«Սարոյանական ցուցադրության ամենաուշագրավ ցուցանմուշը գրողի հեծանիվն է»

Վիլյամ Սարոյանի 110-ամյա հոբելյանին նվիրված

«Սարոյանը և Հայաստանը» ցուցահանդեսով մեկնարկեց «Երևան հյուրանոցի բնակիչները» նախագիծը: Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի և «Գրանդ Հոթել Երևան» հյուրանոցի նախաձեռնած այս նախագծի շրջանակում տարվա ընթացքում կազմակերպվելու է ցուցահանդեսների շարք` հյուրանոցի մշտական բնակիչների և նշանավոր հյուրերի մասին:

«Գաղտնիք չէ, որ մեր մայրաքաղաքը հարազատ ու սիրելի է ամենից առաջ կոթողային կառույցներով, որոնցից մեկը «Երևան» հյուրանոցն է,- ասաց թանգարանի տնօրեն ԿԱՐՈ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ:- Անկեղծ ասած՝ ես երանությամբ եմ հիշում 90-ակաների կեսերը, երբ պատիվ ունեցա շուրջ երկու տարի աշխատել այս շենքում: Շատերը հիշում են, թե ինչ անմխիթար վիճակում էր հյուրանոցը: Մեր խմբագրությունը տեղակայված էր երկրորդ հարկում: Ամեն անգամ, աշխատանքի պահերին, ես փորձում էի երևակայել, թե մեր մեծերից ովքեր են իջևանել այդ սենյակում: Այդ ժամանակ չէի էլ կարող երևակայել, որ այս շենքը մոտ ապագայում այսպիսի շքեղ տեսք է ունենալու, առավել ևս, որ հանդես ենք գալու համատեղ ծրագրով՝ նվիրված մեր մեծերին, ովքեր տասնամյակների ընթացքում մշտական կամ ժամանակավոր հանգրվանել են այս շենքում»:

«Երևան» հյուրանոցն առավելապես հայտնի է եղել մշտական բնակիչներ ունենալու ավանդույթով: 1920-30-ական թվականներին այստեղ ապրել և ստեղծագործել են հայ մշակույթի, գիտության ամենանշանավոր ներկայացուցիչներ` Չարենցը, Շիրվանզադեն, Իսահակյանը, Փափազյանը, Բակունցը, Մահարին, Քոչարը, Թերլեմեզյանը, Համբարձումյանը, Ալիխանյան եղբայրները և այլք: Վերոհիշյալ մշակութային գործիչների մասին շատ հարուստ վավերագրեր կան գրականության և արվեստի թանգարանի ֆոնդերում, որոնք մինչև տարեվերջ առանձին խորագրերով կցուցադրվեն հյուրանոցում:

Ցուցահանդեսների համադրող, գրականության և արվեստի թանգարանի գիտքարտուղար ՄԱՐԻՆԵ ՀԱՐՈՅԱՆԸ մեզ հետ զրույցում նշեց, որ հյուրանոցը մշտապես եղել է ամենակարևոր իրադարձությունների կենտրոնում, օրինակ, առաջինը այս հյուրանոցի չորրորդ հարկից է հայկական ռադիոն սփռել իր եթերը, այս հյուրանոցում ապրել է «Պեպո» ֆիլմի ստեղծագործական խումբը, և Արամ Խաչատրյանն այստեղ է գրել ֆիլմի երաժշտությունը:
Անդրադառնալով սարոյանական ցուցադրությանը՝ Մարինե Հարոյանն ասաց,
որ ամենաուշագրավ ցուցանմուշը գրողի հեծանիվն է, որը պահվում է Գրականության և արվեստի թանգարանում և հանրությանը ներկայացվում է առաջին անգամ: «Գրանդ Հոթել Երևանի» նախասրահում այցելուները կարող են տեսնել նաև Սարոյանի ինքնադիմանկարը, էսքիզներ և լուսանկարներ «Իմ սիրտը լեռներում է» պիեսի բեմադրությունից և համանուն ֆիլմից, գրքեր, նամակներ, լուսանկարիչ Պողոս Պողոսյանի հեղինակային լուսանկարներից, որոնք տրամադրել է վարպետի ընտանիքը, և Հրանտ Մաթևոսյանին ընծայագրված գիրքն ու լուսանկարները, որոնք տրամադրել է գրողի կինը` Վերժինե Մովսիսյանը:

«Երևան» հյուրանոցում պահպանվել է 1935 թվականի հյուրանոցի այցելուների գիրքը, որտեղ 52-րդ համարը ամրագրված է Սարոյանի անունով: Վիլյամ Սարոյան, ազգությունը հայ, երկիրը՝ Ամերիկա, մասնագիտությունը՝ գրող: Դա գրողի՝ Հայաստան կատարած առաջին այցն էր: Հետագայում գալով Հայաստան՝ Սարոյանը խնդրել է իրեն տանել այն հյուրանոցը, որտեղ ինքը առաջին անգամ իջևանել է:
Այս տարի «Երևան» հյուրանոցը դառնում է 90 տարեկան: Մեզ հետ զրույցում հյուրանոցի մարքեթինգի մենեջեր ԱՆԻ ՇԱՀԲԱԶՅԱՆՆ ասաց, որ 90-ամյա հյուրանոցը փորձում է առաջ գնալ՝ հիշելով, արժևորելով ու վեր հանելով իր պատմությունը, որովհետև հարուստ է հենց այդ պատմությամբ:
Հյուրանոցը կառուցվել է Երևանի առաջին գլխավոր ճարտարապետ Նիկողայոս Բունիաթյանի նախագծով, 1926-1928թթ.՝ դառնալով Խորհրդային Հայաստանի մայրաքաղաքի առաջին խոշոր հասարակական շենքը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ