Մնացականյանը մեկնում է Լավրովի հետ հանդիպման

Հայաստանի ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հունիսի 7-ին Մոսկվայում բանակցություններ է վարելու ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ: Սա նրա առաջին այցն է Մոսկվա իբրև նախարար: Զոհրաբ Մնացականյանը հաջորդեց Էդուարդ Նալբանդյանին, որ ԱԳ նախարար էր 2008-ից և սերտ ու փոխվստահելի երկխոսություն ուներ Լավրովի հետ: Մնացականյանը դեռ պիտի հարաբերություններ հաստատի: Երկու նախարարներն արդեն զրուցել են հեռախոսով և Մնացականյանը ստացել է Լավրովի հրավերը: Ավելի վաղ Սոչիում հանդիպեցին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, որ հաստատեց Հայաստանի ու Ռուսաստանի ռազմավարական գործընկերության պահպանման կարևորությունը:

Այս առումով ՌԴ ԱԳՆ տեղեկատվության և մամուլի բաժնի փոխտնօրեն Արտյոմ Կոժինի անոնսած բանակցային օրակարգը բանալ է` երկկողմ համագործակցության հարցերի լայն շրջանակ երկու երկրների ղեկավարների հանդիպման արդյունքների շրջանակում, միջազգային խնդիրներ, ինտեգրման գործընթացներ ԵԱՏՄ-ի, ՀԱՊԿ-ի, ԱՊՀ-ի շրջանակներում, ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի, ԱԾՏՀ-ի և միջազգային ու տարածաշրջանային այլ հարթակներում համակարգում, մտքերի փոխանակում Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտի կարգավորման հարցով: Կարծես թե` ամեն ինչ նախկինի պես է: Փաշինյանը հայտարարում էր, որ հայկական «թավշե հեղափոխությունը աշխարհաքաղաքական ենթատեքստ չունի և Երևանի բոլոր պարտավորությունները ԵԱՀԿ-ի ու ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում մնում են ուժի մեջ»: Բայց ինչ էլ անես, ի հայտ է եկել հայկական նախադեպը, որի իմաստը երևանյան շատ քաղաքագետներ համարում են «ժողովրդավարության սպասված հաղթանակ»: Իրոք, Հայաստանը փոխվել է, թեպետ պոկվել պատմականորեն ստեղծված աշխարհաքաղաքական պայմաններից շատ բարդ կամ գործնականում անհնար կլինի: ԱՄՆ Freedom House-ը արդեն հայտարարում է, որ «Փաշինյանի հաղթանակից հետո Հայաստանն ու Վրաստանը, լինելով մասնակի ազատ, անազատ տարածաշրջանի ամենաազատ երկրներն են, իսկ բացասական վարկանիշով գլխավորող երկիրը հարևան Ադրբեջանն է»: Հայտնվելով «վիճելի տարածքների» բաժնում Արցախի Հանրապետությունը ևս ճանաչվել է «մասնակի ազատ»: ԵՄ-ն պատահաբար չի հայտարարում, որ 2018-2022-ին Հայաստանին կհատկացնի 176 միլիոն եվրո աջակցություն տարբեր ոլորտներում կատարվող բարեփոխումներին, ելնելով այն փաստից, որ «համագործակցությունը հիմնված է ընդհանուր արժեհամակարգին»:

Պատահաբար չէ նաև, որ Փաշինյանն իր երկրորդ արտասահմանյան այցը (ՌԴ-ից հետո) Վրաստան կատարեց: Գուցե համընկնում է, գուցե` ոչ, բայց Զոհրաբ Մնացականյանի Մոսկվա այցի նախօրեին ժամանակավոր հիմքերով ուժի մեջ մտավ ԵՄ-ի հետ ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը, որ Հայաստանը ստորագրել էր 2017-ի նոյեմբերի 24-ին: Համաձայնագիրը վերաբերում է քաղաքական երկխոսությանը, տնտեսությանն ու անվտանգությանը: Մնացականյանի խոսքով` «Հեռանկարում ենթադրվում է ձևավորել շրջանակներ, որ հնարավորություն կտան կանոնավոր քաղաքական երկխոսություն հաստատել, աշխատել ներքին բարեփոխումների վրա, համագործակցել տրանսպորտի, էներգետիկայի, բանկային գործի և ֆինանսական ծառայությունների ոլորտում»: Որոշ հայ փորձագետների կարծիքով` Հայաստանի ու Ռուսաստանի դաշնակցային հարաբերություններին ոչինչ չի սպառնում, բայց գոյություն ունեցող խնդիրների մասին չեն լռելու: Իսկ խնդիրներ կան: Մոսկվայում Լավրովի հետ բանակցելու է նրա գործընկերը, որ ձգտելու է զարգացնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները` պահպանելով հնարավորություններ եվրոպական մանևրի համար` հաշվի առնելով «ժողովրդավարական ռեսուրսը»: Իսկ այդ ռեսուրսը, ինչ էլ ասեն, փոխում է ռազմավարական իրավիճակը տարածաշրջանում: Երևանը հազիվ թե փոխի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումները, բայց նրա ռեսուրսն արտաքին քաղաքականության մեջ հատուկ ուժ ու ուղղվածություն է ձեռքբերում: Ճիշտ է, տվյալ դեպքում խոսքը միայն բանակցություններում մեկնարկային առավելությունների մասին է, որ դեռ պետք է իրականացնել: Մնացականյանի ու Լավրովի բանակցություններում, իհարկե, հատուկ ուշադրություն կդարձվի Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտի կարգավորմանը:

Բաքուն նյարդայնանում է` հասկանալով, որ նեղանում են խնդրի ուժային լուծման հնարավորությունները «հայկական ժողովրդավարության նկատմամբ» Եվրոպայի դիրքորոշման պատճառով և փորձում է բանավեճը փոխադրել «արևմտամետ» Փաշինյանի ու Ռուսաստանի դիմակայության հարթություն, կտրականապես մերժում է Ստեփանակերտին բանակցային սեղան վերադարձնելու Փաշինյանի առաջարկը: Բայց Հայաստանի վարչապետը իր առաջարկը չի ներկայացրել իբրև գլխավոր պայման Բաքվի հետ երկխոսությունը սկսելու, որ հաստատել է և Մնացականյանը, բարձր գնահատելով Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի ու ԱՄՆ-ի խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ գործադրվող համատեղ ջանքերը` իբրև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների:

Նրա խոսքով` «Ցանկացած զարգացում, որ կխոչընդոտի բանակցային գործընթացին, անընդունելի է ու բացասական ազդեցություն կունենա բանակցային գործընթացի վրա» և «մենք, այսինքն` բոլոր կողմերը, տվյալ դեպքում խոսքը Ադրբեջանի մասին է, պետք է խուսափենք այդպիսի զարգացումից»: Այս ուղղությամբ` առանձնակի փոփոխություններ չեն կանխատեսվում, քանի որ կարևոր է հասնել Վիեննայի ու Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների գործնական իրականացմանը կոնֆլիկտի գոտում մոնիտորինգի ու միջազգային դիտորդների տեղակայման ուղղությամբ: Մարտավարական առումով Երևանի այդ գործողություններն արդարացված են: Ինչպե՞ս կպատասխանի այս ամենին Բաքուն, կհամաձայնի՞ տեսանելի ապագայում պահպանել ստատուս քվոն, որ օբյեկտիվորեն ձեռնտու է իրեն, և պատրա՞ստ է համաձայնել, եթե նկատի ունենանք ադրբեջանական էներգակիրների արտահանումը: Տեսնենք: Առայժմ բավարարվենք, որ Մինսկի խմբի համանախագահները պահպանում են միասնականությունը ղարաբաղյան կարգավորման հեռանկարների վերաբերյալ: Գործընթացը շարունակվում է, թեպետ տարածաշրջանում սկսվել են փոփոխությունները:
Ստանիսլավ ՏԱՐԱՍՈՎ, REGNUM

Հ.Գ. Հայաստանի «ժողովրդավարական ռեսուրսը» առայժմ նորանշանակ հայ պաշտոնյաներին բավարարում է ընդամենը թվարկելուն հանրահայտ խնդիրները, բայց ոչ լուծումների սեփական տարբերակներ առաջարկելուն: Օրինակ` Զոհրաբ Մնացականյանը Սերգեյ Լավրովի հետ հանդիպման ժամանակ կասի՞, որ հետայսու Հայաստանի Հանրապետությունը չի պատրաստվում միջազգային կառույցներում քվեարկել ինչպես Ռուսաստանը, այլ քվեարկելու է` ելնելով իր շահերից: Կասի՞, որ Հայաստանում չեն հավատում, որ Ադրբեջանին զենքի վաճառքը բիզնես է կամ Ադրբեջանին վերահսկողության տակ պահելու միջոց ու հատկապես 2016-ի ապրիլյան պատերազմից հետո ակնհայտ է, որ վերահսկողությունը չի գործում: Կասի՞ Զոհրաբ Մնացականյանը, որ եվրաինտեգրումը Հայաստանի համար Ռուսաստանի հետ ռազմավարական համագործակցությանը հավասար կարևորություն ունի: Վերջապես` ռուսական ռազմաբազայի համար ճիշտ կլինի Հայաստանին վճարել` ինչպես ընդունված է ամբողջ աշխարհում: Կխոսի՞ ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում համագործակցության այն խնդիրների մասին, որոնք առաջանում են, երբ Ռուսաստանը իր օրենսդրությունը վեր է դասում ԵԱՏՄ համաձայնագրից: Դեռ Ղարաբաղի հարցին, Ալիևի ու Մամեդյարովի տարատեսակ հայտարարություններին չհասած: Հազիվ թե:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ