Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Պու­տի­նի, լե­հե­րի և հրեա­նե­րի մա­սին

Պու­տի­նի, լե­հե­րի և հրեա­նե­րի մա­սին
10.01.2020 | 00:46
ՌԴ նա­խա­գահ Վլա­դի­միր Պու­տի­նը, որ­պես կա­նոն, աչ­քի է ընկ­նում դի­վա­նա­գի­տա­կան նր­բան­կա­տու­թյամբ այս կամ այն քա­ղա­քա­կան ի­րա­դար­ձու­թյու­նը, որևէ քա­ղա­քա­կան ան­ձի գոր­ծո­ղու­թյու­նը կամ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը մեկ­նա­բա­նե­լիս: Ա­սենք, նրան համ­բե­րու­թյու­նից չհա­նե­ցին ան­գամ Վրաս­տա­նից, ՈՒկ­րաի­նա­յից հն­չող բազ­մա­թիվ հա­կա­ռու­սա­կան նզովք­նե­րը, անձ­նա­կան վի­րա­վո­րանք­նե­րը. շա­րու­նա­կեց մնալ կո­ռեկ­տու­թյան սահ­ման­նե­րում: Բայց ա­հա շա­տե­րի հա­մար անս­պա­սե­լիո­րեն նա պոռթ­կաց ՌԴ պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան տա­րե­վեր­ջյան հաշ­վետ­վու­թյան նիս­տի ժա­մա­նակ, երբ խո­սե­լով 1938 թվա­կա­նին Գեր­մա­նիա­յում Լե­հաս­տա­նի դես­պան Յու­զեֆ Լիպս­կու թույլ տված հի­րա­վի գար­շե­լի հա­կահ­րեա­կան հայ­տա­րա­րու­թյան մա­սին, նրան նշա­վա­կեց «սրի­կա ու ան­տի­սե­միտ խոզ» ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րով:
Թե­ման պար­զա­պես հե­ղե­ղեց լե­հա­կան ու ռու­սաս­տա­նյան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը, ա­ռա­վել ևս, որ վեր­ջին­նե­րիս մի զգա­լի հատ­վա­ծը վե­րահս­կում են հենց ռու­սաս­տան­ցի հրեա­նե­րը։ Ռու­սաս­տա­նի հրեա­կան հա­մայ­նք­նե­րի ֆե­դե­րա­ցիա­յի ղե­կա­վար Ա­լեք­սանդր Բո­րո­դան Պու­տի­նի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը հա­մա­րեց խիստ ան­կեղծ ու մարդ­կա­յին և ե­րախ­տա­գի­տու­թյուն հայտ­նեց ռու­սաց ղե­կա­վա­րին նրա ար­դա­րա­ցի ու ան­մի­ջա­կան ար­ձա­գան­քի հա­մար:
Բանն այն է, որ վկա­յա­կո­չե­լով ար­խի­վա­յին փաս­տաթղ­թե­րը, Պու­տի­նը պատ­մեց, որ դես­պան Լիպս­կին, ձգ­տե­լով սի­րա­շա­հել Հիտ­լե­րին, լիա­կա­տար հա­մե­րաշ­խու­թյուն է հայտ­նել վեր­ջի­նիս չա­րա­նենգ մտադ­րու­թյա­նը հրեա­նե­րին ի մահ Աֆ­րի­կա տե­ղա­հա­նե­լու առն­չու­թյամբ: Լե­հաս­տա­նի արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյա­նը տված իր հաշ­վետ­վու­թյան մեջ Լիպս­կին չի մո­ռա­ցել նշել, որ Հիտ­լե­րի հետ ու­նե­ցած շփում­նե­րի ըն­թաց­քում հա­մե­րաշխ­վել է նրա հետ և խոս­տա­ցել, որ ե­թե ֆյու­րե­րը ի­րա­կա­նաց­նի իր հա­կահ­րեա­կան ծրա­գի­րը, ա­պա Լե­հաս­տա­նը նրա պատ­վին շքեղ հու­շար­ձան կկանգ­նեց­նի Վար­շա­վա­յում: Ա­հա և Պու­տի­նը հրա­պա­րա­կավ «սրի­կա­յաց­րեց ու խո­զաց­րեց» ան­ցյալ դա­րի լեհ դի­վա­նա­գի­տա­կան գործ­չին:
Ի դեպ, Լե­հաս­տա­նի հրեա­նե­րը «դա­տա­պար­տե­ցին» Պու­տի­նին (դե, ի­րենք այ­սօր էլ այդ երկ­րում են ապ­րում): Լե­հաս­տա­նի նա­խա­գահ Ան­ջեյ Դու­դան հրա­ժար­վեց մաս­նակ­ցե­լուց Հո­լո­քոս­տի մի­ջազ­գա­յին հա­մա­ժո­ղո­վին, որն օ­րերս կկա­յա­նա Իս­րա­յե­լում: Այն պատ­ճա­ռով, որ մի­ջո­ցառ­մա­նը ներ­կա կլի­նի նաև Պու­տի­նը:
Սա­կայն մեր այ­սօր­վա նպա­տա­կը Վլա­դի­միր Պու­տի­նի բա­րո­յա­կան նկա­րագ­րի բա­ցա­հայ­տու­մը չէ: Ռու­սաս­տա­նում ոչ մե­կի հա­մար գաղտ­նիք չէ, որ Վլա­դի­միր Վլա­դի­մի­րո­վի­չը, այս­պես ա­սած, հան­դուր­ժող է հրեա­նե­րի նկատ­մամբ: Ակն­բախ են տե­ղա­ցի հրեա­նե­րի ա­ռաջ­նա­կարգ դիր­քե­րը հատ­կա­պես երկ­րի քա­ղա­քա­կան-տն­տե­սա­կան կյան­քում: Բայց ար­դյո՞ք Պու­տի­նի այս վեր­ջին բռն­կու­մը հետևանք էր զուտ հրեա­սի­րու­թյան դրսևոր­ման:
Լե­հե­րին պատ­մա­կա­նո­րեն միշտ էլ բնո­րոշ են ե­ղել հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը, սա­կայն Խոր­հր­դա­յին Միու­թյան փլու­զու­մից հե­տո դառ­նա­լով Եվ­րա­միու­թյան ան­դամ, նրանք ա­մե­նա­տար­բեր ա­ռիթ­նե­րով, տե­ղին թե ան­տե­ղի, շատ ա­վե­լի ագ­րե­սի­վո­րեն են դրսևո­րում ի­րենց հա­կակ­րան­քը Ռու­սաս­տա­նի, ռուս­նե­րի նկատ­մամբ` խիստ հոգ­նեց­նե­լով Մոսկ­վա­յին: Իսկ վեր­ջին շր­ջա­նում ռուս­նե­րին նյար­դայ­նաց­նում են ա­մե­րի­կա­ցի զին­վոր­նե­րին ռուս-լե­հա­կան սահ­մա­նին բնա­վո­րե­լու Վար­շա­վա­յի հա­մառ հրա­վեր-պա­հանջ­նե­րը: Եվ, ինչ­պես գրում է իս­րա­յել­ցի-ռու­սաս­տան­ցի քա­ղա­քա­գետ Իս­րա­յել Շա­մի­րը, Պու­տի­նը ո­րո­շեց «հրեա­կան հար­ված» հասց­նել Լե­հաս­տա­նին` պա­տեհ ա­ռի­թով օգ­տա­գոր­ծե­լով «հրեա­կան խա­ղա­քար­տը»:
Ըստ Շա­մի­րի, հրեա­նե­րը 300 մի­լիարդ դո­լա­րի փոխ­հա­տու­ցում են պա­հան­ջում Լե­հաս­տա­նից` այդ եր­կի­րը հա­մա­րե­լով հրեա­կան ցե­ղաս­պա­նու­թյան՝ Հո­լո­քոս­տի ի­րա­կա­նաց­ման ա­մե­նա­վայ­րագ մաս­նա­կից­նե­րից մե­կը: Պարզ­վում է, որ ԱՄՆ-ի հրեա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րը ա­մե­րի­կյան S447 կոչ­ված օ­րեն­քով ձգ­տում են մեր­կաց­նել՝ մերկ թող­նել Լե­հաս­տա­նը: Ըստ այդ օ­րեն­քի, այն ողջ սե­փա­կա­նու­թյու­նը, որ երբևէ այդ երկ­րում պատ­կա­նել է հրեա­կան ծա­գու­մով ան­ձանց, պետք է հան­ձն­վի ա­մե­րի­կյան հրեա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րին: Այդ օ­րեն­քի շր­ջա­նա­կը նե­րա­ռում է Վար­շա­վա­յի մեկ եր­րոր­դը, Կրա­կո­վի կե­սը և այդ­պես շա­րու­նակ: Այ­սինքն, այն, ինչ ժա­մա­նա­կին պատ­կա­նել է հրեա­նե­րին, հրեա­կան էլ պի­տի մնա: Ա­վե­լին, ե­թե Լե­հաս­տա­նի հրեա քա­ղա­քա­ցին մա­հա­ցել է, թող­նե­լով պարտ­քեր, ա­պա դրանք պի­տի չե­ղյալ հայ­տա­րար­վեն, իսկ ե­թե տուն է թո­ղել, ա­պա այն որ­պես սե­փա­կա­նու­թյուն անց­նում է հրեա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րին:
Լե­հերն ա­մե­նայնս ըն­դվ­զում են այս օ­րեն­քի դեմ, ցույ­ցեր են ա­նում: Իսկ Պու­տի­նը, ինչ­պես աս­վեց, պար­զա­պես փոր­ձեց զգաս­տաց­նել լե­հե­րին նրանց արևե­լյան ա­մե­նա­տար­բեր հա­վակ­նու­թյուն­նե­րի, հա­կա­ռու­սա­կան կեց­ված­քի կա­պակ­ցու­թյամբ: Ո­չինչ նե­րանձ­նա­կան, ո­չինչ հրեա­սի­րա­կան, լե­հեր, նս­տեք տեղ­ներդ ու կուլ մի գնա­ցեք Արևմուտ­քի կող­մից հրահր­վող հա­կա­ռու­սա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին: Շա­միրն ա­վե­լաց­նում է, որ վեր­ջերս նա­մակ է ստա­ցել լեհ մի նա­ցիո­նա­լիս­տից, ո­րը տագ­նա­պով հայտ­նում է, թե մի­գու­ցե Լե­հաս­տա­նը կր­կին վե­րա­դառ­նա Վար­շա­վա­յի պայ­մա­նագ­րին, թե չէ հրեա­ներն ու գեր­մա­նա­ցի­նե­րը կխժ­ռեն Լե­հաս­տա­նը: Թերևս ուշ է` պա­տաս­խա­նել է հրեա քա­ղա­քա­գե­տը:
Սու­բյեկ­տիվ չլի­նենք. այս ողջ պատ­մու­թյան մեջ, թերևս, ա­մե­նաար­տա­ռո­ցը հրեա­նե­րի պահ­վածքն է: Հեր­թա­կան ան­գամ ապ­շում ես այս հնար­մատ մարդ­կա­յին ցե­ղի ազ­գա­մետ պրագ­մա­տիզ­մից: Կա­րող եք չկաս­կա­ծել. Վլա­դի­միր Պու­տի­նի՝ ըստ էու­թյան զուտ հա­կա­լե­հա­կան հայ­տա­րա­րու­թյու­նը հրեա­նե­րը ա­ռա­վե­լա­գույնս կօգ­տա­գոր­ծեն Լե­հաս­տա­նում ի­րենց եր­բեմ­նի 300-մի­լիար­դա­նոց սե­փա­կա­նու­թյան փոխ­հա­տուց­ման հա­մար: Հա­յերս ոչ մի կերպ չենք կա­րո­ղա­նում ոճ­րա­գործ թուր­քե­րին ստի­պել ճա­նա­չե­լու Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը, իսկ հրեա­ներն առայ­սօր Հո­լո­քոս­տի դի­մաց փոխ­հա­տու­ցում են ստա­նում վա­ղուց ար­դեն ոչ ֆա­շիս­տա­կան Գեր­մա­նիա­յից: Հեր­թի են կանգ­նեց­նում Լե­հաս­տա­նը: Մենք շատ բան ու­նենք սո­վո­րե­լու հրեա­նե­րից: Չմո­ռա­նանք, թե ինչ սե­փա­կա­նու­թյուն ու­նեին հա­յե­րը Թուր­քիա­յում:
Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա
Հ. Գ. Մի քա­նի տա­րի ա­ռաջ Հա­յաս­տան ու Ար­ցախ կա­տա­րած այ­ցե­լու­թյան ժա­մա­նակ իս­րա­յել­ցի ռու­սա­գիր հրա­պա­րա­կա­խոս Ա­վիգ­դոր Էս­կի­նը հայ­տա­րա­րում էր, թե Իս­րա­յե­լի խոր­հր­դա­րա­նը՝ Կնե­սե­տը, բնավ էլ պար­տա­վոր չէ պաշ­տո­նա­պես ճա­նա­չելու Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը: Բա­վա­կան է, որ հրեա ժո­ղո­վուր­դը գի­տե այդ մա­սին և ըն­դու­նում է այն: Եվ այս միտ­քը Էս­կի­նը զար­մա­նա­լի հետևո­ղա­կա­նու­թյամբ տար­փո­ղում է նաև ռու­սաս­տա­նյան տար­բեր լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րում` ա­ռաջ բե­րե­լով առն­վազն տե­ղի հա­յու­թյան վր­դով­մուն­քը: Նման քա­րոզ­չու­թյան նպա­տա­կը, թերևս, մեկն է, և այդ մա­սին հա­ճախ է աս­վել՝ աշ­խար­հում միայն հրեա­ներն են են­թարկ­վել ցե­ղաս­պա­նու­թյան և այդ մեղ­սա­վոր աշ­խար­հը միայն նրանց հի­շա­տա­կի առջև պի­տի խո­նարհ­վի ու նյու­թա­պես փոխ­հա­տու­ցի: Այդ թվում` «ան­տի­սե­միտ խո­զե­րը»:
Դիտվել է՝ 52901

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ