Նորություններ » «Ղարաբաղն այն միակ կետն է հակամարտության առումով, որտեղ արտաքին որևէ զինված ուժ գոյություն չունի»

«Ղարաբաղն այն միակ կետն է հակամարտության առումով, որտեղ արտաքին որևէ զինված ուժ գոյություն չունի»

10.01.2017 | 00:17

Արցախյան հիմնախնդրի հետ կապված բանակցություններն անցած տարվա ընթացքում ևս չհանգուցալուծեցին այդ խնդիրը, ընդհանրապես չտվեցին որևէ դրական արդյունք: «Բանակցությունը` բանակցություն, բայց ամեն ինչ կախված է մեզնից: Եթե մենք կարողանանք լուծել այն բոլոր խնդիրները, որոնք առկա են, և ունենանք անհրաժեշտ ներուժ, ապա, հավատացեք, երբևէ, որևէ պարագայում Ադրբեջանը չի համարձակվի նախահարձակ լինել Հայաստանի և Ղարաբաղի վրա». սա «Ազգային անվտանգություն» կուսակցության նախագահ, Հայաստանի Հանրապետությունում ԼՂՀ մշտական ներկայացուցչության խորհրդական-խորհրդատու ԳԱՌՆԻԿ ԻՍԱԳՈՒԼՅԱՆԻ համոզմունքն է, որը, կարծում ենք, վիճարկելի չէ: Բանակցությունների առումով ի՞նչ ակնկալություններ կարող ենք ունենալ 2017 թվականից: Ընդհանրապես հնարավո՞ր է արցախյան հիմնախնդրի բանակցային լուծումը:

ՈՒշագրավ է մեր այս հարցին Գառնիկ Իսագուլյանի պատասխանը. «Հարցը բավական բարդ է, և իմ պատասխանը կարող է ճիշտ չընկալվել այն առումով, որ հարցին պատասխանողը հայկական կողմի ներկայացուցիչ է կամ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պաշտոնյա: Բայց եթե խնդիրը դիտարկում ենք համաշխարհային գլոբալ գործընթացների տեսանկյունից, ապա ստացվում է, որ այդ խնդիրը վերջնական լուծում այդպես էլ չունի, որովհետև այդ խնդրի լուծման մեջ շահագրգիռ կողմերը` համաշխարհային խաղացողների մեջ, բավական անհարմար վիճակում կհայտնվեն, եթե խնդիրը միանշանակ լուծում ստանա, երկու կողմերի համար էլ ընդունելի, և այլևս այս տարածաշրջանում այդ խնդիրը չլինի: Իհարկե, գուցե շատ անընկալելի տեսակետ եմ հայտնում, բայց այս պահին մոռանում եմ, որ ես Իսագուլյան Գառնիկն եմ և այլն, և այլն, ուղղակի ուզում եմ հասկանալ իրենց տեսակետը: Տեսեք` բավական լուրջ հակասություններ կան Միացյալ Նահանգների-Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների-Եվրոպայի, Եվրոպայի-Ռուսաստանի միջև: Այսինքն` այս բոլոր կողմերը տարբեր հարցերում իրենց շահերն ունեն: Ինչպես տեսնում ենք հիմա, Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի միջև չկա այն դաշտը, որտեղ նրանք կարողանում են նստել սեղանի շուրջը և հարցեր քննարկել: Ճիշտ է, տեղի են ունենում հանդիպումներ, բայց հաշվի առնելով այդ բավական բարդ, լարված հարաբերությունները նշածս կողմերի միջև, տեսնում ենք, որ այդ խնդիրն առկա է: Ստացվում է շատ անհասկանալի կամ տարօրինակ, կամ ընկալելի կամ գուցե այսօրվա համար երանելի իրավիճակ համաշխարհային խաղացողների համար:

Միակ խնդիրը, որի հետ կապված բանակցություններում ներկայացված են թե՛ Միացյալ Նահանգները, թե՛ Ռուսաստանը, թե՛ Եվրամիությունը` ի դեմս Ֆրանսիայի կամ ԵԱՀԿ-ի, ղարաբաղյան հիմնախնդիրն է: Գոնե վերջին 3-4 տարիներին, երբ որևէ դաշտ չկա, որ այդ երեք կենտրոնները կարողանան միմյանց հետ նստել ընդհանուր սեղանի շուրջը, ղարաբաղյան խնդրի հետ կապված որևէ փոփոխություն չկա: Միևնույն է, այդ երեք ուժերը միասին նստում են բանակցությունների, և մտածել, որ այդ եռյակի հանդիպման ժամանակ քննարկվում է բացառապես Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը, կլինի պարզունակ, նաիվ մտածողություն: Այսինքն` պետք է այդ դաշտը, որտեղ, անկախ հիշյալ երկրների միջև եղած տարբեր հակասություններից, կարող են միասին նստել, իբր թե քննարկում են ղարաբաղյան հիմնախնդիրը, քննարկեն այլ խնդիրներ, որոնք հուզում են այդ կենտրոններին: Բանակցային այդ դաշտն այսօր որևէ մեկը չի ուզենա կորցնել, խնդրի վերջնական լուծումը` հայկական կողմի և Ադրբեջանի համար նույնիսկ ընդունելի, կնշանակի, որ բանակցային այդ ձևաչափն այլևս չի լինի, չի աշխատի: Ո՛չ իրանական խնդիրների հետ կապված, ո՛չ արաբա-իսրայելական հակամարտության, Պաղեստինի կամ այլ խնդիրների հետ կապված` բանակցային այս ձևաչափը չկա: Ընդ որում՝ Ղարաբաղն այն միակ կետն է հակամարտության առումով, որտեղ արտաքին որևէ զինված ուժ գոյություն չունի: Խաղաղապահ ուժեր բերելու մասին խոսակցությունները, կարծում եմ, բլեֆ են` միմյանց վրա ճնշում գործադրելու համար: Գուցե ինչ-որ ուժեր դրա ցանկությունն ունեն, բայց, միևնույն է, այս հարցում երբեք ընդհանուր համաձայնության չեն գա: Քանի դեռ համաշխարհային ուժային կենտրոնները միմյանց հետ բոլոր հարցերը չեն լուծել, իսկ նրանք միմյանց միջև բոլոր հարցերը երբեք չեն լուծի, ընդհանուր հայտարարի չեն գա, դարաբաղյան հիմնախնդիրը ներկա ստատուս քվոյով պահպանվելու է: Կարծում եմ, մեր խնդիրն այս իրավիճակից օգտվելն է, ժամանակն օգտագործելը` լուծելու համար այն բոլոր հարցերը, որ առկա են, որոնք կարող են վաղը մեզ համար դառնալ խնդրահարույց: Այսինքն` մեր իշխանավորները, դիվանագետները, պետական այլ պաշտոնյաներ, օլիգարխները, մեծահարուստները պետք է այդ խնդիրների մասին մտածեն:

Շուկաներ, սուպերմարկետներ, առևտրի տարբեր օբյեկտներ սարքելով երկիրը չեն զարգացնում, դրանով ընդհակառակը` մանր ու միջին բիզնեսին հարվածում են: Գուցե դրանք ներդրված փողը շատ արագ հետ են բերում, բայց դրանք չի կարելի համարել որպես հայրենասիրական գործ պետության մեջ, ազգի համար: ՈՒստի մեր մեծահարուստներին, օլիգարխներին, տարբեր ներդրողներին պետք է կոչ անել, որ իրենց միջոցներն արտադրության մեջ ներդնեն: Այո, նրանց ներդրումներն այդ դեպքում դանդաղ և ուշ կվերադառնան, բայց նրանք կիմանան, որ կատարել են գործ, որն այս պետության վաղվա համար, իրենց սերնդի համար շատ անհրաժեշտ է»:

Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3195