«Ինձ համար շատ դժվար կլինի պատկերացնել իմ ներկայությունը Հայաստանում՝ առանց Ռուբեն Խաչատրյանի»

Կենդանաբանական այգու աղմկահարույց թնջուկին անդրադառնալով՝ զրույցի ենք հրավիրել Կենդանիների փրկարար միջազգային կազմակերպության հիմնադիր տնօրեն ԱԼԸՆ ՆԱՅԹԻՆ: Նա, որպես միջազգային կառույցի ներկայացուցիչ, ունի հարցի գնահատման իր մոտեցումները և այդ տեսանկյունից է հանդես գալիս մեր հարցերին պատասխանելիս:

-Պարոն Նայթ, կենդանիների թրաֆիքինգը որքանո՞վ է զգայուն թեմա եվրոպական երկրների համար, ի՞նչ պատկեր է դրսում այս առումով:
-Իրականում սա շատ մեծ խնդիր է ամբողջ աշխարհում: Երկրները պետք է ներքին համաձայնագրեր, օրենքներ մշակեն, որպեսզի ակտիվացնեն իրենց գործառույթներն այդ ուղղությամբ ընդհանրապես: Իմ անձնական փորձը բավական ընդգրկուն աշխարհագրություն ունի, ներառում է Հնդկաստանը, Ինդոնեզիան, որտեղ կենդանատեսակների ապօրինի վաճառքի լուրջ շուկաներ կան: Խոսքը կենդանիների վտանգված տեսակների մասին է: Եվ կարևոր է ոչ միայն այդ տեսակների, այլև նրանց միջավայրի պահպանությունը: Որոշ երկրներում, մասնավորապես՝ Ինդոնեզիայում, շատ անգամ մեզ էլ են անձնական թշնամանքով վերաբերվում, զրպարտում, ենթարկում ճնշումների, շանտաժի, քանի որ այնտեղ նաև կառավարությունն է ընդգրկված ապօրինի գումարներ աշխատելու գործընթացում: Բայց կարծում եմ, որ Հայաստանի նոր կառավարության հետ մենք կարող ենք համատեղ աշխատել՝ բացահայտելու և կանխելու համար այսպիսի երևույթները: Եվ սա լավ առիթ է, որպեսզի կառավարության նախկին աշխատակիցները, որոնք նպաստում էին այս երևույթին Հայաստանում, դուրս շպրտվեն ոլորտից: Ինձ շատ մտահոգում է այն փաստը, որ հիմա Ռուբեն Խաչատրյանի դեմ բողոքող Մանուկ Մանուկյանի կողքին կանգնած են այն մարդիկ, որոնք զբաղվում էին կենդանիների թրաֆիքինգով:
-Դուք վստահու՞մ եք Ռուբեն Խաչատրյանին:
-Տարիներ շարունակ համագործակցում եմ Ռուբենի հետ: Բացի համագործակցությունից՝ նաև անձնապես ենք մտերմացել: Ես առավել քան վստահ եմ, որ մեր ներդրած գումարները նպատակային են ծախսվում: Իմ անձնական կարծիքով՝ տեսնելով այն հաջողոթյունները, որ կան թե՛ Երևանի կենդանաբանական այգում, թե՛ Վայրի բնության և մշակույթի պահպանման հիմնադրամի աշխատանքներում, Մանուկ Մանուկյանը նախանձ է ապրում: Նա կարծում է, թե շատ հեշտ է համագործակցել և ունենալ լավ հարաբերություններ միջազգային կազմակերպությունների հետ: Իրականում դա շատ դժվար է, մասնավորապես՝ հավատ ներշնչելը: Իմ և Ռուբենի, մեր կազմակերպությունների միջև շատ մեծ վստահություն կա, և որքան էլ փորձեն այն փչացնել, չի հաջողվի: Մենք այս օրերին քննարկում ենք նաև ապագայի մեր ծրագրերը, ապագա ներդրումների հարցը՝ հօգուտ թե՛ վայրի բնության, թե՛ հայ հանրության: Ինձ շատ հարցեր են ուղղել տարբեր լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ, և ես նկատել եմ, որ այդ հարցերի մեջ սուտը շատ է, և այդ սուտը նպատակային է տարածվել:
-Դուք չե՞ք կարող հաշտեցնող կողմ դառնալ Ռուբեն Խաչատրյանի և Մանուկ Մանուկյանի միջև:
-Եթե Ռուբեն Խաչատրյանի տեղում Մանուկը լիներ, ես ի սկզբանե չէի գա Հայաստան՝ համագործակցելու: Ես Մանուկին ճանաչում եմ, նմանատիպ մարդ եղել է նաև իմ ղեկավարած կազմակեպությունում: Ես ոչ մի հետաքրքրություն չունեմ Մանուկի հետ աշխատելու, շփվելու հարցում:
-Այդուհանդերձ, ձեր կազմակերպությունը համագործակցում է ոչ թե Ռուբեն Խաչատրյան մարդու հետ, այլ Հայաստանի վայրի կենդանիների և բնության պահպանության, փրկության ծրագրերով զբաղվող կառույցների: Եթե փոխվի ղեկավարը, եթե Ռուբեն Խաչատրյանը դադարի պաշտոնավարել, դրանից պիտի տուժի՞ Հայաստանի վայրի բնությունը և, հետևաբար, հայ հասարակությունը:
-Ինձ համար շատ դժվար կլինի պատկերացնել իմ ներկայությունը Հայաստանում՝ առանց Ռուբեն Խաչատրյանի: Մեր համագործակցությունը ստեղծվել է անձնական փոխվստահության արդյունքում: Ես Ռուբենին եմ ճանաչում, իմ թիմակիցները՝ նրա թիմակիցներին: Այլ ձևաչափով չեմ պատկերացնում մեր գործունեությունը Հայաստանում: Չկարծեք, թե այսպիսի խնդիրներ չեն լինում դրսի կազմակերպություններում: Լինում են բավական հաճախ, մասնավորապես՝ բնապահպանական ոլորտում: Ես աշխատում եմ տարբեր երկրների հետ և կարող եմ վստահեցնել, որ այդպես է: Ցավալի է, որ մենք Հայաստանում մեր էներգիան ծախսում ենք այլ բաների վրա, որ մեր մասնագետները վիրահատություններ են անում բողոքի ցույցերի աղմուկի, հնչեցվող տարբեր լոզունգների ներքո: Սա լարվածություն է առաջացնում, կարող էր և այս կերպ չլինել: Բայց ասեմ, որ շատ դրական հանդիպում ունեցանք ձեր բնապահպանության նախարարի հետ՝ քննարկելով ապագայի ծրագրերն ու ներդրումները: Երբեք չպետք է հուսահատվել և հանձնվել: Կարծում եմ, որ արդարությունը կհաղթի:

Զրույցը`
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»
• «Տգետ­նե­րին շատ ա­վե­լի հեշտ է կա­ռա­վա­րել ամ­բողջ աշ­խար­հում, քան գի­տա­կից մարդ­կանց»

Մեկնաբանություններ