Իրանի ԱԳՆ-ն գեներալ Սոլեյմանիի օգնությամբ «անակնկալներ» է պատրաստում ԱՄՆ-ի համար

Մարտի սկզբին Իրանն ամենաիսկական գրոհ սկսեց ԱՄՆ-ի հասցեին, որի էությունն էր միջազգային հարաբերություններում ակտիվացնել ամենուրեք արգելված և ահաբեկչական ճանաչված «Իսլամական պետություն» (ԻՊ) խմբավորման ստեղծմանն ու սնուցմանը Վաշինգտոնի մասնակցության հարցը:

Իհարկե, սա Իրանի առաջին փորձը չէ համաշխարհային հանրության ուշադրությունը հրավիրելու այն բանի վրա, որ ԻՊ-ի ավազակային կազմավորումների և նրանց հարող օտարերկրյա վարձկանների հանկարծակի հայտնվելը, ապա նաև Իրաքի ու Սիրիայի դեմ ուղղված ագրեսիան ԱՄՆ-ի և Իսրայելի հատուկ ծառայությունների հույժ գաղտնի հետախուզական-դիվերսիոն գործողություն են: Սակայն հիմա ամեն ինչ շատ ավելի հիմնավոր է, քան, օրինակ, 2014 թ. օգոստոսին, երբ Իրանում առաջին անգամ բարձրաձայն խոսեցին ԻՊ-ի ավազակախմբերի հետ ԱՄՆ-ի ու Իսրայելի կապի մասին: Հիշեցնեմ. այն ժամանակ տեղ էր գտել իրանական հատուկ ծառայությունների կազմակերպած տեղեկատվական արտահոսք, որն արվել էր «Tehran Times» թերթում տպագրված հրապարակման միջոցով:

Հիմա, երբ մինչև Ռուսաստանի, Իրանի և Թուրքիայի նախագահների ապրիլի 4-ին կայանալիք հանդիպումը քիչ ժամանակ է մնացել, և երբ արդեն բոլորի համար հասկանալի է, որ Մոսկվայից համաշխարհային քաղաքականության կարևորագույն հարցերով դարձյալ զբաղվելու է Վլադիմիր Պուտինը, Իրանի մարտի սկզբի ջանքերը՝ աշխարհի ուշադրությունը հրավիրելու Մերձավոր Արևելքում ԱՄՆ-ի և Իսրայելի երկերեսանի դերի վրա, առանձնակի իմաստ են ստանում, և մեր շարադրանքից ընթերցողները կհասկանան, թե ինչու: Մենք քանիցս գրել ենք, որ տարածաշրջանում Իրանի քաղաքականության գլխավոր նպատակն է արմատապես թուլացնել ԱՄՆ-ի և Իսրայելի, ինչպես նաև նրանց խամաճիկ երկրների դիրքերը, և հարցն առաջին հերթին վերաբերում է ամերիկացիներից ու նրանց արբանյակներից Սիրիայի ու Իրաքի ազատագրմանը, որովհետև, Իրանի իսլամական հեղափոխության գերագույն առաջնորդ այաթոլահ Սեյեդ Ալի Հոսեյնի Խամենեիի որոշմամբ, Սիրիայի ու Իրաքի պաշտպանությունը հավասարեցված է աշխարհում իսլամի պաշտպանությանը: Բայց այն հարցը, որ ապրիլի 4-ին իրանցիները, ոչ առանց Ռուսաստանի նախագահ Պուտինի աջակցության, կառաջադրեն Թուրքիային, չի վերաբերում պարզապես Սիրիայի ապաօկուպացմանը. դաշնակիցները Թուրքիայից կպահանջեն լիովին դուրս գալ Սիրիայից և Իրաքից: Այսպիսով, Թեհրանը բացահայտ ու բարձրաձայն ասում է աշխարհին. «ԱՄՆ-ն ու նրա դաշնակիցները ահաբեկիչներ են պատրաստում ու հովանավորում նրանց»: Հիմա էլ է ամեն ինչ սկսվել թերթի հրապարակումից, բայց մեկ այլ՝ «Kayhan News» թերթի: Սա շատ բան է նշանակում, քանի որ այդ լրատվամիջոցի անգլերեն տարբերակը նախատեսված է բացառապես արտաքին աշխարհի վրա ներգործելու համար: Իրանի տպագիր լրատվական կարևորագույն հրատարակություններից մեկը լինելով՝ այն լույս է ընծայվում 1943 թվականից: Թերթի խմբագրությունը ակտիվ մասնակցություն է ունեցել 1979 թ. իսլամական հեղափոխությանը, պարբերականի հեղափոխականորեն տրամադրված աշխատակիցներն ստեղծեցին «Իսլամական ասոցիացիա», որը միջամտում էր խմբագրական կոլեգիայի գործերին և աշխատանքին մոտ չէր թողնում այլ տարրերի: Բոլոր վերջին նախագահական ընտրությունների ընթացքում թերթն ակտիվորեն պաշտպանել է պահպանողական թեկնածուներին՝ սկսած Մահմուդ Ահմադինեժադից: Թերթի հրապարակումները մեկ անգամ չէ, որ առանձնակի արձագանք են գտել Արևմուտքում և Իսրայելում: Այսպես, Փարիզում կազմակերպված ահաբեկչական հարձակումներից հետո «Kayhan News»-ը առաջին էջում հրապարակեց «ԻՊ-ի կատաղած շները կծեցին իրենց տերերի ոտքը» վերնագրով մի հոդված, որը կոշտ արձագանք գտավ արտասահմանյան որոշ լրատվամիջոցների շրջանում: Հիմա դժվար չէ պատկերացնել, որ ԱՄՆ-ի հասցեին վերոհիշյալ հարձակման նպատակն է հասկացնել, որ արձագանք անպայման պետք է լինի:

Ընդգծենք նաև, որ հենց «Kayhan News»-ի մարտի 3-ի հրապարակումից հետո իրանական մնացած լրատվամիջոցները, այդ թվում նրանք, որոնք համարվում են Իսլամական հեղափոխության գերագույն առաջնորդ այաթոլահ Խամենեիի հետ ուղղակիորեն կապված, մարտի 5-ից սկսեցին հաղորդել հրապարակման կրճատ տարբերակները, ինչպես նաև հաղորդագրություններ ու հայտարարություններ, որոնք բացահայտորեն կոչված էին հաստատելու այն անձանց պնդումները, որոնք հիշատակված էին «Kayhan News»-ի հրապարակման մեջ:

Հրապարակման կենտրոնում երկու պաշտոնատար անձինք են, որոնց դժվար է կասկածել անիրազեկության կամ էլ միամտության մեջ՝ նախնական և հետագա տեղեկություններ մշակելիս: Առաջինը Իրանի ԻՀՊԿ-ի «Կոդս» հատուկ ծառայության գլխավոր հրամանատար, աշխարհահռչակ գեներալ-մայոր Քասեմ Սոլեյմանին է, իսկ երկրորդը՝ նախկին փոխարտգործնախարար, իսկ հիմա Իրանի խորհրդարանի նախագահի միջազգային գործերի գծով հատուկ օգնական Հոսեյն Ամիր-Աբդոլլահիյանը: Հենց նա էլ «Kayhan News»-ի հետ կազմակերպում է, կարելի է ասել, ԱՄՆ-ի դեմ ուղղված «պիար-պրոքսի-պատերազմների» կարգի հատուկ օպերացիան: Ամիր-Աբդոլլահիյանն ընդգծել է, որ գեներալ Սոլեյմանին Իրանի ԱԳՆ է ներկայացրել փաստաթղթեր, որոնք վկայում են այն մասին, որ ԱՄՆ-ը դաշնակցում է «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման հետ: «Երբ ես գտնվում էի արտաքին գործերի նախարարությունում, պետք է հանդիպում ունենայի գեներալ Սոլեյմանիի հետ, նա ինձ փաստաթղթեր տվեց ու ասաց, որ ես դրանք շպրտեմ Արևմուտքի ու ՄԱԿ-ի երեսին,- թերթին պատմում է Ամիր-Աբդոլլահիյանը:- Նա նույնիսկ ինձ խնդրեց արտաքին գործերի նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆին ասել, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններ չվարի տարածաշրջանի վերաբերյալ՝ միջուկային հարցի շուրջ բանակցությունների հետ մեկտեղ, բայց եթե անհրաժեշտություն առաջանա, նա կարող է այս փաստաթղթերը դնել սեղանին և ասել ամերիկացիներին, որ դրանք այն են, ինչ նրանք մտածել են»: Իրանի խորհրդարանի նախագահի հատուկ օգնականն այնուհետև ասում է, որ գեներալ Սոլեյմանիի ներկայացրած փաստաթղթերը ճշգրիտ տեղեկություններ են պարունակում ԻՊ-ի պարագլուխների հետ ԱՄՆ-ի դավադրության աշխարհագրական դիրքի, ժամանակի ու ճշգրիտ մանրամասների վերաբերյալ:

«Երբ Իրաքի Մոսուլը գտնվում էր ԻՊ-ի օկուպացման ներքո, ամերիկյան A-330-ը վայրէջք կատարեց Մոսուլի օդանավակայանում, ամերիկյան գեներալներն իջան ինքնաթիռից, և ռազմական տեխնիկան բեռնաթափվեց»,- հաղորդում է Ամիր-Աբդոլլահիյանը գեներալ Սոլեյմանիի վկայությունները: «Օդանավակայանի բարձրաստիճան ուղևորների սպասասրահում ամերիկացի գեներալները խոսում էին Մոսուլում ԻՊ խմբավորման առաջնորդների հետ, որը տևեց երեք ժամ 23 րոպե, ապա նստեցին ինքնաթիռ ու մեկնեցին»,- պատմում էր նա: Ամերիկացիները ԻՊ-ի համար բերել էին զենք ու հանդերձանք, որոնց կարիքն ունեին ահաբեկիչները: «Մեկ այլ դեպքում, մեկ այլ վայրում ամերիկյան երեք ուղղաթիռներ վայրէջք են կատարել և ռազմական տեխնիկա հանձնել ԻՊ-ի ավագ պարագլուխներին»,- հայտարարել է Ամիր-Աբդոլլահիյանը՝ վկայակոչելով գեներալ Սոլեյմանիին:

Իրանի խորհրդարանի նախագահի հատուկ օգնականի ասելով, երբ վերջին ամիսներին ձերբակալվեցին ԻՊ-ի շատ հրամանատարներ, ամերիկացիները դիմեցին անվտանգության ապահովման զանազան եղանակների, որպեսզի ԻՊ-ի պարագլուխների մեծամասնությունը էվակուացվի այն պատրվակով, թե այդ մարդիկ գտնվել են պաշարման մեջ, և անհրաժեշտություն կա դադարեցնելու կրակը: «Ավելի ուշ մենք պարզեցինք, որ ամերիկացիները բռնել են այն անձանցից մի քանիսին, ովքեր այնուհետև էվակուացվել են Հյուսիսային Աֆղանստան, ոմանք էլ Լիբիա և Եմենի հարավային մասի այլ վայրեր»,- ասել է Ամիր-Աբդոլլահիյանը: Գեներալ Սոլեյմանիի սիրիական աղբյուրները պնդում են, որ ամերիկյան ուղղաթիռները ԻՊ-ի հրամանատարներին Դեյր էզ Զորից էվակուացրել են Սիրիայի հյուսիսային Էլ-Հասեկեի նահանգ: Այդ կապակցությամբ Ամիր-Աբդոլլահիյանը հիշեցրել է, որ հունվարի վերջին այաթոլահ Խամենեին հրապարակել է նախազգուշացում այն մասին, որ ԱՄՆ-ն զբաղվում է ԻՊ-ը Աֆղանստան տեղափոխելով: «Իսլամական պետությունը» Իրաքից ու Սիրիայից տեղափոխելով Աֆղանստան՝ ԱՄՆ-ը ձգտում է «արդարացնել իր ներկայության շարունակումը տարածաշրջանում և անվտանգություն ապահովել սիոնիստական վարչակազմի համար»,- այն ժամանակ ասել էր Իրանի գերագույն առաջնորդը: «Kayhan News»-ի հրապարակումը ուղեկցվում է շատ հետաքրքիր մի լուսանկարով. ինչ-որ սենյակում «սիրիական չափավոր ընդդիմության» դրոշի ներքո նստած են ԻՊ-ի պարագլուխները, այդ թվում՝ «Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին», ընդ որում` բոլորն էլ միանգամայն «քաղաքակիրթ» եվրոպական զգեստով, ոչ մի չալմա: Իսկ դիմացը նստած են ամերիկացիները, որոնց մեջ պարզ երևում է ԱՄՆ-ի սենատոր Ջոն Մակքեյնը: Եվ եթե, կարելի է ասել, գեներալ-մայոր Սոլեյմանիի խոսքերից երևում է, որ ԱՄՆ-ի գեներալները համարյա ուղղակիորեն և անձամբ հրահանգավորում էին ԻՊ-ի պարագլուխներին, ապա «խալիֆայականների» շրջապատում սենատոր Մակքեյնի ներկայության պարագայում խոսքը կարող է վերաբերել «Իսլամական պետության» նկատմամբ լիակատար քաղաքական վերահսկողությանը, առնվազն ԱՄՆ-ի Սենատի կողմից, և ոչ միայն: Չէ՞ որ լայնորեն հայտնի են Մակքեյնի կապերը Սպիտակ տան և պետդեպարտամենտի բարձրաստիճան քաղգործիչների, ամերիկյան զինվորականների ու հատուկ ծառայությունների հետ:

Կարող է զարմանալի թվալ, սակայն հետագա արձագանքները ցույց տվեցին, որ Իրանի իշխանությունները նաև դաշնակիցներ ունեն ԱՄՆ-ում: Այսպես, «Veterans Today» կայքի գլխավոր խմբագիր Ջիմ Դինը ողջունել է Իրանի դերը «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման դեմ մղվող պայքարում: «Սիրիայի հակաահաբեկչական պայքարին Իրանի և «Հըզբոլլահի» ցուցաբերած աջակցությունը ծայրաստիճան կարևոր էր ոչ միայն խիստ հոգնած սիրիական բանակին օժանդակելու, այլև նրա մարտական հնարավորություններն ամրապնդելու համար, երբ սպայակազմի մեծ մասը, կաշառված լինելով սաուդցիների կողմից, անցել էր երկրորդ պլան»,- ասել է Դինը մարտի 4-ին IRNA գործակալությանը տված բացառիկ հարցազրույցում: Դինն ու նրա «Veterans Today»-ը Իրաքում և Սիրիայում ԱՄՆ-ի «հակաահաբեկչական գործողությունների» որոշ նրբությունների լուսաբանման գործոններ են: Մասնավորապես, հենց այդ կայքն է մերկացրել Հալեպում, իսլամիստների դիրքերում, ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Անգլիայի, Գերմանիայի, Թուրքիայի, Իսրայելի և մի շարք արաբական երկրների ավելի քան 150 հատուկջոկատայինների աղմկոտ գերեվարումը:

«Իրանցիներն առանցքային դեր խաղացին սիրիական տարբեր հակաահաբեկչական խմբերի կազմակերպմանն օժանդակելու գործում: Այն ժամանակ տեղի ուժերը կարողացան իրենց ձեռքը վերցնել այն շրջանների անվտանգությունը, որոնք մաքրվել էին ջիհադիստներից, դրա համար էլ բանակի մարտական ուժը չէր թուլացել անվերջանալի ուղեկալային պարտավորություններից: Դա սիրիական բանակին ստիպեց անընդհատ համալրել դարանի պահակախումբը, ինչպես նաև ոչնչացնել ոչ մեծ կայազորներ»,- ասել է Դինը: Նա, իհարկե, խոսել է նաև Սիրիայում Ռուսաստանի և ռուս զինվորականների կարևոր դերի մասին, սակայն Ամիր-Աբդոլլահիյանի և Սոլեյմանիի մերկացումների կապակցությամբ առանձնակի արժեք են ստանում նրա քննադատական դիտողությունները Վաշինգտոնի հասցեին:
(շարունակելի)

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Հեղինակի նյութեր

• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-3
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-2
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի- 2
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի-1
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Փա­շի­ն­յանն ա­մեն օր, կա­մա­վոր հրա­ժա­րա­կան չտա­լով, ըն­դա­մենն ա­պա­ցու­ցում է, որ հա­կա­հայ ու­ժե­րի դրա­ծո է
• Բաց հարց Ռու­սաս­տա­նի ԶԼՄ-նե­րին. Ինչ­քա՞ն կա­րե­լի է ստել Ար­ցա­խի հար­ցում հա­յե­րի «մեղ­քի» մա­սին
• Ռու­սաս­տանը, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րի թողտ­վու­թ­յամբ, Թուր­քիա­յին ներս է թո­ղել Այսր­կով­կա­սի մեր մա­սը
• Թուր­քիան մուտք է գոր­ծել տա­րա­ծաշր­ջան ու Ար­ցա­խից սպառ­նում է և՛ Ի­րա­նին, և՛ Ռու­սաս­տա­նին
• Փա­շի­ն­յան, խոս­տո­վա­նիր, գու­ցե Զան­գե­զուրն է՞լ եք ար­դեն վա­ճա­ռել թուր­քե­րին
• Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի մի մա­սը դա­վա­ճա­նել է ողջ հայ ժո­ղովր­դին
• Մեր ժո­ղովր­դին ԱՄՆ-ը, Իս­րա­յե­լը, Անգ­լիան և Թուր­քիան դա­վա­ճան­նե­րի ձեռ­քով «Այսր­կով­կաս­յան Դեյ­թոն» են պար­տադ­րել
• «Ով խա­ղա­ղու­թ­յուն է ու­զում խայ­տա­ռա­կութ­յան գնով, կս­տա­նա և՛ պա­տե­րազմ, և՛ խայ­տա­ռա­կութ­յուն»
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ

Մեկնաբանություններ