«Վրեժն ինքնուրույնություն ունեցող, աշխարհին բան ասող տեսակ է»

Երևանի Ա. Իսահակյանի անվան կենտրոնական գրադարանում տեղի ունեցավ գրող, հրապարակախոս ՎՐԵԺ ՍԱՐՈՒԽԱՆՅԱՆԻ «Տարոնականչ» պատմվածքների ժողովածուի շնորհանդեսը։

«Մենք գիտենք, որ դրախտը Տարոն աշխարհում է եղել, Տարոնը եղել է աշխարհի սկիզբը, Մհերի դռան վայրը...- ասաց գրադարանի տնօրեն ՀԱՍՄԻԿ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԸ:- Տարոն աշխարհից են Նարեկացին, Խորենացին ու այդպես շարունակաբար, մինչև Թումանյան: Այստեղ` դահլիճում, շատ հզոր տարոնցիներ են նստած: Ինքս էլ այդ աշխարհի ծնունդ եմ, ու իմ խոսքը պետք է շատ զգուշավոր լինի, որովհետև տարոնցին ոչ միայն իր արարքների, նաև իր բառի նկատմամբ պատասխանատվություն ունի»:
Հասմիկ Կարապետյանը նշեց, որ Վրեժ Սարուխանյանը լրագրողի համառությամբ հավաքել է Տարոն աշխարհի պատմությունները և մեր սեղանին է դրել գեղարվեստական պատում` փաստավավերագրական հիմքով. «Երբ կարդացի «Էրգիր» բանաստեղծության «Էրգիրը աչքեր ունի, կապույտ են, բիբերը` սև» տողերը, հիշեցի իմ սասունցի մամիկին` իր կապույտ աչքերով: Այն բոլոր կարոտները, որ Վրեժը դրել է իր բանաստեղծության մեջ, ես տեսել եմ իմ մամիկի հայացքում: Ամեն առավոտ նա դեմքով դառնում էր դեպի Էրգիր ու իր աղոթքն էր անում: Պատմում էր, որ գաղթի ճանապարհին Լոռի են գնացել, հետո Լոռին թողել, եկել են Թալին: Երբ արդեն մեծ էի, հարցրի` Ջոջո (մամիկին այդպես են ասում սասունցիները), ծառ ու անտառ թողած ինչո՞ւ ես եկել այս քարուքռի մեջ, ասաց` լաո, էնտեղից Էրգիրը չերևեր»:

Գրողների միության նախագահ ԷԴՎԱՐԴ ՄԻԼԻՏՈՆՅԱՆՆ ընդգծեց, որ հայրենասիրության մասին գրելը հեշտ չէ. «Ինձ միշտ հետաքրքրել է, թե գրողն ինչպես է գրում, ոչ թե ինչի մասին է գրում: Ամեն հուզական բան հայրենասիրություն չէ, և Վրեժ Սարուխանյանը խույս է տվել դրանից: Մեր մեծ կորուստները ոչ թե հուզելու, այլ մեզ ամրացնելու, ապագան պահպանելու համար են»:

Բանաստեղծ ԽԱՉԻԿ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԸ նկատեց, որ մարդն ինչպես ապրում, այդպես էլ գրում է. «Տեսնում ենք գրականության մի տեսակ, որ բուսականություն է հիշեցնում, ապրում են չգիտես ոնց, ուզում են հերոսականացում գրել-պատկերել: Դա չի լինելու: Վրեժի մոտ կլինի, որովհետև իր զինվոր թոռնիկին հպարտորեն գրկում էր ու կանգնում սահմանին, իհարկե, տագնապներով: Ես էլ զինվորի հայր եմ, այդ տագնապներն ապրում էի, բայց մտածում էի` եթե ծանոթով տուն բերեմ, հետո ո՞նց նայենք հայրենիքի աչքերին: Վրեժը ինքնուրույնություն ունեցող, աշխարհին բան ասող տեսակ է: Մեր հոգեղեն հայրենիքը շատ ավելի մեծ է, քան այս առարկայականը, որ ունենք: Ես հավատում եմ, որ «Տարոնականչն» այն ազդակներից մեկն է, որ պիտի մեզ անընդհատ մղի դեպի մեծ հայրենիք ունենալը: Էրգիրը մենք զոռով չենք պահում, մեզ հետ, մեր մեջ է լցված, կարոտ է, որ մենք ապրում ենք, վերապրում ենք»:

Խոսք ասացին գրողի հարազատները, ընկերները, նրանց թվում` գրողներ, պատմաբաններ, լրագրողներ։
Միջոցառումը ծաղկեցրեց «Տարոն» ազգագրական երգի-պարի համույթը: Սասնա երգեր հնչեցրին գուսան Հայկազը, Ներսիկ Իսպիրյանը, աշուղ Ռազմարը:
Վրեժ Սարուխանյանն իր երախտագիտությունը հայտնեց գրքի հովանավորին` «Ապավեն» ընկերության գլխավոր տնօրեն Արսեն Ղազարյանին, սիրտը վիրահատող բժշկին, իր հայրենակցին` Գագիկ Հեբոյանին: Նշեց նաև, որ իր հերոսները հորինված մարդիկ չեն, իրական կյանքի մարդիկ են, մի քանիսի ազգականները, թոռները ներկա էի ցերեկույթին: «Շնորհակալ եմ, որ հարգեցիք գիր ու գրականությունը, Տարոն աշխարհի պատմությունը, Էրգրի թեման, ձեր մեջ կա տարոնականչ, և այդ կանչով եկաք այստեղ»,- միջոցառմանը ներկա հյուրերին դիմեց Վրեժ Սարուխանյանը:
Հեղինակը գիրքը նվիրել է բոլոր ժամանակների հայոց զինվորին:

«Տարոնականչը» հեղինակի նախորդ գրքի` «Էրգրականչի» թեմատիկ-գաղափարական շարունակությունն է: Ժողովածուի պատմվածքները նախապես տպագրվել են «Իրատես» թերթում:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ