Պետդեպարտամենտի վետերաններն ընդվզում են

Հունվարից ԱՄՆ-ը կորցրել է իր դեսպանների 60 %-ը` հայտարարել է Դիվանագիտական ծառայության ամերիկյան ասոցիացիայի (ASFA) ղեկավար Բարբարա Ստիվենսոնը: «Կարիերային դիվանագետների շարքերը նոսրանում են գլխապտույտ արագությամբ»` զգուշացրել է ASFA-ի նախագահը` ԱՄՆ դիվանագիտական կորպուսի վիճակը նկարագրելով: Պանամայում ԱՄՆ-ի նախկին դեսպան Բարբարա Ստիվենսոնը կարծում է, որ ԱՄՆ դիվանագիտական կորպուսի առավել տաղանդավոր մասը գլխատվում է: ASFA-ն ստեղծվել է 1924-ին և պետդեպարտամենտի դիվանագետների արհմիության դերն է կատարում: «Այդքան շատ առաջատար աշխատակիցների սրընթաց կորուստը լուրջ և անմիջական ազդեցություն ունի համաշխարհային իրադարձությունների վրա ներգործելու ԱՄՆ-ի կարողության վրա»` պնդում է Բարբարա Ստիվենսոնը: Իր անհանգստությունը նա արտահայտել է Foreign Service Journal-ում: Ստիվենսոնը գրում է, որ դիվանագիտության արվեստը պահանջում է պաշտպանություն նախագահի աշխատակազմից, որ, նրա պնդումով, նպատակ ունի կազմաքանդել կառավարությունը այն տեսքով, որ հայտնի է:

ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտում ВВС-ի թղթակից Պլետ Աշերը այն կարծիքի է, որ Ստիվենսոնի նամակը ԱՄՆ ևս մեկ վետերան դիվանագետի հուսահատության ճիչն է, որ զգուշացնում է պետդեպարտամենտին «աճող սպառնալիքի» մասին: Նրա գործընկերները ասում են, որ պետդեպարտամենտից հիասթափված կարիերային դիվանագետների վերին էշելոնի հեռանալը զրկում է այդ հաստատությանը տասնամյակներով կուտակված դիվանագիտական փորձից: Նրանք մատնացույց են անում ստորին օղակի դիվանագետների ընտրությունը, որ ապագայում կթուլացնի պետդեպարտամենտը: Նշվում է նաև առանցքային պաշտոններում քաղաքական նշանակումների ցածր ակտիվությունը: Վերջին ժամանակներս որոշ ակտիվություն կա, բայց սահմանափակվում է թեկնածուների նեղ շրջանակով` նախագահ Թրամփը մերժում է բոլոր նրանց, որ դեմ են եղել իր թեկնածությանը: Իսկ նրանց թվում Հանրապետական կուսակցության արտաքին քաղաքական իստեբլիշմենտի մեծամասնությունն է: Պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնն այդ ընթացքում զբաղված է պետդեպարտամենտի վերակազմակերպմամբ: Նա արդեն հերքել է, որ կադրերի պակասը դժվարացնում է պետդեպարտամենտի աշխատանքը` իբրև փաստարկ թվարկելով միջազգային պրոբլեմները, որոնց շուրջ ինքն աշխատում է, և կարիերային դիվանագետների անունները, որ օգնում են իրեն: Այդ ամենը Բարբարա Ստիվենսոնին ստիպում է մտածել` ո՞վ է կանգնած ԱՄՆ դիվանագիտական ծառայությունը թուլացնելու փորձերի հետևում: Բացի դեսպաններից, նվազեցվում է նաև բարձրաստիճան դիվանագետների թիվը` հաղորդում է AFSA-ն: Կարիերային դիվանագետները (որ, ի տարբերություն քաղաքական նշանակումների, չեն փոխվում վարչակազմի փոփոխությամբ) որոշում են հեռանալ նոր նշանակումները կիսով չափ կրճատելու կառավարության որոշման պատճառով: Աշխատակիցների ընտրությունը հանգեցրել է ստորին օղակի աշխատողների թվի կրճատմանը պետդեպարտամենտում:

«Կադրերը, ում ցույց են տվել դուռը, ոչ միայն լավագույն տաղանդներն են, այլև այն տաղանդները, որ մեկ օրում հնարավոր չէ վերարտադրել»` գրում է Ստիվենսոնը: Եթե նման ելք լիներ ռազմական գերատեսչությունում, կհարուցեր հասարակական բողոքի ալիք: Ստիվենսոնը մատնանշել է Կոնգրեսի դիրքորոշումը, որ դեմ է պետդեպարտամենտի արմատական կրճատումներին: Նրա խոսքով` Սենատը կատարվողն անվանել է «նահանջի դոկտրին»: Իր հոդվածում նա հարց է բարձրացնում` «Որտեղի՞ց ղեկավարության գլխատման այս նպատակաուղղվածությունը: Ինչպե՞ս են այս գործողությունները համադրվում պետդեպարտամենտը ամրապնդելու հայտարարությունների հետ»: «Որտե՞ղ է դաշտից արտաքին քաղաքական ծառայության թիմը հեռացնելու և խաղը մեր հակառակորդների ձեռքը տալու մանդատը»` հարցնում է Բարբարա Ստիվենսոնը:

Նախկին պետքարտուղար Մադլեն Օլբրայթը, որ Հիլարի Քլինթոնի համոզված կողմնակիցն էր, ասել է, որ խորապես անհանգստացած է դիվանագիտական կադրերի պակասով: «Անհնար է լինել աշխարհում առաջատար տերություն և չունենալ գործող դիվանագիտական ծառայություն»` հիշեցրել է ԱՄՆ դիվանագիտության վետերանը: Որ Դոնալդ Թրամփի ընտրությունից մեկ տարի անց, պետդեպարտամենտում կան բազում ղեկավար թափուր պաշտոններ, հաստատում է Washington Post-ը, նաև` ոչկառավարական Partnership for Public Service կազմակերպությունը, որ զբաղվում է պետական կառավարման կատարելագործումով: Անցյալ շաբաթ Թրամփին հարցրին պետդեպարտամենտի թափուր պաշտոնների մասին: «Միակ նշանակություն ունեցողը ես եմ»` հնչեց պատասխանը:

ВВС

Հ.Գ. Պատկերացնու՞մ եք` ինչ կմնա պետքարտուղարությունից, եթե Դոնալդ Թրամփը երկրորդ ժամկետով ընտրվի և շարունակի հայտարարել, որ միակ նշանակություն ունեցողն ինքն է: Թեպետ ինքը Հիրոսիմայի ու Նագասակիի վրա ատոմային ռումբ նետած Հարի Տրումենից հետո ամենացածր վարկանիշ ունեցող ԱՄՆ նախագահն է` համենայն դեպս նախագահության 10 ամիսներին: Դոնալդ Թրամփը նաև ԱՄՆ ամենազարմացած նախագահն է` ինքն իր հաղթանակից, որին ոչ ոք չէր սպասում: Գուցե նաև այդ պատճառով է նա անում քայլեր, որ ոչ մի նախագահ չի արել: Նախագահները ևս ինքնահաստատման շրջան են անցնում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ