«Վերածնունդ» փառատոնն անընդհատ նորամուծություններ է մտցնում իր աշխատանքում»

Գյումրի քաղաքում, սկսած 2007 թվականից, անցկացվում է երաժիշտ-կատարողների ամենամյա «Վերածնունդ» միջազգային մրցույթ-փառատոնը: Այս տարի այն նվիրվում է մի շարք երկրների հետ ՀՀ-ի դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 25 և Երևանի պետական կոնսերվատորիայի Գյումրու մասնաճյուղի հիմնադրման 20-ամյակներին: Փառատոնն իրականացնում են ՀՀ մշակույթի նախարարությունը, Մարդկային ռեսուրսների զարգացման «Փյունիկ» համահայկական հիմնադրամը (հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ՝ Լևոն Սարգսյան) և Երևանի պետական կոնսերվատորիայի Գյումրու մասնաճյուղը (տնօրեն՝ Կարինե Ավդալյան):
«Իրատեսի» հյուրը ՌԻՏԱ ԱՂԱՅԱՆՆ է: Նա Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի Գյումրու մասնաճյուղի տեսական ամբիոնի վարիչն է, «Վերածնունդ» միջազգային երաժշտական փառատոնի համակարգողը:

«ՍԱ ՄԻԱԿ ՎԱՅՐՆ Է ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ, ՈՐՏԵՂ ԿԻՆԸ ՓՈՂՈՑՈՒՄ ԱՌԱՆՑ ԾԽԱԽՈՏԻ Է ՈՒ ԱՌԱՆՑ ԳԱՐԵՋՐԻ ԲԱԺԱԿԻ»

-Տիկին Աղայան, «Վերածնունդ» միջազգային երաժշտական փառատոնի համակարգողի առաքելությունն ստանձնել եք հենց սկզբից, երբ հիմնադրվեց փառատոնը: Պատմեք, խնդրեմ, այդ մասին:
-2007-ին, երբ որոշեցինք հիմնել Գյումրու «Վերածնունդ» փառատոնը, ես դարձա դրա համակարգողը: Այդ տարիներին Երևանում արդեն կար փառատոնային հզոր շարժում, և մենք նպատակ ունեինք մերձենալու հիշյալ շարժմանը: Մեզ համար դժվար էր Երևան գնալ-գալը: Ընդհանրապես աշխարհի հետ շփումը խնդիր էր այդ ժամանակ: Եվ մեր կազմկոմիտեն մտածեց՝ ինչո՞ւ չստեղծել այնպիսի մի նախագիծ, որը հնարավորություն կտա թե՛ գյումրեցի երեխաներին, թե՛ Հայաստանի հյուսիսային շրջանի մյուս երեխաներին, թե՛, ինչու չէ, ամբողջ Հայաստանի երեխաներին մերձեցնելու միմյանց, շփման, հաղորդակցման նոր եզրեր գտնելու նրանց համար, համագործակցության մի դաշտ ստեղծելու: Եվ դա մեզ հաջողվեց, մենք կարողացանք: Սկզբում հիմնեցինք հանրապետական փառատոն, իսկ երկրորդ տարվանից սկսած՝ այն արդեն դարձավ միջազգային:
-Փաստորեն, նախնական նպատակն ավելի համեստ էր, բայց արդյունքում ավելի լայն մասշտաբների հասաք:
-Այո՛, ինչն աննախադեպ էր: Մենք մտավախություն ունեինք, կարծում էինք, թե չենք կարողանա հաջողել: Բայց բանն այն է, որ ամբողջ Հայաստանի երաժշտական դպրոցների սաները, պատանիները, ինչու չէ, նաև կայացած երաժիշտները կարիք ունեին բեմ բարձրանալու, մրցակցության շունչն զգալու: Դա մեզ այնքան ոգևորեց, մասնակիցներն այնքան շատ եղան, մրցույթի մասշտաբներն այնքան մեծ դարձան, որ միտք առաջացավ «Վերածնունդը» դարձնել միջազգային փառատոն: Մեծ գործ կատարվեց, և, բարեբախտաբար, մարդկային ռեսուրսների զարգացման «Փյունիկ» համահայկական հիմնադրամը օգնության ձեռք մեկնեց մեզ: Սկզբում, իհարկե, ժյուրիի անդամների թվաքանակը մեծ չէր. ի վիճակի չէինք շատ մարդկանց հրավիրելու Գյումրի: Բայց հետո այդ հարցը լուծվեց, 2009-ին ընդարձակվեց մեր նախագիծը: Առաջացան ցանկություն և հնարավորություններ՝ ավելի շատ մարդկանց հյուրընկալելու իմաստով: Բացի այդ, ստեղծվեցին բարեկամական ջերմ կապեր հյուրերի և մեր միջև: Ով մեկ տարի մասնակցում էր մեր փառատոնին, հաջորդ տարի զանգահարում էր ու հետաքրքրվում, թե երբ է այն մեկնարկելու: Մարդիկ ցանկություն էին հայտնում անպայման մասնակցելու փառատոնին: Այսպիսին է փառատոնի պատմությունը:
-Որպես գյումրեցի՝ ի՞նչ դիտարկում կարող եք անել հյուրերի վերաբերմունքի առումով: Ըստ Ձեզ՝ արտասահմանցիներին ի՞նչն է առավելապես գրավում փառատոնի և Գյումրու նկարագրում: Այս միկրոմիջավայրը նրանց համար ինչո՞վ է առանձնանում աշխարհի այլ եզերքներից:
-Կարծում եմ, որ նրանց առավելապես գրավում են շփումները: Գյումրու փառատոնը հնարավորություն է տալիս, որ տարբեր երկրներից եկած երաժիշտները ճանաչեն միմյանց այստեղ: Ասենք՝ Մոսկվայի կոնսերվատորիայի ռեկտորը մեզ մոտ ծանոթանում է Դուբայի կոնսերվատորիայի ռեկտորի հետ, Չինաստանից եկած երաժիշտները ծանոթանում են Ռոստովից եկածների հետ, Վիեննայի ակադեմիայի ռեկտորը ծանոթանում է Իտալիայից եկած երաժիշտների հետ: «Վերածնունդ» փառատոնը շփման, ծրագրերի փոխանակման հիանալի դաշտ է: Այստեղ ձեռք բերված կապերը հետագայում դառնում են նոր համագործակցության, նոր հանդիպումների, ստեղծագործական նոր նախագծերի հիմք: Մարդիկ, որ այստեղ հանդիպում են առաջին անգամ, լսում են միմյանց առաջին անգամ, տվյալներ են փոխանակում, պայմանագրեր են կնքում ու ձևավորում ապագա համագործակցության ծրագրեր: Դա նպաստում է ամբողջ աշխարհի փառատոնային շարժմանը, և մենք ուրախ ենք, որ կարողանում ենք այդ առաքելությունն իրականացնել մեր փոքր քաղաքում: Իսկ ինչ վերաբերում է Գյումրի քաղաքին, ապա այն դրսից եկած մարդկանց շատ է դուր գալիս իր ավանդականությամբ: Մեր հյուրերն ասում են, որ ոչ միայն Գյումրու կոլորիտը, ոչ միայն քաղաքի ճարտարապետությունը, այլև գյումրեցու յուրահատուկ խառնվածքը նրանց համար շատ գրավիչ են: Ես չեմ ուզում կրկնել բազմիցս ասված ու հայտնի ճշմարտությունը գյումրեցիների հյուրասիրության, զսպվածության մասին: Իհարկե, սրանք անհերքելի բաներ են: Բայց եթե մեջբերեմ մեր համաշխարհային ճանաչում ունեցող հայրենակցի՝ ջազ երաժիշտ Սերգեյ Մանուկյանի խոսքը, թերևս, ավելի լավ կպատկերացնեք մեր հյուրերի վերաբերմունքը: (Թեև չգիտեմ՝ արժե՞ այդ խոսքը հրապարակել, ինքներդ որոշեք): Սերգեյ Մանուկյանը մի անգամ ասաց. «Սա միակ վայրն է աշխարհում, որտեղ կինը փողոցում առանց ծխախոտի է ու առանց գարեջրի բաժակի: Այս մաքրությունը, այս նախասկզբնական վիճակը ուրիշ ոչ մի տեղ չես գտնի: Այստեղ կանայք այնպիսին են, ինչպիսին մենք պատկերացնում ենք մեր ավանդական ընկալումներով: Ընտանիք հասկացությունն իր ավանդական որակներով պահպանված է Գյումրիում: Մենք դա տեսնում ենք, և դրա նոստալգիան կա մեր մեջ»:
-Իսկ ինչո՞ւ չհրապարակել այս գնահատականը: Սա Գյումրուն տրված շատ դիպուկ բնութագիր է: Սակայն նկատեմ, որ Սերգեյ Մանուկյանը, որքան էլ ժամանակակից որակների և ավանգարդ արվեստի կրող լինի, հայ է իր տեսակով, և բնական է, որ պիտի կարևորի ազգային որակների պարագան: Իսկ ինչպիսի՞ն են օտարերկրացիների կողմից Գյումրու, «Վերածնունդ» փառատոնի ընկալումները:
-Ես օտարազգիների մեջ չեմ տեսել ինչ-որ նախապաշարմունք մեր քաղաքի, մեր փառատոնի նկատմամբ: Բոլորի մոտեցումն այնպիսին է, որ իրենք եկել են քաղաքակիրթ մի քաղաք, որտեղ հնարավոր է իրականացնել ցանկացած տեսակի նախագիծ:

«ԱՇԽՈՒԺԱՑՆՈՒՄ Է ՈՂՋ ԳՅՈՒՄՐՈՒ ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ ԿՅԱՆՔԸ»

-«Վերածնունդ» փառատոնին մասնակցությունը ի՞նչ դեր է ունենում մասնակից երեխաների ապագայի, պրոֆեսիոնալ աճի հարցում: Գոնե գյումրեցի երեխաների մասով, կարծում եմ, կարող եք որոշակի գնահատական տալ:
-Շատ մեծ կրթական նշանակություն ունի մեր փառատոնը: Տարեցտարի նկատվում է, թե ինչպիսի աճ են ապրում երեխաները, որոնք բեմ են դուրս գալիս: Ե՛վ երեխաների մեջ է նկատելի պրոֆեսիոնալ աճը, և՛ դասավանդողների պատասխանատվությունն է բարձրանում: Ընդհանուր որակն է փոխվում «Վերածնունդ» փառատոնի շնորհիվ: Մենք վարպետության դասեր ենք ունենում փառատոնի շրջանակներում, որոնք շատ մեծ ազդեցություն են ունենում մարդկանց վրա: Այդ սրընթաց աճը նկատելի է ոչ միայն Գյումրու, այլև ամբողջ Հայաստանի մարզերի երաժիշտների շրջանում: Իրոք, հիանալի մի ձեռքբերում է «Վերածնունդ» փառատոնը:
-Այս տարի փառատոնի շրջանակներում նոր անվանակարգ է ներմուծվել՝ «Զինվորական երգչախումբ և նվագախումբ»: Ինչո՞վ է սա պայմանավորված, և կդառնա՞ այս անվանակարգը շարունակական:
-Ամիսներ առաջ Ռուսաստանի Դաշնության Ալեքսանդրովի անվան երգչախումբը ողբերգական պատահարի զոհ դարձավ. նրանց տեղափոխող ինքնաթիռը խորտակվեց Սև ծովում: Մեկ երգիչ երջանիկ պատահականությամբ ողջ է մնացել: Դա Բորիս Դյակովն է: Քանի որ մեր փառատոնը մշտապես բարեկամական կապերի մեջ է եղել Ռուսաստանի հետ, մենք ցանկացանք անդրադառնալ փառատոնի շրջանակներում այդ հանգամանքին: Կապվեցինք նրանց հետ և այս տարի մեր փառատոնին մասնակցելու հրավիրեցինք թե՛ Բորիս Դյակովին, թե՛ խմբի գեղարվեստական ղեկավարին՝ Իգոր Ռաևսկուն, որն այժմ երգչախմբի վոկալի դասատուն է: Ի պատիվ և ի հիշատակ աղետի ենթարկված երգչախմբի՝ մենք սահմանեցինք «Զինվորական երգչախումբ և նվագախումբ» անվանակարգը «Վերածնունդ» փառատոնի մրցութային ծրագրում: Պատկերացրեք, որ այդ փաստը ցնծությամբ ընդունվեց Ռուսաստանում, և մենք հասկացանք, որ դրա պակասը եղել է փառատոնային դաշտում: Հիմա շատ ուրախ ենք, որ բացը լրացվեց, և ուրախ ենք, որ փառատոնն անընդհատ նորամուծություններ է մտցնում իր աշխատանքում, հանդես գալիս հետաքրքիր մտահղացումներով: Այս իմաստով «Վերածնունդը» իր ձևաչափով տարբերվում է հայաստանյան մյուս փառատոներից: Մենք, իհարկե, Հայաստանում, հատկապես Երևանում ունենք փառատոնային հզոր շարժում, բայց դրանց մասնակիցներն իրենց ոլորտի կայացած դեմքերն են: Իսկ «Վերածնունդը» մրցակցության դաշտ է ստեղծում ցանկացած տարիքի երեխաների համար, որոնք նոր պիտի կայանան իրենց ընտրած ոլորտներում, և սա շատ կարևոր նախաձեռնություն է: «Վերածնունդը» և՛ աճ է ապահովում մասնակիցների համար, և՛ համագործակցության հնարավորություն, և՛ առհասարակ աշխուժացնում է ողջ Գյումրու երաժշտական կյանքը:

«ՀԵՏԵՐԿՐԱՇԱՐԺՅԱՆ ՀՈԳԵԿԱՆ ՓԼՈՒԶՈՒՄԻՑ ՀԵՏՈ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՎԵԼՈՒ ՀԶՈՐ ՄԻՋՈՑ»

-Գյումրին մշտապես եղել է մշակութային բնօրրան, տարիներ առաջ էլ ԱՊՀ երկրների մշակութային մայրաքաղաք հռչակվեց: «Վերածնունդը» կարողանո՞ւմ է իր գույնն ավելացնել Գյումրվա մշակութային ընդհանուր ներկապնակին, ըստ Ձեզ:
-Իհարկե, կարողանում է: Միայն այս փառատոնի շրջանակներում է, որ այդքան մեծ թվով արտասահմանցի երաժիշտներ են գալիս Գյումրի: Պարզ չէ՞, որ սա բերում է իր գույնը Գյումրու նկարագրում: «Վերածնունդը» շատ հետաքրքիր սիմվոլ է, հետերկրաշարժյան հոգեկան փլուզումից հետո վերականգնվելու հզոր միջոց է այս փառատոնը: Մենք ամբողջ տարի անհամբեր սպասում ենք փառատոնի սկսվելուն: Սա ոչ միայն մասնագիտական առումով է մեզ զգաստացնում, ոչ միայն մենք կարդում, տեղեկանում ենք այն հյուրերի, այն երկրների մասին, որոնց ներկայացուցիչներին պիտի հյուրընկալենք, այլև մեր արտաքինի, մեր հագուկապի նկատմամբ ենք դառնում առավել ուշադիր, առավել բծախնդիր: Այսինքն՝ ամեն առումով «Վերածնունդը» մեզ հզոր հոգևոր վերելքի է մղում, հզոր լիցքեր է հաղորդում:

Զրույցը վարեց
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»
• «Տգետ­նե­րին շատ ա­վե­լի հեշտ է կա­ռա­վա­րել ամ­բողջ աշ­խար­հում, քան գի­տա­կից մարդ­կանց»

Մեկնաբանություններ