայկական տարբերակ կամ՝ «Արժեքների հեղափոխություն»
• ԲՀԿ-ն վերահաստատում է իր գերիշխող դիրքը
• Մետաքսի ճանապարհ՝ Սալոնիկից մինչև Մեղրի
• «Չկա բարեփոխումների ծրագիր»
• «Քինդեր-սյուրպրիզ»՝ եվրասիականացման նախաշեմին
• «Հարցերը փողոցում չեն լուծվում»
• Գայ Ֆոքսը՝ Երևանում
• Ռեսուրսնե՞րն են հաշվարկում
• «Դիմակների երթից» մեկ տարի անց
• «Ոչ մի քաղաքական իմաստ այնտեղ պետք չէ փնտրել»
• «Ոչ միայն սահմանադրության, այլև ողջ հասարակության հարցն է»
• «Արտահերթ ընտրություններ չեն սպասվում»
• ԲՀԿ-ն՝ լուրջ փորձության առջև
• «Հոկտեմբերի 30-ն այլ իմաստ ունի»
• Նստացույցի հարցում դեռ չկա կոնսենսուս
• Երջանիկ Աբգարյանը կարծում է, որ պետք է լավատես լինել
• Որքան են թափանցիկ գործում ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունները
• Վիզաների դյուրացում ՀՀ-ի և ԵՄ-ի միջև
• Մնացել են նույն դիրքորոշմանը
• «Լուսանցքային լինելը պատիվ է մեզ համար»

Մեկնաբանություններ