«ՈՒշագրավ էր հատկապես թանգարանային նյութը ներկայացնելու մշակույթը»

Թանգարանային կրթության կենտրոնի, Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնըլի (Գերմանիայի ժողովրդական բարձրագույն դպրոցների միության միջազգային համագործակցության ինստիտուտ) հայաստանյան կենտրոնի և Գերմանիայի թանգարանների ասոցիացիայի միջև 2016 թ. նոյեմբերին ձեռք բերված պայմանավորվածության համաձայն՝ հայաստանյան թանգարաններից ընտրված 11 մասնագետներ հուլիսի 3-9-ին վերապատրաստման դասընթաց են անցել Գերմանիայի թանգարաններում:

ՈՒսումնական այցը բաղկացած է եղել տեսական և գործնական պարապմունքներից: Նպատակն է թանգարանային կրթության ոլորտում ներգրավված մասնագետներին ներկայացնել գերմանական թանգարաններում ընտանեկան այցելության խրախուսման, երիտասարդներին թանգարան ներգրավելու, մեծահասակների և տարեց այցելուների հետ աշխատանքի, նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառման լավագույն փորձի օրինակները:
ՀՀ ԳԱԱ ԵԳԻ-ի երկրաբանական թանգարանի տնօրեն ԳԱՅԱՆԵ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ մեզ հետ զրույցում ասաց, որ ծրագրի կարևոր կետերից է մեծահասակ այցելուներին թանգարան ներգրավելու փորձը, ինչի բացը կա Հայաստանում (մեծահասակ են համարվում 25 տարեկանից բարձր այցելուները): Սոցիալական գործոնը դեր ունի, բայց մեր զրուցակիցը վստահ է, որ կան ուղիներ, և, դրսի փորձը ինտեգրելով, կարելի է դրական արդյունքի հասնել:
Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի մամուլի և հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու ԱՐՈՒՍՅԱԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆՆ ասաց, որ ծրագրով նախատեսված թանգարանները վեցն էին, ազատ ժամանակը փորձել են օգտագործել` այցելելու մյուս խոշոր թանգարանները ևս. «Բեռլինի կենտրոնի Թանգարանային կղզում են գտնվում աշխարհի խոշոր թանգարաններից մի քանիսը` Բոդեի, Պերգամոնի և այլն: Ինձ համար ուշագրավ էին հատկապես թանգարանային նյութը ներկայացնելու մշակույթը, արտաքին էֆեկտները, որ մեծ ներգործություն են թողնում այցելուի վրա: Մինչ թանգարանների և ցուցանմուշների մասին հիմնական տեղեկություն ստանալը՝ շենքի կառուցվածքից, ներսի ձևավորումից արդեն իսկ որոշակի պատկերացում կարող ես կազմել տվյալ թանգարանի վերաբերյալ: Գերմանիայի շատ թանգարաններում ակնհայտ մեծ ֆինանսական ներդրում է արված, բայց, օրինակ, Աննա Ֆրանկի կրթական կենտրոնում, որը գտնվում էր քաղաքի կենտրոնական հատվածից բավականին հեռու և շատ փոքր ցուցադրության տարածք ուներ, այնպիսի հետաքրքիր ցուցադրություն էր կազմակերպված, որ կարող էր մրցել շատ ու շատ խոշոր թանգարանների հետ: Կրթական ծրագրին մասնակցելուց զատ ուսումնասիրել ենք թանգարանների ցուցադրությունը, ձևավորումը, տակագիրները, հսկողությունը, ընդհուպ այցելուների վարքագիծը, վերաբերմունքը ցուցանմուշներին»:

Գայանե Գրիգորյանը նշեց, որ այցելուն կարող է մեկ օր անցկացնել թանգարանում. և հանգստանալ, և՛ գիտելիք ստանալ, և՛ շփվել. «Թանգարաններն ունեին ենթակառուցվածքներ, որոնք հավելյալ վճարներ են ստեղծում: Լավ օրինակ է, կուզեի, որ մեզ մոտ էլ կիրառվեր: Ցանկացած թանգարան ուներ խանութ, սրճարան, հանդերձարան, որտեղ այցելուները կարող էին պահ տալ իրեն հագուստը, պայուսակները ու հանգիստ ներս մտնել: Տարածքում կան հարմարավետ աթոռներ, այցելուն կարող է ցանկացած նմուշի մոտ երկար նստել, դիտարկել: Թանգարանային նմուշներին կարելի էր ծանոթանալ աուդիոգիդերի, տպագրական նյութի միջոցով»:
Ի դեպ, տեղեկատվական տեքստերը հարմարեցված են լսողական, տեսողական և ֆիզիկական այլ խնդիրներ ունեցող այցելուների համար:

Հետաքրքրվեցի, թե ինչով են առանձնանում մեր թանգարանները:
«Թանգարաններից մեկում ներկայացրինք մեր կրթական ծրագրերը, որոնք ոչնչով չէին զիջում գերմանական թանգարանների իրականացրած ծրագրերին: Չնայած մեր թանգարաններում կրթական ծրագրերն իրականացվում են անհամեմատ ավելի համեստ միջոցներով, սակայն մեր գիտական ներուժը շատ մեծ է: Պարզապես պետք է տեսնել դրսի փորձը, որ գնահատես քոնը և դրսի լավագույն փորձը ներդնես քեզ մոտ»:
Երկրաբանական թանգարանի տնօրենն ասաց, որ մասնավոր այց է կատարել Բեռլինի բնագիտության թանգարան. «Կրթական ծրագրեր կային, որ մեր թանգարանը նույնպես իրականացնում է, բայց նույնը չեն հնարավորությունները: Համապատասխան տարածք չունենք: Թանգարանային շենքային պայմանները արդեն իսկ մեծ հնարավորություն են տալիս: Որոշ ծրագրեր պետք է բնության գրկում` համապատասխան վայրում իրականացնել, որ ավելի հետաքրքիր ու արդյունավետ լինի նյութի մատուցումը: Սա նույնպես հավելյալ միջոցներ է պահանջում, թեև հնարավորության սահմաններում իրականացնում ենք»:

Զրուցեցինք նաև «Երևան Քարտ» ծրագրի մասին, որի շրջանակում մեր երկիր այցելած զբոսաշրջիկները հնարավորություն կունենան միասնական տոմսի միջոցով օգտվելու զբոսաշրջային մի շարք ենթակառուցվածքներից, այդ թվում` անվճար մուտք գործելու 40-ից ավելի թանգարաններ: Գայանե Գրիգորյանն ասաց, որ միտում կա ակտիվացնելու թանգարանային կյանքը, ինչն իր հերթին կնպաստի զբոսաշրջության զարգացմանը. «Պարզապես ակտիվ համագործակցություն պետք է ստեղծել տուրօպերատորների, տուրիստական կազմակերպությունների և թանգարանների միջև: Շատերը չգիտեն, թե ինչ թանգարաններ ունենք Հայաստանում: Տուրօպերատորը, թանգարանների բնույթին և հնարավորություններին ծանոթանալով, ճիշտ առաջարկ և փաթեթ կներկայացնի Հայաստան այցելող զբոսաշրջիկին, և այս գործընթացները կարող են սոցիալ-մշակութային մեծ դեր ունենալ համայնքի, քաղաքի, գյուղի կյանքում»:

«Պետական թանգարանների համար հաստատվել է տոմսերի գնային նոր կարգ: Երկրաբանական թանգարանը վերանայե՞լ է գնային քաղաքականությունը» հարցին ի պատասխան զրուցակիցս ասաց, որ իրենց մոտ գները չեն փոխվել, ավելի կարևորում են այցելուների ներգրավվածությունը, ավելորդ խոչընդոտ չեն ուզում ստեղծել: «Լավ կլինի, որ թանգարանների տոմսերի պետական տուրքը վերացնեն: Գոյացած գումարը չնչին է, գոնե ուղղվեր թանգարանի բարեկարգմանն ու նոր ծրագրերի ստեղծմանը,- ասաց նա, տեղեկացնելով, որ նախատեսում են թանգարանային կրպակ բացել:- Թանգարանային արտադրանք ունենալու կարիք կա: Թե՛ տեղացի, թե՛ արտասահմանցի այցելուները ցանկանում են ծանոթանալ, ձեռք բերել իրեց նախընտրած քարային, միներալային նմուշները, երկրաբանական քարտեզներ ունենալ, ծանոթանալ ՀՀ ԳԱԱ ԵԳԻ-ի գիտաշխատողների գիտական աշխատանքներին, հանրապետությունում երկրաբանական վերջին նորություններին»:

Մեր զրուցակիցները, առիթից օգտվելով, շնորհակալություն հայտնեցին թանգարանային կրթության կենտրոնի և Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնըլի հայաստանյան գրասենյակին` ընձեռած հնարավորության համար, հույս հայտնեցին, որ ծրագիրը կլինի շարունակական:
Հավելենք, որ 2014 թ. թանգարանների աշխատողների և բարեկամների ասոցիացիայի և Գերմանիայի ժողովրդական բարձրագույն դպրոցների միության հայաստանյան գրասենյակի (Դի-Վի-Վի Ինթերնեյշնըլ) ջանքերով հիմնադրվել է թանգարանային կրթության կենտրոնը, որը նպատակ ունի մասնագիտական վերապատրաստումների ճանապարհով նպաստելու թանգարանային կրթության մասնագետների կարողությունների զարգացմանն ու ամրապնդմանը: Հիմնադրումից ի վեր թանգարանային կրթության կենտրոնը համագործակցել է բազմաթիվ հեղինակավոր կազմակերպությունների հետ, ինչպիսիք են Ամստերդամի թանգարանների հիմնադրամը, Եվրոպական թանգարանների ցանցը, Բրիտանական թանգարանը, Մանչեստրի պատկերասրահը և այլ կազմակերպություններ:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ