Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Հերթը հասավ Համազասպ Բաբաջանյանին

Հերթը հասավ Համազասպ Բաբաջանյանին
27.06.2014 | 00:32

Այսօր մեր կյանքում որոշ անհատներ ակամայից միավորվելով` վերածվել են մի ողորմելի զանգվածի, որոնք կարծես որևէ լուրջ բանի ընդունակ չեն, անգամ սեփական ժողովրդի ծանր վիճակը շտկելուն, որևէ կերպ դրսևորվելուն: Ձեր տեղը քաղաքականությունը չէ: Կասեի նրանց` գնացեք գյուղ և կաղամբ աճեցրեք, որով էլ մանկապարտեզներին էժան բանջարեղեն կմատակարարեք:

Միկոյանի արձանի տեղադրման հարցը հաջող տապալելուց հետո այդ անբաններն այսօր ձեռնամուխ են եղել մեկ այլ փառավոր հայի վարկաբեկման գործին` ԽՍՀՄ զրահատանկային զորքերի գլխավոր մարշալ Համազասպ Բաբաջանյանի արձանը Երևանում տեղադրելու, թե չտեղադրելու հարցին: Բանը հասել է այնտեղ, որ նրան մեղադրում են 1956 թվականին իր ղեկավարած մեքենայացված բանակի միջոցով հունգարական ապստամբությունը ճնշելու մեջ, որի արդյունքում մոտ 6000 մարդ էր զոհվել:
Հարց, Բաբաջանյանը ճի՞շտ է վարվել, թե՞ ոչ։ Անկասկած, այո` կասեի ես: Էն ժամանակ մենք` խորհրդային մարդիկս, դեռ այնքան հասունացած չէինք, որ կարողանայինք ջոկել թացն ու չորը: Այժմ, երբ չկա ԽՍՀՄ-ը, և տեսնում եմ, թե ինչ է կատարվում աշխարհում, երբ տեսնում եմ, թե ԱՄՆ-ը այս կամ այն երկրում գունավոր հեղափոխություններ կատարելու համար որքան է ծախսում և ամեն երկրում ինչպես է պատրաստ պահում հինգերորդ շարասյունը և կերակրում նրանց, նոր եմ հասկանում, թե ինչու են այսօր փորձում ոչնչացնել ցանկացած հետք, որ մնացել է հզոր պետությունից: Արևմուտքը նույնիսկ անամոթաբար փորձում է նսեմացնել խորհրդային զինվորի տարած փառավոր հաղթանակը: Բայց չի ստացվում, որովհետև ո՛չ անգլիացին, ո՛չ ֆրանսիացին, ո՛չ ամերիկացին և ո՛չ էլ որևէ մեկը` լեհ, չեխ, հունգար, բուլղար, ընդունակ չէին ջարդելու ֆաշիզմի ողնաշարը: Դրան ընդունակ էր միայն խորհրդային ժողովուրդը, ինչը և արել է:
Բաբաջանյանն իր երկրի փառապանծ զինվորն էր, որն անցել էր ամբողջ պատերազմի ճանապարհը և այն էլ շատ փառավոր ձևով: Ինչ է, այդ մեծ զորավարը պիտի ձեռքերը ծալած նստե՞ր կամ ոմն Գորբաչով պիտի լիներ և դեմագոգիկ հայտարարություններով հետևեր, թե ինչպե՞ս է կործանվում այն հայրենիքը, որի համար ինքը արյուն էր թափել: Գորբաչովն արյուն չէր թափել, և այդ մեծ կաշառակեր սրիկայի համար մեկ էր, թե ինչպես էր կործանվելու երկիրը: Այսօր միայն սրիկան չի կարող տեսնել, թե ինչ է կատարվում աշխարհում: ԽՍՀՄ-ը չկա, բայց աշխարհում չարիքը ոչ միայն չի վերացել, այլև հազարապատկվել է: Ամբողջ աշխարհում ԱՄՆ-ը միայն արյուն է հեղում: ՈՒր է Սիրիայի հայ համայնքն այսօր, ինչ է կատարվում Միջին Արևելքում քրիստոնյաների նկատմամբ: Բեռլինի պատի քանդումով և երկու Գերմանիաների վերամիավորումով հիմքը դրվեց այսօրվա աշխարհի քաոսին: Պատի քանդումով դադարեց գոյություն ունենալուց Վարշավայի պակտի երկրների ռազմական բլոկը: Եվ այդ ժամանակ չկար Բաբաջանյանի նման հայրենասեր մեկը, որ սատկացներ երկիրը քանդողներին: Ո՞Ւր է այսօր գնում ՈՒկրաինան: Ո՞Ւր է նայում Պուտինը, երբ նրան է նայում ՈՒկրաինայում ապրող 15 միլիոն ռուս ժողովուրդը:
Ասում են` 1956-ին Հունգարիայում 6000 մարդ է զոհվել, իսկ քանի՞ խորհրդային զինվոր է մեռել Բուդապեշտի գրավման համար: Մենք` հայերս, ինչո՞ւ ենք այդքան հեշտ մոռանում սեփական շահը և անձնազոհաբար կռվում ուրիշի շահի համար: Ինչպե՞ս վարվեց հունգարական կառավարությունը մարդասպան թուրք Սաֆարովի հետ: Ո՞Ւր էր նայում հունգար ժողովուրդը, և այսօր Համազասպ Բաբաջանյանին քննադատող հայը։ Լոնդոնում կանգնեցված է Կրոմվելի փառահեղ արձանը, այն Կրոմվելի, որի ձեռքերը թաղված են հազարավոր իռլանդացիների արյան մեջ: Խորհուրդ կտայի Սաֆարով-Սաֆարյաններին որևէ հայ անվանի մարդուն գնահատելուց առաջ մտածել, թե ինքն ով է և հենց այսօր ինչ է արել իր ժողովրդի համար, եթե ոչինչ, ապա գոնե լռելը ինչ-որ բան անել է նշանակում: Ո՞վ էր Նապոլեոնը: Պատասխանը մեկն է. խոշոր պետական, ռազմական գործիչը հանուն իր երկրի շահի, եթե դա է պահանջում իրավիճակը, միշտ էլ արյուն է հեղում, թեկուզ և անմեղ։ Բաբաջանյանն իր երկրի շահն է պաշտպանել: Հավատացած եմ, որ կգա այն օրը (այսօր արդեն դա նկատվում է), որ ոչ միայն խորհրդային փառավոր անցյալին կտրվի ճշմարիտ գնահատական, այլև նրա անվանի պետական, քաղաքական, ռազմական գործիչներին: Խորհրդային երկրի գաղափարախոսությունը աշխարհն է փոխել: Օբյեկտիվ մարդը չի կարող միակողմանիորեն գնահատել այդ ամենը: Ճշմարտությունը մեկն է` օբյեկտիվությունը: Բաբաջանյան զորավարը օբյեկտիվորեն արտահայտել է իր երկրի շահը: Նա արժանի է ոչ միայն Երևանում արձան ունենալուն:


Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հ. Գ.- Մարդկային ցեղի պատմությունը պատերազմների ու արյան պատմություն է: Եվ յուրաքանչյուր ազգ (անգամ չունենալով այդ պատմությունը) հպարտանում է իր պատմությամբ: Հանեք մարդկային պատմությունից այդ արյան և պատերազմների պատմությունը, այնտեղ ոչինչ չի մնա: Կուզենայի վերջացնել միտքս հանճարեղ Գորկու խոսքերով. «Եթե քննադատելու լինենք աշխարհում այն ամենը, ինչ արժանի է քննադատության, ապա ապրելու իրավունք ոչ ոք չի ունենա»: Բաբաջանյանը և մյուս խորհրդային զինվորականները, պետական, քաղաքական գործիչները վաստակել են հետմահու ապրելու այդ իրավունքը:

Դիտվել է՝ 1795

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ