Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Բարեփոխիչների նամակը», Իսրայելում իրանական լրտեսի ձերբակալումը և ահաբեկիչներից ամերիկյան վերնախավի կաշառք ստանալու ապացույցներ

«Բարեփոխիչների նամակը», Իսրայելում իրանական լրտեսի ձերբակալումը և ահաբեկիչներից ամերիկյան վերնախավի կաշառք ստանալու ապացույցներ
24.07.2018 | 10:52

(Նախորդ մասը)

Մի քիչ էլ մեջբերենք ISNA գործակալության ձևակերպումներից, հիշելով, թե այդ լրատվամիջոցի տեղեկատվությունն ում տեսակետներն է ներկայացնում. «Մամլո քարտուղարը նաև նշեց, որ տվյալ նամակն Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում խոսքի ազատության ակնհայտ դրսևորում է: Այդ նամակը, որում ասվում է, թե բանակցությունները կարող են պաշտպանել Իրանի ազգային շահերը, նաև լուծել նրա որոշ խնդիրներ, լայն քննադատություն է առաջացրել ողջ քաղաքական դաշտում: Մարդկանց մեծամասնությունը նշում է, որ իրանական ատոմի գծով 2015 թ. համաձայնագրից Թրամփի դուրս գալը ցույց է տալիս որպես բանակցող նրա անհուսալի լինելը: Թեհրանի համալսարանի դոցենտ Ֆոադ Իզադին հայտարարել է, որ այդ նամակը գրողները գործել են Ամերիկայի օգտին: Նամակը կարելի է բնութագրել կա՛մ որպես դավաճանություն, «կա՛մ որպես տգիտություն»,- ավելացրել է նա: Իզադին նաև ասել է, որ դեռ պատշաճ պայմաններ չեն ստեղծվել բանակցությունների համար, և Իսլամական Հանրապետությունը պետք է ուժեղացնի իր պաշտպանունակությունը ցանկացած բանակցություններում առավելություն ունենալու համար: Լրագրող-բարեփոխիչ Աբբաս Աբդին ամերիկա-հյուսիսկորեական բանակցությունները գնահատեց որպես «քաղաքական շոու», որը քիչ նմանություն ունի Իրանի իրավիճակի հետ:

«Ներկայիս իրավիճակում, երբ Թրամփն առանց որևէ տրամաբանության դուրս եկավ միջուկային համաձայնագրից, երկխոսության ոչ մի հեռանկար չկա»,- ասել է Աբդին»: Առանց որևէ բան պարտադրելու ուզում ենք ևս մեկ անգամ ընդգծել, որ այն, ինչ հրապարակում է ISNA-ն, 90-95 %-ով արդեն «ստուգում է անցել» ամենաբարձր մակարդակում և պարունակում է այաթոլահ Խամենեիի տեսակետի կարևորագույն տարրերը:
Արդեն հունիսի 20-ին իրանա-ամերիկյան գաղտնի բանակցությունների հեռանկարի մասին այդ ողջ բացասական տեղեկատվությունը պսակում է երկու նոր հայտարարություն: Սկզբում Իսլամական հեղափոխության առաջնորդի միջազգային հարցերով գլխավոր խորհրդական Ալի Աքբար Վելայեթին բացառեց Թեհրանի և Վաշինգտոնի միջև բանակցությունների հնարավորությունը և ասաց, որ ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններին մասնակցելը «համարժեք է կապիտուլյացիայի»: «Թրամփին հաճոյացողները պետք է իմանան, որ եթե իրենց ժամկետը լրանա, ապա և՛ իրենց սեփական, և՛ իրենց երեխաների «կանաչ քարտերը» ԱՄՆ-ի կողմից անվավեր են հայտարարվելու: Բանակցություններն այն մարդու հետ, որը հավատարիմ չէ միջազգային պայմանագրերին և չի կատարում անգամ դաշնակիցներին տված իր խոստումները, նշանակում են անձնատուր լինել ԱՄՆ-ին»,- կոշտ ընդգծել է Վելայեթին «Թասնիմ նյուզի» հետ հարցազրույցում: Առաջին անգամ հենց «Թասնիմ նյուզի» հաղորդակցության մեջ է նշվում բարեփոխիչ-նամակագիրների» երկու անուն՝ «Թեհրանի նախկին քաղաքապետ, շինարարական կուսակցության բարեփոխչական խմբակցության ղեկավար Գոլյամհոսեյն Կարբասչի և ԱԳՆ-ի նախկին մամլո քարտուղար Համիդ Ասսեֆի»: Նրանք վաղուց չեն գնահատվում Թեհրանի քաղաքական վերնախավում: Այնուհետև նախագահ Ռոհանին էլ պետական տեղեկատվական ծառայության (ՊՏԾ) ղեկավարների և ավագ պաշտոնյաների հետ հանդիպման ժամանակ ընդգծեց, որ «ժողովրդի և պետական համակարգի միջև վստահության և համերաշխության ամրապնդումը կարևոր սկզբունք է», և ազգային ԶԼՄ-ները կարող են «հանրության մեջ հույս ստեղծել», «ՊՏԾ-ն շատ արդյունավետ դեր է խաղում ազգային անվտանգության համակարգում, թշնամիներն անհաշտ են Իրանի նկատմամբ զանազան միջազգային, տարածաշրջանային և տնտեսական ասպարեզներում նրա ձեռք բերած նվաճումների պատճառով: Մեր թշնամիները զայրանում են մեզ վրա ընտրությունները հաջող անցկացնելու, ԻՊ-ի դեմ պայքարելու, տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության մեր դերի, ինչպես և պաղեստինցի ճնշված ժողովրդին պաշտպանելու համար»: Նա նաև ասաց, որ Իրանի ժողովուրդը երբեք տեղի չի տա ԱՄՆ-ի կառավարության անհիմն ճնշմանը և դավերին. «Մենք պետք է փորձենք մեղմել ապագայի վերաբերյալ մարդկանց կասկածները և հավաստիացնենք նրանց, որ նրանք երբևէ ոչ մի խնդրի չեն բախվի իրենց հիմնական պահանջմունքների ասպարեզում: Ազգային ԶԼՄ-ները կարող են հույս ներշնչել և հանրային կարծիքը կենտրոնացնել թշնամիների նպատակամետ ճնշման դեմ պայքարելու և դիմակայելու վրա»:


Այսպիսին է Իրանի վրա արտաքին ճնշման (այդ թվում՝ հոգեբանական) և այդ ճնշմանը իրանական ներքին արձագանքի հաշվեկշիռը: Բայց նշենք, որ օրերս սենսացիոն կերպով զարմացրեց (երևի առաջին հերթին իրեն) Իսրայելը: Ձերբակալվել է Իսրայելի 90-ականների էներգետիկայի և ենթակառույցների նախարար Գոնեն Սեգևը՝ Իրանի օգտին լրտեսության մեղադրանքով: Նա, իբր, «հավաքագրվել և գործել է որպես իրանական հետախուզության գործակալ»՝ ասվում է Իսրայելի անվտանգության գործակալության (առավել հայտնի է որպես «Շին-բետ») հայտարարության մեջ: Նա կալանավորվել է մայիսին՝ «պատերազմում թշնամուն ցույց տված օգնության հետ կապված հանցագործություններ կատարելու և Իսրայելի դեմ լրտեսության կասկածանքով», և հունիսի 15-ին նրան մեղադրանք է ներկայացվել «թշնամուն տեղեկություններ հաղորդելու» ոլորտում բազմաթիվ հանցագործություններ կատարելու համար՝ ասվում է հայտարարության մեջ: Ըստ իսրայելական հատուկ ծառայության, Սեգևը առաջին անգամ Նիգերիայում Իրանի դեսպանության պաշտոնական անձանց հետ շփման մեջ է մտել 2012 թ. և երկու անգամ հանդիպել է իրանցի կապավորներին, իմանալով, որ նրանք իրանական հետախուզության ներկայացուցիչներ են: Ըստ «Շին-բետի», Սեգևն իբր իրանական հետախույզների հետ հանդիպել է աշխարհի տարբեր վայրերում, հյուրանոցներում և բնակարաններում ու նրանցից ստացել «կապի գաղտնի համակարգ», որով ծածկագրվում էին հաղորդագրումները: Սեգևն Իրանին տեղեկություններ է հայտնել Իսրայելի անվտանգության ուժերի գտնվելու վայրերի, քաղաքական և պաշտպանական կազմակերպությունների, շենքերի և պաշտոնատար անձանց մասին, ինչպես նաև էներգետիկ ոլորտի վերաբերյալ նյութեր է տրամադրել: Հայտարարությունում ասվում է, որ Սեգևը նշել է անվտանգության ծառայությունների և արտքաղաքական կառույցների հետ կապ ունեցող որոշ իսրայելցի քաղաքացիների, որոնք հանդիպումներ են ունեցել իրանցի հետախույզների հետ, որոնց ինքը ներկայացրել է որպես «սովորական գործարարների»:


Առայժմ դժվար է դատել, թե ինչ է նախկին նախարար Սեգևին մերկացնելու մասին Իսրայելի հրապարակային խոստովանությամբ այդ պատմությունը: Իրանի «պատասխա՞նն է՝ արդեն ոչ պիտանի գործակալի կանխամտածված «հանձնումը», Թել Ավիվին և Վաշինգտոնին ցույց տալու, թե՝ ձեր թիկունքում աշխատում են մեր գործակալական ցանցերը, մի հրապուրվեք իրանական «բարեփոխիչներով», ՄԵՀ-ի ահաբեկիչներով և այլն: Թե՞ դա իրական հաջողությունն է իսրայելական «Շին-բետի», որը չեզոքացրել է իրանական հատուկ ծառայությունների՝ տարիներ շարունակ Թեհրանի օգտին լրտեսություն կատարած արժեքավոր գործակալին: Այդ պատճառով «բարեփոխիչների հայտնվելը» մեր մեջ ձգտում չի հարուցում պարզելու, թե Թեհրանի կողմից այդ ով է մտադրվել բանակցելու Թրամփի հետ, որին Իրանի ամենաբարձր իշխանությունն արդեն «խուլիգան» էլ է անվանում: Եթե Իրանի իշխանությունները բացահայտորեն ԱՄՆ-ի իշխանություններին մեղադրում են ոչ միայն ԻՊ-ի ստեղծմանը մասնակցելու, հետևաբար Իրաքի և Սիրիայի դեմ պատերազմ սանձազերծելու, այլև 2017 թ. ամռանը Իրանում կրկնակի ահաբեկչությանը մասնակցելու համար, ընդ որում ԱՄՆ-ի նախագահի ազգային անվտանգության գծով խորհրդական Բոլթոնը մեղադրվում է ՄԵՀ-ի իրանցի ահաբեկիչներից կաշառք ստանալու, իսկ ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Փոմփեոն՝ ահաբեկչական ՄԵՀ կազմակերպության «խոսնակ» աշխատելու համար, ապա անկողմնակալ դիտորդներին հետաքրքրում է հետևյալ հարցը. «պահեստում» ի՞նչ ունի Իրանի հետախուզությունը, և է՞լ ինչպես են վարկաբեկվելու ԱՄՆ-ի և Իսրայելի իշխանությունները, ասենք, իրանցի «բարեփոխիչներով» կամ «ընդդիմությամբ», գուցե և ՄԵՀ-ի ահաբեկիչներով: Նախկին նախարար Սեգևի պատմությունը, անգամ եթե դա Իսրայելի «Շին-բետ» հակահետախուզության իրական հաջողությունն է, տվյալ պայմաններում կծառայի Թեհրանի, ոչ թե Վաշինգտոնի օգտին: Չէ՞ որ հիմա նաև ԱՄՆ-ի հատուկ ծառայությունները պետք է նկատի ունենան, որ ամերիկյան «հույժ գաղտնի» համակարգերի ներսում կարող են գտնվել «նախկին նախարար սեգևներ», որոնք երկար տարիներ աշխատել են հօգուտ իրանական հատուկ ծառայությունների: Այնպես որ, ԱՄՆ-Իսրայել բանակում տիրող տրամադրությունները լիովին համադրելի են շվարման ու շփոթության հետ: Իսկ Իրանը, կրկին ցույց տալով, որ իր հասարակության հիմնական ուժերը համախմբված են, իսկ «նամակներ գրողներին» սպառնում են դավաճանության մեղադրանքները, շարունակում է շոշափելի բարոյական հարվածներ և հետախուզական կորուստներ հասցնել իր թշնամիներին:

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Դիտվել է՝ 3891

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ