«Առանց փողոցային պայքարի ոչինչ չի լինելու»

ՀՀԿ նախագահի թեկնածու Արմեն Սարգսյանը հայաստանյան հանդիպումներից հետո անցավ արտերկրյա այցերի: Թե քանի հանդիպում հետո է նա իր որոշման մասին բարձրաձայնելու, մի քանի օրից պարզ կդառնա: Մինչ այդ այս ամենը նմանվում է նախընտրական քարոզարշավի, այն տարբերությամբ, որ թեկնածուն նախապես չի հայտարարել, որ ցանկանում է նախագահ դառնալ: Եթե այսպիսի հանդիպումներ լինեին նախագահ դառնալու առաջարկն անմիջապես ընդունելուց հետո, կարելի էր հասկանալ, որ Արմեն Սարգսյանը ցանկանում է հայաստանյան իրականությանը հաղորդ լինել: Քաղաքագետ ԼԵՎՈՆ ՇԻՐԻՆՅԱՆԻ հետ «Իրատեսը» զրուցեց այս և այլ թեմաների շուրջ:

-Արմեն Սարգսյանի հանդիպումներն արդեն, այսպես ասած, մասշտաբային բնույթ են կրում: Հայաստանյան հանդիպումները կիսատ թողած, նա գնաց Ռուսաստան ու Իտալիա: Այս հանդիպումների շարքն ինչի՞ համար է, երբ նա նույնիսկ չի համաձայնել իրեն արված առաջարկին:
-Նախ նոր Սահմանադրությամբ երկիրը խորհրդարանական կառավարման է անցնելու, վարչապետական երկիր է լինելու, իսկ նախագահի լիազորությունները բավական կրճատվելու են, բայց նա հավասարակշռող դերակատարում է ունենալու: Արմեն Սարգսյանը գիտի, որ հանրապետականի «օրհնանքով», դաշնակցության «լայնաճակատությամբ» և ԲՀԿ-ի «չկամությամբ» ընտրվելու է, բայց կա երկրի իմիջի խնդիր: Ման է գալիս, երկրի ներսում ու դրսում վարկանիշի խնդիր լուծում, որի կարիքը շատ խիստ ունի այսօրվա իշխանությունը: Այս ամենը նաև գործարար կապեր ստեղծելու համար լավ առիթ է, գուցե և որոշակի ծրագրեր իրականացվեն:
-Չե՞ք կարծում, որ հանդիպումներն առավել նպատակային ու տրամաբանական կլինեին, եթե նախագահ ընտրվելուց հետո նախաձեռնվեին: Հասկանալի կլիներ, որ նա հանդիպումներ է անցկացնում հայաստանյան իրողությունները ճանաչելու և իր ծրագրերը որոշակիացնելու համար: Սակայն տպավորություն է ստեղծվում, թե Մեծ Բրիտանիայում Հայաստանի դեսպանը «համահայկական» հանդիպումների է դուրս եկել:
-Նախագահի թեկնածու է և իմիջ է փոխում: Հայաստանի իշխանություններին այս պահին ամենաանհրաժեշտը իմիջն է: Առիթ է, եվրոպացի է, գիտի իրեն ինչպես պահել, հետն էլ գործարար է, Հայաստանում տնտեսական կապեր չունի, իշխանական պատկերը փոխելու համար լավ թեկնածու է: Պետությունը ստանում է համահայկականության տեսք: Հիմա չգիտեմ՝ իշխող համակարգն ինչպիսի հանձնարարություն է տվել, բայց չի կարող չլինել նաև գործարար կապերն օգտագործելու առաջարկը:
-Առաջին երկիրը, ուր նա այցելեց որպես թեկնածու, Ռուսաստանն էր: Հյուսիսից հավանությու՞ն է պետք:
-Մեր երկիրը հազար ու մի թելով կապված է Ռուսաստանի հետ, և դա նորմալ է: Որքան գիտեմ, գնաց նաև ռուսահայ գործարար աշխարհի ներկայացուցիչների հետ հանդիպման: Սա նշանակում է, որ Հայաստանի տնտեսության զարգացման համար շատ էական է այդ համայնքը: Եթե այստեղ փող ուղարկողները ռուսահայերն են, եթե ՌԴ-ի հետ այսպիսի հարաբերություններ ունենք, բա էլ ու՞ր գնար, ու՞մ մոտ գնար: Հետո` Եվրոպայից է եկել ու գիտի` ինչ ունենք այնտեղ:
-Տեսակետ կա, որ, ի դեմս Արմեն Սարգսյանի, երկրի ղեկը ստանձնելու է մի մարդ, որը Հայաստանը չի ճանաչում, դրսից է հայաստանյան իրադարձություններին հետևել և ոչ մի կերպ չի համադրվում 30 տոկոսից ավելի աղքատություն ունեցող Հայաստանի հետ: Համամի՞տ եք:
-Բազմիցս եմ ասել` ապագա նախագահի գործառույթը ոչ մի առնչություն չունի այսօրվա նախագահի լիազորությունների հետ: Երկրի իշխանությունը եղել է Բաղրամյան 26-ում, այդպես էլ մնալու է: Եվ վերջ: Առաջ կոչվում էր նախագահ, հիմա` վարչապետ:
-ՈՒրեմն ինչու՞ են առանց այն էլ աղքատիկ բյուջեի վզին դրվում լրացուցիչ ինստիտուտի ծախսեր, ինստիտուտ, որը, ըստ էության, էական գործառույթներ չունի: Չնայած որոշ հանրապետականներ այդքան էլ չեն նսեմացնում նախագահի լիազորությունները:
-Ընդամենն արարողակարգային պաշտոն է` հարևաններին ընդունել, մեդալներ տալ, պարգևներ շնորհել։ Նախագահը պետության արտաքին տեսքն է ապահովում: Այսօվա գործող նախագահին, որ վաղվա վարչապետն է, ազատելու է ավելորդ աշխատանքից, ոչ գլխավոր հարցերից: Այսպես է նաև Գերմանիայում, որտեղ կարող են նախագահ ունենալ, կարող են չունենալ, որպես սիմվոլ են թողել այդ պաշտոնը: Հիմա ունենք այն, ինչ ունենք, պետք է մտածել այս կառավարման համակարգից օգուտներ քաղելու և քիչ վնասներ ստանալու մասին: Խորհրդարանական կառավարումը ենթադրում է կայացած կուսակցական համակարգ: Բայց հիմա դա ունե՞նք:
-Արմեն Սարգսյանի հանդիպումների աշխարհագրությունը բավականին լայն է: Որպես նոր մշակույթ բերող անձ, ի՞նչ եք կարծում, չարժե՞, որ նա հանդիպեր նաև նախկին նախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի հետ:
-Եթե երկիրդ, որպես կանոն, դասական զարգացումներով ընթացող է, իհարկե արժեր: Բայց նրանց պաշտոնավարման տարիներին այդ երկու նախագահների դրսևորած վարքն ինձ հուշում է, որ չարժե: Նրանք անձնիշխանությունից, խմբային շահերից այն կողմ չանցան, այսինքն` չդարձան համապետական, համահայկական պաշտոնյաներ: Ամեն մեկն իր կողմը քաշեց: Քոչարյանը տասը տարի ինտրիգով զբաղվեց, իսկ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը՝ պարտության քարոզով:
-Վերևում նշեցիք, որ Արմեն Սարգսյանի հանդիպումը ռուսահայ գործարարների հետ կարևոր է Հայաստանի տնտեսության զարգացման համար: Հրապարակվեց «Կրեմլի ցուցակը», որտեղ նաև ռուսահայ գործարարներ կան, հնարավո՞ր է այդ պատճառով մեր տնտեսությունում նրանց ներդրումները պակասեն:
-Հայաստանին ոչ թե ներդրումներ են պետք, այլ հստակ, ճշգրիտ օրենսդրական իրականություն: Հայաստանին օլիգարխիա պետք չէ, որովհետև օլիգարխներն իրենց հետ բերում են նաև քաղաքական պահանջներ: Այսինքն, որքան տնտեսապես օգուտ են բերում, նույնքան էլ` քաղաքական վնաս: Այնպես որ, վիճահարույց է` այդ ներդրումները մեզ օգնու՞մ են, թե՞ ոչ: Հայաստանը կարիք ունի տնտեսական մաքուր միջավայրի, այդ ժամանակ ներդրումներն իրենք իրենց կգան: Եթե նույնիսկ ներդրող էլ չճարվի, միջին խավն ինքը դա կստեղծի:
-Այս պահին կառավարության թիվ մեկ խնդիրը ներդրումներ ներգրավելն է: Այսպիսի առաջնահերթությամբ չի՞ ստեղծվի Ձեր նշած տնտեսական միջավայրը:
-Որքան թուլանա օլիգարխների ազդեցությունը, այնքան մեծ է հնարավորությունը, որ տնտեսական լավ միջավայր կստեղծվի, երկիրը կզարգանա: Մինչդեռ մենք տեսնում ենք, որ ներդրողներն ավելանում են, բայց մեր վիճակը չի լավանում: Սա էլ հակառակ եզրահանգման դուռ է բացում: Այսպես է, էլի, եղբայրդ գնացել է Ռուսաստան, տարեկան հազար դոլար է ուղարկում, բայց ամեն օր զահլադ տանում է, չի թողնում երեխայիդ հետ մարդավարի ապրես: Նրան աշխատանք տվեք, դուք էլ, ձեր փողն էլ:
-Երեկ «Ելքը» թանկացումների դեմ բողոքի երկրորդ երթն անցկացրեց: Այս մարտավարությամբ հնարավո՞ր է իրավիճակ փոխել:
-Գիշեր-ցերեկ խոսում են, թե դա սարքած գործ է: Իշխանությունը, հանուն իր առողջության, միշտ պետք է ճնշման տակ լինի: Խորհրդարանում ճնշող լծակ չկա, այլ տեղերում` ևս, ուրեմն այս ակցիաները խիստ անհրաժեշտ են, հատկապես հիմա: Իսկ իրավիճակ այսօր չեն փոխի, վաղը հաստատ կփոխեն:
-Ասել է՝ փողոցային պայքարն անհրաժե՞շտ է:
-Առանց փողոցային պայքարի ոչինչ չի լինելու: «Ելքի» ակցիան նորմալ է, տնտեսական իրավիճակի դեմ բողոք է: Բայց նրանց 9- հոգանոց թիմը ոչինչ չի կարող անել:
-Թվաքանակով ավելի մեծ ընդդիմությունը՝ «Ծառուկյան» դաշինքը, նախընտրում է խորհրդարանական ամբիոնը և ընդդիմադիր միասնական պայքարի համար դուրս չի գալիս փողոց: Ինչու՞:
-Դե մի քիչ կձգձգեն, իրենց փայաբաժինը կստանան, կքվեարկեն: Ամեն մեկն իր փայի մասին է մտածում, տեսնում եք` դաշնակցությունն ինչ ծուռումուռ հայտարարություն է ընդունել: Մարդիկ մտածում են` կարող է կոալիցիա չմտնեն, իրենց գինն են ներկայացնում: Սերժ Սարգսյանն էլ հին, փորձառու գործիչ է, բոլորի գինը լավ գիտի: Կտա այնքան, որքան նրանց հասնում է, ոչ թե` ինչքան նրանք կուզեն:

Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ