Հերմինե Նաղդալյան. Բանակում ծառայած չլինելով՝ ինչի՞ հիման վրա պատկերացրիք զինվորի և սպայի զգացողությունը

Աժ-ում կառավարության ծրագրի քննարկման ժամանակ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Հերմինե Նաղդալյան ասաց, որ կառավարության ծրագիրը կարդացել է որպես ՀՀ քաղաքացի` զերծ մնալու կուսակցական վերապահումից և հնարավորինս անաչառ գնահատելու կառավարության մեկամսյա ջանքերի արդյունքում ծնված փաստաթուղթը:

«Եվ որպես ՀՀ քաղաքացի չեմ կարող հարգարժան վարչապետին ու կառավարության անդամներին չասել, որ կառավարության ծրագիրը պետք է լիներ կառավարություն կազմող քաղաքական ուժերի` «Ելք» դաշինքի, ՀՅԴ-ի և Ծառուկյան դաշինքի նախընտրական ծրագրերի միավորում, վավերացված հուշագրով, որպես քաղաքական փաստաթուղթ, որը նաև պատկերացում կտար, թե ով, որ քաղաքական ուժն է այս փաստաթղթի քաղաքական պատասխանատուն: Ներկայացվածը, կարծում եմ, ոչ թե կառավարության ծրագիր է, այլ ընդամենը ուղերձ միայն` կարելի է ասել պրեամբուլա, ձեր լավագույն մտադրությունների հավաստիքը, որոնք իրականացնելու ոչ մի կոնկրետ քայլ, գործիք, մեխանիզմ, հայեցակարգ, ուղի, ձև, օրինակ, թիվ, չափ կամ չափորոշիչ նշված չէ: Արդեն այդ փաստը ստիպում է մտածել, որ ծրագրի հեղինակները հեռու են պատկերացումներից, թե ինչպես են պետությունը կառավարում: Ցավոք: Ձեր կառավարությունը անփորձ է, սակայն Հայաստանի նախորդ կառավարությունները ունեն կուտակած փորձ և պետք չէ հեղափոխականորեն ամեն ինչ մերժել ու գրողի ծոցն ուղարկել, պետությունը կառավարելը լուրջ գործ է, որ սիրուց, համերաշխությունից, նվիրումից բացի կառավարության անդամներից պահանջում է գիտելիք, իմացություն ու կազմակերպական ունակություններ, երկրի տնտեսության իմացություն ու զարգացման հեռանկարների պատկերացում: Այս ծրագիրը պարկերացում չի տալիս Հայաստանի տնտեսական ներուժի մասին. Նույնիսկ չի թվարկվել, չի գույքագրվել` ինչ կա, ինչ չկա: Այս ծրագրով Հայաստանի Հանրապետությունը հեռու չի գնա:

Գլխավոր ուղությունն ու գործիքը պոպուլիզմն է, որ մասամբ բացատրվում է հանրային աջակցությունը չկորցնելու ցանկությամբ, բայց, ավաղ, պոպուլիզմը չի դառնում աշխատատեղ, չի դառնում կենսաթոշակի ու նպաստի բարձրացման հնարավորություն: Ծրագրի մեխը կոռուպցիայի դեմ պայքարն է: Հրաշալի գաղափար է, խիստ անհրաժեշտ տնտեսության առողջացման համար: Երկիրը և տնտեսությունը զարգացնելու համար կոռուպցիայի դեմ պայքարը կարևոր ողղություն է և աջակցություն, բայց չպետք է անտեսվի տնտեսության ոլորտների և առաջին հերթին արդյունաբերության զարգացումը: Կա՞ն ծրագրում կոնկրետ և առարկայական արձանագրումներ արդյունաբերության ճյուղերի վերաբերյալ, էներգետիկայի, տրանսպորտի: Ես չգտա: Թույլ տվեք հարցնել` ինչպե՞ս են աշխատելու նախարարությունները կառավարության նման ծրագրով, որ նույնն է` առանց գործունեության ծրագրի: «Հեղափոխության գաղափարների իրագործումով, որպես մշտական քաղաքական իրողությու՞ն» ինչպես ծրագրում է նշված: Որպես առաջնահերթություն կառավարությունն առանձնացրել է բարձր տեխնոլոգիաների, գյուղատնտեսության, զբոսաշրջության և միանգամից «այլ ուղղությունների զարգացումը»:

Շատ աղքատիկ պատկերացում առաջնահերթությունների մասին: Եվ դարձյալ ցավով պիտի արձանագրեմ, որ նշված ուղղություններով էլ ծրագիրը որևէ ռեալ առարկայական հայեցակարգային քայլ չի մատնանշում: Գուցե ձեզ համար շատ սրտամոտ է թեման, բայց հավատացեք, որ հեղափոխությունը, նույնիսկ հայկականը, թավշեն, տեսարժան վայր չէ, որ զբոսաշրջիկ բերի Հայաստան: Զբոսաշրջության զարգացման համար բոլորովին այլ իրավիճակ է պետք` ինֆրակառուցվածքներ, էժան հյուրանոցներ, ցուցադրության վայրերի պատշաճ տեսք և այլն, և այլն, բայց ոչ հեղափոխության էյֆորիա: Էյֆորիայի մասին` ծրագրում շատ է խոսվում երջանկության մասին: Այո, մարդիկ պիտի երջանիկ լինեն, բայց աշխարհի ոչ մի կառավարություն, նույնիսկ գերզարգացած երկրների, չի կարող և չի կարողացել մարդկանց ծրագրված երջանկացնել:

«Վարչապետ ընտրվելուց հետո իմ առաջին գործը լինելու է երկրի բնականոն կյանքի ապահովումը բոլոր ոլորտներում և դրան զուգընթաց կառավարությունը պետք է ձեռնարկի նաև լրջագույն բարեփոխումներ»` ձեր հայտարարությունն է ԱԺ դահլիճում վարչապետ ընտրվելիս` սրա ծրագիրը պիտի հիմա բերած լինեիք - ուստի արդարացի հարց - ինչու՞ ծրագրում չկան հիմնական բարեփոխումների ուղղությունները և գործողությունները: Որևէ լուրջ խորքային վերլուծության վրա սոցիալական խնդիրների մասին, կենսաթոշակների, նպաստների, հոսանքի, գազի, ջրի գների ,բնակչության համար կարևորագույն առողջապահական խնդիրներ: Իսկ ինչ էլ որ գրված է` կցկտուր, ընդհանուր դատողություններ, սիրողական մակարդակով, առանց կոնկրետ և մասնագիտական խորացման՝ կքննարկվի, ուշադրության կենտրոնում կպահենք, նորանոր քայլեր կամ էլ դրամատիկ ջանքեր: և ոչ մի տեղ չկա թե ինչպես եք անելու,ինչպես եք իրագործելու այս հրաշալի ցանկությունների հավաքածուն: Այսպե՞ս է կառավարությունը պատկերացնում բնականոն կյանքն ու լրջագույն բարեփոխումը: Նույնիսկ ամենաժամանակավոր ու ամենաանցումային կառավարությունը չպետք է իրեն նման կիսատ-պռատություն թույլ տա:

Ընդհանրապես ամբողջ ծրագրից այն տպավորությունն է ստեղծվում, որ կառավարությունը մինչև արտահերթ ընտրությունները` առաջիկա առավելագույնը մեկ տարում, բազմաթիվ կոնկրետ խնդիրները լուծելու փոխարեն, զբաղվելու է ոտքից գլուխ բարոյախոսությամբ ու հանրային արհամարհանքի ու դատապարտման գործընթացներով առ այն մարդիկ, որ հեղափոխության հրապարակներում ու փողոցներում չեն եղել, ուրեմն նոր Հայաստանի քաղաքացիներ չեն: Եվ վերջապես` առաքելության մասին: Զինված ուժերի: Թույլ տվեք հարցնել մեծամասնությամբ բանակում չծառայած լինելով, ինչպե՞ս ու ինչի՞ հիման վրա պատկերացրիք զինվորի ու սպայի զգացողությունը: Ինչի՞ց որոշեցիք, որ յուրաքանչյուր սպա, ենթասպա ու շարքային այսուհետ պետք է առաջնորդվի պետության ու ժողովրդի առաջ ունեցած պատմական առաքելության գիտակցումով: և ինչու՞ եք մտածում, որ մինչև Ձեր գալը չէին առաջնորդվում: Բանակի մասին` ի շարս այլ հարցերի մեկ հարց, պարոն վարչապետ, և այս դահլիճում իբրև պատգամավոր, և հանրահավաքներում` դուք բազմիցս, հստակ ու հատու, պահանջում ու հայտարարում էիք, որ հայոց հաղթանակած բանակում պիտի բացարձակապես բացառվի «ներքնաշորերի, հիգիենիկ պիտույքների խնդիրը»: Այն ժամանակ դուք ընդդիմություն էիք, այսօր` վարչապետ ու ձեր բերած ծրագրում այդ բացարձակապես բացառելը վերածվել է այլևս մի մեղմ նախադասության` «ժամկետային զինծառայողների պատշաճ և ամբողջական նյութական բավարարումը կազմակերպել այնպես, որ ժամկետային զինծառայողների ծնողները ստիպված չլինեն շոշափելի մասնակցություն ունենալ այդ գործընթացին»: Շոշափելին ո՞րն է, թույլ տվեք հարցնել` ծա՞նր է իշխանության գլխարկը: Քննադատելն էր հեշտ»` ասաց Հերմինե Նաղդալյանը: Նա նշեց, որ ներկայացված փաստաթուղթը փայլուն վկայությունն է կառավարության մակերեսային վերաբերմունքի իր գործունեության և պետության նկատմամբ` որևէ ոլորտում չի զգացվում ոլորտի մասին պատկերացում ունեցող մարդու, մասնագետի ներկայություն և ամբողջ ծրագիրը երկակի տպավորություն է թողնում` ինչ-որ հատվածներ մեջբերված են ինչ-որ տեղերից՝ ինչ-որ հատվածներ ստեղծվել են հեղափոխական պաթոսի վրա և արժանի են թերթի հոդվածի կամ հանրահավաքի:

Նա հիշեցրեց, որ իբրև ընդդիմադիր պատգամավոր` վարչապետը պարբերաբար ունեցել է տպավորիչ ելույթներ, բայց դառնալով վարչապետ, կտրուկ փոխել է սկզբունքները՝ մասնավորապես` արտաքին քաղաքական ուղղվածությունները: Բայց Հայաստանի վարկն ու հեղինակությունը միջազգային ասպարեզում միայն հեղափոխությամբ ու հեղափոխության արդյունքներով չի որոշվում` պետությունը պետք է վարի կանխատեսելի ու կայուն քաղաքականություն, հուսալի գործընկեր ու դաշնակից լինի: «Եթե դուք արտաքին քաղաքականության մեջ կրկնելու էիք այն, ինչ արել ենք մենք, ո՞րն է ձեր ներդրումը: Այս հարցին կարող եք չպատասխանել, բայց մտածել պարտավոր եք»` ասաց Հերմինե Նաղդալյանը:

Մեկնաբանություններ