ԱՄՆ-ը արաբական ռազմական կոալիցիա է ուզում ստեղծել

Թրամփի վարչակազմը բանակցում է արաբ դաշնակիցների հետ ռազմական դաշինքի ստեղծման շուրջ, որը հետախուզական տվյալներ կփոխանակի Իսրայելի հետ ընդհանուր թշնամու՝ Իրանի դեմ պայքարում՝ գրում է Մարիա Աբի Հաբիբը The Wall Street Journal-ում՝ հղում անելով իրենց անունը հայտնիացնել չցանկացած պաշտոնյաներին: Արաբական երկրներից բանակցություններին մասնակցող հինգ պաշտոնյաներ նրան պատմել են, որ դաշինքի կազմում են Սաուդյան Արաբիան և ԱՄԷ-ն, որ պաշտոնապես Իրանի թշնամիներ են համարվում, Եգիպտոսը և Հորդանանը, որ Իսրայելի հետ վաղուցվանից ունեն խաղաղության համաձայնագրեր:

«Դաշինքի մեջ մտնող արաբական երկրների համար կլինեն փոխադարձ պաշտպանության պայմաններ, ինչպես ՆԱՏՕ-ում՝ մեկի վրա հարձակումը կդիտարկվի հարձակում բոլորի վրա»՝ բացատրել են պաշտոնյաները և հավելել, որ պայմանագրի մանրամասները դեռ մշակվում են: ԱՄՆ-ը դաշինքին առաջարկում է ավելի մեծ ռազմական ու հետախուզական աջակցություն, քան հիմա տրվում է Իրանի աջակցությամբ ապստամբ հուտիների դեմ Եմենում կռվող Սաուդյան Արաբիայի գլխավորած դաշինքին: Ոչ ԱՄՆ-ը, ոչ Իսրայելը փոխադարձ պաշտպանության պայմանագրի մաս չեն կազմելու: Թրամփի վարչակազմի պաշտոնյաները հայտարարել են, որ ցանկանում են կենդանացնել ԱՄՆ-ի դաշնակցային հարաբերությունները Մերձավորարևելյան տարածաշրջանում և նոր քայլեր ձեռնարկել Իրանի տարածաշրջանային ազդեցության զսպման համար, թեպետ այդ ծրագիրը հրաժարվել են մեկնաբանել: Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի մամլո քարտուղարը ևս հրաժարվել է մեկնաբանել:

Սաուդյան Արաբիան և ԱՄԷ-ն իրենց պահանջներն են առաջադրում Իսրայելի հետ համագործակցության դիմաց: Նրանք ցանկանում են, որ ԱՄՆ-ը չեղարկի օրենքը, որով 2001-ի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության զոհերի ընտանիքները կարող են այդ պետությունների դեմ հայցեր ներկայացնել ԱՄՆ դատարաններ: Պարսից ծոցի սուննի միապետները, Սաուդյան Արաբիայի գլխավորությամբ՝ ներքաշված են շիական Իրանի դեմ տարածաշրջանում ներգործության համար իշխանական պայքարում: Ավանդաբար այդ պայքարը մղվում է երրորդ ուժերի միջոցով: Արաբ պաշտոնատարների խոսքով՝ «նոր դաշինքի հիմք կլինի Սաուդյան Արաբիայի գլխավորությամբ սուննի երկրների կոալիցիայի ընդլայնումը, որ ռազմական գործողություններ է վարում Եմենում»: Եմենում էլ տեղի կունենա նոր դաշինքի առաջին փորձությունը: «ԱՄՆ-ը կմեծացնի ռազմական աջակցությունը Եմենում և կպաշտպանի Կարմիր ծովը՝ նավագնացության համար կենսականորեն կարևոր ճանապարհ, որին սպառնում է պատերազմը»՝ պատմել են պաշտոնյաները: Վերջին երկու շաբաթներին ԱՄՆ վարչակազմի հետ բանակցություններում Էմիրաթների ու Սաուդյան Արաբիայի պաշտոնյաները հայտնել են իրենց հիացմունքը անվտանգության և հետախուզության ոլորտում Իսրայելի ներուժով, լռելյայն համաձայնելով Իսրայելի հետ հետախուզական տվյալների փոխանակմանը, եթե դաշինքը ձևավորվի: Իսրայելի հետ արաբական երկրների առավել բաց համագործակցությունը հնարավոր կլինի, երբ Իսրայելը դադարեցնի Հորդանանի արևմտյան ափին ու Արևելյան Երուսաղեմում բնակավայրերի ստեղծումը: Համագործակցությունը կախված է նաև Թրամփից՝ կհրաժարվի՞ նա ԱՄՆ դեսպանությունը Թել Ավիվից Երուսաղեմ տեղափոխելու մտքից:

«Մենք պաշտոնական հարաբերություններ չունենք Իսրայելի հետ»՝ ասել է Սաուդյան Արաբիայի պաշտպանության նախարարի ռազմական խորհրդատու, գեներալ մայոր Ահմեդ Ասիրին և հավելել, որ Իսրայելը Իրանի նույն սպառնալիքի առաջ է, ինչ Սաուդյան Արաբիան:
Մարիա ԱԲԻ ՀԱԲԻԲ, The Wall Street Journal

Հ.Գ. Եվ ո՞վ էր ասում, որ ԱՄՆ-ը հեռանալու է կոնֆլիկտների գոտուց ու կենտրոնանալու է իր ներքին խնդիրների վրա, որ դառնա մեծ: Դոնալդ Թրամփի վարչակարգը առայժմ փորձում է նվազ միջոցներով առավել արդյունքների հասնել արտաքին քաղաքականության մեջ: Ինչո՞վ կպատասխանի Թեհրանը: Նվազագույնը դաշինքը ձախողելու քայլերով: Ահաբեկչության դեմ պայքարը՝ պայքար, բայց կան և տնտեսական, և քաղաքական, և ռազմական շահեր տարածաշրջանում ու հազիվ թե Թեհրանը թույլ տա, որ ԱՄՆ-ը վերադառնա հրամանատարական դիրքեր՝ իր նկատմամբ թշնամական վերաբերմունքով:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ