Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Խոնարհվում եմ իմ հողին, իմ ջրին, իմ արմատներին, իմ ծնողներին, որ ինձ տվել են լինելու, կայանալու այս հնարավորությունը»

«Խոնարհվում եմ իմ հողին, իմ ջրին, իմ արմատներին, իմ ծնողներին, որ ինձ տվել են լինելու, կայանալու այս հնարավորությունը»
12.05.2017 | 10:43

«Իրատեսի» հյուրը ՀՀ ժողովրդական արտիստ, աշխարհահռչակ սոպրանո ՀԱՍՄԻԿ ՊԱՊՅԱՆՆ է: Շաբաթներ առաջ Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում աննախադեպ տոն էր. ներկայացվեց Ջակոմո Պուչչինիի «Տոսկա» օպերան՝ Հասմիկ Պապյանի գլխավոր դերերգությամբ: Դա յուրօրինակ հոբելյանական երեկո էր՝ նվիրված երգչուհու բեմական կենսագրության 30-ամյակին: Այդ և այլ թեմաների է անդրադառնում մեր զրույցը:


«ԿԱՐԵՎՈՐԸ ՎԵՐԱԴԱՐՁՆ ԷՐ ՍԻՐԵԼԻ ԲԵՄ՝ 30 ՏԱՐԻ ՀԵՏՈ»


-Հասմիկ, ամիսներ առաջ խոսում էինք Ձեր բեմական գործունեության 30-ամյակը նշելու մասին, և Դուք ասացիք, որ մեզանում ընդունված հոբելյանական հանդիսությունների արարողակարգը Ձեզ դուր չի գալիս, որ կցանկանայիք այդ տարելիցը նշել բեմում՝ Ձեր ընկերների հետ երգելով: Հոբելյանական երեկոն՝ «Տոսկա» ներկայացումով, Ձեր նախընտրած տարբերա՞կն էր:
-Այո՛: Անկեղծությամբ ասեմ, որ հոբելյանի, տոնակատարության զգացողություն՝ որպես այդպիսին, ես բնավ չունեցա: Դրանք ինձ համար նշանակություն չունեցող երևույթներ են: Կարևորը վերադարձն էր սիրելի բեմ՝ 30 տարի հետո, հանդիպումը հարազատ հանդիսատեսի հետ, լինել այնտեղ, որտեղից ես սկսել եմ, հասակ առել և գնացել ու կայացել դրսում: Այդ երեկոյի հետ կապված՝ ես ինձ լիովին երջանիկ ու բավարարված եմ զգում: Իսկ 30-ը ուղղակի թիվ էր, որը գրվեց, հիշատակվեց:
-Վստահ եմ, որ ներկայացման ավարտին ծնկաչոք խոնարհումի ու երկրպագության ժեստը ոչ մի այլ բեմում չէիք անի:
-Հաստատ չեմ անի: Դա շատ ինքնաբուխ էր, և էլի եմ կրկնում՝ ես խոնարհվում եմ իմ հողին, իմ ջրին, իմ արմատներին, իմ ծնողներին, որ ինձ տվել են լինելու, կայանալու այս հնարավորությունը:
-Անդրկուլիսային տրամադրություններին ծանոթ լինելով՝ գիտեմ, որ «Տոսկայում» Ձեզ հետ հանդես եկող երգիչները երկրպագությամբ են վերաբերվում Ձեզ, Ձեր արվեստին: Ներկայացման վրա աշխատելիս այս հանգամանքը երկուստեք չէ՞ր կաշկանդում:
-Չգիտեմ՝ ինչպես էր նրանց համար, ինձ համար կաշկանդող ոչինչ չի եղել: Ես ունեցել եմ բազմատեսակ խաղընկերներ, որոնց թվում եղել են աշխարհի ամենանշանավոր դեմքերը՝ Ջակոմո Արագալը, Պլասիդո Դոմինգոն, Շերիլ Միլնեսը, Ժոզե վան Դամը, Ռենատո Բռուզոն, Ռոբերտո Ալանյան և այլք: Գրեթե չկա այնպիսի մեծանուն երգիչ, որի հետ երգելու երջանկությունն ունեցած չլինեմ: Եվ սրանց կողքին եղել են նաև սկսնակներ, որոնց հետ երգել եմ միևնույն բեմում, միևնույն ներկայացման մեջ: ՈՒ ինձ համար շատ կարևոր էր երգել մեր հայ երգիչների հետ: Կարող եմ ասել, որ նրանք ձգվել էին և կարողացան դրսևորել իրենց ունեցած լավագույն որակները: Իհարկե, շատ կարևոր է էներգետիկ դաշտը, որը փոխանցվում է մեկմեկու, դու տալիս ու ստանում ես: Այդ իմաստով մեր տեղացի երգիչներն ինձ համար շատ «հարմար» խաղընկերներ էին:
-Գաղտնիք չէ, որ վերջին տասնամյակներում խեղաթյուրվել է հայ հասարակության որակը. արտագաղթը, հարկադիր գործազրկությունը, չքավորությունը, սերիալային, ցածրորակ ժամանցային հումքով ձևավորվող ճաշակը, ցավոք, անհետևանք չեն անցել: Այս իրողության պայմաններում Ձեզ համար անակնկալ չէ՞ր բարձր արվեստն այդքան ջերմ ու ոգևորությամբ ընդունող լեփ-լեցուն դահլիճի առկայությունը:
-Ինձ համար անսպասելի չէր, իհարկե, որ դահլիճում կար բարձր արվեստը գնահատող հասարակություն: Բայց որ այդքան ստվար կարող էր լինել այդ հասարակությունը, որ դահլիճն այդպես լեփ-լեցուն կարող էր լինել, ճիշտն ասած, չէի սպասում: Դա իսկապես ամենաուրախալի բանն էր, և մեկ անգամ ևս փաստեց այն ճշմարտությունը, որ հայ ժողովուրդը միայն ցածրորակ երգիչներին (որոնց անունները չեմ ցանկանում տալ) չէ, որ լսում է, որ մեզանում կա այն շերտը, որը ծարավի է, սպասում է բարձր երգեցողության: Հատկապես արժեքավոր էր այն փաստը, որ հանդիսատեսների գրեթե 80 տոկոսը երիտասարդությունն էր: Եվ սա այն դեպքում, երբ Եվրոպայում, Ամերիկայում չես տեսնի նման բան: Այնտեղ հիմնականում ճերմակահեր, տարեց հանդիսատես է հավաքվում նման համերգների ժամանակ: Գալիս են թոշակառուներ, որոնք ի վիճակի են վճարելու տոմսի համար և լսելու դասական երաժշտություն: Իսկ երիտասարդությունը հիմնականում «սնվում է» տեսաերիզներով, համացանցով: Հայաստանում երիտասարդ հանդիսատեսի առկայությունն ինձ համար շա՜տ հուսադրող էր: Մարտ ամսին ես եկել էի Հայաստան և որպես ժյուրիի նախագահ՝ մասնակցում էի «Պողոսյան» հիմնադրամի կազմակերպած մրցույթին: Մրցույթն անցկացվում էր 20-27 տարեկան երգիչների միջև: Լավագույն արդյունքն ունեցողներին տրամադրվում էր դրամական աջակցություն: Ես ունեցա 21 երիտասարդներից լավագույններին ընտրելու հնարավորություն: Հատկապես ինը հոգին ինձ հիացրին: Նրանք այնպիսի լրջություն, այնպիսի արժանապատվություն դրսևորեցին, որ ես պատրաստ էի յուրաքանչյուրին արժանացնելու մրցանակի: Եթե մեր երկրում՝ այս աղքատության, դժվարությունների, հուսալքության պայմաններում, կան երիտասարդներ, որոնք որոշել են իրենց կյանքը նվիրել դասական երաժշտությանը, ուրեմն այս երկիրը չի կարող չգոյատևել, չի կարող չբարգավաճել: Ընդամենը չպետք է խանգարել, պետք է քաջալերել այդպիսիներին, որպեսզի մենք հաղթահարենք եղած խնդիրները: Անձամբ ես վստահ եմ, որ կհաղթահարենք, որ շուտով ոտքի կկանգնենք:
-Ի դեպ, առանձին ոգեղենություն էր հաղորդում մթնոլորտին զինվորականների՝ դահլիճում գտնվելու հանգամանքը: Գիտեի՞ք, որ նրանք ներկա են լինելու Ձեր հոբելյանական երեկոյին:
-Ես չգիտեի, որ դահլիճում զինվորներ կան: Հետո իմացա: Շատ մեծ խորհուրդ կա նրանում, որ մեր ապագա սպաները եկել էին «Տոսկա» ներկայացմանը:

«ԻՆՉ-ՈՐ ԼՍԱՐԱՆ ԿԱ, ՈՐԻՆ ՀԱՐԿԱՎՈՐ Է ԻՄ ԽՈՍՔԸ»


-Հասմիկ, օրինակները բազմաթիվ են, երբ մեկ անհատը՝ իր անձնական հմայքով, իր կամային, մարդկային հատկանիշներով, բարեկամական կապերով կարողանում է շատ լայնամասշտաբ, խորքային խնդիրներ լուծել: Դուք Ձեզ այդպիսի անհատ համարո՞ւմ եք:
-Ես ինձ վրա շատ մեծ բաներ չեմ վերցնում ընդհանրապես: Երբեք չեմ ձգտում լինել առաջնագծում: Ես չեմ կարող որևէ բան կազմակերպել, նախաձեռնող չեմ: Դա նաև դրսևորվում է իմ երգչական կարիերայում: Բայց այնպես է ստացվում, որ մասնագիտության բերումով, հանրային ուշադրության դաշտում գտնվելու բերումով՝ պարտավորված եմ զգում հայտնելու իմ կարծիքը, տեղ հասցնելու իմ մտահոգությունը: Եվ փաստորեն, ստացվում է, որ, այո՛, ինչ-որ լսարան կա, որին հարկավոր է իմ խոսքը: Սա անձնական փորձառության փոխանցում է, անձնական հետևությունների արդյունք: Ես տարիներ շարունակ եղել եմ ամենատարբեր երկրներում, ճանաչել այդ երկրների անվանի արվեստագետներին, պատկերացում կազմել դրանցում տիրող իրավիճակների մասին, կարդացել շատ գրքեր, և այդ ամենի արդյունքն է իմ կեցվածքը: Ես երբևիցե չեմ պարտադրում իմ կարծիքը մարդկանց, ընդամենը ուզում եմ երջանկության իմ բանաձևը փոխանցել, եթե դա վերցնող կա, եթե դրան հետևել ցանկացող կա: Ինքս անցել եմ այդ ամբողջ ճանապարհը և պատրաստ եմ փոխանցելու իմ փորձառությունը ուրիշներին:

«ԵՍ ԻՄ ԵՐԿՐԻ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ՔԱՂԱՔԱՑՈՒ ԱՐԺԵՔԸ ԳԻՏԵՄ ԵՎ ՈՒԶՈՒՄ ԵՄ ԴԱ ՊԱՀՊԱՆԵԼ»


-Հայտնի խոսք է. եթե դու չես զբաղվում քաղաքականությամբ, քաղաքականությունն է զբաղվում քեզնով: Այս ճշմարտությունն առնչվո՞ւմ է Ձեզ հետ:
-Այո՛: Ես լիովին համաձայն եմ այդ խոսքի հետ: Չես կարող քաղաքականությունից դուրս լինել, որովհետև ապրում ես, աշխատում ես, որ քո կյանքը, կենսակերպը լինեն լիարժեք, քիչ թե շատ ապահով: Եվ այսպես, թե այնպես, առնչվում ես քաղաքականությանը: Հատկապես՝ մեր երկրի քաղաքականությանը: Եթե ինձ հարցնեք, թե ով է Ավստրիայի մշակույթի նախարարը, ես, թերևս, կդժվարանամ պատասխանել:
-Կանխեցիք իմ հարցը: Փաստորեն, Ձեզ հետաքրքրողը միայն հայաստանյա՞ն ներքին խնդիրներն են:
-Այո՛: Ոչ միայն ես, այլև հասարակությունն առհասարակ այդքան քաղաքականացված չէ դրսում: Որովհետև նրանք ունեն իրենց գրված, կանոնակարգված օրենքները, որոնք գործում են բոլորի համար: Այո՛, այնտեղ էլ կան երևույթներ, որոնց դեմ մարդիկ պայքարում են, ըմբոստանում են, բայց դա չի հասնում այն չափերի, ինչ մեր երկրում: Եվ իմ մտահոգությունը տարբեր է Հայաստանի համար, որովհետև սա իմ երկիրն է, և ես իմ երկրի արժեքը գիտեմ: Ես իմ երկրի յուրաքանչյուր քաղաքացու արժեքը գիտեմ և ուզում եմ դա պահպանել: Ես մտահոգ եմ, թե ում ենք թողնելու մեր այս հրաշք երկիրը, որտեղ ես պիտի անցկացնեմ իմ ապագա կյանքը: Թեև ես ինձ երբեք չեմ համարել երկրից գնացած մարդ, բայց հիմա արդեն պատրաստվում եմ ընդմիշտ վերադառնալու: Եվ ուզում եմ, որ երկիրս լինի հնարավորինս բարեկարգ, բարեկեցիկ, ապահով, ազնիվ, արդարացի: Եթե երկրումս կա ինչ-որ խնդիր, ես պարտավորված եմ զգում արտահայտելու կարծիքս դրա մասին: Երգչուհի, տնտեսագետ, բժիշկ, շինարար, ուսուցիչ, փիլիսոփա կամ մեկ այլ բան լինելուց առաջ պարտավոր ես մարդ լինել: Եվ ես ցանկանում եմ իմ հարևանին, իմ գործընկերոջը, իմ հացթուխին, իմ խանութպանին երջանիկ տեսնել: Ցավոք, ես չեմ կարող մասնակցել զանգվածային հավաքների: Մասնագիտության բերումով միշտ ձայնս պահպանելու խնդիր եմ ունեցել: Երգիչը պիտի պահպանի իր ձայնը, 1,5-միլիմետրանոց ձայնալարերը, որոնք կրում են իրենց վրա աշխատանքի ամբողջ ծանրությունը: Ես չեմ կարող դուրս գալ փողոց, բղավել, կոչեր հնչեցնել: Ես միշտ պիտի գիտակցեմ, որ երգելու եմ, փորձի եմ գնալու, հյուրախաղերի եմ մեկնելու: Ես չեմ կարող այս ներքին կարգուկանոնից հրաժարվել: Բայց չեմ կարող նաև լռել, և կարծում եմ, որ քիչ թե շատ հաջողությունների հասած ցանկացած հայ՝ ընդհանրապես և մասնավորապես, պարտավոր է խոսել անհանգստացնող երևույթների մասին:
-Հաճախ եք ասել, որ արտասահմանում գտնվելը եղել է Ձեզ համար երկարաժամկետ գործուղում: Վերջնականապես Հայաստան տեղափոխվելու ժամկետները որոշակի՞ են Ձեզ համար:
-Իմ մի ոտքը մշտապես Հայաստանում է եղել, մյուսը՝ դրսում: Պարզապես կա մի խնդիր. իմ աղջիկը դեռ դպրոցական է, և ես պարտավոր եմ լինել նրա կողքին: Եվս երկու տարի կլինեմ դրսում, մինչև նա դպրոցն ավարտի: Երբ արդեն կդառնա 18 տարեկան, կընտրի իր ճանապարհը և կկարողանա ինքնուրույն ապրել, ես կվերադառնամ Հայաստան: Աղջիկս նույնպես հնարավորություն և նպատակ ունի, մասնագիտական կրթություն ստանալուց առաջ, մեկ տարի ապրելու և աշխատելու Հայաստանում՝ «Կարմիր խաչի» ծրագրի շրջանակներում: Այդ աշխատանքը վարձատրվելու է ավստրիական կառավարության կողմից: Իսկ այդուհետ ինքը կորոշի, թե որտեղ ապրի և ինչով զբաղվի:


Զրույցը վարեց
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԸ

Դիտվել է՝ 10073

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ