«Կոմիտաս»-քառյակ՝ կոնստանտ մեծություն

Օրերս (նոյեմբերի 14-ին) Ազգային գրադարանի դահլիճում տեղի ունեցավ հանդիսություն՝ նվիրված Կոմիտասի անվան ազգային քառյակի հիմնադրման 90-ամյակին (Էդուարդ Թադևոսյան, Սյուզի Երիցյան, Ալեքսանդր Կոսեմյան, Հասմիկ Վարդանյան)։ Կայացավ նաև վաղուց սպասված «Նվիրում» պատկերագրքի շնորհանդեսը։ Ներկա էին անվանի երաժիշտներ, հասարակական գործիչներ, հյուրեր արտասահմանից և պարզապես քառյակի երկրպագուներ։
Հանդիսավար Կարեն Քոչարյանն իր բացման խոսքից հետո բեմ հրավիրեց քառյակի գեղարվեստական ղեկավար, ՀՀ ժողովրդական արտիստ, միջազգային մրցույթների դափնեկիր, 1-ին ջութակահար Էդուարդ Թադևոսյանին։ Մաեստրոն հակիրճ անդրադարձավ աշխարհի ամենաերկարակյաց քառյակի անցած փառավոր ուղուն, երախտագիտությամբ հիշատակեց քառյակի հիմնադիրներ Ավետ Գաբրիելյանին, ումից Է. Թադևոսյանը ժառանգել է քառյակի ղեկը, ինչպես նաև Սարգիս Ասլամազյանին և մյուս երախտավորներին, ովքեր տարբեր տարիներին նպաստել են քառյակի վերելքին։ Մաեստրոն շնորհակալություն հայտնեց դահլիճում ներկա Ճապոնիա-Եվրասիա մշակութային միության նախագահ Մարի Ասանոյին և փոխնախագահ Կազուկո Սատոյին՝ քառյակի հյուրախաղերը Ճապոնիայում պատշաճ մակարդակով կազմակերպելու համար։ Իր հերթին Կազուկո Սատոն հիացմունք հայտնեց քառյակի բարձրարվեստ համերգների համար, և չմոռացավ նշել նաև Հայաստանի գեղեցկության մասին։
Բեմ հրավիրվեց նաև Դանիել Երաժիշտը, ով նշեց քառյակի դերը հոգևոր կյանքում, բազում սերունդների գեղագիտական ճաշակը ձևավորելու և կատարելագործելու բնագավառում։ Քառյակը բնորոշելով որպես «կոնստանտ մեծություն», նա նկատի ուներ երաժշտախմբի մակարդակը, գործունեության լայն շառավիղը, ինչպես նաև նրա հարատևությունը։

Բեմ բարձրացան նաև քառյակի ստեղծագործական ուղին լուսաբանող «Նվիրում» եռալեզու պատկերագիրքը կազմող Խաչատուր Դադայանը և աշխատակազմի մյուս անդամները, որոնք նույնպես արժանացան ծափողջյունների։ Բովանդակալից այդ գրքում տեղ են գտել 90-ամյա քառյակի տարեգրությունը, բոլոր «սերունդների» ներկայացուցիչների լուսանկարները, կենսագրական տեղեկություններ, աշխարհի տարբեր երկրների մամուլի և հռչակավոր գործիչների գնահատականները, տեղեկություններ մեծանուն գործիչների հետ համագործակցության մասին և այլն։ Հանդիսության առաջին մասն ամփոփեց քառյակի տնօրեն Սամվել Մեսրոպյանը, ով շնորհակալություն հայտնեց «ՎիվաՍել» կազմակերպությանը, ինչպես նաև գրքի հրատարակչությանն աջակից ՀՀ մշակույթի նախարարությանը և Երևանի կոնյակի գործարանին (գլխավոր հովանավոր)։ Հանդիսության 2-րդ մասում ելույթ ունեցավ քառյակը, որը կրկին հիացրեց ներկաներին իր անկրկնելի արվեստով։ Հնչեցին Կոմիտաս-Ասլամազյանի, Վիտոլդ Լյուտոսլավսկու և Պաուլ Հինդեմիտի կվարտետային փոխադրությունները։ Իսկ Արամ Խաչատրյանի «Վարդագույն աղջիկների պարը», որը փոխադրել էր քառյակի նախկին ալտահար, ամերիկաբնակ Հակոբ Պապյանը, ընկալվեց որպես մի ողջույն իր հարազատ քառյակի հոբելյանի առթիվ։
Ամփոփելով, նշենք, որ այս հանդիսությունը տարվա ամենատպավորիչ մշակութային իրադարձություններից էր։

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ