Ֆրանսահայ լրագրող Լեո Նիկոլյանի մուտքը Հայաստան արգելել են: Նա «Զվարթնոց» օդանավակայանում հացադուլ է հայտարարել: «Ես Հայաստանից գնացողը չեմ, ես հենց այստեղ՝ «Զվարթնոց» օդանավակայանի անձնագրային բաժնում, հայտարարում եմ հացադուլ։ Առանց որոշումը ցույց տալու, առանց հիմնավորման արգելել են իմ մուտքը իմ հայրենիք։ Միգուցե` որովհետև լուսաբանել եմ Ոսկեպարի դեպքերը, եղել եմ Ոսկեպարում»,- իր տեսաուղերձում նշել է Նիկոլյանը:                
 

«Պի­տի զգոն և պատ­րաստ լի­նել, որ հայ­կա­կան կող­մին կա­րող է ինչ-որ տար­բե­րակ հրամց­նեն»

«Պի­տի զգոն և պատ­րաստ լի­նել, որ հայ­կա­կան կող­մին կա­րող է ինչ-որ տար­բե­րակ հրամց­նեն»
28.04.2020 | 00:39

Չնա­յած վեր­լու­ծա­բան­նե­րը, քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րը շա­րու­նա­կում են ան­հանգս­տու­թ­յուն հայտ­նել ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րի՝ ար­ցա­խ­յան հա­կա­մար­տու­թ­յան առն­չու­թ­յամբ հայտ­նած մտ­քե­րի առն­չու­թ­յամբ, Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նը մի խոսք ան­գամ չի ա­սում, խո­սում է ա­մեն ին­չից, բայց ոչ գլ­խա­վոր հար­ցից։ Նա­խօ­րեին ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի խնդ­րան­քով ՌԴ ԱԳՆ-ն նո­րից է վե­րա­հաս­տա­տել Լավ­րո­վի խոս­քե­րը։ Այս հար­ցի առն­չու­թ­յամբ զրու­ցում ենք ադր­բե­ջա­նա­գետ ԱՆ­ԺԵ­ԼԱ Է­ԼԻ­ԲԵ­ԳՈ­ՎԱ­ՅԻ հետ։

-Տի­կին Է­լի­բե­գո­վա, ին­չու՞ Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պե­տը շա­րու­նա­կում է Ժո­ղովր­դի հա­մար խիստ կեն­սա­կան այս հար­ցի առն­չու­թյամբ լռել, նա ոչ հեր­քում, ոչ էլ հաս­տա­տում է փու­լա­յին տար­բե­րա­կի քն­նարկ­ման մա­սին ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը։
-Դժ­վա­րա­նում եմ ա­սել, թե որն է պատ­ճա­ռը, որ Փա­շի­նյա­նը չի ար­ձա­գան­քում, բայց հան­րու­թյու­նը սպա­սում էր նրա խոս­քին։ Դա պետք է օ­պե­րա­տի­վո­րեն հերք­վեր, ե­թե, ի­հար­կե, չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում ի­րա­կա­նու­թյա­նը։ Նույն բա­նը փաս­տա­ցի Մյուն­խե­նում դե­բատ­նե­րի ժա­մա­նակ ա­սաց Ա­լիևը, որ փու­լա­յին տար­բե­րակն է քն­նարկ­վում, ո­րին Փա­շի­նյա­նը կր­կին չհա­կա­դար­ձեց։ Հի­մա լավ հնա­րա­վո­րու­թյուն էր ստեղծ­ված այդ հար­ցին վեր­ջա­կետ դնե­լու հա­մար՝ ա­սե­լով, որ հայ­կա­կան կողմն այդ տար­բե­րա­կը մեր­ժում է, հա­մա­ձայն չէ դրան, ինչ­պես նախ­կի­նում։ Ցա­վոք, այդ­պի­սի միտք մինչ օրս չի հն­չել։
-Լա­վ­րո­վին ար­ձա­գան­քե­ցին Հա­յաս­տա­նի արտ­գործ­նա­խա­րա­րը, իշ­խա­նա­կան ո­րոշ ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, Ձեզ հա­մար պարզ դար­ձա՞վ` այս իշ­խա­նու­թյու­նը կո՞ղմ է, թե՞ դեմ նման տար­բե­րա­կին։
-Արտ­գործ­նա­խա­րարն ա­սում է, թե փու­լա­յին տար­բե­րակ չի քն­նարկ­վում, իշ­խա­նա­կան պատ­գա­մա­վոր­ներն էլ հայ­տա­րա­րում են, թե ընդ­հան­րա­պես փաս­տա­թուղթ չկա։ Սա­կայն մեզ եր­կու տա­րի շա­րու­նակ հրամց­նում էին, թե բա­նակ­ցու­թյուն­ներ չեն ըն­թա­նում, մինչ­դեռ եր­կու տա­րի անց Մնա­ցա­կա­նյան-Մա­մե­դյա­րով վեր­ջին հան­դի­պու­մից հե­տո հն­գա­կողմ հայ­տա­րա­րու­թյու­նից պարզ­վեց, որ և բա­նակ­ցու­թյուն­ներ կան, և կան ո­րոշ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­ներ, ո­րոնք 2020-ին պատ­րաստ­վում են ի­րա­կա­նաց­նել։ Թե ին­չի մա­սին է խոս­քը, փա­կագ­ծե­րը չեն բա­ցում։ Փաստն այն է, որ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­ներ կան, ո­րոնք ար­դեն բա­նակց­ված են, իսկ դա խո­սում է այն մա­սին, որ այս գոր­ծըն­թացն այն­քան էլ թա­փան­ցիկ չէ, ինչ­պես հան­րու­թյա­նը ներ­կա­յաց­վում էր։
-Հի­մա, ի վեր­ջո, Լավ­րո՞վն է սուտ խո­սում, թե՞ հա­յաս­տա­նյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը, որ ի­րա­կա­նու­թյու­նը թաքց­նում են հան­րու­թյու­նից։
-ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րը որ­պես Մինս­կի հա­մա­նա­խա­գահ երկ­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ էր ե­լույթ ու­նե­նում, այ­սինքն՝ պի­տի դուրս գանք այն տի­րույ­թից, որ դա ա­սել է ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րը։ Մնա­ցա­կա­նյան-Մահ­մե­դյա­րով օն­լայն կոն­ֆե­րան­սից մի քա­նի ժամ ա­ռաջ նա էք­սկ­լյու­զիվ տե­ղե­կու­թյուն է տա­լիս բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի բո­վան­դա­կու­թյան մա­սին, ին­չին Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նը հս­տակ չի պա­տաս­խա­նում, որ նման բան չկա, այլ ա­սում է, թե չեն քն­նարկ­վում 2014-2016 թթ. դրա մերժ­ված տար­բե­րակ­նե­րը։ Ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ, կա ինչ-որ մո­դի­ֆի­կա­ցիա։ Երբ Փա­շի­նյա­նը Մյուն­խե­նում խո­սում էր մի­նի-մակ­րո հե­ղա­փո­խու­թյուն­նե­րից, փուլ առ փուլ ա­ռաջ գնա­լու մա­սին, դա էլ է վկա­յում, որ սե­ղա­նին դր­ված է լուծ­ման փու­լա­յին տար­բե­րա­կը, ին­չը հայ­կա­կան կող­մի հա­մար ի սկզ­բա­նե ա­նըն­դու­նե­լի է։ Ե­թե ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րարն ի­րա­վա­ցի է ու փու­լա­յին տար­բե­րակ է քն­նարկ­վում, պետք է այդ հար­ցին հս­տակ պա­տաս­խան տր­վի, որ դա հայ­կա­կան կող­մը մեր­ժում է։ Այս պա­հին հա­կա­ռա­կի մա­սին մենք հս­տակ փաստ չու­նենք։ Ի դեպ, ռու­սա­կան կող­մը հայ­կա­կան կող­մի ար­ձա­գան­քից հե­տո ի պա­տաս­խան ադր­բե­ջա­նա­կան ԶԼՄ-նե­րի հար­ցին, նո­րից վերա­հաս­տա­տեց Լավ­րո­վի ա­սա­ծը։
-Ե­թե Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը դի­տար­կում ենք որ­պես Մինս­կի հա­մա­նա­խա­գա­հի տե­սա­կետ, ին­չը մյուս հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը չհեր­քե­ցին, նշա­նա­կում է, որ նրանք է՞լ են նույն կար­ծի­քին, ի­մա՝ դա ըն­կա­լենք որ­պես Մինս­կի խմ­բի հայ­տա­րա­րու­թյու՞ն։
-Այդ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը, ա­յո, հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րից ոչ մե­կը չհեր­քեց։ Ե­թե բո­լո­րը պն­դում են փու­լա­յին տար­բե­րա­կը, իսկ հայ­կա­կան կող­մը դրան ա­սում է՝ ոչ, վա­ղուց ժա­մա­նակն է, որ ա­մե­նա­բարձր՝ վար­չա­պե­տի մա­կար­դա­կով դրան վեր­ջա­կետ դր­վի ու թե­ման փակ­վի՝ հայ­տա­րա­րե­լով, որ նման բան չի բա­նակց­վում ու չի կա­րող բա­նակց­վել։ Հա­կա­ռակ դեպ­քում բաց է մնում հար­ցը, թե ին­չու է Մինս­կի հա­մա­նա­խա­գահն այդ մա­սին ա­սում, ո­րը հաս­տա­տում է Ադր­բե­ջա­նը, իսկ Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պե­տը լուռ է։
-Ե­թե մեր կող­մից հս­տակ չի հերք­վում այդ տար­բե­րա­կը, նշա­նա­կու՞մ է, որ այս հար­ցում կա ո­րո­շա­կի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն։
-Չեմ կա­րող ա­սել, դա կա­րող են ի­մա­նալ մար­դիկ, ո­րոնք փակ դռ­նե­րի հետևում բա­նակ­ցում են։
-Այս պա­հին Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյան, դի­վա­նա­գի­տու­թյան ա­ռաջ­նա­յին խն­դի­րը ո՞­րը պետք է լի­նի՝ հա­մո­զե՞լ հայ հան­րու­թյա­նը, որ նման տար­բե­րակ չկա, թե՞ աշ­խա­տել դր­սի հետ։
-Ա­ռա­ջին հեր­թին նման տար­բե­րա­կի հնա­րա­վո­րու­թյունն իս­պառ մեր­ժել, ո­րով­հետև փու­լա­յին տար­բե­րա­կը են­թադ­րում է, որ Ադր­բե­ջա­նի պա­հանջ­ներն ի սկզ­բա­նե կա­տար­վում են, իսկ հայ­կա­կան կող­մի պա­հանջ­նե­րը մնում են հե­տա­գա­յին, ան­հայտ բա­րի կամ­քի դրսևոր­մա­նը։
-Փու­լա­յին տար­բե­րա­կի ա­մե­նա­մեծ վտան­գը հո­ղե­րի հանձ­նու՞մն է, թե՞ այլ մար­տահ­րա­վեր­ներ էլ կան այդ տար­բե­րա­կում։
-Ոչ միայն հող հանձ­նելն է վտանգ ներ­կա­յաց­նում, այլև Ար­ցախ «փախս­տա­կան­նե­րի» վե­րա­դար­ձի հար­ցը։ Ադր­բե­ջա­նա­կան դիր­քո­րոշ­ման ա­մե­նա­կարևոր մե­խե­րից մեկն էլ «փախս­տա­կան­նե­րի» վե­րա­դարձն է, ո­րը ոչ պա­կաս վտան­գա­վոր է տա­րածք­նե­րի հանձ­նու­մից, պատ­րանք­ներ են նաև Ադր­բե­ջա­նի տն­տե­սա­կան մեծ խոս­տում­նե­րը, բայց հնա­րա­վոր է դրանց հան­րու­թյու­նը հա­վա­տա, քա­նի որ շատ գայ­թակ­ղիչ են։ Բազ­մա­թիվ այլ վտանգ­ներ կան։ Իսկ ա­մե­նաի­րա­կան վտանգն այն է, ե­թե բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցը փա­կու­ղի մտ­նի, շատ հնա­րա­վոր է, որ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը փո­խա­րին­վեն պա­տե­րազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րով։
-Վեր­ջին օ­րե­րին սահ­մա­նա­յին լար­վա­ծու­թյունն ա­վե­լա­ցել է, զի­նա­դա­դա­րի խախտ­ման դեպ­քե­րը մե­ծա­ցել են։ Սա պայ­մա­նա­վոր­վա՞ծ է նաև Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րու­թյամբ, թե՞ կր­կին գործ ու­նենք Արդ­բե­ջա­նի հայտ­նի ձե­ռագ­րի հետ։
-Եվս մեկ ան­գամ Ադր­բե­ջա­նը ցույց է տա­լիս, որ երբ հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը կոչ են ա­նում հա­մա­վա­րա­կի ժա­մա­նակ զի­նա­դա­դա­րը պահ­պա­նել, պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րը չխախ­տել, չի հար­գում այդ հոր­դո­րը, պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն էլ չու­նի գնա­լու երկ­խո­սու­թյան։ Պա­տեհ ա­ռիթ է, որ­պես­զի ա­ռաջ­նագ­ծում սրի ի­րա­վի­ճա­կը։ Մեզ հա­մար ար­դեն սո­վո­րա­կան դար­ձած պահ­վածք է, ին­չը նաև հեր­թա­կան ան­գամ հաս­տա­տում է, որ նրանք ոչ մի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն չեն հար­գում՝ լի­նի վե­րե­լա­կա­յին, թե բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի սե­ղա­նի շուրջ։
-Ի դեպ, հրա­դա­դա­րի խախտ­ման վեր­ջին դեպ­քե­րից մե­կի ժա­մա­նակ Հա­յաս­տա­նի արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյու­նը բա­վա­կան ու­շագ­րավ մի հա­ղոր­դագ­րու­թյուն էր տա­րա­ծել, որ­տեղ մաս­նա­վո­րա­պես նշ­ված էր, թե «հրա­դա­դա­րի՝ որևէ կերպ չհ­րահր­ված այս խախ­տու­մը որևէ ար­դա­րա­ցում չու­նի»։ Նման դի­վա­նա­գի­տա­կան բաց­թո­ղում­նե­րը չե՞ն կա­րող շուռ գալ հենց մեր դեմ։
-Դա Տա­վու­շում ե­ղած գն­դա­կո­ծու­մից հե­տո ար­ված հայ­տա­րա­րու­թյունն էր (հի­շեց­նենք, որ խոս­քը մար­տի 30-ին Տա­վու­շի մար­զի Նո­յեմ­բե­րյա­նի շր­ջա­նի հայ­կա­կան դիր­քե­րի ուղ­ղու­թյամբ ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մից ձեռ­նարկ­ված դի­վեր­սիոն ներ­թա­փանց­ման փոր­ձի մա­սին է։ Հայ­կա­կան դիր­քա­պահ ու­ժե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի շնոր­հիվ հա­կա­ռա­կոր­դը հետ էր շպրտ­վել։ Հա­կա­ռա­կոր­դը թի­րա­խա­վո­րել էր Բա­ղա­նիս և Ոս­կե­վան գյու­ղե­րը, ին­չի պատ­ճա­ռով վի­րա­վո­րում էր ստա­ցել Ոս­կե­վան հա­մայն­քի բնա­կիչ մեկ ե­րե­խա (ո­րն այդ պա­հին գտն­վել էր պատշ­գամ­բում- Ռ.Խ.)։ Այդ ձևա­կեր­պու­մից հե­տո ԱԳՆ-ն ու­նի եր­կու տար­բե­րակ. կամ դրա­նից հե­տո բո­լոր դեպ­քե­րում պի­տի այդ ձևա­կեր­պու­մը նե­րա­ռի իր հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րում, կամ չի օգ­տա­գոր­ծում և հա­րու­ցում է մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան կաս­կա­ծը, որ իբր հայ­կա­կան կողմն է հրահ­րում զի­նա­դա­դա­րի խախտ­ման դեպ­քե­րը։
-Հա­մա­վա­րա­կի այս օ­րե­րին թվում է, թե աշ­խար­հում ա­մեն ինչ կանգ­նել է, բայց ար­ցա­խյան հիմ­նախ­նդ­րի շուրջ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը բա­վա­կան բուռն են ըն­թա­նում։ Բա­նակ­ցու­թյուն­ներն ակ­տիվ փու՞լ են մտել, տեմ­պերն ա­րա­գա­ցե՞լ են։
-Տեմ­պե­րի ա­րա­գաց­ման մա­սին խո­սակ­ցու­թյուն­ներ կան վա­ղուց, այդ ակն­կա­լի­քը և հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը, և Ադր­բե­ջանն ու­նեին։ Վեր­ջին հան­դիպ­ման հայ­տա­րա­րու­թյունն էլ դրա վկա­յու­թյունն է, պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք 2019-ին են ձեռք բեր­վել, պետք է այս տա­րի ի­րա­գործ­վեն։
-Այ­սինքն, այ­դու­հան­դերձ, սպա­սե՞լ, որ այս տա­րի փաս­տա­թուղթ կդր­վի սե­ղա­նին։
-Կան­խա­տե­սե­լը, ի­հար­կե, անշ­նոր­հա­կալ գործ է, բայց պի­տի զգոն և պատ­րաստ լի­նել, որ հայ­կա­կան կող­մին կա­րող է ինչ-որ տար­բե­րակ հրամց­նեն, ու ա­նըն­դու­նե­լի է, որ այդ ա­մե­նի մա­սին մենք շատ ուշ ենք տե­ղե­կա­նում։
-Ին­չու՞ ենք մենք բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի, քն­նարկ­վող տար­բե­րակ­նե­րի մա­սին միշտ տե­ղե­կա­նում կամ հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րից, կամ ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մից։ Հայ­կա­կան կող­մը սե­փա­կան ժո­ղովր­դին ին­չու՞ ա­ռա­ջի­նը չի տե­ղե­կաց­նում այդ մա­սին։
-Այդ հար­ցի լա­վա­գույն հաս­ցեա­տերն արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյունն է։ Ինձ էլ է շատ հե­տաքր­քիր այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը։ Ին­չու՞ է բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի գաղ­տնիու­թյու­նը պահ­պա­նում միայն հայ­կա­կան կող­մը, իսկ մյուս­նե­րը խախ­տում են։
Զրույցը՝ Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 8414

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ