Ալիևի հայտարարությանը պետք է լրջորեն վերաբերվել

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ինչպես արդեն հայտնի է, «Ենի Ադրբեջան» իշխող կուսակցության 6-րդ համագումարում վերջերս հայտարարել է. «Երևանը մեր պատմական տարածքն է, և Ադրբեջանը պետք է վերադարձնի այս հողը»:
Բորենիների ոհմակի առաջնորդի այս ռազմաշունչ հայտարարությունը, անշուշտ, համարժեք արձագանք-հակադարձում էր պահանջում ՄԱԿ-ի, «միջազգային հանրություն» կոչվածի և, առաջին հերթին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երկրների արտաքին գործերի նախարարների կողմից: Սակայն բոլորը լռեցին։ Օտարերկրյա միակ պետական պաշտոնյան, որն Ալիևի հայտարարության առնչությամբ հանդես եկավ թեկուզ մեղմ, հայերիս այնքան էլ չգոհացնող քննադատությամբ, Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան էր: Վերջինս, հակադարձելով Իլհամ Ալիևի հայտարարությանը, ասել է. «Ռուսաստանը տեղյակ է Ադրբեջանի և Հայաստանի լարված հարաբերությունների մասին, և Ալիևի տեսակետները չեն օգնում լարվածությունը նվազեցնելուն»:

Հասկանալի է, որ Մարիա Զախարովան ավելի խիստ չի արտահայտվել, կաշկանդված լինելով, այսպես ասած, դիվանագիտական կոռեկտությունը պահպանելու անհրաժեշտությամբ, ինչպես նաև երկու պետությունների` Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները չվտանգելու մտահոգությամբ: Սակայն Զախարովայի նույնիսկ այս մեղմ քննադատությունը Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունում չեն մարսել, և Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Հեքմաթ Հաջիևը դատապարտել է Զախարովայի հիշյալ հայտարարությունը:
Ադրբեջանի «Ազար Թաջ» լրատվական գործակալության տեղեկացմամբ, Հաջիևը Մարիա Զախարովայի հիշյալ քննադատության կամ մտահոգության առնչությամբ ասել է. «Հաշվի առնելով Բաքվի և Մոսկվայի միջև ռազմավարական համագործակցությունը, Զախարովայի հայտարարությունը Ալիևի մասին ճիշտ չէ»:

Որքան էլ անհիմն է Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի խոսնակի այս բարբաջանքը, այն դիվանագիտական լեզվով արտահայտված ակնարկ ու նույնիսկ թաքուն սպառնալիք է պարունակում` Զախարովայի հայտարարությունը վտանգում է Բաքվի և Մոսկվայի միջև առկա ռազմավարական համագործակցությունը, և այս առումով սխալ է, եթե պաշտոնական Մոսկվան նույն կերպ շարունակի, երկու պետությունների ռազմավարական համագործակցությունը կարող է դառնալ անցյալ:

Ընդգծենք, որ Երևանը վերադարձնելու մասին Ալիևի վերոնշյալ հայտարարությունը նորություն չէ: Ադրբեջանի ղեկավարը նախկինում էլ մի քանի անգամ հանդես է եկել Երևանը և Զանգեզուրը վերադարձնելու մասին հայտարարություններով, և, հաշվի առնելով նաև այս իրողությունը, Ալիևի վերջին հայտարարությանը Հայաստանի իշխանությունների պետական մակարդակով արձագանքը մեղմ է և ոչ գոհացուցիչ:
Այս հայտարարությունը, ինչպես իրավացիորեն նշել է Արցախի հերոս, գեներալ-մայոր Արկադի Տեր-Թադևոսյանը (Կոմանդոս), Հայաստանի իշխանությունների կողմից պետք է միջազգային ասպարեզում քննարկման դրվեր:
Արկադի Տեր-Թադևոսյանի կարծիքով, հնարավոր է, որ քաղաքագետները լուրջ չեն ընդունում Ալիևի ասածները: «Բայց ես ուզում եմ ասել՝ Ադրբեջանը հենց այնպես չի խոսել»,- ասել է Արկադի Տեր-Թադևոսյանը:

«Թուրքն ինչ ասում է, հենց այնպես չէ, դա միայն դեմագոգիա չէ, մենք պետք է պատրաստվենք ռեալ մարտերի»,- փետրվարի 15-ին հրավիրված մամուլի ասուլիսում, խոսելով Ադրբեջանի նախագահի վերջին հայտարարության մասին, ասել է առաջին հետախուզադիվերսիոն ջոկատի հրամանատար Վովա Վարդանովը:
Վերջինիս խոսքով, Իլհամ Ալիևի հայտարարություններն ինչքան էլ ուղղված լինեն ներքին լսարանին, նա հաշվի է առնում զորքերի մարտական վիճակը:

«Դուք նայեք, թե ով է Իլհամ Ալիևը,- ասել է Վովա Վարդանովը:- Նա Ադրբեջանի նախագահն է, բայց, բացի դրանից, նա գլխավոր հրամանատարն է, նա զորավար է, նա ընդհանուր մերձկասպյան թուրքերի գլխավոր հրամանատարն է»:
Առաջին հետախուզադիվերսիոն ջոկատի հրամանատարի կարծիքով, թուրքերը մասնակիորեն պատրաստ են հարձակումների:
«Նախիջևանը պատանդի վիճակից թուրքերի օգնությամբ այնքան է հզորացել, որ շատ վտանգավոր է դարձել հարձակողական մարտերի համար,- ասել է Վովա Վարդանովը:- Նա ունի հարձակողական մեծ պոտենցիալ, ունի բավականին հզոր տանկային խումբ, անձնակազմը 15 հազարից ավելի է»:

Նշենք նաև, որ ԱՄՆ-ի հետախուզական ծառայությունները չեն բացառել, որ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ առկա լարվածությունը 2018 թ. կարող է վերածվել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև լայնամասշտաբ մարտական գործողությունների, այսինքն՝ պատերազմի: Ըստ ամերիկյան որոշ ԶԼՄ-ների տեղեկության, այս մասին ԱՄՆ-ի սենատի Հետախուզության հարցերի կոմիտեի լսումների ընթացքում ունեցած իր ավանդական ամենամյա ելույթում հայտարարել է ԱՄՆ-ի ազգային հետախուզության տնօրեն Դենիել Քոութսը:
Ընդգծենք, որ քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանի և այլոց կարծիքով, Ալիևը նախագահական ընտրությունները 2018 թ. հոկտեմբերից ապրիլ տեղափոխելու և արտահերթ ընտրություններ նշանակելու որոշումը կայացրել է այն նկատառումով, որ հասցնի այս տարվա ընթացքում պատերազմել, հակառակ պարագայում, եթե ընտրությունները հոկտեմբերին լինեին, իսկ երդմնակալության արարողությունը և նախագահի պաշտոնի ստանձնումը՝ նոյեմբերին, Ադրբեջանը ձմեռվա շեմին չէր կարողանա պատերազմել:

Իլհամ Ալիևի վերոնշյալ հայտարարությանը, կարծում ենք, իրոք, պետք է վերաբերվել ոչ թե ծաղրանքով` Երևանը վերադարձնելը նրա սոսկ երազանքը կամ զառանցանքը համարելով, այլ միանգամայն լրջորեն, ինչը հրամայական է դարձնում հատկապես Նախիջևանի և Գեղարքունիքի կողմից Ադրբեջանի հնարավոր ագրեսիային դիմակայելուն Հայաստանի պատշաճ պատրաստվածությունը:
Ադրբեջանը և անձամբ Իլհամ Ալիևը մտադիր չեն հրաժարվելու Սևանա լիճ հասնելու, Երևանը գրավելու իրենց պլաններից: Նաև այս նպատակով Ադրբեջանը շարունակում է զինվել ու հզորացնել իր բանակը: Օրինակ, Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը երեկ հայտարարել է Լոնդոնում Ադրբեջանի և Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարարությունների միջև ստորագրված 2018-2019 թթ. ռազմական համագործակցության ծրագրի մասին: Թե ինչ է պարունակում նշված ծրագիրը, մեզ դեռ հայտնի չէ, սակայն քննարկումներ են եղել նաև Ադրբեջան-Մեծ Բրիտանիա ռազմական համագործակցության հեռանկարի վերաբերյալ։

Բնավ պետք չէ խուճապի մատնվել, բայց անհրաժեշտ է գործնականում կարևորել այն, որ Ադրբեջանին սթափեցնել կարող է միայն հայկական բանակի հզորությունը: Այս առումով, կարծում ենք, Հայաստանը պետք է շուտափույթ ձեռք բերի «Սմերչ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգերի նոր, լրացուցիչ խմբաքանակներ, դրանք տեղաբաշխի Նախիջևանի և Գեղարքունիքի մարզին սահմանակից ադրբեջանական շրջանների դիմաց` նշանառության տակ վերցնելով այնտեղ գտնվող ռազմական և այլ թիրախներ, հատկապես Երևանի համար լուրջ վտանգ ներկայացնող նույնաբնույթ համակարգերը, որոնց գտնվելու վայրը և տեղաշարժը պետք է մշտապես հսկողության տակ պահի ԱԹՍ-ներով և հետախուզության այլ միջոցներով` իրական վտանգի դեպքում նախահարձակ լինելու համար:
Հուսանք, որ այս ամենը տվյալ հրապարակումից առաջ էլ գիտակցվում է և արվում է հնարավոր ամեն ինչ, որ թշնամին Նախիջևանից և Գեղարքունիքի մարզին սահմանակից Գետաբեկի և Դաշքեսանի շրջաններից չկարողանա Երևանի ուղղությամբ հարձակում իրականացնել:

Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Իսրայելի բանակն արդեն կողմնորոշվել է Իրանի հարվածին պատասխանելու հարցում
• Զելենսկու և մյուսների համար կգտնվի՞, արդյոք, ռուսական զենքի հարվածներին դիմացող ռմբապաստարան
• Աշխարհը համակ ուշադրությամբ հետևում է Իրանին հարվածելու վերաբերյալ Իսրայելի հայտարարություններին
• Ադրբեջանի հարձակման կամ մեծ պատերազմի ժամանակը-2
• Ադրբեջանի հարձակման կամ մեծ պատերազմի ժամանակը
• Պարզաբանման սպասելիքով
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-6
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-5
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից-հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-4
• Ինչո՞ւ Իսրայելը հիմա ցանկացավ Իրանին պատերազմի մեջ ներքաշել, արդյոք ջհուդամասոնական հանցախմբի բուն թիրախը մենք չե՞նք
• Մեդվեդև, Լավրով. ՈՒկրաինան ահաբեկչական պետություն է
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները. 3
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից-հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները-2
• Զելենսկու գլուխը շուտով կարող է պոկվել-4
• Զելենսկու գլուխը շուտով կարող է պոկվել-3
• Զելենսկու գլուխը շուտով կարող է պոկվել
• Նիկոլն Ալիևի առերևույթ աջակից- հանցակից, կամ՝ ինչ են բացահայտում Հայաստանի քարտեզները
• Նիկոլը, եթե որոշել է Հայաստանը դնել դագաղում ու հանձնել Ալիևին, ինքը կարող է ավելի շուտ հայտնվել դագաղում. ինքնապաշտպանության իրավունքը սրբազան է-4
• Նիկոլը, եթե որոշել է Հայաստանը դնել դագաղում ու հանձնել Ալիևին, ինքը կարող է ավելի շուտ հայտնվել դագաղում. ինքնապաշտպանության իրավունքը սրբազան է-3
• Նիկոլը, եթե որոշել է Հայաստանը դնել դագաղում ու հանձնել Ալիևին, ինքը կարող է ավելի շուտ հայտնվել դագաղում. ինքնապաշտպանության իրավունքը սրբազան է- 2

Մեկնաբանություններ