Լարսի այլընտրա՞նք, թե՞ ամռան պատրանք

Հուլիսի 7-ին Պրահայում ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Գրիգորի Կարասինը և Վրաստանի վարչապետի հատուկ ներկայացուցիչ, դեսպան Զուրաբ Աբաշիձեն պայմանավորվել են 2011-ի «Առևտրային միջանցքների մասին» համաձայնագիրը կյանքի կոչել։ Սա սենսացիա է, որ պարբերաբար հայտարարվում է: Նրանք սկսում են շվեյցարական SGS ընկերության հետ գործարքների ձևակերպումը: Շվեյցարիան վերահսկելու է ՌԴ-Վրաստան և Վրաստան-ՌԴ առևտրային միջանցքներով ապրանքների ու բեռների տեղափոխումը: Ստեղծվելու է ռուս-վրաց-շվեյցարական աշխատանքային խումբ, որը զբաղվելու է համաձայնագրի իրագործմամբ։ Չմանրամասնելով համաձայնագիրը՝ գանք Հայաստան: Մեծ աշխարհին մեզ կապում է Լարսի անցակետը, որ ամառ-ձմեռ օբյեկտիվ ու սուբյեկտվ պատճառներով փակվելու սովորություն ունի: Եթե համաձայնագիրը գործի, Աբխազիայի տարածքով բացվում է ավտոմոբիլային ճանապարհ՝ ծովի մակերևույթից մեկ-երկու մետր բարձրությամբ հարթավայրային, որտեղ ձնահյուսեր ու քարաթափումներ չկան: Եթե Լարսով Երևանից Մոսկվա մեկ բեռնատարով բեռ տեղափոխելն արժե մոտ 3000 դոլար, այդ ճանապարհով՝ 700-800 դոլարով պակաս: Սա՝ մեկ, երկրորդ քայլը կարող է լինել երկաթուղու վերագործարկումը: Ճիշտ է՝ ծագելու են քաղաքական ու ֆինանսական խնդիրներ՝ վերականգնման ու սպասարակման ծախսերի համար, բայց դա փոխելու է տարածաշրջանի հաղորդակցության ուղիների լոգիստիկան: Առևտրային միջանցքների համաձայնագիրը մի քանի անգամ է օրվա թեմա դարձել, տարբեր պատճառներով ռուսները կամ վրացիները հետ են կանգնել: Հիմնականում՝ ռուսները: Կպահի՞ համաձայնությունը Մոսկվան, թե՞ ինչ-որ պատճառներով նորից կհետաձգի: Դեպի ԵՄ ու ՆԱՏՕ Թբիլիսիի ընթացքն անդառնալի է, Մոսկվան դա գիտի ու հիմա նրան պետք է իր ներկայացվածությունն ապահովել Վրաստանում, սա քաղաքական դրդապատճառ է համաձայնագիրը կենսագործելու: Տնտեսական հիմնավորումներ դժվար չէ գտնել:

«Հայաստանը հուսով է, որ Ռուսաստանն ու Վրաստանը հնարավորինս շուտ փոխհամաձայնության կգան ճանապարհային հաղորդակցությանն առնչվող հարցերում, և այդ երկու երկրները կապող «առևտրային միջանցքներն» ի վերջո կսկսեն գործել»՝ ասել է տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը: Փետրվարին Թբիլիսի այցից հետո վարչապետ Կարեն Կարապետյանն ասաց, որ Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Կվիրիկաշվիլու հետ պայմանավորվածություն է ձեռք բերել Վերին Լարսին այլընտրանք գտնելու հարցում։ «Փակագծերը դեռ չեմ բացում։ Մենք պայմանավորվածություն ձեռք բերեցինք ինչպես Լարսի հարցի վերաբերյալ, այնպես էլ էներգետիկ միջանցքի»,- այն ժամանակ ասել էր Կարեն Կարապետյանը։ Փակագծերն իրենք իրե՞նց են բացում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հ. Գ. Եթե առևտրային միջանցքները գործեն, կէժանանան բեռնափոխադրումները, աբխազական երկաթուղու գործարկման դեպքում կմեծանա հայ-իրանական երկաթուղու կառուցման հավանականությունը: Ադրբեջանն Իրանին 60 միլիոն դոլար վարկ է տվել Ռեշտ կայարանի շինարարությունն ավարտելու համար: Թուրքիան նույնպես ավարտին չի հասցնում Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու իր հատվածի շինարարությունը, որը պետք է բացվեր հուլիսին: Հարավային Կովկասը շարունակում է կտրված մնալ Թուրքիայի, Իրանի, ԵՄ-ի, ՌԴ-ի հետ երկաթուղային հաղորդակցությունից: Կա շահերի բախում, որը փակում է ոչ միայն ճանապարհները, այլև ֆինանսների հոսքը: Անընդհատ խոսվում է Մետաքսի մեծ ճանապարհի մասին, որը պիտի անցնի հարավկովկասյան երեք հանրապետություններից մեկով: Տարածաշրջանի քաղաքական ինքնիշխանությունն ու տնտեսական զարգացումը ունի տաբու, որ ցանկացած այլընտրանք զուգահեռում է պատրանքին:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ