«Ինչո՞ւ չեն խոսում Ղարաբաղի կամ Հայաստանի «վայրի պաշտպանության» մասին»

Նախորդ շաբաթ խորհրդարանն արտահերթ նիստում վավերացրեց «Պետական գույքի մասնավորեցման 2017-2020 թվականների ծրագրի մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ կատարելու օրինագիծը, ըստ որի` կարևոր նշանակության մի շարք օբյեկտներ տրվելու են մասնավոր կառավարման: Խորհրդարանական ընդդիմությունը դեմ քվեարկեց, հանրությունն էլ դրական այս գործընթացին չարձագանքեց։ Օրենքի նախագծի քննարկման ժամանակ իշխանության ներկայացուցիչները պարբերաբար նշում էին, որ նպատակ չունեն «վայրի սեփականաշնորհում» իրականացնելու, ինչպես ժամանակին եղել է, օբյեկտներից յուրաքանչյուրի մասնավորեցումը կլինի խիստ անհատական և հրապարակային: Նոր խորհրդարանում «Ծառուկյան» խմբակցության ցուցակով պատգամավոր է ընտրվել ՀՀՇ-ի հայտնի դեմքերից մեկը` ԱՐԱՐԱՏ ԶՈՒՐԱԲՅԱՆԸ, որն այսօր նաև համանուն կուսակցության ղեկավարն է: «Վայրի սեփականաշնորհման» մասին ակնարկները վերաբերում էին ՀՀՇ-ի իշխանությանը: Այս առնչությամբ զրուցեցինք պարոն Զուրաբյանի հետ:

-Ինչպե՞ս եք վերաբերվում մասնավորեցման այս նախագծին, պարոն Զուրաբյան։
-Ընդհանրապես կողմ լինելով մասնավորեցման գործընթացին, այս դեպքում, կարծում եմ, առողջապահության բնագավառի օբյեկտների մասնավորեցման հարցում շտապողականություն է դրսևորվում: Կառավարությունը յուրաքանչյուր օբյեկտի համար առանձին օրենք պետք է բերեր ԱԺ` հիմնավորելով նպատակահարմարությունը` ի՞նչ է հասարակությունը դրանից շահելու և կորցնելու, ի՞նչ ներդրումներ են կատարվելու, հասարակության հոգսն ինչպե՞ս է թեթևանալու կամ ծանրանալու: Մասնավորեցվող օբյեկտները այսպես փաթեթով խորհրդարանին ներկայացնելը տեղին չէ, դրանց մեջ կան կառույցներ, որոնք կատարում են իրենց գործառույթները:
-Պարոն Զուրաբյան, խորհրդարանական մեծամասնության ներկայացուցիչները կարծիք հայտնեցին, թե ՀՀՇ-ի կառավարման տարիներին եղել է «վայրի սեփականաշնորհում»: Համամի՞տ եք:
-Նախ` այսօր գրեթե բոլոր քաղաքական գործիչները կարող են համարվել նախկին իշխանության անդամներ: Պետք է հասկանալ շատ կարևոր մի բան. երբ Հայաստանի Հանրապետությունը ձևավորվում էր որպես պետություն, կային որոշակի քայլեր, որոնք պետք է իրականացվեին` անկախ դրանց «պոպուլյար» և «ոչ պոպուլյար» լինելուց: Դրանք քայլեր էին, որոնք որոշակի առումով պարտադրանք էին, որովհետև պետության կայացման խնդիր էր դրված: Հիմա մարդիկ, ովքեր խոսում են «վայրի սեփականաշնորհման» մասին, ինչո՞ւ չեն խոսում Ղարաբաղի կամ Հայաստանի «վայրի պաշտպանության» մասին: Մենք կոնկրետ պաշտպանում էինք Հայաստանի սահմանները և Արցախի ժողովրդի անվտանգությունը` չունենալով բանակ, ձևավորելով ջոկատներ, որոնք հետագայում վերածվեցին «Երկրապահ» կամավորական միության: Այս ջոկատները կատարեցին իրենց գործառույթը, որոշ ժամանակ անց ձևավորվեց Հայաստանի ազգային բանակը, որը բոլորիս պարծանքն է: Ոչ ոք չասաց, որ մինչ բանակի ձևավորումը կարևոր քայլեր են կատարվել: Նույնը սեփականաշնորհմանն է վերաբերում: Նրանք, ովքեր ասում են «վայրի սեփականաշնորհում», հավանաբար մտածում են, որ մասնավորեցումը Հայաստանում պետք է կատարվեր 100 տարվա ընթացքում:
-Հանրության շրջանում էլ կա տեսակետ, որ ժամանակին կոպեկներով է սեփականաշնորհում իրականացվել:
-Ոչ թե կոպեկներով, այլ առանց մեկ գրոշի են սեփականաշնորհումներ եղել: Մշակվեց համակարգ, որով պետք է իրականացվեր այդ գործընթացը: Գյուղական վայրերում ստեղծվեցին կոնկրետ հանձնաժողովներ, առանց վճարի մասնավորեցվեց հողը: Հավասարության սկզբունքով, գյուղացիների մասնակցությամբ տեղի ունեցավ սեփականաշնորհումը: Հիմա գրեթե մարդ չեք գտնի, որը դժգոհի մասնավորեցումից: Հայաստանի բնակֆոնդն ամբողջովին պետական էր, այսինքն` դու ապրում էիր մի բնակարանում, որը պետությանն էր: Մարդիկ կեղծ ամուսնություններ էին գրանցում, որ գրանցվեին որևէ բնակարանում: Մենք ամբողջությամբ, առանց վճարի սեփականաշնորհեցինք բնակֆոնդը: Ասել է` մեր պետության քաղաքացիներին դարձրինք բնակարանների սեփականատեր:
-Խոսքս կարևոր նշանակության պետական օբյեկտների մասին է:
-Այդ առումով հետևյալ քաղաքականությունը որդեգրվեց. սկզբում մասնավորեցվեցին փոքր օբյեկտները, այդ թվում` խանութները: Այս ամենին զուգահեռ բնակչությանը հավասար չափաքանակով բաժանվեցին վաուչերներ, որոնք հնարավորություն էին տալիս սեփականացված օբյեկտից մասնաբաժին ունենալու: Ընդ որում, բոլոր մեծ օբյեկտների քսան տոկոսը անվարձահատույց տվեցինք այդ գործարաններում աշխատող բանվորներին: Մարդկանց հնարավորություն տվեցինք վաուչերները միավորելու, գնելու կամ վաճառելու և դառնալու օբյեկտի տեր:
-Սեփականաշնորհումը խնդիրներ չհարուցե՞ց, ինչո՞ւ են ոմանք դա «վայրի» անվանում, իսկ Ձեր դիտարկմամբ ամեն ինչ նորմալ է:
-Բացարձակ որևէ խնդիր չեմ տեսնում, ամեն ինչ արվել է շատ ճիշտ: Այդ փուլի գործողությունները եղել են անսխալ: Պետության համար կարևոր նշանակության բոլոր օբյեկտները մնացին որպես պետական սեփականություն: Դրա վառ ապացույցն է այն, որ այսօր մասնավորեցման փաթեթում ընդգրկված են այրվածքաբանական կամ օրթոպեդիկ ինստիտուտները, ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնը և այլ պետական կառույցներ: Հավատացեք, ՀՀՇ-ի ժամանակ էլ կային մարդիկ, որոնք կարող էին դառնալ այդ կառույցների սեփականատերը, բայց նման քայլի ոչ ոք չի գնացել: Եվ ամենակարևոր հանգամանքը. բոլորը գիտեն ՀՀՇ-ի հիմքը կազմող գործիչներին, գիտեն նաև բոլոր խոշոր օբյեկտների, հյուրանոցների տերերին, դրանցից քանիսի՞ սեփականատերն են Հայոց համազգային շարժման ներկայացուցիչները: Եթե համեմատություն անենք այսօրվա իշխանության մաս կազմող սեփականատերերի հետ, ՀՀՇ-ականները 0,1 տոկոս էլ չեն կազմում: Մենք զբաղվել ենք պետականաստեղծ գործունեությամբ, փորձել ենք պետություն կայացնել: Դուրս ենք եկել Խորհրդային Միությունից` շատ գրագետ պահպանելով օրենսդրական ամբողջական ուղին, հիմնադրել ենք հայոց պետականությունը: Ես հպարտանում եմ դրանով: Եղել են գործընթացներ, այդ թվում` մասնավորեցումը, որոնք կարելի է գնահատել այս կամ այն կերպ, սակայն տնտեսության մեջ կա մի ակնհայտ սկզբունք. սեփականաշնորհում է տեղի ունեցել, ինչ-որ գործարան կա, որը չի աշխատում, թող պետությունը որոշի այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ այդ մարդկանց ձեռնտու չլինի պահպանել այն, և վաճառի, իսկ գործարանն էլ կգտնի իրական տիրոջը, որը իր նպաստավոր ծրագիրը կիրականացնի: Հակառակ պարագայում, եթե սեփականատեր չգտնվի, կրկին կդառնա պետական սեփականություն: Հայաստանում տնտեսական, քաղաքական կարևոր և հիմնարար դրույթները խախտվել են, դրա համար էլ այս օրին ենք:
-Դուք երկար տարիներ եղել եք Կենտրոն համայնքի ղեկավար, այդ ժամանակահատվածում «վայրի սեփականաշնորհում» չի՞ եղել:
-Կենտրոնում սեփականաշնորհվել են կոնյակի, գինու գործարաններ, ավիահամալիր, կարի ֆաբրիկաներ, բայց որևէ ՀՀՇ-ական դրանց սեփականատերը չի դարձել:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ