SOS. Թամանյանը շրջափակվում է

Այո, օրը ցերեկով շրջափակվում է մեծն Ալեքսանդր ճարտարապետի, քաղաքաշինարար Թամանյանի հուշարձանը՝ մայրաքաղաք Երևանի Թամանյան փողոց-պուրակի եզրին: Մոսկովյան, Բաղրամյան փողոցների և Մաշտոցի պողոտայի միջակայքում գտնվող զբոսայգու կենտրոնը լիասիրտ բաց էր և՛ Երևանի բնակիչների, և՛ քաղաքի հյուրերի համար: Սարյան պուրակից և օպերայամերձ Ֆրանսիայի հրապարակից պարզ տեսանելի էին՝ նախ Թամանյանի կոթող-հուշարձանը, այնուհետև Թամանյան գեղաշեն փողոց-պուրակը և, վերջապես, Կասկադ վեհաշունչ համալիրը: Զբոսայգում սրճարան է կառուցվել և գոցվել է գեղագիտական համայնապատկերը, Թամանյանի հուշարձանը վարագուրվել է: Գերիշխող դիրքում է սրճարանը: Հերթականը՝ մայր ոստանում: Այս պահին ես ահասարսուռ պատեպատ եմ խփվում ու շատ եմ զարմանում՝ ինչո՞ւ են լռել Երևանի գլխավոր ճարտարապետը, քաղաքաշինական խորհուրդը, Հայաստանի ճարտարապետների միությունը, առհասարակ, բարեկիրթ հայ հանրությունը:

Երկրով մեկ մոլեգնում է սրճարանառեստորանային սամումը և, ինչ խոսք, վիրավորանքի չափ զարմանալի է, որ Երևանում դեռ կան կանաչ տարածքներ, կան ծառեր ու թփեր, ծաղիկներ և սարյակներ, որ ապրում են իրենց կյանքով և սրճարանային համաճարակին չեն զոհաբերվել: Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձանը (հեղինակն է Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ Արտաշես Հովսեփյանը) մոնումենտալ քանդակագործության դասական նմուշ է: Մոնումենտալ քանդակագործությունը կերպավորում է պատմամշակութային նշանավոր իրադարձությունները և դրանց հերոսներին: Այս պարագայում ճարտարապետ-քաղաքաշինարար Ալեքսանդր Թամանյանին: Դրանք ավանդաբար տեղադրվում են հրապարակներում, կենտրոնական փողոցների խաչմերուկներում և այլուր, որտեղից տեսանելի են հասարակությանը, հասանելի՝ նրա գեղագիտական ըմբռնումներին:
Ահա թե ինչպես է արժևորում Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձանը արվեստագիտության դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտի տնօրեն Արարատ Աղասյանը իր նշանավոր «Հայ կերպարվեստի զարգացման ուղիները XIX-XX դարերում» աշխատության մեջ. «Թիկնոցածածկոցն ուսերին գցած ու երկու ձեռքով գծագրական սեղանին հենված, ստեղծագործելու պահին պատկերված մեծ ճարտարապետի ֆիգուրն ամփոփված է կուռ, ամբողջական սիլուետի մեջ»:
Սրճարանը կուռ և ամբողջատիրական ախորժակով փակել է Ալեքսանդր Թամանյանի հուշակոթողի, Թամանյան փողոց-պուրակի և Կասկադի տեսանելիությունն ու հասանելիությունը:

Ձայն տվեք, Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Տիգրան Բարսեղյան, Երևանի քաղաքաշինական խորհուրդ և Հայաստանի ճարտարապետների միություն:
Թամանյանը շրջափակվում է:

Վրեժ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Ողբերգազավեշտ՝ պետականակերտման նվագակցությամբ
• Մշակութային ճակատը երկրի փրկօղակ
• Ռազմաքաղաքական ուխտագնացություն դեպի Վաղարշապատ
• Եվ կրկին կիսալուսին յաթաղանն արյուն է վիթում
• Երկրի կանաչ դեսպանը
• Որդան կարմիր երկիրի երկունքը․ դար XX (էսսե)
• Կերպարվեստի Արարատ երկրում
• Կերպարվեստի Արարատ երկրում
• «Կերպարվեստի Արարատ երկրում»
• Հայաստանը` Կերպարվեստի Արարատ երկիր (հռչակագիր)
• Անատոլի Ավետյանի Վանաձորը, երկիրն ու աշխարհը
• Ակսել Բակունցի հանճարն ուղենիշ է ինձ համար. Արամ Մաշուրյան
• «Սորոսի արտաքսումը»
• «Մի թողեք ճայերը ծիծաղեն» կամ՝ Մուշեղիչին վայել տոն
• Հռչակագիրը՝ փակուղում
• Կարմիր բերետավոր... դիտահորեր
• «Լաոն կհեծնի՞ կարմիր նժույգ»
• Զարթնի՛ր, Լաո (ուղերձներ Ժամանակավոր կառավարությանը)
• «Պապլավոկ․13-րդ սեղան»
• «Պապլավոկ․13-րդ սեղան»

Մեկնաբանություններ