Երբ բացակայում է հանրային վերահսկողությունը

Մանկապարտեզներում և դպրոցներում պարբերաբար արձանագրվող մասսայական թունավորումները խոսում են այն մասին, որ կրթօջախներում սննդամթերքի անվտանգությունը լուրջ խնդիր է։ Սպառողների իրավունքները պաշտպանող հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները պարբերաբար ահազանգում են, որ խախտումներ արվում են չիմացության հետևանքով, սննդի մատակարարման հարցում գործում է ծանոթ-բարեկամ սկզբունքը։ Ըստ նրանց՝ որպես կանոն, արձանագրվում են հետևյալ բացթողումները՝ սննդամթերքի մակնշման պահանջների, սերտիֆիկատների բացակայություն, սանիտարահիգիենիկ նորմերի խախտում, սննդամթերքի պահպանման անհրաժեշտ պայմանների բացակայություն և այլն: Այս ամենը հիմնականում իրավական ակտերի պարտադիր պահանջներին մանկապարտեզների պատասխանատուների անիրազեկության, մատակարարից անորակ, առանց մակնշման կամ թերի մակնշումով սնունդ ստանալու, սննդամթերքի հիգիենային ներկայացվող պահանջների չպահպանման, մատակարարի հետ ստվերային համագործակցության, ՏԻՄ պատասխանատուների ոչ լիարժեք վերահսկողության և, վերջապես, հանրային վերահսկողության բացակայության հետևանք է:

Նշենք, որ այս խնդիրն ուշադրության կենտրոնում պահելու և որոշակի լուծումներ տալու համար 2017 թ. ՀՀ նախագահի աշխատակազմը հասարակական կազմակերպություններին հատկացվող դրամաշնորհների շրջանակներում ընդգրկել է նաև «Հանրային վերահսկողության և կոռուպցիոն ռիսկերի կանխարգելման մեխանիզմների ուժեղացումը սննդի անվտանգության ոլորտում» անվանակարգը, որի շրջանակներում մի շարք հասարակական կազմակերպություններ իրականացրել են ծրագրեր սննդի անվտանգության ոլորտում։
Մասնավորապես, «Երիտասարդ ընտանիքի աջակցության կենտրոն» հասարակական կազմակերպությունը Վայոց ձորի մի քանի մանկապարտեզներում իրականացրել է սննդամթերքի անվտանգության ոլորտը կարգավորող իրավական ակտերի պարտադիր պահանջներին համապատասխանության գնահատում։ Ծրագրի համակարգող ԱՐԹՈՒՐ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԸ մեզ հետ զրույցում նշեց, որ սննդի ապահովման գործընթացում ներգրավված աշխատակիցները շատ դեպքերում անտեղյակ են իրենց պարտականություններին, օրենքներին, նորմերին։ Իրենց նախաձեռնությամբ մանկապարտեզներում ստեղծվել են հանրային խորհուրդներ, որոնք մասնակցում են մատակարարից սննդամթերքի ընդունման գործընթացին, որպեսզի զգաստանան և՛ մատակարարը, և՛ տնօրենը, և՛ ընդունողը։ Արթուր Հարությունյանը տեղեկացրեց, որ եթե նախկինում մանկապարտեզի տնօրենը ինքնուրույն էր ընդունում սնունդը, առանց որևէ մեկի գիտության, այժմ, նրա հետ, սննդի ընդունմանը մասնակցում են ծնողն ու դաստիարակը՝ վերահսկելով գործընթացը։

Ծրագրի շրջանակներում 55 օրինակով տպագրվել է տեղեկատվական գրքույկ՝ «Մանկապարտեզներում սննդամթերքի անվտանգության վերահսկողության ուղեցույց»։ Պրակտիկ այս ձեռնարկում զետեղված են նյութեր, որոնք ներկայացնում են, թե ինչ են սննդի անվտանգությունը, մակնշումը, պիտակը, ինչ հիգիենիկ նորմեր պետք է կիրառվեն։ Ներառվել են նաև բոլոր այն իրավական ակտերը, որոնք առնչվում են այս գործընթացին. դրանք կբաժանվեն մանկապարտեզներին։
ՀՀ նախագահի աշխատակազմի կողմից ՀԿ-ներին հատկացվող դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում Արագածոտնի մարզի 10 դպրոցներում, Աշտարակի թիվ 1 հատուկ դպրոցում և Աշտարակի 5 մանկապարտեզներում համանման ծրագիր է իրականացրել նաև «Մարդկային ռեսուրսների զարգացման Արագածոտնի մարզային կենտրոն» հասարակական կազմակերպությունը։ ՀԿ նախագահ ՍԻՐՈՒՇ ԽՈՅԵՑՅԱՆԸ նկատեց, որ տեղերում մանրամասն դիտարկվել է սննդամթերքի ապահովման ամբողջ գործընթացը՝ տեղափոխումից մինչև պահպանում, ինչպես նաև երեխաների սնվելու գործընթացը։ Ստուգվել են թե՛ սառնարանները, թե՛ տախտակներն ու տարաները, որոնց վրա տեղադրվում է մթերքը, թե՛ խոհանոցային պարագաներն ու սպասքը։ Դպրոցներում արձանագրվել են մի շարք բացթողումներ, որոնք կամփոփվեն և առաջարկներով հանդերձ կներկայացվեն մարզպետներին, համայնքապետերին, դպրոցների տնօրեններին։ ՀԿ նախագահը նկատեց, որ, ի տարբերություն դպրոցների, մանկապարտեզներում իրավիճակը բավականին լավ էր, և բացթողումներ գրեթե չեն արձանագրվել։

Հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները նշեցին, որ իրենց ծրագրերը որոշակի զգոնություն են մտցրել դպրոցների ու մանկապարտեզների ղեկավարների շրջանում։ Նման ծրագրեր պետք է իրականացվեն ավելի լայնամասշտաբ և պարբերաբար, որպեսզի արդյունքն առավել ակնառու լինի։

Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «451° ըստ Ֆարենհայթի»
• ՈՒրիշ տեղ չկա՞ր
• «24 ժամ ե­ղել ենք տար­բեր զեն­քե­րի հրե­տա­կոծ­ման տակ»
• «Ադր­բե­ջա­նը, Թուր­քիան ու ֆոս­ֆո­րա­յին զենքն Ադր­բե­ջա­նին մա­տա­կա­րա­րող­նե­րը պետք է պա­տաս­խան տան դա­տա­րա­նի ա­ռաջ»
• «Մեր բո­լո­րի ճա­կա­տա­գի­րը սահ­մա­նին կանգ­նած հայ զին­վո­րա­կա­նի ձեռ­քում է»
• Կա­րե­նին անհ­նար էր չհար­գել, նույ­նիսկ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը նրան ըն­դու­նում էին որ­պես լե­գենդ, որ­պես ժայռ, որ­պես հե­ղի­նա­կու­թ­յուն
• Եկե­ղե­ցին գո­յութ­յուն ու­նի 2000 տա­րի և գո­նե ա­ռա­ջի­կա 2000 տար­վա հա­մար պետք է ա­պա­հո­վի ե­կող սե­րունդ­նե­րի հոգևոր կա­րիք­նե­րը
• «Լճա­շեն­ցի­նե­րի միա­վոր­ման» դռ­նե­րը բաց են բո­լոր լճա­շեն­ցի­նե­րի առջև
• «Ար­տա­կարգ դրու­թ­յու­նը կանց­նի, բայց բո­լոր ծնող­նե­րի, ա­շա­կերտ­նե­րի, ու­սու­ցիչ­նե­րի հա­մար կմ­նա մի շատ լավ նո­րա­մու­ծու­թ­յուն՝ հե­ռա­վար ու­սու­ցու­մը»
• «ՌԴ-ն կա­րող է գնալ հա­րա­բե­րու­թ­յուն­նե­րի վատ­թա­րաց­ման ճա­նա­պար­հով, ե­թե Թուր­քիան շա­րու­նա­կի ազ­դե­ցու­թ­յան գո­տին ընդ­լայ­նե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը»
• «Ռա­յա­նէյր»-ը հա­տուկ սպա­սար­կում է ի­րա­կա­նաց­նում
• Յա­կուտս­կի հայ­կա­կան կի­րակ­նօ­ր­յա դպ­րո­ցի սա­նե­րը նշե­ցին Ա­մա­նո­րը
• «Հա­յաս­տա­նը եր­գող ժայ­ռե­րի եր­կիր է, և ես ե­րա­զանք ու­նեմ նվա­գելու այդ ժայ­ռե­րի մեջ»
• Նպա­տա­կը դիր­քա­պահ զին­վո­րի անվ­տան­գու­թ­յունն է
• «Ադր­բե­ջա­նում պետք է տե­ղի ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թ­յուն, որ­պես­զի կա­ռու­ցո­ղա­կան երկ­խո­սու­թ­յուն ակն­կա­լենք»
• Յակուտսկի հայերն ակտիվ մասնակցություն են ունենում եկեղեցական բոլոր տոներին
• Ստամբուլում հաղթանակ է տարել ընդդիմությունը. ի՞նչ կանի Էրդողանը
• Քրիստոնեական և հոգևոր գիտելիքների ճիշտ ուղղորդում դասընթացի միջոցով
• «Ինձ համար Արամ Իլյիչը սրբություն է»
• «ԱԳՆ-ն պետք է ավելի շատ կենտրոնանա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման, քան Ցեղասպանության ճանաչման խնդրի վրա»

Մեկնաբանություններ