Մասնակցել են իբրև ձևի պարագա

ՀՀ առողջապահության նախարարությունն իր կայքում ս. թ. նոյեմբերի 20-ին «Հանրային քննարկում մարդու պապիլոմավիրուսի դեմ պատվաստման վերաբերյալ» վերտառությամբ հրապարակած հայտարարությամբ նոյեմբերի 22-ին իր կոլեգիայի դահլիճում քննարկման էր հրավիրել որոշ հասարակական կազմակերպությունների և քաղաքացիական նախաձեռնությունների անդամների: Ընդգծում ենք` որոշ, քանի որ նախարարությունն անհեթեթ պատճառաբանությամբ և արհեստական սահմանափակմամբ թույլ չէր տվել քննարկմանը մասնակցել այն կազմակերպությունների և նախաձեռնությունների անդամներին, որոնք վերջին 2 տարում որևէ առաջարկությամբ կամ հարցմամբ չեն դիմել առողջապահության նախարարություն:

Ավելին. նախարարությունը չի հրավիրել ու թույլ չի տվել քննարկմանը մասնակցել այն բոլոր մասնագետներին, ովքեր քննադատական վերաբերմունք ունեն մարդու պապիլոմավիրուսի դեմ պատվաստման նկատմամբ, ինչպես նաև համապատասխան փաստեր` «Գարդասիլ» պատվաստանյութի վտանգավորության ու խիստ կասկածելի արդյունավետության վերաբերյալ: Խնդիրը քննարկվել է ոչ թե ընդդիմախոս մասնագետների և, համապատասխան փաստեր ունենալուց զատ, դրանք հրապարակելու համարձակություն կամ պատրաստակամություն ունեցողների, այլ գրող-հրապարակախոսների, քաղաքական, աշխարհաքաղաքական վերլուծություններով, սննդամթերքի, միգուցե նաև արդյունաբերական ապրանքների շուկայում սպառողների իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող անձանց և մի քանի ՀԿ-ների անդամների հետ: Ընդ որում, նախարարությունը հիշյալ պատվաստմանը դեմ, այդ կապակցությամբ մտահոգություններ ունեցող անձանց դրել է անհամարժեք վիճակում` նրանց կլոր սեղանի շուրջը նստեցնելով այդ վտանգավոր պատվաստանյութի ու պատվաստման գովքն անող իր մասնագետների հետ, տվյալ պատվաստմանը դեմ անձանց հարցերին ու մտահոգություններին հակադրելով ՀՀ առողջապահության նախարարության գլխավոր մանկական ուռուցքաբան, պրոֆեսոր Գրիգոր Բադալյանի, ԱՆ իմունականխարգելման ազգային ծրագրի ղեկավար Գայանե Սահակյանի, ի վերջո, հենց առողջապահության նախարարի խոսքը: Այս առումով հստակ ուրվագծվում է նախարարության միտումը։

Սակայն, սա էլ դեռ բոլորը չէ. թեև նախարարությունն իր հայտարարությամբ ՀԿ-ների անդամներից բացի, նախապես հանրային քննարկման էր հրավիրել նաև քաղաքացիական նախաձեռնությունների անդամներին, սակայն, ինչպես տեղեկանում ենք նախարարության կայքում հրապարակված տեղեկությունից, «այս անգամ հարցը քննարկվել է հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ»: Բա ու՞ր մնացին քաղաքացիական նախաձեռնությունների (օրինակ, «Հանուն առողջ սերնդի») ներկայացուցիչները։ Ստացվում է, որ նախարարությանը հաջողվեց, թեկուզ մեկ այլ հնարքով, նաև նրանց մեկուսացնել:
Իսկ ինչու ենք գրում` նաև… Խնդիրն այն է, որ առողջապահության նախարարությունը հիշյալ «հանրային քննարկում» կոչվածին ոչ միայն մասնակցելուց (ինչը հասկանալի է), այլև հարցեր տալու և լուսաբանելու նպատակով ներկա գտնվելուց մեկուսացրել էր նաև բոլոր ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներին: Եվ սա` չնայած այն բանին, որ լրագրողները նախապես դիմել էին քննարկմանը նշված նպատակով ներկա գտնվելու համար: Այնուհանդերձ, նրանք, նրանց թվում նաև տողերիս հեղինակը, ստացան մերժում, օրինակ, ինձ համառորեն չթույլատրվեց մուտք գործել այն շենք, որտեղ նախարարությունն է, որպեսզի կարողանամ քննարկման մասնակիցներին հարցեր տալու և լուսաբանելու նպատակով ներկա լինել քննարկմանը: Սա Հայաստանի Հանրապետության պատմության մեջ աննախադեպ, սկանդալային ու խայտառակ իրադարձություն է, երբ, մի կողմից, հրավիրվում է հանրային քննարկում, իսկ մյուս կողմից` չի թույլատրվում հանրային քննարկմանը լրագրողների ներկայությունը:
Նախարարությունը, թերևս հասկանալով, թե ինչ սխալ է թույլ տվել, ու փորձելով խուսափել հիշյալ արգելքի համար պատասխանատվությունից, իր կայքում նոյեմբերի 23-ին հրապարակված տեղեկությամբ հիշյալ քննարկման բնույթը «սրբագրեց»` այն ներկայացնելով ոչ թե հանրային քննարկում, այլ «մարդու պապիլոմավիրուսի դեմ պատվաստումների թեմայով հերթական աշխատանքային հանդիպում», սակայն արդեն ուշ էր, քանի որ նույն կայքում դրանից 3 օր առաջ հրապարակայնորեն հրավիրել էր հանրային քննարկում:
Իր նույն հայտարարությամբ նախարարությունն իբր «կարևորելով պետություն-հասարակություն ակտիվ երկխոսությունը», քննարկման էր հրավիրել այն կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին, «ովքեր մտահոգված են խնդրով և կարծում են, որ կան պարզաբանման ենթակա հարցեր»:

Ճիշտ էլ վարվել էր, որովհետև անտրամաբանական և անհեթեթ կլիներ հասարակության շրջանում առկա մտահոգությունները փարատելու, հասկանալու, թե «որքանով են հիմնավորված հնչեցվող մտահոգությունները», արդյո՞ք կա անհրաժեշտություն նախարարության մոտեցումներում փոփոխություններ կատարելու, դեպի առողջություն տանող ճանապարհը գտնելու նպատակով, իր հասցեին առողջ քննադատություն լսելու համար հրավիրել հանրային քննարկման այն հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին, ովքեր այդպիսի մտահոգություններ չունեն, չեն արտահայտում, ավելին` ոմանք էլ նույնիսկ հանդես են գալիս հիշյալ պատվաստման և «Գարդասիլի» անվտանգության, արդյունավետության ու պաշտպանության դիրքերից: Սակայն, ինչպես պարզվում է, այլ բան է նախարարության հայտարարությունը, և բոլորովին այլ բան` նրա իրական գործելակերպը: Փաստն այն է, որ մարդու պապիլոմավիրուսի դեմ պատվաստման վերաբերյալ քննարկմանը հրավիրված ու մասնակցած 14 հասարակական կազմակերպությունից ինը եղել են հենց այդպիսին: Ավելին. նրանցից 6-ը («Երեխաների և դեռահասների սոցիալ-առողջապահական աջակցության կենտրոն», «Բուժքույրերի միավորում», «Մանկաբարձ-գինեկոլոգների և նեոնատոլոգների ասոցիացիա», «Հանրային առողջության հայկական ասոցիացիա», «Հայ ուռուցքաբանների ասոցիացիա», «Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիա») եղել են բժշկական, մասնագիտական ասոցիացիաներ, հասարակական կազմակերպություններ, որոնք իրենց գործունեության բնույթով առնչվում են բուժհաստատությունների, ՀՀ առողջապահության նախարարության ու նրա տարբեր կառույցների հետ, այդ առումով այս կամ այն չափով կախված են նրանցից, և այդ առումով պարզ է, որ հանդես չէին գալու այն ծրագրի դեմ, որը պատրաստվում է մոտ 2 շաբաթից իրականացնել առողջապահության նախարարությունը: Համենայն դեպս, նրանք այն կազմակերպությունները չեն, որոնք դեմ են ՄՊՎ-ի դեմ «Գարդասիլով» պատվաստմանը և քննարկմանը խոսելու էին դրա վտանգավորության ու խիստ կասկածելի արդյունավետության մասին: Եվ, ըստ էության, չեն էլ խոսել, քննարկմանը ներկա են եղել իբրև ձևի պարագա… Հակառակը` նրանցից առնվազն մեկը «Մանկաբարձ-գինեկոլոգների և նեոնատոլոգների ասոցիացիա» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Եվա Չիչոյանը, խոսել է հիշյալ պատվաստման անհրաժեշտության մասին: Նա՞ էր խնդրով մտահոգվածն ու նախարարությանը քննադատողը… Այս իրողությունն ավելին է, քան զավեշտը, իսկ նախարարության կազմակերպած հիշյալ քննարկման խայտառակությունն իր գագաթնակետին է հասնում, երբ տեղեկանում ենք, որ իբր «Գարդասիլով» պատվաստումների խնդրով մտահոգ կազմակերպություն հրավիրված, իրականում, սակայն, այդպիսի մտահոգություն չունեցող և չարտահայտած կազմակերպություններից մեկը «ԼԳԲՏ համայնք» կոչվածի իրավունքների, այդ թվում` միասեռականության քարոզչության «իրավունքի» պաշտպանությամբ, ինչպես նաև միասեռականության քարոզչությամբ զբաղվող «Կանանց ռեսուրսային կենտրոն» ՀԿ-ի ներկայացուցիչն է եղել:

Այսպիսով, ՀՀ առողջապահության նախարարությանն անհրաժեշտ է եղել «հանրային քննարկում» անվան տակ յուրօրինակ շոու սարքել, որ զեկուցի ՀՀ վարչապետին, թերևս նաև «Գարդասիլով» պատվաստման ծրագրի հետևում կանգնած, պատվաստանյութը և պատվաստումների օժանդակ պարագաները, ինչպես նաև Հայաստանում հիշյալ վտանգավոր ծրագիրն իրականացնելու նպատակով հսկայական ֆինանսական միջոցներ տրամադրած ու խոստացած պատվաստումների և պատվաստանյութերի գլոբալ դաշինքին (ԳԱՎԻ), թե իրենք առաջնորդվել են խաղի կանոններով: Այսինքն` խնդրի շուրջ հանրային քննարկումներ են կազմակերպել, լուրջ առարկություններ չեն եղել, լուրջ փաստեր չեն ներկայացվել, հետևաբար հիշյալ պատվաստման ծրագիրը վերանայելու անհրաժեշտություն չկա, և այն շուտով, այսպիսի բնույթ ունեցող 1-2 քննարկումից հետո, կարելի է արդեն սկսել:
Ինչպես տեղեկանում ենք հիշյալ քննարկմանը մասնակցած գրող, հրապարակախոս, «Մայրազոր» միության ղեկավար Ռուզան Ասատրյանի ֆեյսբուքյան էջից, այն ծնողները, որոնք կհամաձայնեն իրենց երեխաներին պատվաստելուն, դիմումներ չեն գրի, իսկ ովքեր չեն համաձայնի, պոլիկլինիկաներում նրանց կտրվեն հատուկ դիմումի ձևեր, այսինքն` իրենց հրաժարումն արձանագրելու, հասկանալի է, ստորագրելու համար: Ռ. Ասատրյանն այս մասին տեղեկացել է հիշյալ քննարկման ընթացքում:

Ընդգծենք, որ ՀՀ առողջապահության նախարարությունն իրավունք չունի «Գարդասիլով» իրենց երեխաներին պատվաստելուց հրաժարվող ծնողներից հրաժարման վերաբերյալ գրություն պահանջելու: Նշված պահանջը մարդու իրավունքների խախտում կլինի: Առողջապահության նախարարությունը, կարծում ենք, իր այդ հնարքով նպատակ ունի պատվաստումից հրաժարվող ծնողների նկատմամբ հոգեբանական ճնշում գործադրել: Կոչ ենք անում հիշյալ վտանգավոր ու խիստ կասկածելի արդյունավետության պատվաստանյութով իրենց երեխաներին պատվաստելուց հրաժարվող բոլոր ծնողներին միանշանակ ու համարձակորեն հրաժարվել որևէ դիմում, հայտարարություն կամ այլ փաստաթուղթ գրել-ստորագրելուց, առողջապահության նախարարությունը, պոլիկլինիկաների բժիշկները և տնօրենները ոչինչ, բացարձակապես ոչինչ չեն կարող անել նրանց:

Միաժամանակ, ծնողներին կոչ ենք անում բուժաշխատողների կողմից իրենց վերոնշյալ պահանջը ներկայացնելու դեպքում հայտնել խմբագրություն, ինչպես նաև ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանին, որը պարտավոր է համապատասխան ընթացք տալ հիշյալ անօրինական պահանջի դեպքում ստացվելիք դիմում-բողոքներին, ահազանգերին: Կարծում ենք` ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը պարտավոր է այժմվանից ձեռնարկել համապատասխան միջոցներ` մարդու իրավունքների խախտումը կանխելու նպատակով:

Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Տավուշի բնակավայրերից, տարածքներից հետո հերթը, Պուտինին Ալիևի ասելով, Վարդենիսի գյուղերինն է
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-8
• Խաղալիքների նման ԱԹՍ- նե՞ր, թե Իրանի վրա Իսրայելի հարձակման թիրախը Նաթանզում միջուկային օբյեկտը պաշտպանող ՀՕՊ համակարգն էր
• Իսրայելը հարվածել է Իրանին. ինչ է հայտնի, ինչ սպասել
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-7
• Իսրայելի բանակն արդեն կողմնորոշվել է Իրանի հարվածին պատասխանելու հարցում
• Զելենսկու և մյուսների համար կգտնվի՞, արդյոք, ռուսական զենքի հարվածներին դիմացող ռմբապաստարան
• Աշխարհը համակ ուշադրությամբ հետևում է Իրանին հարվածելու վերաբերյալ Իսրայելի հայտարարություններին
• Ադրբեջանի հարձակման կամ մեծ պատերազմի ժամանակը-2
• Ադրբեջանի հարձակման կամ մեծ պատերազմի ժամանակը
• Պարզաբանման սպասելիքով
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-6
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-5
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից-հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-4
• Ինչո՞ւ Իսրայելը հիմա ցանկացավ Իրանին պատերազմի մեջ ներքաշել, արդյոք ջհուդամասոնական հանցախմբի բուն թիրախը մենք չե՞նք
• Մեդվեդև, Լավրով. ՈՒկրաինան ահաբեկչական պետություն է
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները. 3
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից-հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-2
• Զելենսկու գլուխը շուտով կարող է պոկվել-4
• Զելենսկու գլուխը շուտով կարող է պոկվել-3

Մեկնաբանություններ