Ռուսաստանի գերձայնային հաղթանակը

Վերջին շրջանում, հատկապես Սիրիայի իրադարձություններին միջամտելուց հետո, ռուսաստանյան լրատվամիջոցներում շատ են հրապարակվում վերլուծական նյութեր, որոնցում հավաստվում է մարդկությանը վաղուց ի վեր հայտնի թեզը՝ քաղաքականության մեջ գլխավորն ուժն է: Ի վերջո, Սիրիայում գործադրելով ռազմական ուժ, ռուսները ամերիկացիներին իսկապես ստիպեցին հաշվի նստել իրենց հետ, և այսօր հնարավոր չէ այդ երկրի իրավիճակի որևէ կարգավորում առանց Ռուսաստանի մասնակցության: Եվ սա մասնավոր պահ չէ:

Ակնբախ է ռուսաց բանակի իրական հզորացումը վերջին տարիներին: Երկրի ռազմարդյունաբերական համալիրը անշեղ վերելք է ապրում, և վստահություն է հայտնվում, որ նա կպայմանավորի նաև առհասարակ տնտեսության համընդհանուր զարգացումը: Սովորական են դարձել նորագույն ռուսական զենքերի ու ռազմական տեխնիկայի ստեղծման, կատարելագործման ու արտադրության վերաբերյալ հաղորդագրությունները: Եվ չնայած Հայաստանում բռնկած հակառուսական տրամադրություններին ու «դաշնակից» հասկացության վերանայման փորձերին, համարձակվում ենք ներկայացնել մասնավորապես հրթիռային տեխնիկայի ասպարեզում տեղի ունեցած հիրավի ուշագրավ մի իրադարձություն: Ի վերջո հնարավոր չէ անտեսել Ռուսաստանը, դա մեր ուժերից վեր է: Վիեննայում Սերժ Սարգսյանի կողքին հենց Սերգեյ Լավրովն էր նստած: Չմոռանանք նաև, որ մեր հայոց բանակի հիմքն էլ է հենց ռուսական զենքը: Բնականաբար, չլինելով ռազմական փորձագետ, ես գերազանցապես հենվում եմ ռուս մասնագետների բերած փաստերի, մեկնաբանությունների, հետևությունների վրա: Բանն այն է, որ համապատասխան պաշտոնական գերատեսչությունները առայժմ զուսպ են իրենց հայտարարություններում: Ըստ երևույթին նրանք գերադասում են այդ թեմայով ծավալվել այդ զենքի սերիական թողարկումն սկսելուց հետո:
Վերջին ժամանակներս, երբ ամերիկացիները, զգալով, որ կորցնում են աշխարհը տնօրինելու իրենց մենաշնորհը, ուժեղացնում են հակաօդային պաշտպանության համակարգը Եվրոպայում և սպառնում իրենց հավանական թշնամիներին ու առաջին հերթին Ռուսաստանին գլոբալ կայծակնային հարված հասցնելու ռազմադրույթով, որով ենթադրվում է գերճշգրիտ ռազմական միջոցներով ուզածդ երկրում մեկ ժամվա ընթացքում զանգվածաբար ոչնչացնել ցանկացած օբյեկտ: Եվ գերձայնային հրթիռների մշակումը տվյալ հիմնադրույթի անկյունաքարերից մեկն է:
Բայց ստացվեց այնպես, որ նման գերձայնային թռչող ապարատի արդյունավետ փորձարկման մասին առաջին հերթին հայտարարեցին ռուսները: Այս տարվա ապրիլի 21-ին ռուսաստանյան Ինտերֆաքս լրատվական գործակալությունը հաղորդեց, որ Օրենբուրգի մարզում հաջողությամբ արձակվել է PC-18 միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռ (ամերիկյան որակավորմամբ՝ «Սթիլետ»)՝ հագեցած գերձայնային թռչող ապարատի տեսքով գործող մարտաբլոկով: Ռուսաստանի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար, ակադեմիկոս Անդրեյ Կոկոշինը հայտարարեց, որ նման գերձայնային մանևրող բլոկի ստեղծումը միջոց է հաղթահարելու հակաօդային պաշտպանության ցանկացած համակարգ, այդ թվում` այնպիսիք, որոնք կարող են ստեղծվել նույնիսկ 20-30 տարի հետո: Ասել է՝ արդեն այժմ Եվրոպայում ամերիկացիների բավականին թանկ արժեցող ջանքերը կարող են միանգամայն ապարդյուն լինել:
Եթե խուսափենք ռազմագիտական բարդ տերմիններից ու ձևակերպումններից, ապա գերձայնային թռչող ապարատը որևէ նյութական օբյեկտի, օրինակ հրթիռի, ընդունակությունն է մթնոլորտում մանևրելու ձայնի արագությունը մինչև 5-7 անգամ գերազանցող արագությամբ: Ռազմական ասպարեզում դա վաղուց մատչելի է միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռների համար, սակայն դրանք նման արագություն ձեռք են բերում միայն տիեզերքում՝ անօդ տարածությունում: Ռազմական ինքնաթիռները այսօր հաղթահարում են 25 կմ բարձրություն, տիեզերական ապարատները՝ մինչև 150 կմ: 20-25-ից մինչև 140-150 կմ ընկած միջանկյալ տարածքը մատչելի չէ ռազմական նպատակների օգտագործման համար: Եվ հենց այդ հատվածն էլ հաղթահարելի է գերձայնային թռչող ապարատների համար:
Ինչն է բնորոշ «Սարմատ» անվանված այս հրթիռներին՝ հեռահարություն, արագություն, ստույգություն, անխոցելիություն, ինչն ինքնին առավել քան կարևոր է զինվորականների համար: Գերձայնային հրթիռը, թռչելով հսկայական արագությամբ, կարող է հողագնդի լայն առումով ցանկացած թիրախ խոցել մեկ ժամվա ընթացքում: Ընդ որում, ամբողջ թռիչքի ընթացքում մանևրելու, կուրսը ճշգրտելու իր եզակի ընդունակությամբ հրթիռը նշանակակետին խփում է մեկ մետրի ճշտությամբ: Իսկ թռչելով մթնոլորտում, պլազմային անպածածկույթում, միանգամայն անմատչելի է դառնում հակահրթիռային պաշտպանության ցանկացած համակարգի համար: Եթե նույնիսկ հայտնի դառնա, որ որևէ նման պաշտպանական համակարգ այն հայտնաբերել-գրանցել է, ապա նա չի հասցնի անգամ արձագանքելու-ոչնչացնելու փորձ կատարել: Չափից դուրս մեծ է արագությունը: Իսկ եթե ավելացնենք, որ այդ հրթիռը կարող է կրել նաև միջուկային լիցք, ապա հեշտ է պատկերացնել նրա անկասելի «ոչնչացնող» հզորությունը:
Մասնագետների կարծիքով, գերձայնային զենքի նույնիսկ փորձնական նմուշների ի հայտ գալը խոստանում է իսկական հեղափոխություն դառնալ ռազմական գործում: Այն երկիրը, որը կկարողանա իր բանակը հագեցնել նման սպառազինությամբ, ըստ էության ի վիճակի կլինի ցանկացած ստրատեգիական առաջադրանք լուծելու կարճ ժամկետում՝ նվազագույն ծախսերով: Օրինակ, արագ ու անվերապահ ոչնչացնել ցանկացած երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարություն, պետական կառավարման ենթակառուցվածք, առանցքային ռազմատնտեսական օբյեկտներ և այլն: Ավելի ընդհանրացված՝ գլխատել ցանկացած հակառակորդի, կազմալուծել դիմադրելու և պատասխան հարված հասցնելու նրա ընդունակությունը: Ոչ ռազմագետի համար դժվար է հաստատել այն փաստարկի իսկությունը, որ զինված ուժերի զարգացման ստրատեգիայի վրա իր ազդեցությամբ ու նշանակությամբ այդ նորույթը թերևս կարելի է համեմատել ատոմային ռումբի ստեղծման հետ:
Ըստ երևույթին, ամերիկացիներն առայժմ ռուսներին զգալիորեն զիջում են նշված ասպարեզում և անգամ լիարժեք փորձնական նմուշներ չունեն: Համենայն դեպս, նկատի ունենալով այդ հանգամանքը, ամերիկյան Կոնգրեսում զինված ուժերի համար պատասխանատու որոշ գործիչներ մտահոգություն են հայտնել, որ Ռուսաստանը էապես գերազանցում է ԱՄՆ-ին գլոբալ արագ հարված հասցնելու հնարավորությունների զարգացման հարցում: Ի դեպ, ծրագրված է այս նորագույն տեխնիկայով ռուսական բանակը համալրել մինչև 2020 թվականը:
Անթիվ-անհամար են ռազմական, գիտական, կոնստրուկտորական, ուսումնական և այն մյուս հաստատությունները, որոնք մասնակցել են գերձայնային այս զենքի ստեղծմանը: Ռուսական ռազմական միտքն ու գործը հիրավի աննախադեպ վերածնունդ են ապրում: Եվ դա համարվում է Վլադիմիր Պուտինի մեծագույն ծառայությունը ժողովրդի ու պետության հանդեպ: Այդ ասպարեզում բարձր է գնահատվում նաև պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուի դերը:
Արժե փնովելու փոխարեն կամ դրա հետ մեկտեղ ինչ-որ բան սովորել նաև «դաշնակցից»:

Ռուբեն ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մոսկվա

Հեղինակի նյութեր

• «Ճղճղոցը» լռեցրին
• Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է
• Հեշտ է ա­սել` ա­նուղ­ղե­լի ռու­սա­սեր­ներ են
• Խո­պան­չիու­թ­յու­նը դար­ձել է ապ­րե­լա­կերպ, սո­վո­րու­թ­յուն, կեն­ցաղ
• Երբ խոս­քը մի­լիար­դա­վոր դո­լար­նե­րի մա­սին է, մեծ տե­րու­թ­յուն­նե­րը գոր­ծում են ա­նո­ղոք
• Ոչ էն է մի բան, ո՛չ էլ` էս
• Եթե գլուխ չես հա­նում սե­փա­կան ղե­կա­վար­նե­րից
• Կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին աշ­խար­հա­փո­փո­խու­թ­յուն
• Ամեն ժո­ղո­վուրդ ար­ժա­նի է իր ղե­կա­վա­րին
• Ա՜խ այդ անշ­նոր­հա­կալ ռուս­նե­րը
• Հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ
• Ներ­վեց... թմ­րա­մաք­սա­նեն­գը, բայց նա հրեա էր
• Գլխա­վոր կռ­վախն­ձո­րը կդառ­նա Ղա­րա­բա­ղը
• «Ի՜նչ հայ, հրեա է» («Հրեա­նե­րից պր­ծանք, ան­ցանք հա­յե­րին»)
• Քսան տա­րի նույն դեմ­քին են նա­յում
• Պու­տի­նի, լե­հե­րի և հրեա­նե­րի մա­սին
• Հա­յաս­տա­նը կա­րիք ու­նի փոր­ձա­ռու­թ­յան
• Չտես­նե­լու չտանք, թե վեր­ջերս Շոյ­գու­յին ինչ շու­քով ըն­դու­նե­ցին Բաք­վում
• Երբ ան­գամ մեկ ըն­տա­նիքն է դառ­նում հո­գա­ծու­թ­յան ա­ռար­կա
• Ինչով են զբաղ­ված եվ­րո­պա­ցի­նե­րը

Մեկնաբանություններ