Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Նի­կոլ Փա­շի­ն­յանն այժմ նման է վի­րա­վոր գա­զա­նի, ո­րը պատ­րաստ է ա­մեն ին­չի՝ իշ­խա­նու­թ­յու­նը եր­կա­րաձ­գե­լու հա­մար

Նի­կոլ Փա­շի­ն­յանն այժմ նման է վի­րա­վոր գա­զա­նի, ո­րը պատ­րաստ է ա­մեն ին­չի՝ իշ­խա­նու­թ­յու­նը եր­կա­րաձ­գե­լու հա­մար
15.05.2020 | 00:16
Նույ­նիսկ ան­զեն աչ­քով երևում է, որ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում, վար­քագ­ծում, ըն­դուն­ված ո­րո­շում­նե­րի տրա­մա­բա­նու­թյան մեջ նյար­դայ­նու­թյուն է զգաց­վում, ին­չը եր­բեմն վե­րած­վում է խու­ճա­պի։ Ակն­հայտ է, որ թե՛ իշ­խա­նու­թյան ներ­սում, թե՛ հա­սա­րա­կու­թյան հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում ի հայտ է ե­կել ինչ-որ լար­վա­ծու­թյուն, ին­չը վար­չա­պետ Փա­շի­նյանն ա­նընդ­հատ փոր­ձում է թաքց­նել թեթևսո­լիկ տար­բեր ու­ղիղ ե­թեր­նե­րով, սա­կայն բա­վա­կան է՝ նրան շե­ղեն իր նա­խա­տե­սած սցե­նա­րից, պարզ է դառ­նում, որ ա­մեն ինչ փլ­վում է, և կր­կին երևան է գա­լիս լար­վա­ծու­թյու­նը։
Ի­հար­կե, շատ գոր­ծոն­ներ կան, ո­րոնք այ­սօր ազ­դում են իշ­խա­նու­թյան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի ու վար­քի վրա՝ տա­պալ­ված պայ­քա­րը հա­մա­վա­րա­կի դեմ, սո­ցիա­լա­կան բա­վա­կա­նին ծանր ի­րա­վի­ճա­կը, ո­րը վատ­թա­րա­նա­լու մի­տում ու­նի, նե­րիշ­խա­նա­կան ճա­քե­րը, իշ­խա­նու­թյուն-հա­սա­րա­կու­թյուն հա­կա­մար­տու­թյու­նը, ընդ­դի­մու­թյան ռե­սուրս­նե­րի ակն­հայտ մե­ծա­ցու­մը, ընդ­դի­մա­դիր տար­բեր շր­ջա­նակ­նե­րի բա­ցա­հայ­տում­նե­րը իշ­խա­նու­թյան ստ­վե­րա­յին գոր­ծարք­նե­րի ու պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն­նե­րի վե­րա­բե­րյալ և այլն։ Սա­կայն այս­տեղ շատ կարևոր են ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան գոր­ծոնն ու նախ և ա­ռաջ ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նակ­ցի՝ Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան հետ վեր­ջին մի քա­նի ա­միս­նե­րի ըն­թաց­քում ակն­հայտ դար­ձած խն­դիր­նե­րը, ո­րոնք միայն տե­սա­կան բնույթի չեն, դրանք պրակ­տիկ խն­դիր­նե­րի են վե­րած­վել, ո­րոնք Ռու­սաս­տա­նի ձեռ­քում դար­ձել են ճնշ­ման գոր­ծիք։
Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյունն այ­սօր գրե­թե չի թաքց­նում, որ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի վրա ճն­շում­ներ է գոր­ծադ­րում՝ ցույց տա­լով, որ այն, ինչ ՀՀ իշ­խա­նու­թյու­նը գրե­թե եր­կու տա­րի շա­րու­նակ ազ­դա­րա­րում էր՝ իբրև թե ռու­սաս­տա­նյան վար­չա­խում­բը հար­մար­վել է հա­յաս­տա­նյան հե­ղա­փո­խա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հետ, և միջ­պե­տա­կան ու ՌԴ ղե­կա­վա­րու­թյան հետ մի­ջանձ­նա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը ան­նա­խա­դեպ ո­րա­կի են, տար­րա­կան բլեֆ էին, և ՀՀ ղե­կա­վա­րու­թյու­նը դա կամ թաքց­նում էր՝ ցան­կա­լին ինչ­պես միշտ ներ­կա­յաց­նե­լով որ­պես ի­րա­կա­նու­թյուն, կամ ընդ­հան­րա­պես բան չի հաս­կա­նում ի­րա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նից, ին­չը մե­ծա­գույն խն­դիր է, քա­նի որ կա­րող ենք փաս­տել, որ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյունն ուղ­ղա­կի ա­դեկ­վատ չէ միջ­պե­տա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։
Վեր­ջին շր­ջա­նում Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյու­նը զգա­լի հար­ված­ներ հասց­րեց, ընդ ո­րում՝ հրա­պա­րա­կա­յին։
1. Ա­ռա­ջին զգա­յուն հար­վա­ծը ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րար Սեր­գեյ Լավ­րո­վի՝ բո­լո­րին հայտ­նի հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն էին հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի առ­կա վի­ճա­կի շուրջ։ Դրանք նախ և ա­ռաջ վե­րա­բե­րում էին Ար­ցա­խի հար­ցին։ Փորձ­ված դի­վա­նա­գետ Սեր­գեյ Լավ­րո­վը, հաս­կա­նա­լով, թե դա ինչ զգա­յուն թե­մա է ՀՀ հա­սա­րա­կու­թյան և իշ­խա­նու­թյան հա­մար, նաև քա­ջա­տե­ղյակ լի­նե­լով, թե բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցի վե­րա­բե­րյալ ներ­քին լսա­րա­նի հա­մար ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­ներն ինչ վար­կած են մա­տու­ցել, ե­րեք շատ կարևոր թե­մա բարձ­րաց­րեց։
ա) պարզ­վեց, որ Ար­ցա­խյան հար­ցի շուրջ սե­ղա­նին դր­ված է բա­նակ­ցա­յին փաս­տա­թուղթ՝ այն նույն մադ­րի­դյան փաս­տա­թուղ­թը, ո­րը շատ վա­ղուց լե­գի­տի­մաց­վել է։ Մինչ­դեռ հա­յաս­տա­նյան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը եր­կու տա­րի շա­րու­նակ պն­դում էր, որ Ար­ցա­խի հար­ցի շուրջ որևէ փաս­տա­թուղթ որ­պես հիմք քն­նարկ­ման ա­ռար­կա չէ։
բ) փորձ­ված դի­վա­նա­գետ, ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գահ երկ­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Լավ­րո­վը հայտ­նեց, որ եր­կար ժա­մա­նակ է՝ այդ փաս­տաթղ­թի շուրջ ըն­թա­նում են բա­նակ­ցու­թյուն­ներ։ Մինչ­դեռ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը մինչ այժմ էլ պն­դում են, որ որևէ բա­նակ­ցու­թյուն չի ըն­թա­նում։ Ի­հար­կե նման պն­դում­նե­րին ոչ ոք չէր հա­վա­տում, սա­կայն Փա­շի­նյանն իր թի­մով փոր­ձում էր մո­լո­րեց­նել հա­յաս­տա­նյան հան­րու­թյա­նը։ Փաս­տո­րեն, Լավ­րո­վը հեր­քեց ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի՝ ներ­քին լսա­րա­նի հա­մար աս­պա­րեզ նետ­ված հեր­թա­կան թե­զը։
գ) Լավ­րո­վը հայ­տա­րա­րեց, որ բա­նակ­ցու­թյուն­ներն ու սե­ղա­նին դր­ված փաս­տա­թուղ­թը մե­թո­դա­բա­նու­թյամբ փու­լա­յին են։ Սա, թերևս, ա­մե­նազ­գա­յուն թե­մա­նե­րից մեկն է։ «Փու­լա­յին» բա­ռը Հա­յաս­տա­նում մշ­տա­պես ա­սո­ցաց­նում են պարտ­վո­ղա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյան և Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նի պարտ­վո­ղա­կան մո­դե­լի հետ, ին­չի պատ­ճա­ռով ՀՀ ա­ռա­ջին նա­խա­գա­հը հայտ­նի ու­ժե­րի կող­մից հե­ռաց­վեց իշ­խա­նու­թյու­նից։
Ռում­բի է­ֆեկտ ու­նե­ցող այս բա­ցա­հայ­տում­ներն ա­նե­լով՝ Լավ­րո­վը շատ լավ հաս­կա­նում էր, որ ներ­քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գի նոր հար­ցեր է ա­ռա­ջաց­նում Հա­յաս­տա­նում ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հա­մար։ Ըստ էու­թյան, այս­պի­սով Լավ­րո­վը զենք է տա­լիս ընդ­դի­մա­դիր հա­սա­րա­կու­թյանն ու քա­ղաքա­կան ու­ժե­րին, ո­րոնք, ուղ­ղա­կիո­րեն վկա­յա­կո­չե­լով ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րին, կա­րող են մե­ղադ­րել ՀՀ ղե­կա­վա­րու­թյա­նը Ար­ցա­խի հար­ցում ճշ­մար­տու­թյու­նը կեղ­ծե­լու և պարտ­վո­ղա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն վա­րե­լու մեջ։ Եվ որ­քան էլ ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը փոր­ձում են հա­կազ­դել ու չե­զո­քաց­նել լավ­րո­վյան նվե­րի ազ­դե­ցու­թյու­նը, միևնույն է, քա­ղա­քա­կան շր­ջա­նակ­նե­րը և մտա­ծող հա­սա­րա­կու­թյու­նը հաս­կա­նում են, որ Լավ­րո­վի նման գոր­ծի­չը նման հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րում կա­տակ չի ա­նում։ Ի­րա­կա­նու­թյունն ա­վե­լի շատ մոտ է Լավ­րո­վի ա­սա­ծին, քա­նի ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի դիր­քո­րոշ­մա­նը։ Այս ա­մե­նը լր­ջա­գույն ճն­շում է հա­յաս­տա­նյան վեր­նա­խա­վի վրա, ո­րի տա­կից վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյանն այդ­պես էլ չի կա­րո­ղա­նում դուրս գալ, խոր­հր­դա­րա­նում նույ­նիսկ նյար­դայ­նա­նում է, երբ ի­րեն այս թե­մա­յով հար­ցեր են տա­լիս։
2. Հա­ջորդ ճն­շու­մը. նույն Լավ­րո­վը ըստ էու­թյան բա­ցա­հայ­տեց ռու­սա­կան գա­զա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ճնշ­ման գաղտ­նի­քը։ ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րը ոչ միայն ա­սաց, որ Հա­յաս­տանն ա­ռանձ­նա­պես հույ­սեր չպետք է փայ­փա­յի գա­զի գնի նվա­զեց­ման հետ կապ­ված, ան­գամ ճգ­նա­ժա­մա­յին պայ­ման­նե­րում, այլև Հա­յաս­տա­նին հա­կա­դար­ձեց, որ ՀՀ-ն դաշ­նա­կից Ռու­սաս­տա­նից պա­հանջ­ներ ու ակն­կա­լիք­ներ ու­նե­նա­լուց ա­ռաջ նախ և ա­ռաջ ին­քը պետք է դաշ­նակ­ցա­յին մո­տե­ցում ցու­ցա­բե­րի։ Միան­գա­մից ա­ռաջ քաշ­վեց այն հար­ցը, որ Հա­յաս­տա­նում ճն­շում են ռու­սա­կան կա­պի­տա­լով խո­շոր կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րին, այդ թվում՝ հար­կա­յին, ու­ժա­յին կա­ռույց­նե­րի կող­մից՝ մեջ­բե­րե­լով Հա­րավ­կով­կա­սյան եր­կա­թու­ղու պատ­մու­թյու­նը։ Հի­շում ենք, որ դեռևս նոր իշ­խա­նու­թյան ե­կած Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը, հեր­թա­կան ան­գամ վատ տրա­մադ­րու­թյամբ զարթ­նե­լով և ո­րո­շե­լով, որ Ռու­սաս­տա­նին պետք է ցույց տա, որ Հա­յաս­տա­նում նոր իշ­խա­նու­թյուն է, ո­րի հետ ռուս­նե­րը պետք է հաշ­վի նս­տեն, մաս­կի­շոուով մտավ Հա­րավ­կով­կա­սյան եր­կա­թու­ղի, բա­վա­կա­նին ծի­ծա­ղե­լի գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ կա­տար­վե­ցին, սա­կայն մինչ այժմ էլ հաս­կա­նա­լի չէ, թե ինչ տե­ղի ու­նե­ցավ։ Բայց ռուս­նե­րը լավ էլ հի­շում են այդ մա­սին և պետք ե­ղած ժա­մա­նակ շեշ­տե­ցին, որ դաշ­նա­կից­ներն այդ­պես չեն վար­վում։ Ա­վե­լին, փաս­տո­րեն այ­սօր խոս­քը ոչ թե գա­զի սա­կագ­նի նվա­զեց­ման, այլ ա­վե­լաց­ման մա­սին է։ Ամ­ռա­նը, ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ, ռուս­նե­րը կբարձ­րաց­նեն գա­զի սա­կա­գի­նը։
3. Երբ Լավ­րո­վը խո­սում էր ոչ դաշ­նակ­ցա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մա­սին, բարձ­րա­ձայ­նե­լով ռու­սա­կան կա­պի­տա­լով կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի հետ դա­տա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի մա­սին, բո­լո­րը կա­մա-ա­կա­մա հի­շե­ցին, թե Լավ­րո­վը մոտ եր­կու տա­րի ա­ռաջ ինչ կոշտ մե­ղադ­րանք­ներ հն­չեց­րեց ՀՀ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի և Խա­չա­տու­րո­վի դա­տա­կան պրո­ցես­նե­րի հետ կապ­ված։ Ըստ էու­թյան, բո­լո­րը նկա­տե­ցին, որ ռուս­նե­րը չեն մո­ռա­նում Պու­տի­նի մտե­րիմ ըն­կեր Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նին։ Եվ ա­հա վեր­ջին օ­րե­րին ին­ֆոր­մա­ցիա տա­րած­վեց, որ ճն­շում­նե­րի ներ­քո Փա­շի­նյա­նը փոր­ձում է դա­տա­կան պրո­ցե­սում Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի խա­փան­ման մի­ջո­ցի փո­փո­խու­մը վա­ճա­ռել ռուս­նե­րի, նույն Պու­տի­նի վրա։ Եվ մի քա­նի ան­գամ բա­նագ­նաց­ներ ու­ղար­կե­լով Քո­չա­րյա­նի մոտ ու ե­րաշ­խիք­ներ չս­տա­նա­լով, որ խա­փան­ման մի­ջո­ցը փոխ­վե­լու դեպ­քում ՀՀ երկ­րորդ նա­խա­գա­հը քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ չի զբաղ­վե­լու, ըստ ռու­սա­կան աղ­բյուր­նե­րի՝ Փա­շի­նյա­նը փոր­ձել է կապ­վել Պու­տի­նի հետ, որ­պես­զի վեր­ջի­նից ստա­նա ե­րաշ­խիք­ներ, սա­կայն մինչ օրս էլ չի կա­րո­ղա­նում ՌԴ նա­խա­գա­հի հետ հե­ռա­խո­սազ­րույց ու­նե­նալ։ Մոս­կո­վյան վար­չա­կազ­մը պատ­ճա­ռա­բա­նում է, թե Պու­տի­նը ժա­մա­նակ չու­նի, քա­նի որ զբաղ­ված է կո­րո­նա­վի­րու­սի հետ կապ­ված օ­պե­րա­տիվ հար­ցե­րով։ Պարզ է, որ դա սո­վո­րա­կան խու­սա­փո­ղա­կան քայլ է՝ Փա­շի­նյա­նին ա­սե­լու հա­մար՝ ինչ­պես ե­փել ես Քո­չա­րյա­նի հետ կապ­ված ճա­շը՝ նրան պա­տանդ վերց­նե­լով, այդ­պես էլ փոր­ձիր լու­ծել հար­ցը։ Ի վեր­ջո, Փա­շի­նյա­նը ստիպ­ված է լի­նե­լու ա­զա­տել Քո­չա­րյա­նին, քա­նի որ ա­ռա­ջի­կա­յում այն­պի­սի խն­դիր­ներ է ու­նե­նա­լու, ո­րոնց հա­մե­մատ երկ­րորդ նա­խա­գա­հի հար­ցը շատ փոքր բան է նրան թվա­լու։
Վեր­ջին ա­միս­նե­րին պարզ երևում է, որ Պու­տի­նը հրա­ժար­վում է Փա­շի­նյա­նի հետ որևէ կոն­տակտ ու­նե­նա­լուց։ Փա­շի­նյա­նի գոր­ծըն­կեր­նե­րը Ռու­սաս­տա­նում դար­ձել են այդ երկ­րի վար­չա­պե­տե­րը։ Կա­պը նախ Մեդ­վեդևի, իսկ վեր­ջին ա­միս­նե­րին հիմ­նա­կա­նում Մի­շուս­տի­նի հետ է։ Այ­սինքն՝ ՌԴ նա­խա­գա­հի վար­չա­կազ­մը շատ հս­տակ ցույց է տվել, թե որ­տեղ է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի ի­րա­կան տե­ղը։ Պու­տի­նը Փա­շի­նյա­նի հա­մար այ­սու­հետ ան­հա­սա­նե­լի է։ Դա շատ պարզ երևաց նաև Մա­յի­սի 9-ին, երբ ՌԴ նա­խա­գա­հը ան­ձամբ շնոր­հա­վո­րեց, ա­պա նաև հե­ռա­խո­սազ­րույց­ներ ու­նե­ցավ նախ­կին խոր­հր­դա­յին եր­կր­նե­րի ղե­կա­վար­նե­րի հետ, սա­կայն Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը նման պատ­վի չար­ժա­նա­ցավ։ Հա­մե­մա­տու­թյան հա­մար նշենք, որ Իլ­համ Ա­լիևի հետ Պու­տի­նը նման հե­ռա­խո­սազ­րույց ու­նե­ցավ։ Մինչ­դեռ նկա­տենք, որ Ադր­բե­ջա­նը չի ան­դա­մակ­ցում ոչ ԵԱՏՄ-ին, ոչ ՀԱՊԿ-ին, և պաշ­տո­նա­կան, ռազ­մա­վա­րա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի ա­ռում­նե­րով մեր եր­կր­նե­րի կար­գա­վի­ճակ­նե­րը շատ են տար­բեր­վում։ Սա­կայն Պու­տի­նը նա­խընտ­րեց զրու­ցել Իլ­համ Ա­լիևի հետ։
4. Եվս մեկ թե­մա. Հա­յաս­տա­նում ա­մե­րի­կյան կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը, ո­րոնք մի քա­նի ա­միս ա­ռաջ ստեղծ­վել էին ա­մե­րի­կյան ֆի­նան­սա­վոր­մամբ, որ­տեղ, ըստ ռու­սա­կան աղ­բյուր­նե­րի, կեն­սա­բա­նա­կան նյու­թե­րի լուրջ փոր­ձար­կում­ներ են կա­տար­վում։ Կո­րո­նա­վի­րու­սի պայ­ման­նե­րում, երբ շատ հար­ցեր են ա­ռաջ ե­կել այդ վի­րու­սի ար­հես­տա­կան ծագ­ման վե­րա­բե­րյալ, լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի թե­ման շատ ար­դիա­կան է դառ­նում։ Եվ չի­նա­ցի­նե­րի ստ­վե­րա­յին դրդ­մամբ ռուս­ներն այս լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի հարցն են բարձ­րաց­նում, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան մուտք գոր­ծել այն­տեղ՝ տես­նե­լու, թե ինչ է այն­տեղ կա­տար­վում։ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հեր­թա­կան դի­վա­նա­գի­տա­կան գյուտն այն էր, որ ԱԳՆ մի­ջո­ցով հայ­տա­րար­վեց, թե որևէ այլ երկ­րի քա­ղա­քա­ցի չի կա­րող այն­տեղ ոտք դնել, քա­նի որ լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը Հա­յաս­տա­նինն են։ Այդ­պի­սով, փաս­տո­րեն, մերժ­վում է ռուս­նե­րի ա­ռա­ջար­կը։ Սա­կայն վեր­ջերս ռու­սա­կան վար­չախմ­բին մոտ կանգ­նած աղ­բյուր­նե­րը տե­ղե­կատ­վա­կան ար­տա­հոսք ա­րե­ցին՝ հրա­պա­րա­կե­լով վեր­ջին շր­ջա­նում այն­տեղ այ­ցե­լած մարդ­կանց ցան­կը։ Այդ ցան­կում կա­յին ա­մե­րի­կա­ցի­ներ, ՆԱ­ՏՕ-ի հետ առն­չու­թյուն ու­նե­ցող մար­դիկ։ Տե­ղե­կատ­վա­կան այդ նյու­թում ռու­սա­կան աղ­բյուր­նե­րը հար­ցադ­րում էին՝ ար­դյոք ՀՀ արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյունն ընդ­հան­րա­պես գի­տի՞, որ ա­մե­րի­կյան հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի հետ կապ­ված մար­դիկ այ­նուա­մե­նայ­նիվ ա­նար­գել մուտք են գոր­ծում այդ լա­բո­րա­տո­րիա­ներ, և ար­դյո՞ք ՀՀ-ի կող­մից սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը վե­րա­բե­րում են միայն դաշ­նա­կից ռուս­նե­րին։ Այս հար­ցի շուրջ էլ ռուս­նե­րը լուրջ ճգ­նա­ժամ հրահ­րե­ցին, ո­րը անս­պա­սե­լի ար­ձա­գանք կա­րող է ու­նե­նալ։ ՈՒ դեռ պարզ չէ, թե այս հարցն ինչ զար­գա­ցում կու­նե­նա կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին պան­դե­միա­յի շուրջ ստեղծ­ված ինտ­րիգ­նե­րի տի­րույ­թում։
5. Սա­կայն տոր­թի ա­մե­նա­հա­մեղ պա­տա­ռը, այս­պես ա­սած, ծխա­խո­տա­յին մաք­սա­նեն­գու­թյան գործն է, ո­րի ման­րա­մաս­նե­րը ա­ռա­վել քան պարզ ներ­կա­յաց­րեց Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նը և ամ­բող­ջո­վին բա­ցեց գոր­ծը՝ բա­ցա­հայ­տե­լով, որ այդ մաք­սա­նեն­գու­թյունն ի­րա­կա­նաց­վել է ան­մի­ջա­կա­նո­րեն Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի ըն­տա­նի­քի ան­դամ­նե­րի մի­ջո­ցով՝ Ան­նա Հա­կո­բյան, Սի­փան Փա­շի­նյան, Հրա­չյա Հա­կո­բյան։ Սա­կայն ա­մե­նա­հե­տաքր­քիրն այն է, որ բա­ցա­հայ­տումն ու հրա­պա­րա­կումն ար­վել է Ռու­սաս­տա­նի հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի կող­մից՝ մատ­նան­շե­լով այն մարդ­կանց ու ըն­տա­նի­քը, ո­րը զբաղ­վել է այդ մաք­սա­նեն­գու­թյամբ։ Ըստ էու­թյան, ռուս­նե­րը հա­վա­քել են լուրջ թղ­թա­պա­նակ փա­շի­նյա­նա­կան ըն­տա­նի­քի վե­րա­բե­րյալ՝ նրանց մե­ղադ­րե­լով մաք­սա­նեն­գու­թյան մեջ։
Սրանք այն կե­տերն են, ո­րոնք փաս­տում են, որ Փա­շի­նյա­նի դիր­քը հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում ա­վե­լի ու ա­վե­լի է բար­դա­նում։ Հա­յաս­տա­նի վեր­ջին մի քա­նի տաս­նա­մյակ­նե­րի պատ­մու­թյու­նը դի­տար­կե­լով՝ տես­նում ենք, որ ՀՀ-ի հա­մար ճա­կա­տագ­րա­կան են Ռու­սաս­տա­նի հետ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը, քա­նի որ ՌԴ-ն ու­նի մեծ բաժ­նե­տոմ­սեր մեր երկ­րի թե՛ տն­տե­սու­թյան, թե՛ անվ­տան­գու­թյան, թե՛ սո­ցիա­լա­կան ո­լորտ­նե­րում։ Այս պա­րա­գա­յում պետք չէ զար­մա­նալ, որ Փա­շի­նյա­նը մեծ ճնշ­ման տակ է, ու շատ լավ հաս­կա­նում է, որ իր շուրջն օ­րե­ցօր սեղմ­վող օ­ղա­կից պետք է ինչ-որ կերպ դուրս գալ։ Եվ հի­մա նա փնտ­րում է ցան­կա­ցած կետ, ո­րը զի­ջե­լով կկա­րո­ղա­նա այդ վի­ճա­կից դուրս գալ։ Այժմ խն­դիրն այն է, որ զի­ջու­մը, ո­րը Փա­շի­նյա­նը պատ­րաստ է ա­նե­լու, չլի­նի ան­դառ­նա­լի Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան հա­մար, ո­րը հա­ջորդ իշ­խա­նու­թյուն­ներն ան­կա­րող կլի­նեն վե­րա­դարձ­նե­լու։ Խոս­քը նախ և ա­ռաջ տա­րած­քա­յին, անվ­տան­գու­թյան զի­ջում­նե­րի մա­սին է։ Նի­կոլ Փա­շի­նյանն այժմ նման է վի­րա­վոր գա­զա­նի, ո­րը պատ­րաստ է ա­մեն ին­չի՝ իշ­խա­նու­թյու­նը եր­կա­րաձ­գե­լու հա­մար։
Գոր­ծըն­թաց­ներն է՛լ ա­վե­լի են սր­վում ա­մե­նա­տար­բեր թե­մա­նե­րով։ Բայց թե­կուզ միայն ռու­սա­կան ուղ­ղու­թյամբ ա­ռա­ջա­ցած խն­դիր­նե­րը բա­վա­րար են, որ­պես­զի Փա­շի­նյա­նը լուրջ տա­պալ­ման եզ­րին կանգ­նի։
Ա­րամ Վ. ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 6472

Մեկնաբանություններ