Թուրքիային պետք է հեռացնել ՆԱՏՕ-ից

Միջազգային դիվանագիտության ու անվտանգության հարցերով փորձագետ
Ադրիան Դեզյուեն Le Figaro-ում գրում է, որ ՆԱՏՕ-ն դրսևորում է իր անընդունակությունը խոչընդոտելու թուրքերի ու նրանց ջիհադական դաշնակիցների սպանդին Աֆրինում ապաստանած սիրիացի քրդերի նկատմամբ: Արևմուտքի թողտվությունը դաշնակցի նկատմամբ թուլացնում է ԻՊ-ի դեմ պայքարը: Արևմուտքը հայացքը ուղղել է գերազանցապես Արևելյան Գուտային, որտեղ իսլամական-ջիհադական ընդդիմությունն է, մինչդեռ թուրքական բանակը շարունակում է հարձակումը Աֆրինի քրդական կանտոնի վրա: Մարտավարական տեսակետից` մարտերը քաղաքի մերձակայքում կարող են սիրիացի քրդերին ուժերի հարաբերակցությունը վերականգնելու հնարավորություն տալ, սակայն Աֆրինի անկումը ողբերգական հետևանքներ կունենա: Առավել տագնապալի է վիճակը ռազմավարական մակարդակում: Թույլ տալ թուրքական բանակին տեղակայվել Սիրիայի սահմանի երկայնքով` նշանակում է Անկարային տալ ամբողջ Մերձավոր Արևելքի կենտրոնական հատվածի վրա ազդելու հնարավորություն: Թուրքական բանակն իր տեղական կազմավորումների ջիհադական զինվորներով, որոնց իր կարծիքով ղեկավարում է, բայց որոնք ի վերջո միշտ նրանից խույս են տալիս, ենթարկվում է սիրիական քաղաքացիական պատերազմին անվերջ աջակցելու վտանգին: Որպեսզի թուրքական բանակի ռազմական հաղթանակները չվերաճեն տարածաշրջանային հրդեհի, անհրաժեշտ է հնարավորն անել վերականգնելու համար Սիրիայի ինքնիշխանությունն իր ամբողջ բազմազանության մեջ: Քրդական ինքնավարությունը լուծում չէ, այլ քաղաքական անհրաժեշտություն: Արևմտյան թողտվությունը (նաև` ռուսական) «մեծ թուրքի» նկատմամբ անհապաղ պետք է դադարեցվի, քանի դեռ շատ ուշ չէ: Թուրքիայի հեռացումը ՆԱՏՕ-ից կլինի այն միջոցը, որ պետք է արագ քննարկի Բրյուսելը: Խոսքի մակարդակում սադրանքների ժլատություն երբեք չանող Էրդողանը մեղադրում է իր հյուսիսատլանտյան դաշնակիցներին ու քննադատում ՆԱՏՕ-ի անգործությունը քրդական ագրեսիայի դեմ: Անգործությունն իրոք հանցանք է: Բայց խոսքը Էրդողանի ջիհադիստների առաջ անգործության մասին է, որ սպառնում են ոչնչացնել քրդերին, քանի դեռ մեր զորքերը հանգիստ քայլերթեր են անում բալթյան երկրների հարթավայրերում: Մինչդեռ հերիք էր ընդամենը անթռիչք գոտի, որ թուրքերին պարտադրվել էր Սիրիայի ամբողջ պատերազմի ընթացքում` մեկ ռուսների կողմից իրենց Լաթաքիայի ավիաբազայից, մեկ` ամերիկացիների կողմից Ինջիրլիքի ավիաբազայից:

Քրդերը, որ հերոսական դիմադրություն ցույց տվեցին ԻՊ-ին Քոբանիում ու այլ տեղերում ու գրավեցին նրանց մայրաքաղաք Ռաքան, այսօր լքյալ վիճակում են:
Ադրիան ԴԵԶՅՈՒԵՆ, Le Figaro

Հ.Գ. Թուրքիային ՆԱՏՕ-ից վտարելը, իհարկե, իրավիճակ փոխող քայլ է, բայց դեպի ու՞ր: Եթե Բրյուսելը հարցը քննարկի ու աննախադեպ որոշում ընդունի, դա նշանակելու է Անկարային գործողությունների ազատություն տալ ու վերջնականապես նետել Ռուսաստանի գիրկը, որին անթաքույց ձգտում է Մոսկվան: Հարցի քննարկումը կարևոր է` Անկարային իր դաշնակցային պարտավորությունները հիշեցնելու ու որոշակի սահմաններում պահելու համար, Արևմուտքի հետ կապերը խզած Թուրքիան կդառնա ոչ միայն անկանխատեսելի, այլև վտանգավոր տարածաշրջանի ու Արևմուտքի համար` իր կայսերապաշտական ձգտումներով ու տարածաշրջանի սահմանները վերաձևելու բուռն ցանկություններով: Թուրքիան վերջնականապես կդառնա արմատական իսլամիստական պետություն` Էրդողանի նախագահությամբ` հրաժարվելով աշխարհիկ պետության հանրապետական անցյալից: ՈՒ ի՞նչ կտա դա Արևմուտքին, բացի` սահմանային սպառնալիքներից ու Մերձավոր Արևելքում Թուրքիայի հրահրած անվերջ պատերազմներից, որ կհանգեցնեն ոչ միայն Սիրիայի մասնատմանը, այլև տարածաշրջանում ուժերի հավասարակշռության խախտմանը` ստեղծելով Մոսկվա-Անկարա ռազմական դաշինք, որի հետևանքները ոչ ոք չի կարող կանխատեսել:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ