Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ոմանք իշ­խա­նու­թ­յան են ե­կել Լան­զա­րո­տի և Ստամ­բու­լ­յան կոն­վեն­ցիա­նե­րի վա­վե­րաց­մա­նը հաս­նե­լու նպա­տա­կով

Ոմանք իշ­խա­նու­թ­յան են ե­կել Լան­զա­րո­տի և Ստամ­բու­լ­յան կոն­վեն­ցիա­նե­րի վա­վե­րաց­մա­նը հաս­նե­լու նպա­տա­կով
08.05.2020 | 00:20
Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի մեր աղ­բյուր­նե­րից ստա­ցած տե­ղե­կատ­վու­թյան հա­մա­ձայն, ԱԺ-ի իշ­խող` «Իմ քայ­լը» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր­նե­րի մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը կողմ է քվեար­կե­լու Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը, ե­թե խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը չպա­հան­ջի, որ բո­լոր իմ­քայ­լա­կան­նե­րը մեկ մար­դու նման կողմ քվեար­կեն այդ խիստ վտան­գա­վոր կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը, այ­սինքն` դեմ լի­նող­նե­րին ա­զատ կա­մար­տա­հայտ­ման հնա­րա­վո­րու­թյուն ըն­ձեռ­ի:
«Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյու­նում կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման առն­չու­թյամբ կան տա­րա­ձայ­նու­թյուն­ներ, բայց, այս պա­հին ե­ղած տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հա­մա­ձայն, խմ­բակ­ցու­թյու­նը կողմ է քվեար­կե­լու կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը, իսկ «Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյու­նը, ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ, դեմ կք­վեար­կի Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը: Միով բա­նիվ, կա­րե­լի է հա­մա­րել, որ «Ազ­գա­յին ժո­ղով» կոչ­վա­ծը Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիան կվա­վե­րաց­նի, չա­փա­զանց չն­չին է հույ­սը, որ պատ­գա­մա­վոր­նե­րի մե­ծա­մաս­նու­թյան շր­ջա­նում վեր­ջին պա­հին կհաղ­թի ող­ջա­խո­հու­թյու­նը:
Ի՞նչ է սպաս­վում կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մից հե­տո մեր ե­րե­խա­նե­րին, մեր ծնող­նե­րի և ու­սու­ցիչ­նե­րի մի մա­սին, մեր հա­սա­րա­կու­թյա­նը…
Ինչ-ինչ շա­հար­կում­նե­րի տե­ղիք չտա­լու հա­մար, նշենք, որ Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի ոչ բո­լոր դրույթ­ներն են վտան­գա­վոր և ա­նըն­դու­նե­լի, հա­կա­ռա­կը` դրանք մե­ծա­մաս­նու­թյամբ ըն­դու­նե­լի են, բայց այ­նու­հան­դերձ… Այն տպա­վո­րու­թյունն է, որ թույ­նը մի­տում­նա­վոր խառն­ված է շա­քա­րին, որ­պես­զի թույ­նի դառ­նու­թյու­նը չզ­գաց­վի:
Ինչ­պես ար­դեն տե­ղե­կաց­րել ենք, Լան­զա­րո­տում 2007 թ. հոկ­տեմ­բե­րի 25-ին ստո­րագր­ված հի­շյալ կոն­վեն­ցիան պաշ­տո­նա­պես կոչ­վում է «Սե­ռա­կան շա­հա­գոր­ծու­մից և սե­ռա­կան բնույ­թի բռ­նու­թյուն­նե­րից ե­րե­խա­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան մա­սին» Եվ­րո­պա­յի խոր­հր­դի կոն­վեն­ցիա: Ան­վա­նումն, ան­շուշտ, ան­մեղ է և բա­րի, նույ­նիսկ հու­շում կամ վկա­յում է այս կոն­վեն­ցիա­յի ու դրա վա­վե­րաց­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյան մա­սին, ու բնավ չի բա­ցա­հայ­տում, թե դրա­նում ինչ թաքն­ված վտանգ­ներ կան:
Մինչ­դեռ հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան այս կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մից, ու­ժի մեջ մտ­նե­լուց հե­տո Հա­յաս­տա­նը, կոն­վեն­ցիա­յի 6-րդ հոդ­վա­ծի հա­մա­ձայն, ուղ­ղա­կի պար­տա­վոր­ված է լի­նե­լու ձեռ­նար­կել ու ձեռ­նար­կե­լու է «օ­րեն­սդ­րա­կան և այլ մի­ջո­ցա­ռում­ներ` ա­պա­հո­վե­լու հա­մար, որ­պես­զի ե­րե­խա­նե­րը տար­րա­կան և միջ­նա­կարգ կր­թու­թյուն ստա­նա­լու ժա­մա­նակ տե­ղե­կա­նան սե­ռա­կան շա­հա­գործ­ման և սե­ռա­կան բռ­նու­թյան հետ կապ­ված վտան­գի մա­սին, ինչ­պես նաև ի­րենց պաշտ­պա­նե­լու մի­ջոց­նե­րի մա­սին՝ հա­մա­ձայն ի­րենց կա­րո­ղու­թյուն­նե­րի»:
Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յով ստանձ­նած պար­տա­վո­րու­թյան կա­տար­մամբ մեր, ըն­դգ­ծում ենք, նաև տար­րա­կան դա­սա­րան­նե­րի ա­շա­կերտ­նե­րին, ինչ­պես նաև 8-րդ դա­սա­րան դեռ չհա­սած ու «Կեն­սա­բա­նու­թյուն. ՄԱՐԴ» ա­ռար­կան դեռ չյու­րաց­րած դե­ռա­հաս­նե­րին դպ­րոց­նե­րում, ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ, նաև հե­ռուս­տա­տե­սու­թյամբ և այլ կերպ տե­ղե­կաց­նե­լու են, թե ինչ բան են սե­ռա­կան օր­գան­նե­րը, ինչ բան են սե­ռա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նը և սե­ռա­կան շա­հա­գոր­ծու­մը, ինչ է կա­տար­վում դրան­ցից հե­տո, ինչ հետևանք­ներ են ա­ռա­ջա­նում, ին­չու են ան­թույ­լատ­րե­լի սե­ռա­կան շա­հա­գոր­ծու­մը և սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նը և այլն: Այս­պի­սով խե­ղե­լու են այս տա­րի­քի ե­րե­խա­նե­րի հո­գե­բա­նու­թյունն ու հո­գին, պղ­տո­րե­լու են նրանց միտ­քը, այդ ե­րե­խա­նե­րի շր­ջա­նում վա­ղա­ժամ և ա­նա­ռողջ սե­ռա­կան հե­տաք­րք­րու­թյուն­ներ են ա­ռա­ջաց­նե­լու, վտան­գա­վոր հետևանք­ներ ու­նե­ցող գայ­թակ­ղու­թյուն­ներ, այ­սինքն` բա­ցե­լու են Պան­դո­րա­յի արկ­ղը:
Իսկ ինչ­պե՞ս են այդ տա­րի­քի ե­րե­խա­նե­րին սո­վո­րեց­նե­լու սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նից և սե­ռա­կան շա­հա­գոր­ծու­մից «ի­րենց պաշտ­պա­նե­լու մի­ջոց­նե­րի մա­սին՝ հա­մա­ձայն ի­րենց կա­րո­ղու­թյուն­նե­րի»: Եվ­րո­պա­յի խոր­հր­դի ան­դամ մի շարք եր­կր­նե­րի և, ընդ­հան­րա­պես, Արևմուտ­քի փոր­ձից դա ար­դեն հայտ­նի է: Այն հա­կիրճ կա­րե­լի է այս­պես ներ­կա­յաց­նել. սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նը կան­խե­լու հա­մար պետք է շատ ու­շա­դիր լի­նել, ե­թե որևէ մե­կը, կապ չու­նի, թե ով, թե­կուզ ձեր ծնո­ղը, եղ­բայ­րը, քույ­րը, հա­րա­զա­տը, ձեռ­քով կպ­չում է ձեր հե­տույ­քին կամ կրծ­քին, սե­ռա­կան հե­տապ­նդ­ման այդ­պի­սի յու­րա­քան­չյուր դեպ­քի մա­սին պետք է ժա­մա­նա­կին հայտ­նել ոս­տի­կա­նին, թեժ գծի հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րով, ծնո­ղին, ու­սուց­չին, ե­թե սե­ռա­կան հե­տապ­նդ­ման են­թար­կող­նե­րը վեր­ջին­նե­րը չեն:
Հի­մա պատ­կե­րաց­րեք այս­պի­սի ի­րա­վի­ճակ` հայ­րը գր­կել է իր 8-9 տա­րե­կան աղջ­նա­կին, այդ ըն­թաց­քում ձեռ­քով կպել նրա տու­տու­զի­կին կամ կրծ­քին: Ինչ­պե՞ս կվար­վի ե­րե­խան նման դեպ­քում` այն բա­նից հե­տո, երբ դպ­րո­ցում, հե­ռուս­տա­տե­սու­թյամբ իր գլու­խը հետևո­ղա­կա­նո­րեն լց­րած կլի­նեն վե­րոն­շյալ զգու­շա­ցում­նե­րով: Ե­կեք լա­վա­տես լի­նենք ու մտա­ծենք, որ մեր ե­րե­խա­նե­րը ծնո­ղի սե­րը, ջեր­մու­թյու­նը զգա­լով, զանց կառ­նեն այդ զգու­շա­ցում­նե­րը ու չեն զան­գա­հա­րի թեժ գծի հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րով, չեն դի­մի ոս­տի­կա­նու­թյուն և այլն: Բայց…
Ե­րե­խա­նե­րի մեծ մասն ի­րենց ծնող­նե­րի, ա­վագ­նե­րի հետ տար­բեր ա­ռիթ­նե­րով բնա­կան-դաս­տիա­րակ­չա­կան կոնֆ­լիկտ­ներ է ու­նե­նում, վի­ճա­բա­նու­թյուն­ներ, եր­բեմն նույ­նիսկ ար­ժա­նա­նում նրանց դաս­տիա­րակ­չա­կան ապ­տա­կին կամ ինչ-որ բա­ներ ա­նե­լու տե­ղին և անհ­րա­ժեշտ ար­գել­քին, և վաղ տա­րի­քից նման վա­խե­րով, տե­ղե­կու­թյուն­նե­րով ծրագ­րա­վոր­ված, բար­դույ­թա­վոր­ված ե­րե­խան այդ­պի­սի դեպ­քե­րում թեժ գծի կամ ոս­տի­կա­նու­թյան հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րով զան­գա­հա­րե­լու, «սե­ռա­կան հե­տապ­նդ­ման» են­թարկ­ված լի­նե­լու մա­սին հայտ­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նը կա­րող է օգ­տա­գոր­ծել՝ շան­տա­ժի են­թար­կե­լով իր ծնո­ղին, պա­պի­կին կամ ա­վագ եղ­բո­րը:
Ա­վե­լին. ոչ միայն կա­րող է սպառ­նալ զան­գա­հա­րե­լով, հայտ­նե­լով, այլև կա­րող է հենց զան­գա­հա­րել ու հայտ­նել` ապ­տա­կի հա­մար վրեժ լու­ծե­լով կամ չհաս­նե­լով իր ցան­կա­լի զիջ­մա­նը, ընդ ո­րում, նույ­նիսկ այն դեպ­քում, երբ ծնո­ղը կամ ա­վագն իր վե­րոն­շյալ մարմ­նա­մա­սե­րին ի­րա­կա­նում ան­գամ մա­տով չի կպել: Խոս­քը վե­րա­բե­րում է նաև ա­վե­լի տա­րեց, ա­սենք, 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ դա­սա­րան­նե­րի ա­շա­կերտ­նե­րին: Ի­հար­կե, նկա­տի չու­նենք բո­լոր ե­րե­խա­նե­րին, բայց չմո­ռա­նանք, որ շատ ըն­տա­նիք­ներ չա­փա­զանց հե­ռու են օ­րի­նա­կե­լի լի­նե­լուց, և բո­լոր ըն­տա­նիք­նե­րում չէ, որ մի­ջանձ­նա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն այն­պի­սին են, ինչ­պի­սին պետք է լի­նեն:
Ի դեպ, ե­րե­խան ինչ-ինչ դեպ­քե­րում նման կերպ կա­րող է վար­վել նաև ի­րենց ու­սուց­չի նկատ­մամբ: Ի վեր­ջո, չմո­ռա­նանք նաև ան­ցու­մա­յին տա­րի­քում ե­րե­խա­նե­րի դաս­տիա­րա­կու­թյան բար­դու­թյուն­նե­րի մա­սին: Ինչ վե­րա­բե­րում է թեժ գծի հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րին, ա­պա կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մից ո­րոշ ժա­մա­նակ հե­տո այն դպ­րո­ցում և հե­ռուս­տա­տե­սու­թյամբ ա­ռա­ջին տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի թվում է տր­վե­լու ա­շա­կերտ­նե­րին, այդ թվում նաև` տար­րա­կան դա­սա­րան­նե­րի:
Ո­մանց կա­րող է թվալ, թե նույ­նիսկ այդ դեպ­քում որևէ վտանգ չկա, թեժ գծի հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րին զան­գե­լուց հե­տո տուն կամ դպ­րոց հա­ճա­խած սո­ցաշ­խա­տող­նե­րը, հո­գե­բան­նե­րը, փոր­ձա­գետ­նե­րը` լի­նեն պե­տա­կան կա­ռույ­ցի թե ե­րե­խա­նե­րին սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նից, սե­ռա­կան շա­հա­գոր­ծու­մից պաշտ­պա­նե­լու գոր­ծին լծ­ված ՀԿ-նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, ե­րե­խա­յին լսե­լով, թա­ցը չո­րից կտար­բե­րեն: Միա­միտ­նե՜ր…
Սո­րո­սա­կան և այլ «գրանտ­նե­րով» սն­վող մի շարք ՀԿ-ներ սո­ցաշ­խա­տող­նե­րի, հո­գե­բան­նե­րի, փոր­ձա­գետ­նե­րի ար­դեն մի ողջ բա­նակ են պատ­րաս­տել, ո­րոնք կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մից, հա­մա­պա­տաս­խան օ­րեն­սդ­րա­կան և են­թաօ­րեն­սդ­րա­կան ակ­տե­րի ըն­դու­նու­մից հե­տո գնա­լու են թեժ գծի հե­ռա­խո­սա­հա­մա­րով ստաց­ված զան­գե­րի հետ­քե­րով` պաշտ­պա­նե­լու սե­ռա­կան բռ­նու­թյան ռիս­կի են­թարկ­ված­նե­րին, կան­խե­լու սե­ռա­կան բռ­նու­թյու­նը… Դժ­վա՞ր է պատ­կե­րաց­նել, թե նրանք ինչ ուղ­ղոր­դող հար­ցեր կա­րող են տալ ե­րե­խա­յին և ծնո­ղի կամ ու­սուց­չի կող­մից նրա նկատ­մամբ իբր կա­տար­ված ա­նա­ռա­կա­բա­րո գոր­ծո­ղու­թյան վե­րա­բե­րյալ, ինչ պա­տաս­խան­ներ ստա­նալ նույ­նիսկ այն դեպ­քում, երբ ե­րե­խան այն­քան էլ տրա­մադր­ված չէ բո­ղո­քե­լու ծնո­ղի, ա­վա­գի կամ ու­սուց­չի դեմ, վճ­ռա­կան չէ այդ հար­ցում:
Կար­ծում ենք, ոչ հե­ռա­վոր ա­պա­գա­յում հենց վե­րոն­շյալ նպա­տա­կով ու հենց այդ­պի­սի սո­ցաշ­խա­տող­նե­րով, հո­գե­բան­նե­րով, փոր­ձա­գետ­նե­րով ձևա­վոր­ված կազ­մա­կեր­պու­թյան կամ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ստեղծ­ման վտան­գը զգա­լով կամ կան­խա­տե­սե­լով, նշ­ված վտան­գից զգու­շա­նա­լով է, որ ՀՀ Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի վե­րա­բե­րյալ իր 31.03.2020 թ. ո­րոշ­ման 3-րդ կե­տի 2-րդ են­թա­կե­տում նշել է. «Կոն­վեն­ցիա­յի 10-րդ հոդ­վա­ծով ամ­րագր­ված` ե­րե­խա­նե­րի ի­րա­վունք­նե­րը խթա­նե­լու և պաշտ­պա­նե­լու հա­մար ան­կախ ի­րա­վա­սու ազ­գա­յին կամ տե­ղա­կան կա­ռույց­ներ ստեղ­ծե­լու կամ նշա­նա­կե­լու պար­տա­վո­րու­թյու­նը չի են­թադ­րում պար­տա­դիր նոր մարմ­նի ստեղ­ծում, և այդ պար­տա­վո­րու­թյան ի­րա­կա­նա­ցու­մը կա­րող է ա­պա­հով­վել Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյու­նում ար­դեն իսկ գոր­ծող ի­րա­վա­սու մարմ­նի գոր­ծու­նեու­թյան շր­ջա­նակ­նե­րում»:
ՍԴ-ի վե­րոն­շյալ նկա­տա­ռու­մը, սա­կայն, ի­րա­վա­կան ա­ռու­մով լու­մա­յի ար­ժեք չու­նի, քա­նի որ այն ոչ թե ար­գելք է, այլ ըն­դա­մե­նը նկա­տա­ռում: Փա­շի­նյա­նի իշ­խա­նու­թյան հա­մար կարևո­րը ՍԴ-ի ո­րո­շու­մը ստա­նալն էր, որ Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յում ամ­րագր­ված պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը հա­մա­պա­տաս­խա­նում են ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը, և, չնա­յած կոն­վեն­ցիա­յի հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան լի­նե­լուն, կա­րո­ղա­ցավ ստա­նալ այն, իսկ ո­մանք ար­դեն գի­տեն, թե դրա­նից հե­տո ինչ կս­տեղ­ծեն, երբ և ինչ­պես։
Կա­րող է հարց ա­ռա­ջա­նալ, թե այդ դեպ­քում որն է լի­նե­լու հի­շյալ սո­ցաշ­խա­տող­նե­րի, հո­գե­բան­նե­րի, փոր­ձա­գետ­նե­րի շա­հագ­րգ­ռու­թյու­նը, ին­չու՞ պետք է այդ­պես վար­վեն: Ա­մեն ինչ շատ պարզ է` որ­քան շատ սե­ռա­կան բռ­նու­թյան դեպ­քեր կան­խեն, բա­ցա­հայ­տեն, այն­քան ա­ռա­տո­րեն կվար­ձատր­վեն Սո­րո­սից և Արևմուտ­քի այլ կա­ռույց­նե­րից, այդ թվում նաև, միան­գա­մայն սպա­սե­լի է, հենց Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի ծնո­ղը հան­դի­սա­ցող Եվ­րո­պա­յի խոր­հր­դից «գրանտ­նե­րի», ֆի­նան­սա­կան ա­ջակ­ցու­թյան տես­քով:
Հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ, բժիշկ Զա­քար Խո­ջա­բա­ղյա­նը Արևմուտ­քի փոր­ձի կամ եվ­րո­պա­կան ո­րոշ եր­կր­նե­րում ար­ձա­նագր­վա­ծի հի­ման վրա ար­դեն տե­ղե­կաց­րել- զգու­շաց­րել է. «Կան նաև բազ­մա­թիվ վկա­յու­թյուն­ներ, թե ինչ­պես են հենց սո­ցաշ­խա­տող­նե­րը, հո­գե­բան­նե­րը և պե­տա­կան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րը խա­բել ու շա­հա­գոր­ծել ե­րե­խա­նե­րին՝ նրանց պաշտ­պա­նե­լու ան­վան տակ։
Օ­րի­նակ Ի­տա­լիա­յում վեր­ջերս մեծ սկան­դալ էր, երբ բա­ցա­հայտ­վեց, որ մի շարք «ո­լոր­տա­յին էքս­պերտ­ներ» շա­հա­գոր­ծել են ե­րե­խա­նե­րին, խլել նրանց ըն­տա­նիք­նե­րից, զբաղ­վել ե­րե­խա­նե­րի առևտրով՝ նրանց նա­խա­պես տար­բեր տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով ներ­շն­չե­լով, թե իբր ի­րենց ըն­տա­նի­քում սե­ռա­կան բռ­նու­թյան են են­թարկ­վել: Բրի­տա­նիա­յում մեծ սկան­դալ էր՝ պայ­մա­նա­վոր­ված սո­ցաշ­խա­տող­նե­րի կող­մից տա­րա­տե­սակ փաս­տեր կեղ­ծե­լու և ե­րե­խա­նե­րի առք ու վա­ճառ­քի մեջ ներգ­րավ­ված լի­նե­լու թե­մա­յով։ Վեր­ջերս նաև բա­ցա­հայտ­վել էր, որ ե­րե­խա­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյամբ զբաղ­վող խո­շո­րա­գույն կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րից մե­կի հիմ­նա­դի­րը հենց ինքն է ման­կա­պիղծ ե­ղել…
Մի խոս­քով, փոր­ձը ցույց է տա­լիս, որ տա­րա­տե­սակ ՀԿ-ներ և նման օ­տա­րա­սուն կա­ռույց­ներ, ո­րոնք իբր թե շա­հագր­գռ­ված են ե­րե­խա­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյամբ, հենց ի­րեն­ցի՛ց է պետք նախ և ա­ռաջ պաշտ­պա­նել ե­րե­խա­նե­րին և սերն­դին, քա­նի որ, որ­պես կա­նոն, նրանք խեղ­ված հո­գե­բա­նու­թյան ու այ­լա­սե­րու­թյան գե­նե­րաց­նող­ներ և տա­րա­ծող­ներ են՝ դրա­նից բխող բո­լոր հետևանք­նե­րով։
Եվ ու­րեմն կա­րիք կա՞ կրկ­նե­լու եվ­րո­պա­կան եր­կր­նե­րի սխալ­նե­րը, և ուն­քը շի­նե­լու փո­խա­րեն աչ­քը հա­նե­լու հին ճա­նա­պա­րհով գնալ, ա­ռա­վել ևս, որ տար­բեր հրա­պա­րա­կում­ներ ցույց են տա­լիս, որ նման օ­րենք­նե­րը ոչ միայն չեն նվա­զեց­նում, այլև վի­ճա­կագ­րո­րեն ա­վե­լաց­նում են նման դեպ­քե­րը»:
Առ­կա են նաև վե­րոն­շյալ ՀԿ-նե­րի շա­հագր­գռ­վա­ծու­թյամբ պայ­մա­նա­վոր­ված տար­բեր կո­ռուպ­ցիոն ռիս­կեր: Ա­վե­լին. ար­տերկ­րում ար­դեն ար­ձա­նագր­վել են դեպ­քեր, երբ կինն ա­մուս­նու հար­ցե­րը լու­ծե­լու, նրա ու­նեց­ված­քին տի­րա­նա­լու և, ե­րե­խա­յի հետ միա­սին, սի­րե­կա­նի հետ հե­ռա­նա­լու նպա­տա­կով, ման­կա­հա­սակ ե­րե­խա­յին նա­խա­պես մի քա­նի բան է սո­վո­րեց­րել, ներ­շն­չել, ա­պա դի­մել թեժ գծին, թե ա­մու­սինն ի­րենց ե­րե­խա­յի նկատ­մամբ ա­նա­ռա­կա­բա­րո գոր­ծո­ղու­թյուն է կա­տա­րել: Ժա­մա­նած, այս­պես կոչ­ված, «հա­մա­պա­տաս­խան մաս­նա­գետ­նե­րը» մի քա­նի ուղ­ղոր­դող հար­ցեր են տվել ի­րա­կա­նու­թյու­նը չի­մա­ցող ու չհաս­կա­ցող, ի­րա­վի­ճա­կը գնա­հա­տե­լու ա­նըն­դու­նակ ե­րե­խա­յին, ստա­ցել ոչ միայն մոր, այլև ի­րենց ու­զած պա­տաս­խան­նե­րը, ա­պա ե­րե­խա­յի` հոր կող­մից իբր սե­ռա­կան բռ­նու­թյան են­թարկ­ված լի­նե­լու մա­սին հայտ­նել ի­րա­վա­պահ­նե­րին: Կար­ծում ենք, բո­լո­րին ար­դեն հաս­կա­նա­լի է, թե դրա­նից հե­տո ե­րե­խա­յի հայրն ինչ ճա­կա­տագ­րի է ար­ժա­նա­ցել:
Ինչ­պես հայտ­նի է, ա­մուս­նա­լու­ծու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ ծնող­նե­րի միջև հա­ճախ վե­ճեր են ա­ռա­ջա­նում, թե ան­չա­փա­հաս ե­րե­խան ում մոտ պետք է մնա: Եվ, ա­հա, Եվ­րո­պա­յում կան նաև դեպ­քեր, երբ մայ­րը, որ­պես­զի ե­րե­խան իր մոտ մնա, ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րին, դա­տա­րա­նին սուտ հա­ղոր­դում է ներ­կա­յաց­րել, թե ա­մու­սի­նը սե­ռա­կան շա­հա­գործ­ման է են­թար­կում ի­րենց ե­րե­խա­յին կամ նրա նկատ­մամբ սե­ռա­կան հա­կում­ներ ու­նի, սե­ռա­կան հե­տապ­նդ­ման է են­թար­կում և այլն, ու… հա­սել է իր ու­զա­ծին: Ո՞վ կա­րող է ե­րաշ­խա­վո­րել, որ Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մից հե­տո Հա­յաս­տա­նում նման բազ­մա­թիվ դեպ­քեր չեն լի­նի: Բա­վա­կա՛ն է, ա­ռանց այն էլ հա­զար դարդ ու ցավ ու­նենք, մեր կյան­քը մի՛ վե­րա­ծեք մղ­ձա­վան­ջի: Բայց ու՞մ եմ ա­սում` ազ­գա­դավ­նե­րի՞ն… Ախր ո­մանք իշ­խա­նու­թյան են ե­կել նաև Լան­զա­րո­տի և Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­նե­րի վա­վե­րաց­մա­նը հաս­նե­լու, խոր­հր­դա­րա­նա­կան­նե­րից ո­մանք էլ` վա­վե­րաց­նե­լու նպա­տա­կով:
Ինչ­պես զգու­շաց­րել կամ տե­ղե­կաց­րել է ՀՀ փաս­տա­բան­նե­րի պա­լա­տի նա­խա­գահ Ա­րա Զոհ­րա­բյա­նը, Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման դեպ­քում Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի հա­մա­կարգ ա­ռա­ջին ան­գամ կներ­մուծ­վի «սե­ռա­կան կողմ­նո­րո­շում» հաս­կա­ցու­թյու­նը, այս կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մը հեշ­տաց­նե­լու է Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մը: Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիան նույն­պես կի­րա­ռում է «սե­ռա­կան կողմ­նո­րո­շում» հաս­կա­ցու­թյու­նը: Դի­մում եմ մեր ողջ ժո­ղովր­դին` մտա­ծեք, թե ուր ենք հա­սել, ով­քեր են մեր իշ­խա­նա­վոր­նե­րը:
301 թ. քրիս­տո­նեու­թյու­նը որ­պես պե­տա­կան կրոն ըն­դու­նած Հա­յաս­տա­նը պատ­րաստ­վում է վա­վե­րաց­նե­լու Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիան, փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խա­նու­թյու­նը սկ­սել է նաև Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման գոր­ծըն­թաց` սկ­սե­լով այն կա­ռա­վա­րու­թյու­նից, սա­կայն կոն­վեն­ցիան դեռ Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան չներ­կա­յաց­նե­լով, քա­նի դեռ, ինչ­պես նա­խա­տե­սել է, իր նա­խա­ձեռ­նած սահ­մա­նադ­րա­կան հան­րաք­վեով, խաբ­ված զանգ­ված­նե­րի «Ա­յո»-ով ՍԴ-ի հար­ցե­րը չի լու­ծել: Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­վա­րակն առ­ժա­մա­նակ խան­գա­րեց դրան:
Հուն­գա­րիա­յի տա­րած­քում քոչ­վոր հուն­գար­նե­րը բնակ­վել են 9-րդ դա­րի վեր­ջից, այդ ժա­մա­նակ եր­կի­րը դեռ գտն­վել է նախ­նա­դա­րյան-հա­մայ­նա­կան կար­գե­րի քայ­քայ­ման վեր­ջին փու­լում: Հուն­գա­րիան քրիս­տո­նեու­թյուն (կա­թո­լի­կու­թյուն) է ըն­դու­նել 11-րդ դա­րում: Սա­կայն… «Լույս» տե­ղե­կատ­վա­կան-վեր­լու­ծա­կան կենտ­րո­նի ղե­կա­վար Հայկ Այ­վա­զյա­նի տե­ղե­կաց­մամբ, օ­րերս «Հուն­գա­րիա­յի խոր­հր­դա­րա­նը մեր­ժել է Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մը՝ ո­րո­շում ըն­դու­նե­լով սա­տա­րել կա­ռա­վա­րու­թյան այն դիր­քո­րոշ­մա­նը, որ կոն­վեն­ցիան նպաս­տում է կոր­ծա­նա­րար գեն­դե­րա­յին գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյան տա­րած­մանն ու ա­պօ­րի­նի միգ­րա­ցիա­յին սե­ռա­կան կողմ­նո­րոշ­ման և գեն­դե­րա­յին ինք­նու­թյան հիմ­քով։
Ըն­դուն­ված ո­րոշ­ման մեջ կոչ է ար­վում կա­ռա­վա­րու­թյա­նը այլևս չգ­նալ կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­մա­նը և նպաս­տել, որ­պես­զի Եվ­րա­միու­թյու­նը ա­նի նույ­նը»:
Թվում է, թե Հուն­գա­րիան պետք է Հա­յաս­տա­նից սո­վո­րեր, դա­սեր առ­ներ, բայց ճիշտ հա­կա­ռակ վի­ճակն է: Դե հի­մա մտա­ծեք, թե ուր է հա­սել աշ­խար­հում ա­ռա­ջին քրիս­տո­նյա պե­տու­թյու­նը և քա­ղա­քակր­թու­թյան բնօր­րան Հա­յաս­տա­նը, և ում մեղ­քով է հա­սել:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 9297

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ