Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Որպես ՀՀԿ-ական, իմ գործն է զարգացնել հայոց միտքը»

«Որպես ՀՀԿ-ական, իմ գործն է զարգացնել հայոց միտքը»
12.12.2017 | 01:26

Օրերս «Գելափի» հրապարակած սոցհարցման տվյալներով՝ վարչապետ Կարեն Կարապետյանի վարկանիշը զգալիորեն ընկել է: Սակայն իշխանության մաս կազմող ուժերի ներկայացուցիչները հայտարարում են, թե այդքան էլ մեծ վստահություն չունեն սոցիոլոգիական հարցումների հանդեպ: Այս և ներքաղաքական այլ թեմաների շուրջ «Իրատեսը» զրուցեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ ԳԱԼՈՒՍՏ ՍԱՀԱԿՅԱՆԻ հետ:

-Պարոն Սահակյան, ՀՀԿ-ն հայտարարում է, թե գոհ է վարչապետի աշխատանքից, սակայն սոցհարցումները ցույց են տալիս, որ վարչապետի հանդեպ դժգոհությունը մեծացել է: Ի՞նչ է ստացվում, հանրության և իշխանության գնահատականները, սպասելիքները վարչապետից տարբե՞ր են:
-Վարչապետի աշխատանքը շատ բարդ աշխատանք է: Սկզբում, երբ վարչապետն ապագայի հեռանկարներ էր նախանշում, բնականաբար, ժողովրդին շատ հաճելի էր այդ մասին լսել, հետո մարդիկ մտածում էին, թե նոր վարչապետ է եկել, այսպես խոսեց, անմիջապես հաջորդ ամսվանից այդպես էլ կլինի` չմտածելով, որ երկիրը ոտքի կանգնեցնելու, առաջ տանելու համար բավական ժամանակ է պետք: Այսօր էլ այն կարծիքին եմ, որ վարչապետը շատ հզոր է իր գործի մեջ և առավոտից երեկո աշխատում է, փնտրտուքների մեջ է: Համոզված եմ, որ տարիներ հետո լավ ցուցանիշներ կունենանք:
-Փաստորեն, հանրության հույսերը չարդարացա՞ն, որ շուտով փոփոխություններ կլինեն:
-Հանրության այն հատվածը, որը վատ է ապրում, մտածում է՝ եթե վարչապետը փոխվի, վաղը չէ մյուս օրը կամ մի ամիս, մի տարի հետո ամեն ինչ հիանալի է լինելու: Քաղաքականության, քաղաքակրթության մեջ նման բան չկա, որ հնարավոր լինի միանգամից խնդիրները վերացնել: Այն, ինչ այս ժամանակահատվածում լուծվել է, բավական լուրջ ցուցանիշ է: Բնական է նաև, որ այդ փոփոխությունները չեն կարող միանգամից ազդել ժողովրդի լավ ապրելու վրա:
-Այս թանկացումների ալիքը, տևական ժամանակ անփոփոխ իրավիճակն ինչպե՞ս կարող են հանրության շրջանում ապագայի հանդեպ հույսեր արթնացնել:
-Նույնիսկ երբ կառավարությունը բացատրում է, թե ինչու են թանկացումներ լինում, ժողովուրդը դրան հավատ չի ընծայում, քանի որ մարդը սոված է և ուզում է ամեն ինչ էժան լինի, որ կարողանա ավելի լավ ապրել: Թանկացումը բոլորի վրա էլ ազդում է, առավել ևս այն մասսայի, որը վատ է ապրում: Բնականաբար, այս հատվածն ավելի բողոքավոր է: Քանի որ առջևում Ամանորն է, կարծում եմ, կառավարությունը մտածում է ինչ-որ բան անելու մասին, որպեսզի մարդիկ կարողանան նշել հունվարյան տոները: Իսկ թանկացումը, էժանացումը պայմանավորված են համաշխարհային տնտեսական իրավիճակով, որի պարզաբանումը հանրության համար էական նշանակություն չունի:
-Պարոն Սահակյան, Դու՞ք էլ եք համաձայն, որ հարուստը պետք է ուտի միս ու կարագ, իսկ աղքատը խուսափի նման թանկ սննդատեսակից ու բավարարվի միայն կարտոֆիլով:
-Ճիշտն ասած, եթե հարուստ է, շատ փող ունի, ամեն ինչ էլ կարող է ուտել: Պետությունները պետք է կարողանան այնպիսի տնտեսական համակարգ ստեղծել, որ մարդը կարողանա ուտել այն, ինչն անհրաժեշտ է իր հետագա կյանքը շարունակելու համար:
-ԱՎԾ-ի տվյալներով՝ Հայաստանում աղքատության մակարդակը 30 տոկոս է: Ի՞նչ է արվում այդ թիվը կրճատելու համար:
-Հայաստանում, մինչ ֆինանսատնտեսական ճգնաժամը, աղքատության տոկոսը բավական ցածր էր, ճգնաժամից հետո ողջ աշխարհում մեծացավ աղքատների թիվը: Հայաստանում աղքատության մակարդակը քչացնելու համար պետք է տնտեսությունը զարգացնել, այլապես շատ դժվար կլինի աղքատության դեմ պայքարել: Բյուջեի քննարկման ժամանակ կառավարությունը վստահեցրեց, որ առաջիկա տարիներին այդ տոկոսը կնվազի, մարդիկ ավելի լավ կարող են ապրել:
-Ինչպե՞ս են լավ ապրելու, եթե առաջիկա տարում ոչ թոշակն է ավելանալու, ոչ աշխատավարձը:
-Այն գումարները, որոնք ուղղվում են պաշտպանության, անվտանգության հարցերին, կարելի էր չուղղել և տալ աշխատավարձ ու թոշակ, բայց պետք է մտածել, ո՞րն է առավել կարևորը` երկրի անվտանգությու՞նը, թե՞ թոշակները: Չնայած, եթե թոշակը չի բարձրացել, ոնց ուզում ես մարդուն բացատրի, նա չի համոզվի: Բայց կարծում եմ, որ մյուս տարվա բյուջեով այս երկու խնդիրներն ինչ-որ ձևով կլուծվեն:
-Այսինքն, կնախատեսվի՞ թոշակի և աշխատավարձի բարձրացում:
-2019-ի բյուջեով այդ բարձրացումները կնախատեսվեն:
-Ասում եք՝ ո՞րն է առավել կարևոր` պաշտպանությու՞նը, թե՞ թոշակը: Տարիներ շարունակ իշխանությունը մեզ ասում է՝ քանի որ ղարաբաղյան հիմնախնդիր ունենք, պետք է համակերպվենք, որ չենք կարող լավ ապրել, որովհետև գումարները պետք է ուղղվեն պաշտպանությանը: Սա ճի՞շտ տրամաբանություն է:
-Նայած որ տարիների մասին է խոսքը: Այսօրվա իրավիճակը չես կարող երեք տարի առաջվա հետ համեմատել: Յուրաքանչյուր տարվա բյուջեի քննարկման ժամանակ կան խնդիրներ, որոնք լուծում են պահանջում: Կոնկրետ այս անգամվա համար ևս կան առաջնահերթություններ: Քանի որ մեր վայրագ հարևանները բավական լուրջ պատերազմական միջոցառումներ են ձեռնարկում, դրա համար պետք է ռազմական բյուջեն մեծ լինի:
-Հասկանալի է, որ ռազմական բյուջեն պետք է մեծ լինի, բայց տնտեսության մյուս ճյուղերում կան խնդիրներ, որոնք ամենևին էլ կապ չունեն ռազմական ծախսերի հետ: Ի վերջո, եթե ամեն ինչ ուղղվում է պաշտպանությանը, առաջին հերթին նախ պետք է երկրում մարդ մնա, որ այդ պաշտպանությունն իրականացնի:
-Տնտեսության այդ ճյուղերը զարգացել են, դրա համար էլ կան գումարներ, որոնք ուղղվում են պաշտպանությանը: Առաջիկա տարիներին էլ կբարձրանան թոշակներն ու աշխատավարձերը: Ի դեպ, այսպես, թե այնպես ամեն տարի աշխատավարձերը բարձրանում են, հիմնական խնդիրն առնչվում է թոշակներին, որոնք 2019-ին կբարձրանան: Իսկ եթե այս տարի տնտեսությունն այնքան զարգանա, որ որոշակի միջոցներ գոյանան, հնարավոր է նաև այս տարի այդ բարձրացումը նախատեսել:
-Այս տարվա բյուջեի քննարկման ժամանակ հայտարարվեց, որ սա կայունացման, տնտեսության ապագայի հիմքերը գցող բյուջե է: ՀՀԿ-ն արդեն որերորդ կառավարությունն է փոխում, բայց դեռ նո՞ր պետք է տնտեսության հիմքերը գցի, այսքան ժամանակ ի՞նչ էր անում իր կառավարություններով ու վարչապետներով:
-ՈՒզում է իշխանության ղեկին ՀՀԿ-ն լինի կամ այլ կուսակցություն, Հայաստանի վիճակն այսպիսին է: Չեմ կարծում, որ կա մի քաղաքական ուժ, որ գա ու մեկ տարվա մեջ ամբողջ Հայաստանը փոխի: Մենք ցամաքային ճանապարհներ չունենք, այսինքն՝ տնտեսությունը զարգացնելու համար անհրաժեշտ գործոններ չունենք: Չունենք ծով, որով կկարողանանք տնտեսությունը զարգացնել: Այնպես չէ, որ ՀՀԿ-ն ուզենա՝ բյուջեն կմեծացնի, չի ցանկանա՝ չի մեծացնի: Բոլոր կուսակցություններն էլ ուզում են, որ ժողովուրդը լավ բյուջե ունենա: Այստեղ կուսակցական տարբերությունները պետք է մի կողմ դնել, որովհետև ոչ թե կուսակցությունները, այլ ժողովուրդն է որոշում իր բյուջեն:
-Բայց իշխող կուսակցությունն է տնօրինում այդ բյուջեն, և նրանն է մենաշնորհը:
-Ինչու՞ է միայն ՀՀԿ-ինը:
-Ընդդիմությունն է՞լ է թաթախված կոռուպցիայի մեջ:
-Մի առիթով խոսում էին, թե ամբողջ կառավարությունը թալանել է բյուջեն, իր համար բաներ է սարքել: Բայց դուք տեսեք, թե հազարավոր ձեռներեցներ ինչ տներ ու հարստություն ունեն: Այնպես չէ, որ օլիգարխիան միայն հանրապետականների մեջ է: Ես հանրապետական եմ, քանի մարդ ուզում է ասի, թե օլիգարխ եմ ու մեծ հարստություն ունեմ, միևնույն է, այդ ասածները բանի տեղ չեմ դնի, քանի որ իմ խնդիրն ազգի պատմության մեջ լրիվ ուրիշ է: Բոլոր ազգերի մեջ էլ և՛ օլիգարխներ, և՛ մենատնտեսներ կան: Բոլոր ազգերն էլ դրա դեմ պայքարում են: Այնպես չէ, որ ովքեր իշխանության են գալիս, ամեն ինչ հափշտակում ու իրենց տներն են տանում: Այդպես չէ: Մեր կյանքը կլավանա նաև այն դեպքում, երբ ժողովուրդը կարողանա սովորել հարգել իր առաջնորդներին: Սա նշանակում է հարգել պետությունը: Մեր ժողովուրդը չի կարող դեռ հասկանալ, թե ինչ է նշանակում անկախ պետություն ունենալը: Երբ այն գիտակցության հասնենք, որ մեր տղաների ապագան կախված է անկախությունից և պետության գոյությունից, հաջողություններն ավելի շուտ կգան:
-Դուք պետությունը նույնացնում եք ՀՀԿ-ի և նրա ղեկավարների հետ: Մի՞թե դա է անկախության ու պետության զգացումը:
-Ոչ, պետությունը ժողովրդին է պատկանում: Բոլոր կուսակցությունները ժամանակավոր գործընթացներ ապահովող մարմիններ են: Որպես ՀՀԿ-ական, իմ գործն է զարգացնել հայոց միտքը, արժեքները: Ողջ աշխարհի հայերը պետք է զինվեն այս գիտակցումով, որպեսզի ունենանք ամուր և երաշխավորված պետություն: Խորհրդային ժամանակներից է դեռ եկել, որ եթե լավ իշխանություն է, լավ ենք ապրել, եթե վատ իշխանություն է, վատ ենք ապրում: Այդպես չէ:
-Ի՞նչ եք կարծում, մենք չե՞նք հարգում պետությունը, թե՞ հիասթափվել ենք երկրից անկախության տարիների բոլոր իշխանությունների ապաշնորհ քաղաքականության պատճառով:
-Ժողովուրդը, եթե հարգում է պետական միավորները, ուրեմն հասկանում է` ինչ է պետությունը: Այսօր ՀՀԿ-ն է իշխանություն, պետք է հարվածեն հանրապետականներին, վաղը մեկ ուրիշն է` երկու ամիս հետո նրան էլ են հարվածելու: Սա գալիս է այն հանգամանքից, որ մեր ժողովուրդը դեռ չի գիտակցել, թե ինչ է նշանակում անկախ պետություն: Մտածում են, որ եթե անկախ պետություն ենք, ուրեմն պետք է բոլորս հրաշալի ապրենք: Ապրելու խնդիրն այլ է, դա ժամանակակիցների խնդիրն է: Անկախ պետություն ունենալը հավերժական գործոն է: Եթե անկախ պետության մեջ դու քեզ քաղաքացի ես զգում, արդեն հզոր ես:
-Ընդդիմադիրները ՀՀԿ-ին հաճախ են մեղադրում, որ անկախությունը «հանձնել» եք այս կամ այն տերությանը:
-Նախ պետք է ասել, որ այսօր Հայաստանում ընդդիմադիր ուժեր չկան, կան ընդդիմադիր գործիչներ, որոնք շատ քիչ են: Բոլորին թվում է, թե մենք ինչ-որ մի տերության կողմը պետք է գնանք, իսկ մենք մտածում ենք Հայաստանը պաշտպանելու և լիարժեք պետություն ունենալու մասին: Ընդդիմությունը կարծում է, որ պետք է գնանք Եվրոպա, մեզ այնտեղ լավ կընդունեն, չգնանք հանկարծ Ռուսաստան, մի մասն էլ ասում է՝ բա որ ԱՄՆ գնանք, մեզ ո՞նց կընդունեն: Ոչ մի պետություն ոչ մի ժողովրդի չի ընդունում: Պետք է քո պետությունն այնպես առաջ տանես, որ այս կամ այն պետության հետ կարողանաս համագործակցել:
-ԵՄ համաձայնագրի ստորագրումից հետո ռուսական հեռուստատեսային թոք-շոուներում հնչած որոշ դիտարկումներ նսեմացում չէի՞ն մեր պետության համար:
-Խնդիրը դիտարկեք նաև այն տեսանկյունից, թե մեզանում ընդդիմադիրներն ինչ են խոսում Ռուսաստանի մասին: Ռուս մեկնաբանները քաղաքական մարմին չեն: Պետք է հաշվի առնել նաև, որ Ռուսաստանը 30-35 տոկոս մուսուլմանական ազգերով բնակեցված երկիր է, որտեղ կան տարբեր կուսակցություններ` իրենց տարբեր մտքերով: Իսկ ինչ վերաբերում է Նժդեհին, Նժդեհ նշանակում է հայ ժողովուրդ: Նրա գաղափարներով է այսօր առաջ գնում հայ ժողովուրդը: Չեմ կարծում, որ դրանից շատ պիտի նեղվենք ու մտածենք, թե ինչ են մեր մասին ռուսները մտածում: Տա Աստված, որ աշխարհը մտածի, թե մենք ինչ ենք իրենց մասին մտածում:
-«Գելափի» հարցման համաձայն, երկրի ղեկավարի` Սերժ Սարգսյանի վարկանիշն աճել է: Ինչի՞ շնորհիվ:
-Երկրի ղեկավարը միակ մարդն է, որ Հայաստանի անկախության բոլոր ճանապարհներով անցել է: Եթե ժողովուրդը վատ է ապրում, վատ բաներ է խոսում, եթե լավ` լավ: Նախագահի վարկանիշը չի կարելի համեմատել որևէ մեկի վարկանիշի հետ: Նախկին երկու նախագահների ժամանակ կային մարդիկ, ովքեր կարող էին ղեկավարել երկիրը, իսկ այսօր Սերժ Սարգսյանից բացի երկրորդ մարդ չկա: Ոչ մեկը չի հայտարարել, թե բացի նրանից կա մեկը, որ կարող է երկիր ղեկավարել:
-Ստացվում է` անփոխարինելի՞ է:
-Ոչ թե անփոխարինելի անձ է, այլ մեր ժամանակների համար, երբ անցում կատարեցինք խորհրդարանական համակարգին, նա կլինի այդ համակարգի ղեկավար մարմինը: Ի դեպ, այս տարիներին, տարբեր հարցումներով նախագահի վարկանիշը մե՛կ մեծացնում են, մե՛կ փոքրացնում են, իսկ իրականում նախագահը միշտ իր դիրքում է, կարողանում է և՛ քաղաքական թիմ ունենալ, և՛ արդի խնդիրներն արագ կարգավորել:
-Դուք համոզված եք, որ մեր երկրի ղեկն առաջիկայում կրկին Սերժ Սարգսյա՞նն է ստանձնելու:
-Ոչ միայն ես եմ համոզված, այլև բոլորը:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 4533

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ