Ընտրությունները Վրաստանում. Մրցակցություն ու նիհիլիզմ-3. Անորոշություն և մեղադրանքներ

(առաջին մասը՝ այստեղ)

Թբիլիսիի փողոցներում շատերն են ասում, որ դրական փոփոխությունների և սոցիալական վիճակի բարելավման հույս ունեն, բայց ոմանք հրաժարվում են մեկնաբանել առաջիկա ընտրությունները՝ անվստահություն հայտնելով ընտրարշավի բոլոր մասնակիցներին: «Оֆ, ինչ տարբերություն՝ ո՞ւմ կընտրեն: Նրանք բոլորն էլ մտածում են իրենց գրպանի մասին, ոչ թե ժողովրդի»,-նյարդայնացած ասաց ինձ անցորդներից մեկը, երբ հարցրի ընտրությունների մասին կարծիքը: 2013-ին հրաժարական տված Բիձինա Իվանիշվիլին չկա «Վրացական երազանքի» ընտրացուցակում, սակայն պարբերաբար հանդիպում է լրագրողներին ու իր աջակցությունը հայտնում «Վրացական երազանքին»: Ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտի (NDI) հուլիսի վերջին հրապարակած հարցման արդյունքներով՝ Վրաստանում մեծ թիվ են կազմում չկողմնորոշվածները՝ հարցվածների 57%-ը «Եթե ընտրությունները վաղը լինեին, ո՞ւմ կընտրեիք» հարցին պատասխանել են, որ դեռ չեն վճռել:

Բնակչության նախընտրական տրամադրությունները նկատելիորեն տարբերվում են 2012-ի ընտրություններից, երբ երկու քաղաքական ուժերը՝ «Վրացական երազանքն» ու «Ազգային շարժումը», ներկայացնում էին ընտրությունները երկրի գոյատևման հարց՝ ասում է Հասարակական գործերի վրացական ինստիտուտի Իրավունքի ու քաղաքականության դպրոցի դեկան Բակուր Կվաշիլավան. «Այսօր հասարակությունը զգում է, որ ով էլ գնա խորհրդարան ու կառավարություն, իրավիճակն ավելի չի վատանա: Չնայած հայտարարություններին, որ արվում էին 2012-ին, «Վրացական երազանքն» այդքան էլ ռուամետ չէր: Իրականում դա մեծ թվով ձայներ ստանալու հռետորաբանություն էր»՝ ասում է Կվաշիլավան: Նրա կարծիքով՝ այսօր բնակչությունը հնարավորություն ունի ավելի հանգիստ վիճակում և ռացիոնալ գնահատել թեկնածուներին ու կուսակցությունների առաջակած ծրագրերը: «Բնակչությունը արդեն տեսնում է խնդիրները, տեսնում է, որ ծրագրերն ու կուսակցության առաջարկած մարդիկ վստահություն չեն ներշնչում, դա է նիհիլիզմի պատճառը, որ ես համարում եմ ողջամիտ,-ասում է Կվաշիլավան:- Դա օգտակար ուղերձ է կուսակցություններին, որ հաջորդ չորս տարիներին ավելի մեծ ուշադրություն դարձնեն սեփական խոստումների կատարմանը, ոչ թե օլիգարխներից ֆինանսավորում ստանալու ճանապարհներին»: Անկախ վերլուծաբան Զալա Անջափարիձեի խոսքով՝ Վրաստանի քաղաքական դաշտի, այդ թվում «Վրացական երազանքի» գլխավոր պրոբլեմը վստահություն վայելող առաջնորդների դեֆիցիտն է: Իշխող կուսակցությանն աջակցության գլխավոր ոգեշնչողը առաջվա պես մնում է Բիձինա Իվանիշվիլին՝ ասում է Անջափարիձեն: «Վրացական երազանքում» բացահայտ ու հանրաճանաչ լիդերներ չկան: Նույնիսկ նրանց բերած նոր մարդիկ ծանոթ չեն լայն հանրությանը, հասարակությունը նրանց չի ճանաչում: Մի խոսքով՝ ամբողջ կուսակցությունը հենվում է Իվանիշվիլիի վրա»,- ասում է Զալա Անջափարիձեն:

Նախկին վարչապետը միակը չէ, ում անունը կուսակցական ցուցակում չկա, բայց ում համար ընտրողների մի մասը գնում է ընտրության: Նախկին նախագահ, հիմա Օդեսայի նահանգապետ Միխայիլ Սահակաշվիլին պարբերաբար տեսաելույթներով դիմում է Վրաստանի բնակչությանը: Սահակաշվիլիի կինը՝ Սանդրա Ռուլովսը, երկրորդն է «Ազգային շարժման», ցուցակում, նաև իր թեկնածությունն է դրել Զուգդիդիի մեծամասնական ընտրատարածքում: Բայց նախկին նախագահի ազդեցությունը «Ազգային շարժման» հանրաճանաչության վրա Վրաստանում քաղաքագետները միանշանակ չեն գնահատում: «Դժվար է ասել՝ ինչ դեր է խաղում այսօր Միխայիլ Սահակաշվիլին «Ազգային շարժման» համար: Մի կողմից՝ Սահակաշվիլին պատասխանատվություն է կրում բոլոր դրական բարեփոխումների համար, որ եղել են Վրաստանում «Ազգային շարժման» կառավարման տարիներին, բայց նաև պատասխանատու է այն համակարգային խախտումների համար, որ կատարվել են այդ տարիներին,-ասում է Կվաշիլավան: -Այսօր «Ազգային շարժմանը» դժվար է ասել, որ ինքն անկախ է Սահակաշվիլիից, և դժվար է ասել, որ Սահակաշվիլին է իրենց ղեկավարում: Դա չորոշարկված հարց է»: Կուսակցության նման վերաբերմունքը Սահակաշվիլիի անձին, որ Վրաստանի քաղաքացի չէ և երկրում չէ, կարող է խոչընդոտել նոր կողմնակիցների ներգրավումը և «Ազգային շարժման» շարքերի համալրումը, բայց Սահակաշվիլիից «հրաժարումը» կարող է հանգեցնել կուսակցությանը հաստատուն աջակցության կորստին, որ մոտ 15% է՝ ասում է Բակուր Կվաշիլավան: Այս փուլում կուսակցությունը խաղադրույք է դրել հօգուտ կայուն ու ամուր 15 տոկոսի՝ գտնում է փորձագետը: «Դա երևում է նրանից, որ «Ազգային շարժումը» մինչև օրս գործնականում համապարփակ բացատրություններ չի տվել այն համակագային հանցագործություններին, որ կատարվել են Սահակաշվիլիի իշխանության տարիներին»,- ասում է Բակուր Կվաշիլավան:

Մեղադրանքներ
Վրաստանում իշխանության փոփոխությունից հետո նախկին նախագահին, ինչպես բազում նախկին իշխանավորների, մեղադրանքներ ներկայացվեցին, մի քանի բարձրաստիճան նախկիններ հայտնեցին ճաղերի հետևում: Վանո Մերաբիշվիլիին մեղադրանքներ ներկայացվեցին մի շարք գործերով՝ այդ թվում Թբիլիսիի դատարանը նրան մեղավոր ճանաչեց ծառայողական իրավասությունների գերազանցման մեջ 2011-ի մայիսի 26-ին բողոքի ցույցը բռնի ցրելու գործով: Մերաբիշվիլին, ինչպես և «Ազգային շարժումը», մեղադրանքը համարում են քաղաքական դրդապատճառներով: Այս շաբաթ դատախազությունը տարածեց մինչ այդ անհայտ տեսանկարահանում՝ 2011-ի մայիսի 26-ին բողոքի ցույցը ցրելու գործով՝ նոր մեղադրանքներ ներկայացնելով մի քանի նախկին ուժայինների: Դատախազությունը հայտարարեց, որ սահմանադրային անվտանգության դեպարտամենտի օպերատորի նկարահանած կադրերը գտնվել են հետո և առաջ հայտնի չէին հետաքննութանը, բայց նրանց հայտնությունը ընտրությունների նախօրեին կասկածներ հարուցեց, որ իշխանությունը ուզում է հասարակական կարծիքը կառավարել՝ ինչպես ընդդիմադիր, այնպես էլ ոչկառավարական հատվածում: «Այդ ամենի հրապարակումը ընտրություններից առաջ, իհարկե, պրոբլեմ է, որովհետև միանշանակ նպատակ ունի ազդել ընտրողի ու նրա որոշման վրա»՝ հայտարարեց Էկա Գիգաուրին՝ Վրաստանում Transparency International-ի գործադիր տնօրենը: Մայիսի 26-ի գործով նոր մեղադրյալներից է Վրաստանի ՆԳ նախկին փոխնախարար, իսկ հիմա Ուկրաինայում Օդեսայի ոստիկանության գլխավոր վարչության պետ Գեորգի Լորդկիպանիձեն: Դատախազությունը հայտարարեց, որ մեղադրանքը ներկայացվել է հեռակա, քանի որ նա խուսափում է հետաքննությունից: Հարցաքննության հրավիրված Լորդկիպանիձեն հայտարարել է, որ չի կարող ներկայանալ իր ծառայողական պարտականությունների պատճառով, նշելով, որ արդեն մի քանի անգամ այդ գործով հարցաքննվել է:
Նինա Ախմետելի, BBC

Հ.Գ. Նրանք գնացին դեպի ԵՄ, մենք՝ ԵՏՄ, բայց ներքաղաքական կյանքում նույն պատկերն է, Կովկասը մնում է Կովկաս, միայն թե մենք այլ երկրներ թռչելու համար գնում ենք Թբիլիսիի միջազգային օդանավակայան, դեղերն ու վիրահատությունները Վրաստանում ավելի էժան են, քան Հայաստանում: Բիզնես դնելն ու հաջողակ գործարար լինելը հայերի համար Վրաստանում ավելի հեշտ է, քան՝ Հայաստանում: Ռուսաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ չունեն, բայց վրացական ապրանքները Ռուսաստանում ավելի շատ են վաճառվում, քան՝ հայկական: Ու՝ շարքը երկար է: Իսկ գուցե պատճառը ընտրություններն են, որ նրանք կազմակերպում են ժողովրդավարական չափանիշներով, մենք՝ սովետական:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ