«Ոսկե ծիրանի» ամենավառ մրցութային ֆիլմը

Բասկյան ընտանիքի հայածանոթ Ամաման

Ազգությամբ բասկ ռեժիսոր Ասիեր Ալտունայի «Ամամա» (բասկերենից թարգմանությամբ՝ տատիկ) ֆիլմն աննախադեպ ընդունելության է արժանացել մասնագետ և ոչ մասնագետ հայ հանդիսատեսի կողմից: Այն ինքնատիպ արվեստով արված իմաստուն մի կինոպատում է ավանդական բասկյան ընտանիքում խմորվող հարաբերությունների մասին, որոնք լի են բախումներով, փոխըմբռնումներով, սիրով ու իրարամերժ հակումներ ունեցող սերունդների ամուր փոխկապվածությամբ:

Ֆիլմի բազմաթիվ միջազգային մրցանակները վկայում են նրանում արծարծվող համարդկային հարցերի և դրանց համաժամանակյա ընկալումների մասին:
Մամուլի ասուլիսի ժամանակ ռեժիսորն ասաց, թե հպարտ է, որ իր ֆիլմը ցուցադրվում է «Ոսկե ծիրանում» և ցուցադրվում է բասկերեն: Ինքը ծնվել-մեծացել է գյուղական տարածքում, հիմա ապրում է քաղաքում, և իր ֆիլմի միջոցով հարգանքի տուրք է մատուցում նախնիներին: Ըստ նրա՝ այսօր բասկերն իրենց կապը կորցրել են գյուղի հետ և տեղափոխվել-ապրում են քաղաքում: «Իմ հոր ձեռքերը տարբերվում են իմ ձեռոքերից: Եվ ես ուզում էի հենց հորս ձեռքերի նման ձեռքեր, հորս դիմագծերի նման դիմագծեր, հորս դեմքի նման դեմքեր ցույց տալ իմ ֆիլմում»,- ասում է Ասիեր Ալտունան:

«Բազմաթիվ միջազգային կինոփառատոներում պատկառելի մրցանակների արժանացած ռեժիսորի համար ի՞նչ արժեք կունենա երևանյան «Ոսկե ծիրանի» մրցանակը, եթե Ձեզ հաջողվի ստանալ այն: Մի բան, որ անձամբ ես շատ եմ ցանկանում և համոզված սպասում»,- հարցրինք «Ամամայի» ռեժիսորին:

«Իրատեսի» հարցին ի պատասխան՝ Ալտունան ասաց. «Ինձ համար այստեղ գտնվելն արդեն իսկ մեծ մրցանակ է: Զգալով, թե ինչպիսի արձագանք ունի իմ ֆիլմը հայ հանդիսատեսի մոտ և ունենալով նրա հետ խոսելու հնարավորությունը, համարում եմ որ դա լավագույն մրցանակն է: Երբեք չեմ մտածում մրցանակների մասին, չեմ ընկնում մրցանակների հետևից: Ես շատ հպարտ եմ իմ ֆիլմով, որի շնորհիվ կարողանում եմ ճամփորդել աշխարհով մեկ և զգալ հանդիսատեսի արձագանքը: Դա ինձ համար արդեն մեծ պարգև է»:

«Ութսուն տատիկ առաջ մենք ապրում էինք նեոլիթյան ժամանակաշրջանում» արտահայտությունը, որ հնչում է Ձեր ֆիլմում, ի՞նչ ծագում ունի: Ձե՞ր հորինած ժամանակի չափման միավորն է դա»,- հարցրինք Ալտունային:
«Ես ունեմ մի ճանաչված քանդակագործ և երգիչ ընկեր՝ Խորխե Օթեյթան, որ բասկ է: Սա նրա փիլիսոփայության արտահայտությունն է, և ինձ համար այդ փիլիսոփայությունը շատ կարևոր է: Այս նախադասության մեջ ամփոփվում է ֆիլմի ամբողջ բովանդակությունը: Մենք ապրել ենք չորս-հինգ հազար տարի առաջ: Դա շատ հեռու ժամանակաշրջան է, որից մինչև այսօր, ցավոք, տեղի են ունեցել մեծ կործանումներ, ճգնաժամեր, բայց հենց հազարամյակներ առաջ ապրած այդ տատիկների մեջ կար մի բան, որն ինձ համար հոգեհարազատ է, մոտ է իմ սրտին: Այդ պատճառով էլ ես ժամանակների կապը տատիկներով եմ արտահայտել»,- պատասխանեց նա:

Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»
• «Տգետ­նե­րին շատ ա­վե­լի հեշտ է կա­ռա­վա­րել ամ­բողջ աշ­խար­հում, քան գի­տա­կից մարդ­կանց»

Մեկնաբանություններ