«Այդ նկարը կեղծ է, ովքեր այն վաճառել են, կարող են տոնել իրենց հաջողությունը»

Մարտիրոս Սարյանի «Կակաչներ և երիցուկներ» կտավի (1959 թ.) վաճառքի լուրը կայծակնային արագությամբ տարածվեց մամուլում, շատ արագ էլ մարեցին շշուկները: Նշված կտավը վաճառվել է ԱՄՆ-ի Օհայո նահանգի քաղաքներից մեկում՝ Այվոնում կայացած «միջազգային» աճուրդում 67 հազար 375 դոլարով: Հայտարարության մեջ նշվել է նաև, որ գեղանկարի իսկությունն ապացուցում է Հայաստանի մշակույթի նախարարության տրամադրած վկայագիրը: Փորձեցինք պարզել, թե ինչ գիտեն կտավի մասին նախարարությունում, և արդյո՞ք մշակույթի նախարարության գիտությամբ ու համաձայնությամբ է վաճառվել այն:

«Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Շողիկ Ասոյանը գրավոր պատասխանում նշեց, որ ՀՀ մշակույթի նախարարությունը չի տվել համաձայնություն, ավելին` չունեն իրավասություն` արգելելու կամ թույլ տալու անհատ քաղաքացուն կամ ոչ պետական իրավաբանական անձանց վաճառելու իրենց պատկանող կտավը: Մամուլից տեղեկացանք նաև, որ նախարարությունը կտավի գտնվելու վայրի, վաճառքի ներկայացնող անձի և գնորդի վերաբերյալ չի կարող ներկայացնել տեղեկություններ՝ դրանց բացակայության պատճառով:

Մեր հաջորդ հարցը վերաբերում էր կտավի իրական լինելուն կամ չլինելուն: Հարկ էր հաջորդ թնջուկը բացել` միջազգային աճուրդում Սարյանի՞ կտավն է վաճառվել, թե՞ այն վերագրվել է Սարյանին: Պաշտոնական պատասխանն այսպիսին էր. «Կակաչներ և երիցուկներ» կտավի (1959 թ.) իսկության վերաբերյալ 18.05.2015 թ. «Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի կողմից տրվել է համապատասխան եզրակացություն»:
Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանի տնօրեն ՌՈՒԶԱՆ ՍԱՐՅԱՆԻ հետ զրույցից հետո խնդիրն այլ հարթություն տեղափոխվեց:

«Ես միայն մեկ բան կարող եմ ասել` այդ նկարը կեղծ է: Ովքեր այն վաճառել են, կարող են տոնել իրենց հաջողությունը, որ 67375 դոլարով կեղծիք է վաճառվել,- ասաց Սարյանի թոռնուհին:- Դրա բնօրինակում պատկերված հրաշալի կակաչները իմ մեծ քույրն է հավաքել Սևանում՝ նույն թվականին: Բարձր արվեստով ստեղծված կտավ է: Եթե համադրեն այդ երկու կտավները, ամեն ինչ պարզ կլինի նույնիսկ նրանց համար, ովքեր արվեստաբան չեն, արվեստագետ չեն, ովքեր արվեստից ոչինչ չեն հասկանում: Կհասկացվի նաև, թե Սարյանի գլխին ինչ «օյիններ» են խաղում տարբեր տեսակի զեղծարարներ»:

Բնօրինակը կոչվում է «Կակաչներ» (գլխավոր նկար), կեղծ կտավը՝ «Կակաչներ և երիցուկներ» (կից նկար): Ռուզան Սարյանը նշեց, որ շատ հաճախ են լինում նման դեպքեր, և թարմ մի օրինակ բերեց. Փարիզի «Դրուո» աճուրդում ներկայացված է 13 Սարյան, որոնցից 5-6-ն են իրական, մնացածը կեղծ է:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ