Լույս է տեսել փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր Ծովինար Վազգենի Չալոյանի «Գեղագիտության պատմություն» գիրքը («Ամրոց գրուպ» հրատարակչություն)։ Հեղինակը նպատակ է ունեցել «ներկայացնելու գեղագիտական մտքի ձևավորման և զարգացման հիմնական ժամանակաշրջանները, ընդգրկելով քաղաքակրթության հիմնարժեքները» (Ծ. Չալոյան, Գեղագիտության պատմություն, Ե., 2015, էջ 351)։
Գիրքը բաղկացած է հետևյալ բաժիններից.
Հին աշխարհ, Անտիկ շրջան, Բյուզանդիա, Պատմական Հայաստան, Վերածնունդ, Լուսավորչության շրջան, 17-19-րդ դդ. (Գերմանիա)։
Թեպետ գիրքն ավարտվում է Հեգելի գեղագիտական ուսմունքով, սակայն գրքի նախաբանը հակիրճ ուրվագծում է գեղագիտական մտքի հետագա զարգացման ուղղությունները՝ մինչև մեր օրերը։ Նշվում են անվանի գիտնականների աշխատությունները և դրանց թեմաները, ինչը լրացնում է և նշում տվյալ գիտության հեռանկարը։
Վերջաբանում կարդում ենք. «Հեղինակի ցանկությունն է եղել ուսանողներին հետաքրքրել գեղագիտությամբ, արվեստի և մշակույթի պատմությամբ՝ նկատի ունենալով, որ ընտրված նյութը նախատեսվում է հատկապես արվեստի բուհերում ուսանողական գործընթացի ծրագրում» (անդ)։
Կարելի է ասել, որ Ծ. Չալոյանը վաղուց է հասել իր նպատակին, նախքան գրքի հրապարակումը՝ իր ուշագրավ դասախոսություններով։ Իսկ գիրքը, հուսով ենք, հետաքրքրության նոր ալիք կբարձրացնի և ոչ միայն ուսանողների միջավայրում։
Հեղինակը մեջբերում է 19-րդ դարի ֆրանսիացի մտածող Թեոֆիլ Գոտիեի հետևյալ միտքը. «Տեսնելու ընդունակության պակասը հիմքն է բոլոր գեղարվեստական սահմանափակումների և անհաջողությունների» (անդ, էջ 350)։ Կարծում ենք՝ նորալույս գրքում ներկայացված դասական չափանիշները կօգնեն ընթերցողներին «տեսնելու», նկատելու գեղեցիկը, գեղագիտականը և կողմնորոշվելու գեղարվեստական կյանքի մերօրյա վայրիվերումներում։
Դանիել ԵՐԱԺԻՇՏ