Թրամփը ստիպված է կլլել հակառուսական պատժամիջոցների դառը հաբը

Հուլիսի 28-ի երեկոյան Սպիտակ տունը հաղորդեց, որ Դոնալդ Թրամփը ծրագրում է ստորագրել Կոնգրեսի հավանությունը ստացած օրինագիծը, որը կսահամանափակի նրա իրավունքը՝ հանել հակառուսական պատժամիջոցները, որ հզոր հարված կդառնա ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ նրա հարաբերություններին: Հաշվի առնելով երկու կուսակցությունների կոնգրեսականների համերաշխությունը, նաև՝ ՌԴ նախագահի վերաբերյալ նրա մտադրությունների առնչությամբ բազում կասկածները, Թրամփն այլ ելք չունի, թեպետ Սպիտակ տունը վճռականորեն դեմ էր արտահայտվում այդ օրինագծի ընդունմանը: «Եթե Թրամփի վարչակազմը վետո դնի օրինագծի վրա, դա խելամիտ քայլ չի լինի,- ասաց պետքարտուղարության պաշտոնյաներից մեկը, որ մասնակցել է պատժամիջոցային քաղաքականության մշակմանը:- Այդ դեպքում Կոնգրեսը կհաղթահարի նրա վետոն, իսկ ռուսական սկանդալը Վաշինգտոնում ավելի ուժեղ կբռնկվի»:

Սպիտակ տունը հայտարարություն է տարածել՝ փորձելով փրկել իր հեղինակությունը՝ վիթխարի քաղաքական պարտությունից հետո: Հայտարարությունը նշում է, որ Թրամփը բանակցություններ է վարել օրինագծի մեջ որոշ փոփոխություններ կատարելու համար և «հաշվի առնելով պատասխան արձագանքը իր մասնակցությանը, նա հավանություն է տալիս այդ օրինագծին և մտադիր է ստորագրել»: Հայտարարության տարածման պահը՝ ուրբաթօրյա ամառային երեկո, Սպիտակ տան կադրային խառնաշփոթի խորապատկերում, հանգեցրեց իրադարձության համեմատաբար համեստ լուսաբանման, որ, շատ վերլուծաբանների կարծիքով, հարուցելու է էական փոփոխություններ ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում: Այդ օրինագիծը, որ նոր պատժամիջոցներ է սահմանում նաև Հյուսիսային Կորեայի ու Իրանի դեմ, Կոնգրեսի երկու պալատների հավանությունը ստացավ գործնականում միաձայն: Օրինագիծը պահանջում է, որ Թրամփը գրավոր շարադրի իր փաստարկները Ռուսաստանի դեմ այս կամ այն պատժամիջոցները հանելու օգտին և Կոնգրեսն անպայման ստուգումներ անցկացնի նման փորձերի դեպքում: Կոնգրեսի երկու պալատների անդամները չափազանց անհանգստացած են Պուտինի հետ ջերմ հարաբերություններ հաստատելու Թրամփի ձգտումներից՝ չնայած համոզիչ ապացույցներին, որ Ռուսաստանը միջամտել է 2016-ի ԱՄՆ նախագահական ընտրություններին և չնայած Կրեմլի հետ Թրամփի թիմի ենթադրյալ կապերի հետաքննությանը: Թրամփն ու Պուտինը կարողացան ընդհանուր լեզու գտնել մի քանի խոսակցությունների ընթացքում Մեծ քսանյակի սամմիթում՝ հուլիսի սկզբին, Համբուրգում: Բայց մինչև օրինագիծը ստորագրելու Թրամփի համաձայնությունը, զայրացած Պուտինը կարգադրեց կրճատել Մոսկվայում ԱՄՆ դեսպանատան աշխատակիցների թիվը և հետ վերցնել անշարժ գույքի մի մասը, որից օգտվում էին ԱՄՆ դիվանագետները Ռուսաստանում: Դա պատասխան քայլ էր իրադարձությունների, երբ նախագահ Բարաք Օբաման փակեց դիվանագիտական երկու համալիրները՝ Մերիլենդում ու Նյու Յորքում՝ իբրև պատիժ՝ ԱՄՆ նախագահական ընտրություններին Ռուսաստանի միջամտության: ԱՄՆ պաշտոնյաների կարծիքով՝ այդ համալիրները ռուսներն օգտագործում էին լրտեսության համար: Կրեմլը պնդում է, որ դրանք հանգստավայրեր էին, իսկ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը համալիրների գրավումն անվանեց «կողոպուտ օրը ցերեկով»:

Դեկտեմբերին Ռուսաստանը պատասխան քայլեր չձեռնարկեց Օբամայի՝ ռուսական դիվանագիտական ունեցվածքը առգրավելուն: Որոշ տվյալներով՝ Ռուսաստանի այդ որոշումը կայացվեց, երբ ազգային անվտանգության հարցերով Թրամփի նախկին խորհրդական Մայքլ Ֆլինը խոստացավ Վաշինգտոնում ՌԴ դեսպանին, որ հենց Թրամփը պաշտոնը ստանձնի, որոշումը կբեկանի: Սակայն Թրամփը մինչև հիմա դա չի արել և պատժամիջոցները, որ նա պատրաստվում է ստորագրել, գործնականում դա անհնար են դարձնում՝ հաշվի առնելով Կոնգրեսի վճռական հակակրեմլյան տրամադրվածությունը: Հուլիսի 28-ին ռուս պաշտոնյաները հայտարարեցին, որ ՌԴ-ի ու ԱՄՆ-ի հարաբերությունները գահավիժում են: «Մենք չենք բացառում մեզ համար քայլերը, որ ուշքի կբերեն չափն անցած ռուսաֆոբներին, որ այսօր թելադրող են Կապիտոլիումում»՝ հայտարարեց ՌԴ ԱԳՆ փոխնախարար Սերգեյ Ռյաբկովը: Նա զգուշացրեց նաև օրինագծի «հնարավոր ապակառուցողական հետևանքների մասին»: Վերլուծաբանների կարծիքով՝ Մոսկվան դեռ հույս ունի պայմանավորվել Թրամփի հետ, որ երկար ժամանակ հրաժարվում է լսել Պուտինի մտադրությունների վերաբերյալ նախազգուշացումները և ասում էր, որ Վաշինգտոնն ու Մոսկվան կարող են համագործակցել Մերձավոր Արևելքում, ահաբեկչության դեմ պայքարում ու կիբեռանվտանգության ոլորտում: Նոր օրինագիծը այդ համագործակցությունը չափազանց բարդ խնդիր է դարձնում: Օրինագիծն արձանագրում է այն պատժամիջոցները, որ Օբաման սահմանել էր գործադիր հրամանագրերով և Կոնգրեսին 30 օր է տալիս ստուգելու Թրամփի փորձերը՝ թուլացնել պատժամիջոցները: Հուլիսի սկզբին Սպիտակ տան օրենսդիր գործունեության հարցերով տնօրեն Մարկ Շորտը հայտարարեց, որ օրինագիծը «ստեղծում է աննախադեպ նախադեպ արտաքին քաղաքականության հարցերը Կոնգրեսի 535 անդամներին փոխանցելու»:

Պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը նույնպես Կոնգրեսին կոչ էր անում նախագահին չզրկել Մոսկվայի հետ բանակցություններում «ճկունություն» դրսևորելու հնարավորությունից: Դա հիշեցնում է այն փաստարկները, որ օգտագործում էր Օբաման, երբ համոզում էր Կոնգրեսին չխառնվել իր բանակցություններին Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ: Օբաման անօգուտ պայքարում էր Թեհրանի դեմ պատժամիջոցների խստացման դեմ, ի վերջո նա ստիպված էր Կոնգրեսին ներկայացնել համաձայնագրի վերջնական տարբերակը ստուգման համար: Բայց Օբամայի վարչակազմի պաշտոնյաները, որ աշխատել էին Իրանի հետ համաձայնագրի վրա, Ռուսաստանի հետ ընթացիկ իրավիճակը ուրիշ են համարում: «Ընդհանուր առմամբ՝ ես կարծում եմ, որ Կոնգրեսը չպետք է շատ հեռուն գնա՝ փորձելով ոտնձգություններ անել արտաքին քաղաքականության հարցերում գործադիր իշխանության մենաշնորհների դեմ»,- ասաց Ջոն Ֆայները, որ Ջոն Քերիի օրոք պետքարտուղարության աշխատակազմի ղեկավարն էր: «Սակայն երկու առանցքային տարբերություններ Ռուսաստանի դեպքը բացառիկ են դարձնում՝ աննախադեպ միջամտությունը (Թրամփը Վաշինգտոնում միակ մարդն է, որ չի կարող դա ընդունել) մեր ընտրություններին և վարչակազմի չթուլացող ստի հորձանքը Ռուսաստանի հետ իր կապերի վերաբերյալ, որ հարց է դնում մեր առաջ՝ ինչու՞ են նրանք ցանկանում Ռուսաստանի հետ համաձայնության գալ»՝ բացատրում է Ջոն Ֆայները:

Սպիտակ տունը հասավ օրինագծի տեքստում որոշ փոփոխությունների, երբ Ներկայացուցիչների պալատն ու Սենատը արդեն ընդունել էին, այդ թվում փոփոխությունների, որ պնդում էին էներգետիկ ընկերությունները: Պարզ դարձավ, որ Թրամփը ստիպված է ստորագրել: Երբ անցած շաբաթ Կոնգրեսը համաձայնեցնում էր օրինագիծը, Թրամփը Թվիթերում զայրացած գրեց, որ «ռուսական վհուկների կեղծ որսը շարունակվում է» և հավելեց, որ «շատ տխուր է, որ հանրապետականները, նույնիսկ նրանցից ոմանք, որ ինձ հետ են եկել, իրենց նախագահին պաշտպանելու փորձեր չեն անում»: Թրամփը այդ օրինագծի միակ քննադատը չէ Ռուսաստանից դուրս: Եվրոպացի պաշտոնյաները ևս իրենց անհանգստությունն են հայտնել, որ օրինագիծը կարող է Թրամփին իրավունք տալ արգելափակել ներդրումները մայր ցամաքի այն էներգետիկ նախագծերում, որոնց մասնակցում է Ռուսաստանը:
Մայքլ ԿՐՈՈՒԼԻ, Politico

Հ.Գ. Եվրոպացի պաշտոնյաների անհանգստությունը, իհարկե, մեղմ է ներկայացված: ԵՄ-ն ոչ թե անհանգստացած, այլ զայրացած է: ԱՄՆ թերթաքարային գազը ռուսականից թանկ է, հետևաբար եվրոպական արտադրանքը սակավ մրցունակ է դարձնելու շուկայում: Եվրոպան կարող է միլիարդների կորուստներ կրել և դա ոչ թե անհանգստություն, այլ՝ բրեկզիտից հետո երկրորդ անակնկալ հարվածն է ԵՄ-ին: Հնարավոր պատժամիջոցների տակ են հայտնվում Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի ընկերությունները առաջին հերթին: ԱՄՆ-ը ԵՄ-ին կհամոզի՞, տանկերներ ու խաբեր կկառուցի՞՝ հազարավոր աշխատատեղեր ստեղծելով իր համար, թե՞ Հին աշխարհը իր շահերը կպաշտպանի Նոր աշխարհից: Անգլոսաքսերի նո՞ր դավադրությունն է աշխարհի դեմ: Ինչ եղավ հետո Վաշինգտոնում, երբ Համբուրգում ընթրիքի ժամանակ Թրամփը մոտեցավ Պուտինի՞ն: Թե այս օրինագիծը պատրաստ էր վաղուց և, միևնույն է, Քլինթոնը լիներ նախագահ, թե Թրամփը, ԱՄՆ-ը գնալու էր իր ճանապարհով:
Մնում է միայն ենթադրել, թե ՌԴ-ԱՄՆ հարաբերությունները ուր կհասնեն և ինչպես կանդրադառնան Հայաստանի վրա, բայց դա արդեն աշնանը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ